Annelerin Anne-Çocuk Kategorisinde Faydacı ve Hedonik Satın Alma Motivasyonlarının Anlık Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi

Nur ÖZER CANARSLAN, (Anadolu Üniversitesi, Açıköğretim Fakültesi, İktisadi ve İdari Programlar Bölümü, Eskişehir, Türkiye)
Canan YILMAZ UZ (İskenderun Teknik Üniversitesi, Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi, Havacılık Yönetimi Bölümü, Hatay, Türkiye)
Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
22 6
Yıl: 2023 Cilt: 23 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 921 - 942 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18037/ausbd.1258889 İndeks Tarihi: 04-10-2023

Annelerin Anne-Çocuk Kategorisinde Faydacı ve Hedonik Satın Alma Motivasyonlarının Anlık Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi

Öz:
Araştırmada annelerin faydacı ve hedonik satın alma motivasyonlarının anlık satın alma davranışları üzerine etkisinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın ana kütlesi sosyal medya kullanan annelerden oluşturmaktadır. Sosyal medyada, annelerin bir araya geldiği gruplara dahil olan 321 anne araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Örneklemden elde edilen veriler SPSS paket programı yardımıyla tanımlayıcı istatistiksel analizlere, faktör analizi, regresyon analizi, t-testi ve ANOVA testine tabi tutulmuştur. Araştırmada annelerin, hedonik alışveriş motivasyonlarının sadece yaşlarıyla ters orantılı değişirken, faydacı alışveriş motivasyonlarında hiç bir anne grubunda istatistiksel anlamlı bir farklılık olmadığını ve anlık satın alma davranışlarının yaşa ve çalışma durumuna göre anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca annelerin, çocukları için yaptıkları alışverişlerdeki hedonik motivasyonlarının anlık satın alma davranışını artırırken, faydacı motivasyonunu azalttığı da ortaya çıkan sonuçlar arasındadır. Araştırma, işletmelere annelerin alışveriş motivasyonlarını ve satın alma davranışlarını daha iyi anlayarak, onlara özgü pazarlama stratejileri geliştirme fırsatı sunmakta ve annelerin ihtiyaçlarına daha iyi cevap veren kampanyaların oluşturulmasına olanak sağlamaktadır.
Anahtar Kelime: Anne Tüketici Alışveriş Motivasyonları Hedonik Satın Alma Motivasyonu Faydacı Satın Alma Motivasyonu Anlık Satın Alma Davranışı

The Effect of Mothers' Utilitarian and Hedonic Purchase Motivations on Impulse Purchase Behavior in the Mother-Child Category

Öz:
The study aims to determine the effect of mothers' utilitarian and hedonic purchase motivations on their impulse buying behaviors. The main population of the research consists of mothers using social media. The sample of the study consists of 321 mothers who are included in the groups where mothers come together on social media. The data obtained from the sample were subjected to descriptive statistical analysis, factor analysis, regression analysis, t-test and ANOVA test with the help of SPSS package program. The study concluded that the hedonic shopping motivations of mothers change only inversely proportional to their age, while there is no statistically significant difference in utilitarian shopping motivations in any mother group, and impulse buying behaviors show significant differences according to age and employment status. In addition, it is among the results that hedonic motivation of mothers in shopping for their children increases their impulse buying behavior while utilitarian motivation decreases it. The research provides businesses with the opportunity to better understand the shopping motivations and purchasing behaviors of mothers, to develop marketing strategies specific to them, and to create campaigns that better respond to their needs.
Anahtar Kelime: Mother Shoppers Shopping Motivations Hedonic Purchase Motivation Utilitarian Purchase Motivation Impulse Buying Behavior

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ahn, J., Lee, S. L. ve Kwon, J., (2019). Impulsive buying in hospitality and tourism journals. Annuals of Tourism Research, 82, 1–6. doi: 10.1016/j.annals.2019.102764.
  • Akçay, G. ve Özdemir, E. (2019). Demografik özellikler açısından tüketicilerin plansız satın alma davranış farklılıklarını incelemeye yönelik bir araştırma . OPUS International Journal of Society Researches , 14 (20) , 817-846 . DOI: 10.26466/opus.596873
  • Akgül, D. (2021). To buy or not to buy for my baby. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 16(63), 1185-1206. doi:10.19168/jyasar.903912 .
  • Barry, J. B., William R. D. ve Griffin, M. (1994). Work and/or fun: measuring hedonic and utilitarian shopping value. Journal of Consumer Research, 20(4), 644-656. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/2489765
  • Babin, B. J., Darden, W. R. ve Griffin, M. (1994). Work and/or Fun: Measuring hedonic and utilitarian shopping value. Journal of Consumer Research, 20(4), 644. doi:10.1086/209376
  • Batra, R. ve Ahtola, Olli T. (1991). Measuring the hedonic and utilitarian sources of consumer attitudes. Marketing Letters, 2(2), 159–170. doi: 10.1007/BF00436035
  • Baybars, M. ve Özhan-Dedeoğlu, A. (2020). Analysis of mothers' self-control of spending for their own and theır kids. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (27), 123-140. doi: 10.18092/ulikidince.582720.
  • Beatty, S. E. ve Ferrell, M. E. (1998). Impulse buying: Modeling its precursors. Journal of retailing, 74(2), 169-191. doi:10.1016/S0022-4359(99)80092-X
  • Bettman, J. R., Luce, M. F. ve Payne, J. W. (1998). Constructive consumer choice processes. Journal of Consumer Research, 25(3), 187–217. doi: 10.1086/209535.
  • Boyraz, E. ve Şen, Ş. (2017). Annelik rolü ve çocuk için tüketime yansımaları: kadınların ebeveynlik tutumları ve hedonik tüketim eğilimi üzerine bir araştırma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 347 - 370. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/357218.
  • Cahyono, K. E., Khuzaini, K. ve Widiarto, H. (2016). Shopping life style memediasi hubungan hedonic dan utilitarian value terhadap impulse buying. EKUITAS Jurnal Ekonomi dan Keuangan, 20(2), 188-208. doi: 10.24034/j25485024.y2016.v20.i2.54
  • Coupey, K. P., Krey, N. Elodie Huré, E. ve Ackermann, C.L. (2021). Still work and/or fun? Corroboration of the hedonic and utilitarian shopping value scale. Journal of Business Research, 126, 578-590. doi: 10.1016/j.jbusres.2019.12.018
  • Deci, E. L. (1975). Intrinsic motivation. Plenum Press. doi:10.1007/978-1-4613-4446-9
  • Engel, J. F., Blackwell, R. D ve Miniard, P. W. (1995). Consumer behavior (8th ed.). Fort Worth, Texas: The Dryden Press.
  • Erkmen, T. ve Yüksel, C. (2008). Tüketicilerin alışveriş davranış biçimleri ile demografik özelliklerinin incelenmesine yönelik bir araştırma. Ege Akademik Bakış, 8(2): 683-727. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/557144
  • Eroglu, S. A., Machleit, K. ve Barr, T. F. (2005). Perceived retail crowding and shopping satisfaction: The role of shopping values. Journal of Business Research, 58(8), 1146-1153. doi: 10.1016/j.jbusres.2004.01.005
  • Fishbein, M ve Ajzen, I. (1975). Belief, attitude, intention, and behavior: An introduction to theory and research. Reading, MA: Addison-Wesley.
  • Floh, A. ve Madlberger, M. (2013). The role of atmospheric cues in online impulse-buying behavior. Electronic Commerce Research and Applications, 6(12), 425-439. https://doi.org/10.1016/j.elerap.2013.06.001
  • Gardner, B. ve Levy, S. J. (1955). The product and the brand. Harvard Business Review, 33(2), 33–39. Erişim adresi: https://static.squarespace.com/static/52f06caee4b0c058f6084354/t/539070a1e4b0b4380bb487 19/1401974945820/Levy_ProductandBrand.pdf
  • Gültekin, B. (2012). The influence of hedonic motives and browsing on impulse buying. Journal of Economics and Behavioral Studies, 3(4), 180-189. https://doi.org/10.22610/jebs.v4i3.315
  • Herabadi, A. G., Verplanken, B. ve Knippenberg, A. V. (2009). Consumption experience of impulse buying in Indonesia: Emotional arousal and hedonistic considerations. Asian Journal of Social Psychology, 1(12), 20-31. https://doi.org/10.1111/j.1467-839x.2008.01266.x
  • Hirschman, E. C. ve Holbrook, M. B. (1982). Hedonic consumption: emerging concepts, methods and propositions, Journal of Marketing, 46(1), 92–101. doi:10.2307/ 1251707.
  • Homer, P. M. (2008). Perceived quality and image: When all is not rosy. Journal of Business Research, 61(7), 715-23. doi: 10.1016/j.jbusres.2007.05.009
  • Hudson, L. A. ve Murray, J. B. (1986). Methodological limitations of the hedonic consumption paradigm and a possible alternative: A subjectivist approach”. Advances in Consumer Research, 13(1), 343–348. Erişim adresi: https://www.acrwebsite.org/volumes/6516/volumes/v13/NA-13
  • Jones, M. A., Reynolds, K. E., Weun, S. ve Beatty, S. E. (2003). The product-specific nature of impulse buying tendency. Journal of Business Research, 56(7), 505–511. doi: 10.1016/S0148-2963(01)00250-8
  • Jones, M. A., Reynolds, K. E. ve Arnold, M. J. (2006). Hedonic and utilitarian shopping value: Investigating differential effects on retail outcomes. Journal of Business Research, 59(9), 974-981. doi: 10.1016/j.jbusres.2006.03.006
  • Khan, N., Hui, L. H., Chen, T. B. ve Hoe, H. Y. (2015). Impulse buying behaviour of generation Y in fashion retail. International Journal of Business and Management, 11(1), 144. doi:10.5539/ijbm.v11n1p144
  • Lee, M. Y., Kim, A. K. ve Fairhurst, Y. (2009). Shopping value in online auctions: Their antecedents and outcomes. Journal of Retailing and Consumer Services, 16(1), 75-82. doi: 10.1016/j.jretconser.2008.11.003
  • Levy, S. J. (1959). Symbols for sales, Harvard Business Review, 37(4), 117–119.
  • Li, Y. L. ve Jing, F. J. (2012). Post-impulsive buying behavior satisfaction based on the analysis of impulsive buying predisposing factors. Chinese Journal of Management, 9(3), 437–445. Erişim adresi: http://manu68.magtech.com.cn/Jwk_glxb/EN/Y2012/V9/I3/437
  • Li, C., Wang, Y., Lv, X. ve Li, H. (2021). To buy or not to buy? The effect of time scarcity and travel experience on tourists’ impulse buying. Annals of Tourism Research, 86, 103083. doi: 10.1016/j.annals.2020.103083
  • Lim, E. A. C. ve Ang, S. H. (2008). Hedonic vs utilitarian consumption: a cross-cultural perspective based on cultural conditioning. Journal of Business Research, 61(3), 225-32. doi: 10.1016/j.jbusres.2007.06.004
  • Odabaşı, Y. (2006). Tüketim Kültürü. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Parboteeah, D. V., Valacich, J. S. ve Wells, J. D. (2009). The influence of website characteristics on a consumer's urge to buy impulsively. Information Systems Research, 20(1), 60–78. doi: 10.1287/isre.1070.0157
  • Park, J., Young Kim, E., ve Cardona Forney, J. (2006). A structural model of fashion oriented impulse buying behavior. Journal of Fashion Marketing and Management: An International Journal, 10(4), 433-446. doi: 10.1108/13612020610701965
  • Peck, J. ve Childers, T. L. (2006). If I touch it I have to have it: Individual and environmental influences on impulse purchasing. Journal of Business Research, 6(59), 765-769. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2006.01.014
  • Piron, F. (1991). Defining impulse purchasing. In: Holman, Rebecca H., Solomon, Michael R. (Eds.), NA - Advances in Consumer Research 18. Association for Consumer Research, Provo, UT, 509–514. Erişim adresi: https://www.acrwebsite.org/volumes/7206/vol
  • Rogers, S. J. ve White, L. K. (1998). Satisfaction with parenting: The role of marital happiness, family structure, and parents’ gender. Journal of Marriage and the Family, 60, 293–308. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/353849
  • Rook, D. W. ve Fisher, R. J. (1995). Normative influences on impulsive buying behavior. Journal of Consumer Research, 22(3), 305-313.
  • Rook, D.W. ve Hoch, S.J. (1985). Consuming impulses. Advances in Consumer Research, 12, 23-27. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/2489616
  • Ruy, K., Han, H. ve Jang, S. (2010). Relationships among hedonic and utilitarian values, satisfaction and behavioral intentions in the fast-casual restaurant industry. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 22(3), 416-432. doi: 10.1108/09596111011035981
  • Solomon, M. R., and Rabolt, N. J. (2009). Consumer Behavior in Fashion. UK: Pearson/Prentice Hall.
  • Stern, H. (1962). The significance of impulse buying today, Journal of Marketing, 26(2), 59–62. doi:10.2307/1248439
  • Strahilevitz, M. ve Myers, J. G. (1998). Donations to charity as purchase incentives: How well they work may depend on what you are trying to sell. Journal of Consumer Research, 24(4), 434–446. doi: 10.1086/209519
  • Thoits, P. (1992). Identity structures and psychological well-being: Gender and marital status comparisons. Social Psychology Quarterly, 55, 236–256. doi: 10.2307/2786794
  • Tifferet, S. ve Herstein, R. (2012). Gender differences in brand commitment, impulse buying, and hedonic consumption. Journal of Product & Brand Management, 21(3), 176-182. doi: 10.1108/10610421211228793
  • Tokgöz, E. (2019). Hedonik ve faydacı tüketimin dürtüsel ve kompulsif satın alma üzerinde etkisi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 93-108. doi: 10.30794/pausbed.402715
  • TUİK (2022). İstatistiklerle Kadın 2022. 01 Nisan 2023 222222inde https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=%C4%B0statistiklerle-Kad%C4%B1n-2022-49668&dil=1 adresinden erişilmiştir.
  • TUİK (2022). İstatistiklerle Çocuk 2022. 01 Nisan 2023 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2022-49674 adresinden erişilmiştir.
  • Verplanken, B., Herabadi, A. G., Perry, J. A. ve Silvera, D. H (2005). Consumer style and health: The role of impulsive buying in unhealthy eating. Psychology and Health, 20, 429–441. doi: 10.1080/08870440412331337084
  • Voss, K. E., Spangenberg, E. R. ve Grohmann, B. (2003). Measuring the hedonic and utilitarian dimensions of consumer attitude. Journal of Marketing Research, 40(3), 310–320. doi: 10.1509/jmkr.40.3.310.19238
  • Wood, M. (1998). Socio-economic Status, Delay of Gratification, and Impulse Buying. Journal of Economic Psychology, 19(3), 295–320. doi: 10.1016/S0167-4870(98)00009-9
  • Yang, D., Huang, K. C. ve Feng, X. (2011). A Study of the factors that affect the impulsive cosmetics buying of female consumers in Kaohsiung, International Journal of Business and Social Science, 2(24), 275-282. Erişim adresi: http://ijbssnet.com/journals/Vol_2_No_24_Special_Issue_December_2011/30.pdf
  • Wu, J. ve Holsapple, C. (2014). Imaginal and emotional experiences in pleasure-oriented IT usage: A hedonic consumption perspective, Information & Management, 51, 80–92. doi: 10.1016/j.im.2013.09.003
APA ÖZER-CANARSLAN N, YILMAZ UZ C (2023). Annelerin Anne-Çocuk Kategorisinde Faydacı ve Hedonik Satın Alma Motivasyonlarının Anlık Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi. , 921 - 942. 10.18037/ausbd.1258889
Chicago ÖZER-CANARSLAN NUR,YILMAZ UZ CANAN Annelerin Anne-Çocuk Kategorisinde Faydacı ve Hedonik Satın Alma Motivasyonlarının Anlık Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi. (2023): 921 - 942. 10.18037/ausbd.1258889
MLA ÖZER-CANARSLAN NUR,YILMAZ UZ CANAN Annelerin Anne-Çocuk Kategorisinde Faydacı ve Hedonik Satın Alma Motivasyonlarının Anlık Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi. , 2023, ss.921 - 942. 10.18037/ausbd.1258889
AMA ÖZER-CANARSLAN N,YILMAZ UZ C Annelerin Anne-Çocuk Kategorisinde Faydacı ve Hedonik Satın Alma Motivasyonlarının Anlık Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi. . 2023; 921 - 942. 10.18037/ausbd.1258889
Vancouver ÖZER-CANARSLAN N,YILMAZ UZ C Annelerin Anne-Çocuk Kategorisinde Faydacı ve Hedonik Satın Alma Motivasyonlarının Anlık Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi. . 2023; 921 - 942. 10.18037/ausbd.1258889
IEEE ÖZER-CANARSLAN N,YILMAZ UZ C "Annelerin Anne-Çocuk Kategorisinde Faydacı ve Hedonik Satın Alma Motivasyonlarının Anlık Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi." , ss.921 - 942, 2023. 10.18037/ausbd.1258889
ISNAD ÖZER-CANARSLAN, NUR - YILMAZ UZ, CANAN. "Annelerin Anne-Çocuk Kategorisinde Faydacı ve Hedonik Satın Alma Motivasyonlarının Anlık Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi". (2023), 921-942. https://doi.org/10.18037/ausbd.1258889
APA ÖZER-CANARSLAN N, YILMAZ UZ C (2023). Annelerin Anne-Çocuk Kategorisinde Faydacı ve Hedonik Satın Alma Motivasyonlarının Anlık Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(3), 921 - 942. 10.18037/ausbd.1258889
Chicago ÖZER-CANARSLAN NUR,YILMAZ UZ CANAN Annelerin Anne-Çocuk Kategorisinde Faydacı ve Hedonik Satın Alma Motivasyonlarının Anlık Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 23, no.3 (2023): 921 - 942. 10.18037/ausbd.1258889
MLA ÖZER-CANARSLAN NUR,YILMAZ UZ CANAN Annelerin Anne-Çocuk Kategorisinde Faydacı ve Hedonik Satın Alma Motivasyonlarının Anlık Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.23, no.3, 2023, ss.921 - 942. 10.18037/ausbd.1258889
AMA ÖZER-CANARSLAN N,YILMAZ UZ C Annelerin Anne-Çocuk Kategorisinde Faydacı ve Hedonik Satın Alma Motivasyonlarının Anlık Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2023; 23(3): 921 - 942. 10.18037/ausbd.1258889
Vancouver ÖZER-CANARSLAN N,YILMAZ UZ C Annelerin Anne-Çocuk Kategorisinde Faydacı ve Hedonik Satın Alma Motivasyonlarının Anlık Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2023; 23(3): 921 - 942. 10.18037/ausbd.1258889
IEEE ÖZER-CANARSLAN N,YILMAZ UZ C "Annelerin Anne-Çocuk Kategorisinde Faydacı ve Hedonik Satın Alma Motivasyonlarının Anlık Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi." Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23, ss.921 - 942, 2023. 10.18037/ausbd.1258889
ISNAD ÖZER-CANARSLAN, NUR - YILMAZ UZ, CANAN. "Annelerin Anne-Çocuk Kategorisinde Faydacı ve Hedonik Satın Alma Motivasyonlarının Anlık Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 23/3 (2023), 921-942. https://doi.org/10.18037/ausbd.1258889
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 9:17

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları