TY  - JOUR
TI  - Derlemeden Uygulamaya Cumhuriyet’in 100. Yılında Halk Bilimi Dernekleri
AB  - Dernekler, halk biliminin bir disiplin olarak hem dünyada hem de Türkiye’deki doğuşunda ve gelişiminde önemli bir role sahiptir. Bu dernekler halk kültürünün araştırılması, arşivlenmesi ve yayına dönüştürülmesine yönelik çeşitli faaliyetler yürüterek disiplinin gelişimine katkıda bulunmuşlardır. Yapılan derleme gezileri, yayımlanan derleme kılavuzları ve dergicilik faaliyetleri halk bilimiyle ilgili önemli bir literatürün oluşmasını sağlamıştır.  Bu şekilde, dernekler halk biliminin disiplin olarak tanınmasına ve değer kazanmasına yardımcı olmuştur. Bu makalede, öncelikle dünyadaki folklor derneklerinin etkisi kronolojik olarak açıklanmış ardından da Türkiye'de halk bilimi çalışmalarıyla ilgili derneklere, faaliyetlerine dair bir açıklama getirilmeye çalışılmıştır. Makale, halk bilimi çalışmaları ile dernekler arasındaki ilişkinin evrimini ve Türkiye'deki derneklerin somut olmayan kültürel mirası koruma perspektifine nasıl adapte olduğunu ele almaktadır. Metinde özellikle 2003 UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi'nin halk bilimi derneklerinin çalışmalarındaki değişime etkisi vurgulanmaktadır. Bu Sözleşme, somut olmayan kültürel miras öğelerinin yaşatılmasını, korunmasını ve gelecek kuşaklara aktarılmasını hedeflemektedir. Dernekler, bu Sözleşme çerçevesinde geleneksel uygulamaları ve kültürel mirası canlandırmak, yaygınlaştırmak ve eğitim yoluyla gelecek nesillere aktarmak için önemli bir role bürünmüştür. Makalede, çeşitli derneklerden örnekler verilerek, bu derneklerin nasıl faaliyet gösterdiği, projeler düzenlediği ve kültürel mirası nasıl yaşattığı anlatılmaktadır. El sanatları, masal anlatıcılığı, okçuluk gibi farklı alanlarda faaliyet gösteren derneklerin, Sözleşme'ye uygun olarak geleneksel değerleri canlandırmaya yönelik çalışmalar yaptığı görülmektedir. Sonuç olarak makale, Türkiye'deki halk bilimi derneklerinin tarihçesi, faaliyetleri ve bir disiplin olarak halk biliminin gelişimine yaptıkları katkıyı derleme, arşivleme, belgeleme perspektifinden incelerken diğer yandan günümüzde uygulama, yeniden canlandırma ve gelecek kuşaklara aktarma perspektifinden derneklerin değişimini anlatmaktadır. Yerelden evrensele, ulusaldan uluslararası bir bakış açısına doğru değişen bu sürecin anlaşılması dernekler ve halk bilimi arasındaki sıkı ilişkinin çözümlenmesine katkıda bulunacaktır.
AU  - Yıldız, Tuna
DO  - 10.51531/korkutataturkiyat.1346197
PY  - 2023
JO  - Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi (Online)
IS  - 12
SN  - 2687-5675
SP  - 430
EP  - 437
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1199108
ER  -