TY  - JOUR
TI  - Türk Dostu Abdusselâm El-Esmer’in Hayatı, Eserleri ve “El-Vasiyyetü’l-Kübrâ” Adlı Eseri Bağlamında Tasavvufî Görüşleri
AB  - Abdüsselâm el-Esmer, Şâzelî tarikatının kollarından olan Arûsîliğin pîr-i sânisi olarak XVI. yy.’da Kuzey Afrika’da faaliyet yürütmüş önemli sûfîlerden biridir. Arûsîlik Esmer’e nispetle Tunus ile Mısır’da ‘Selâmiyye’, Türkiye’de ise ‘Arûsî-yi Selâmî Tarîkatı’nın ‘Ömeriyye’ koluyla faaliyetlerine devam etmektedir. Bu çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Abdüsselâm el-Esmer’in şeceresi, tasavvufî eğitimi, Kur’ân ve hikmet araştırmalarıyla dolu hayatı hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde yaklaşık yüz yaşına kadar hakikati arama yolculuğunda birçok mürîd yetiştirmiş ve eserler vermiş olan Esmer’in savaşlar ile isyanlar sonucu günümüze az sayıda ulaşan eserleri tanıtılmıştır. Üçüncü bölümde Esmer’in Türklere karşı muhabbeti sebep-sonuç ilişkisi özelinde değerlendirilmiştir. Osmanlı Devleti’nin Libya halkını sömürgeci devletlerden kurtarması süreçlerinde Esmer’in bulunması ve Turgut Paşa ile Murat Ağa’nın uyguladıkları iskân politikasına müritleriyle destek vermesi bu açıdan ele alınmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünde Esmer’in tasavvufa ait el-Vasiyyetü’l-Kübrâ adlı eseri bağlamında tasavvufî görüşleri, nitel veri analiz yöntemlerinden biri olan tematik analiz yöntemi açısından değerlendirilmiştir. Eserinde tarîkata giriş şartları, tevbe, rüya, mürşid-mürîd ilişkisi, sûfî-tasavvuf kavramları, rü’yet, muhabbet, mârifet ve edeb konularına değindiği tespit edilen Esmer’in Kur’ân ve sünnete ittibayı esas alan tasavvufî anlayışa sadık olduğu görülmektedir. Ehl-i sünnete uyma konusundaki titizliğiyle meşhur olan Esmer’in tasavvufa ait eldeki tek matbû eseri olan el-Vaṣiyyetü’l-kübrâ, mürîdlerin davranış ile âdetlerini düzenleyen “âdâb risâlesi” olması yanında Arûsî tarîkatının el kitabıdır. Müellifin tasavvufî ve ilmî yönünü yansıtan el-Vaṣiyyetü’l-kübrâ adlı eser üzerinde Türkiye’de herhangi bir çalışma yapılmamış olması onun görüşlerinin akademik olarak tespitini gerekli kılmaktadır. Bu bağlamda amacımız Abdusselâm el-Esmer’in nasihat ve irşad kitabı olarak zikredilen el-Vasiyyetü’l-kübrâ eseri çerçevesinde manevî yolculuğunu ilim dünyasına kazandırmaktır.
AU  - aktulga gürbüz, sevda
DO  - 10.51531/korkutataturkiyat.1293870
PY  - 2023
JO  - Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi (Online)
IS  - 11
SN  - 2687-5675
SP  - 1044
EP  - 1065
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1199074
ER  -