TY  - JOUR
TI  - İstanbul’da Elektrik Kullanımının  Dönemsel Karşılaştırması (1938-1960)
AB  - Yabancı Sermayenin imtiyaz yoluyla kurup işlettiği İstanbul’un elektrik işlerini yürüten Türk Anonim Elektrik Şirketi, 31 Aralık 1937 tarihinden geçerli olmak üzere millileştirilmiştir. Elektrik işlerinin, belediye idaresinde İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmesinde izlediği seyir, çalışmanın ana temasını oluşturmaktadır. Elektrik Santralinin yenilenmesi ve kapasite artırımı, iletim ve dağıtım hatlarına yapılan yatırımlarla şebeke ağının yıllar içerisindeki gelişimi, tarife düzenlerinin değişimi ve abone sayısındaki yükselişler karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. 1938-1960 yılları arasını kapsayan çalışmada, rakamların yol göstericiliğine başvurulmuş, nümerik analizler yapılmıştır. Bu çerçevede çalışmanın temel dayanağını, literatür çalışmaları ve Devlet Planlama Teşkilatı, Türkiye İstatistik Kurumu, İstanbul Belediyesi istatistik verileriyle, İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmesi Bütçe ve İşletme Neticeleri raporları oluşturmuştur. İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanı olduğu Tek Parti Dönemi ile çok partili siyasi hayata geçilen Demokrat Parti yıllarında izlenen ekonomik ve yerel politik sonuçların, elektrik kullanım performansı üzerinden karşılaştırılması çalışmanın ana eksenini oluşturmaktadır. Elektrik kullanımının sektörler arası dağılımının değerlendirilmesi, İstanbul genelinde kişi başına düşen elektrik üretim ve tüketiminin ülke genelindeki verilerle mukayesesi ve dönemsel farklılıklarının ortaya konulması, söz konusu yılların ekonomik ve mahalli idareler açısından daha iyi anlaşılmasına katkı sağlaması hedeflenmektedir. Elektrik kullanım performansı, nüfus artışından sanayinin gelişmesine, kentleşmeden modernleşmeye kadar toplumların gidişatına etki eden birçok konunun hem nedeni hem de sonucudur. Ekonomik kalkınmanın neden-sonuç ilişkisi içerisinde, elektik enerjisi talebi önemli bir parametre olarak karşımıza çıkmaktadır. Ekonomik açıdan çok büyük farklılık gösteren Tek Parti ve Demokrat Parti yıllarının, elektrik enerjisi üretim ve kullanım kapasitesinin değerlendirilmesi ve kişi başına düşen elektrik üretim ve tüketim miktarlarının analiz edilmesi çalışma kapsamında planlanmaktadır. İstanbul özelinde elektrik üretim ve tüketim verilerinin karşılaştırılması ve enerjiye erişimin ne ölçüde gerçekleştiğinin somut veriler ışığında ortaya konulması, bahsi geçen dönemleri daha anlaşılır kılmaktadır.
AU  - ARISAL, Murat
DO  - 10.14782/marmarasbd.1231424
PY  - 2023
JO  - Marmara Üniversitesi siyasal bilimler dergisi (online)
VL  - 11
IS  - 1
SN  - 2147-6926
SP  - 221
EP  - 253
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1197536
ER  -