Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler

METE, BURAK; Çınkır, Fatma

doi:10.21673/anadoluklin.1256560

Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler

Burak METE, (Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Adana, Türkiye)

Fatma TANRIÖVER (Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Adana, Türkiye)

ANADOLU KLİNİĞİ TIP BİLİMLERİ DERGİSİ

6 2

Yıl: 2023 Cilt: 28 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 390 - 397 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21673/anadoluklin.1256560 İndeks Tarihi: 05-10-2023

Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler

Öz:

Amaç: Bu çalışmada genç yetişkinlerde tam doz COVID-19 (Corona Virus Disease-19) aşılanma durumu ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntemler: Kesitsel tipteki bu çalışma Çukurova Üniversitesinde eğitim gören 654 öğrenci üstünde yapılmıştır. Öğrencilere elektronik ortamlardan ulaşılmıştır. Anket formunda aşı yaptırma, rapel doz yaptırma ve bunları etkilediği düşünülen faktörler sorgulanmıştır. Bulgular: 654 genç yetişkinin yaş ortalaması 20,98±3,15’tir min (minimum)-max (maximum). Katılımcılar arasında hiç aşı olmayanların oranı %3,8’dir. Hiç aşı yaptırmamada en önemli nedenler aşı içeriğine güvenilmemesi ve yan etkiden korkmadır. Katılımcıların %39,6’sı tavsiye edilen rapel dozları yaptırmamıştır. COVID-19 aşısı olan kişilerin olmayan kişilere göre hastalığı daha tehlikeli ve bulaştırıcı değerlendirdikleri, rapel doz olan kişilerde ise olmayanlara göre COVID-19 aşısına yönelik olumlu tutumun daha yüksek, olumsuz tutumun ise daha düşük olduğu bulunmuştur. Rapel doz yaptırmama riskini COVID-19 aşısı tutum ölçeği olumlu tutum alt boyutundaki her 0,785 birimlik artış 2,19 kat OR (Odds Ratio)=0,456), sağlık personelinden bilgi alma 1,59 kat (OR=0,627) azaltmaktadır. Rapel dozu yaptırmama riskini aşı yaptıran tanıdıklardan bilgi alma OR=1,63 kat, ilk aşılamada yan etki yaşamış olma 1,44 kat artırmaktadır. Sonuç: Üniversite öğrencilerinde COVID-19 aşı yaptırma oranlarının yüksek olduğu ancak tavsiye edilen rapel doz uygulamasının yeterli düzeyde olmadığı ve uygun zamanlarda yapılmadığı bulunmuştur.

Anahtar Kelime: Aşı kararsızlığı aşı programı COVID-19 aşıları

Factors affecting the compliance of young adult with the COVID-19 vaccine schedule

Öz:

Aim: This study aimed to determine COVID-19 vaccination status of young adult and the factors affecting the full-dose schedule. Methods: This cross-sectional study included 654 students studying at Çukurova University. They were reached via electronic media. Vaccination, booster dose application and factors thought to affect these were questioned in the questionnaire form. Results: The mean age of 654 young adult was 20.98±3.15 (min:18-max:35). The most important reasons for never getting vaccinated were the lack of confidence in the vaccine content and fear of side effects. The recommended booster doses were rejected by 39.6% of the participants. It was found that participants vaccinated against COVID-19 expressed that the disease was more dangerous and contagious compared to those never vaccinated, and participants who received any booster dose had a higher positive attitude and a lower negative attitude towards COVID-19 vaccinations. Each 0.785-unit increase in the positive attitude sub-dimension of the COVID-19 Vaccination Attitude Scale was found to reduce the risk of not having a booster dose by 2.19 times (OR=0.456), and getting information from healthcare personnel to decrease it 1.59 times (OR=0.627). Information provided by acquaintances who had been previously vaccinated increased the risk of not having a booster dose 1.63 times, and 1.44 times when adverse events were observed in the first vaccination. Conclusion: It was found that the rate of COVID-19 vaccination in young adult was high, but the recommended booster dose application was not sufficient and was not performed at suggested intervals.

Anahtar Kelime: COVID-19 vaccines immunization schedule vaccine hesitancy

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Roy D, Tripathy S, Kar SK, Sharma N, Verma SK, Kaus- hal V. Study of knowledge, attitude, anxiety & perceived mental healthcare need in Indian population during CO- VID-19 pandemic. Asian J Psychiatr. 2020;51:102083.
2. Herrera-Diestra JL, Meyers LA. Local risk per- ception enhances epidemic control. PLoS One. 2019;14(12):e0225576.
3. Alyousefi TA, Abdul-Ghani R, Mahdy MA, et al. A household-based survey of knowledge, attitudes and practices towards dengue fever among local urban com- munities in Taiz Governorate, Yemen. BMC Infect Dis. 2016;16(1):543.
4. Chandren JR, Wong LP, AbuBakar S. Practices of Den- gue Fever Prevention and the Associated Factors among the Orang Asli in Peninsular Malaysia. PLoS Negl Trop Dis. 2015;9(8):e0003954.
5. Wong LP, AbuBakar S, Chinna K. Community know- ledge, health beliefs, practices and experiences related to dengue fever and its association with IgG seropositivity. PLoS Negl Trop Dis. 2014;8(5):e2789.
6. Eastwood K, Durrheim D, Francis JL, et al. Knowledge about pandemic influenza and compliance with conta- inment measures among Australians. Bull World Health Organ. 2009;87(8):588-94.
7. Al-Zurfi B, Fuad M, Abdelqader MA, et al. Knowledge, attitude and practice of dengue fever and health educa- tion programme among students of Alam Shah Scien- ce School, Cheras, Malaysia. Malaysian J Public Health Med. 2015;15:69-74.
8. Akarsu A, Baransel E, Barut S. Do healthy lifestyle beha- viors affect COVID-19 vaccination attitudes in Genera- tion Z?. Med Science 2022;11(1):48-52.
9. Geniş B, Gürhan N, Koç M, et al. Development of per- ception and attitude scales related with COVID-19 pan- demia. Pearson journal of social sciences-humanities, 2020;5(7):306-28.
10. Štefan M, Dlouhý P, Bezdíčková L. Vaccination against COVID-19. Klin Mikrobiol Infekc Lek. 2021;27(2):49- 60.
11. Demirhindi H, Mete B, Tanir F, et al. Effect of Heterolo- gous Vaccination Strategy on Humoral Response against COVID-19 with CoronaVac plus BNT162b2: A Prospec- tive Cohort Study. Vaccines (Basel). 2022;10(5):687.
12. CDC Stay Up to Date with COVID-19 Vaccines Inc- luding Boosters. Accessed December 22,2022. https:// www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/booster- shot.html
13. Lazarus JV, Ratzan SC, Palayew A, et al. A global sur- vey of potential acceptance of a COVID-19 vaccine. Nat Med. 2021;27(2):225-8.
14. Cuschieri S, Gauci C, Agius S, et al. Vaccine hesitancy among Maltese Healthcare workers vis-à-vis influenza and COVID-19 vaccination: Maltese healthcare workers COVID-19 vaccination hesitancy. Malta Medical Jour- nal, 2022;34(3), 39-49.
15. Turner C, McClure R. Age and gender differences in risk-taking behaviour as an explanation for high inci- dence of motor vehicle crashes as a driver in young ma- les. Inj Control Saf Promot. 2003;10(3):123-30.
16. Yeşiltepe A, Aslan S, Bulbuloglu S. Investigation of perce- ived fear of COVID-19 and vaccine hesitancy in nursing students. Hum Vaccin Immunother. 2021;17(12):5030-7.
17. Skjefte M, Ngirbabul M, Akeju O, et al. COVID-19 vac- cine acceptance among pregnant women and mothers of young children: results of a survey in 16 countries. Eur J Epidemiol. 2021;36(2):197-211.
18. Saied SM, Saied EM, Kabbash IA, Abdo SAE. Vaccine hesitancy: Beliefs and barriers associated with CO- VID-19 vaccination among Egyptian medical students. J Med Virol. 2021;93(7):4280-91.
19. Soysal G, Durukan E, Akdur R. The Evaluation of Vac- cine Hesitancy and Refusal for Childhood Vaccines and the COVID-19 Vaccine in Individuals Aged Between 18 and 25 Years. Turk J Immunol 2021;9(3):120-7
20. İkiışık H, Akif Sezerol M, Taşçı Y, Maral I. COVID-19 vaccine hesitancy: A community-based research in Tur- key. Int J Clin Pract. 2021;75(8):e14336.
21. Kaplan AK, Sahin MK, Parildar H, Adadan Guvenc I. The willingness to accept the COVID-19 vaccine and affecting factors among healthcare professionals: A cross-sectional study in Turkey. Int J Clin Pract. 2021;75(7):e14226.
22. Aslantekin-Özçoban F, Uluşen M, Yalnız-Dilcen H, Çi- lesiz E. Are midwifery students ready for the COVID-19 vaccine? The decision to vaccinate and affecting factors. Hum Vaccin Immunother. 2021;17(12):4896-903.
23. 23. Dolu İ, Turhan Z, Yalnız Dilcen H. COVID-19 Vac- cine Acceptance is associated with Vaccine Hesitancy, Perceived Risk and Previous Vaccination Experiences. Disaster Med Public Health Prep. 2021;17:e97.
24. Özdinç A, Değer MS, Atak M, Demir İ. Talking about the Vaccine after the Pandemic: A Cross-Sectional Study among Youth in Turkey and Ethical Issues. Vaccines (Ba- sel). 2023;11(1):104.

APA	METE B, Çınkır F (2023). Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler. , 390 - 397. 10.21673/anadoluklin.1256560
Chicago	METE BURAK,Çınkır Fatma Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler. (2023): 390 - 397. 10.21673/anadoluklin.1256560
MLA	METE BURAK,Çınkır Fatma Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler. , 2023, ss.390 - 397. 10.21673/anadoluklin.1256560
AMA	METE B,Çınkır F Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler. . 2023; 390 - 397. 10.21673/anadoluklin.1256560
Vancouver	METE B,Çınkır F Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler. . 2023; 390 - 397. 10.21673/anadoluklin.1256560
IEEE	METE B,Çınkır F "Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler." , ss.390 - 397, 2023. 10.21673/anadoluklin.1256560
ISNAD	METE, BURAK - Çınkır, Fatma. "Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler". (2023), 390-397. https://doi.org/10.21673/anadoluklin.1256560

APA	METE B, Çınkır F (2023). Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler. ANADOLU KLİNİĞİ TIP BİLİMLERİ DERGİSİ, 28(3), 390 - 397. 10.21673/anadoluklin.1256560
Chicago	METE BURAK,Çınkır Fatma Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler. ANADOLU KLİNİĞİ TIP BİLİMLERİ DERGİSİ 28, no.3 (2023): 390 - 397. 10.21673/anadoluklin.1256560
MLA	METE BURAK,Çınkır Fatma Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler. ANADOLU KLİNİĞİ TIP BİLİMLERİ DERGİSİ, vol.28, no.3, 2023, ss.390 - 397. 10.21673/anadoluklin.1256560
AMA	METE B,Çınkır F Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler. ANADOLU KLİNİĞİ TIP BİLİMLERİ DERGİSİ. 2023; 28(3): 390 - 397. 10.21673/anadoluklin.1256560
Vancouver	METE B,Çınkır F Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler. ANADOLU KLİNİĞİ TIP BİLİMLERİ DERGİSİ. 2023; 28(3): 390 - 397. 10.21673/anadoluklin.1256560
IEEE	METE B,Çınkır F "Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler." ANADOLU KLİNİĞİ TIP BİLİMLERİ DERGİSİ, 28, ss.390 - 397, 2023. 10.21673/anadoluklin.1256560
ISNAD	METE, BURAK - Çınkır, Fatma. "Genç yetişkinlerde COVID-19 aşı programına uyumu etkileyen faktörler". ANADOLU KLİNİĞİ TIP BİLİMLERİ DERGİSİ 28/3 (2023), 390-397. https://doi.org/10.21673/anadoluklin.1256560