Covid-19 Pandemi Döneminde Özel Gereksinimli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadığı Zorluklar
Yıl: 2023 Cilt: 22 Sayı: 47 Sayfa Aralığı: 743 - 763 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.46928/iticusbe.1231709 İndeks Tarihi: 09-10-2023
Covid-19 Pandemi Döneminde Özel Gereksinimli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadığı Zorluklar
Öz: Küresel nitelik sergileyen Covid-19 Salgını, toplumları pek çok açıdan etkileyerek değişim ve dönüşüm sürecine girmelerine neden olmuştur. Kuşkusuz bu süreçten en fazla etkilenen toplumsal sınıf özel gereksinimli çocuk ve aileleri olmaktadır. Araştırmada özel çocuk ve ailelerinin pandemi sürecinde eğitim, sağlık ve sosyal açılardan ne gibi zorluklar yaşadığına, bu zorlukları çeşitli kurumlar tarafından sağlanan imkanlarla nasıl giderdiklerine ya da gideremediklerine dair bulgular sağlanarak, çeşitli öneriler sunmak amaçlanmaktadır. Araştırmanın çalışma alanı Küçükçekmece Belediyesi Engelliler Rehabilitasyon Merkezi’dir. Araştırmada amaca yönelik örneklem yöntemi kullanılarak, örnek 15 özel gereksinimli çocuk sahibi aile bireyi ile yapılandırılmamış açık uçlu soru formu üzerinden derinlemesine mülakat yapılmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda ana tema ve alt temalar oluşturularak yorumlayıcı yöntemle analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; salgın sürecinde özel çocuk ve ailelerinin en fazla eğitim alanında zorluk yaşadığı görülmektedir. Bunun sebebinin de özel çocukların online eğitime ayak uyduramamaları olarak vurgulanmıştır. Sağlık açısından katılımcıların bir kısmı sorun yaşamadıklarını belirtirken bazı katılımcılar ise özellikle tam kapanma sürecinde özel çocuklarının hareketsiz kalmalarından dolayı fiziksel gelişimlerinin olumsuz etkilendiğini belirtmişlerdir. Bu süreçte özel çocukların toplumlarda bilinenin aksine sosyalleşme açısından olumlu bir durum sergilediği de bulgulanmıştır. Bunun en önemli sebebinin de aile içi iletişim ve etkileşimin artış göstermesinden kaynaklı olduğu belirtilmiştir.
Anahtar Kelime: The Challenges of Families with Children with Special Needs during the Covid-19 Pandemic Period
Öz: The Covid-19 outbreak has affected societies globally in many ways, causing them to encounter change and transformation. Undoubtedly, the social group most affected by this process is children with special needs and their families. This research aims to present various suggestions based on findings of the difficulties children with special needs and their families have experienced in education, health, and social aspects during the pandemic; how they could or could not overcome these difficulties with the opportunities from various institutions. The research area is Küçükçekmece Municipality Disabled Rehabilitation Center. Using the purposeful sampling technique, we conducted 15 in-depth interviews with family members with children with special needs through an unstructured, open-ended question form. The findings show that special children and their families have the most difficulties in education during the pandemic because of the inability of special children to keep up with online education. While some children with special needs had no health problems, other children's physical development was adversely affected by the inactivity, especially during the closure period. The study shows that contrary to what is known in societies, special children exhibit a favorable situation during the pandemic in terms of socialization because of increased communication and interaction within the family.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- AAIDD (2008). Disabilities. https://www.aaidd.org (Erişim Tarihi: 27.02.2021).
- Akçay, E., ve Başgül, Ş. S. (2020). Pandemi ve özel gereksinimi olan/ Risk altındaki çocuklar. İçinde E. S. Ercan, Ç. Yektaş, A. E. Tufan, ve Ö. Bilaç (Eds.), Covid-19 pandemisi ve çocuk ve ergen ruh sağlığı (ss. 55-61). Türkiye Klinikleri.
- Aydemir, E. (2022). Covid-19 pandemisinin özel gereksinimli çocuk sahibi aileler üzerindeki etkileri: İstanbul/Küçükçekmece Belediyesi Engelliler Rehabilitasyon Merkezi Örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Türkiye.
- Babbie, E. (1986). The practice of social research. Wadsworth Publishing Co.
- Balcı, A. (2021). Covid-19 pandemi döneminde engelli çocuğu bulunan çalışan ebeveynlerin yaşadığı sorunlar, sosyal hizmet ve desteğin önemi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 10(4), 824- 831.
- Bilge, M. (2020). Türkiye'de Covid-19 pandemi sürecinde dezavantajlı bireylere yönelik ugulamaların incelenmesi: "Vefa Sosyal Destek Grubu" örneği. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 16, 101-114.
- Bilimsel Danışma Kurulu (2020). COVID-19 salgın yönetimi ve çalışma rehberi. T.C. Sağlık Bakanlığı.
- Binet, A., ve Simon, T. H. (1985). Anormal çocuklar. Sosyal Yayınlar.
- Braun, V., ve Clarke, V. (2013). Successful qualitative research-A practical guide for beginners. SAGE Publications.
- Creswell, J. (2013). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni, Çev. S. B. Mesut Bütün. Siyasal Kitabevi.
- Davran, İ. (2020). Pandemi sürecinin toplum, kültür ve eğitime etkisi ile ilgili görüşlerin değerlendirilmesi. Proceedings of The ICIER 2020 2st International Conference on Interdisciplinary Educational Reflections (19-20 June), 46-67. ISBN: 978-605-9415-52-1.
- Demiröz, K., Yıldırım, Ş., Karahan S., ve Kayhan N. (2021). Covid-19 pandemic process experiences of the healthcare professionel mothers wih children with special needs. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 50(2), 749-777.
- Demir,S. ve Kale, M. (2020). Öğretmen Görüşlerine Göre, Covid-19 Küresel Salgın Döneminde Gerçekleştirilen Uzaktan Eğitim Sürecinin Değerlendirilmesi. Turkish Studies, 3445-3470.
- Denzin, N. K. ve Lincoln, Y. S. (1998). Strategies of qualitative inquiry. SAGE Publications.
- Dikme, Ş. ve Gültekin, B. (2021). Covid19 Pandemi Sürecinin Evden Çalışan Ebeveynler ve Çocuklarına Etkileri. Eğitim ve Gençlik Araştırmaları Dergisi 31-48.
- Doğan, S. (2020). Üniversite öğrencilerinin Covid-19'a yazdıkları 100 mektubun incelenmesi. Türk Dünyası Araştırmaları, 126(248), 25-40.
- Dönmez, N. vd. (2017). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitim. Eğiten Kitap. Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2020). Pandemi özel bülteni. https://www.aile.gov.tr/media/53106/eyhgm-pandemi-ozel-sayi.pdf (Erişim tarihi: 30.05.2021).
- Islam, M. (2022). Impacts of climate change on water resources, agricultural production and food security: Evidence from Turkiye. Journal of Economy Culture and Society, 66, 163-179. https://doi.org/10.26650/JECS2021-1056971
- Kurt, A., ve Erden, M. (2020). Koronavirüs hastalığı 2019 sürecinde özel gereksinimli bireyler. Milli Eğitim, 49(1), 1105-1119. MEB. (2021). Özel eğitim meslek okulu akademik programlarının görme yetersizliğinden etkilenen öğrenciler için uyarlanması çalıştayı. https://orgm.meb.gov.tr/www/ozel-egitim-meslek- okulu-akademik-programlarinin-gorme-yetersizliginden-etkilenen-ogrenciler-icin- uyarlanmasi-calistayi-gerceklestirildi/icerik/2323 (Erişim tarihi: 3.12.2021). Neuman, W. L. (2017). Toplumsal araştırma yöntemleri nitel ve nicel yaklaşımlar, Çev. Ö., Akkaya. Siyasal Kitabevi. Orhan, S., ve Genç, K. (2015). Engellilere yönelik ülkemizde özel eğitim uygulamaları ve örnek ülke karşılaştırması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 35(2), 115-147. http://doi.org/10.21560/spcd.35323. Özgür, İ. (2015). Engelli çocuklar ve eğitimi özel eğitim. Karahan Kitabevi. ............(2011). Engelli çocuklar ve eğitimi özel eğitim. Karahan Kitabevi.
- Öztek, Z. (2020). Pandemi mücadelesi ve yan kazanımlar. Sağlık ve Toplum, özel Sayı, 6-14. Sağlık Bakanlığı Bilimsel Danışma Kurulu. (2020). Sağlık bakanlığı salgın yönetimi ve çalışma rehberi. https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/39265/0/covid- 19salginyonetimivecalismarehberipdf.pdf (Erişim tarihi: 18.01.2021).
- Sanderson, R., & Galway, L. P. (2021). Perceptions of climate change and climate action among climate-engaged health professionals in northern Ontario: A qualitativestudy. Journal of Climate Change Health, 3, 100025. http://dx.doi.org/10.1016/j.joclim.2021.100025.
- SESRIC. (2023). People with disabilities and special needs in OIC member countries. SESRIC: OIC Office, Türkiye. https://sesricdiag.blob.core.windows.net/sesric-site- blob/files/article/839.pdf (Erişim tarihi: 14.06.2023).
- Silverman, D. (2006). Interpreting qualitative data-Methods for analyzing talk, text and interaction. Sage Publications Inc.
- Şenol, F. B., ve Yaşar, M. C. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde öğretmen ve ebeveyn gözünden "Özel Eğitim". Milli Eğitim, 49(1), 439-458.
- Uzunçayır, D. ve İlhan, E. (2020). Covid-19 pandemi döneminde özel gereksinimli çocukların fiziksel aktivite ihtiyaçları: ebeveyn gözrüş açısıyla nitel bir değerlendirme. Spor ve Sağlık Bilimleri Multidisipliner Bakış, 181-217.
- Üstün, Ç., ve Özçiftçi, S. (2020). Covid-19 pandemisinin sosyal yaşam ve etik düzlem üzerine etkileri: Bir değerlendirme çalışması. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 25(1), 143- 150.
- Yavuzer, H. (1995). Çocuk psikolojisi. Remzi Kitabevi.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi.
| APA | Aydemir E, Islam M (2023). Covid-19 Pandemi Döneminde Özel Gereksinimli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadığı Zorluklar. , 743 - 763. 10.46928/iticusbe.1231709 |
| Chicago | Aydemir Elif,Islam Mozharul Covid-19 Pandemi Döneminde Özel Gereksinimli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadığı Zorluklar. (2023): 743 - 763. 10.46928/iticusbe.1231709 |
| MLA | Aydemir Elif,Islam Mozharul Covid-19 Pandemi Döneminde Özel Gereksinimli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadığı Zorluklar. , 2023, ss.743 - 763. 10.46928/iticusbe.1231709 |
| AMA | Aydemir E,Islam M Covid-19 Pandemi Döneminde Özel Gereksinimli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadığı Zorluklar. . 2023; 743 - 763. 10.46928/iticusbe.1231709 |
| Vancouver | Aydemir E,Islam M Covid-19 Pandemi Döneminde Özel Gereksinimli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadığı Zorluklar. . 2023; 743 - 763. 10.46928/iticusbe.1231709 |
| IEEE | Aydemir E,Islam M "Covid-19 Pandemi Döneminde Özel Gereksinimli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadığı Zorluklar." , ss.743 - 763, 2023. 10.46928/iticusbe.1231709 |
| ISNAD | Aydemir, Elif - Islam, Mozharul. "Covid-19 Pandemi Döneminde Özel Gereksinimli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadığı Zorluklar". (2023), 743-763. https://doi.org/10.46928/iticusbe.1231709 |
| APA | Aydemir E, Islam M (2023). Covid-19 Pandemi Döneminde Özel Gereksinimli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadığı Zorluklar. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(47), 743 - 763. 10.46928/iticusbe.1231709 |
| Chicago | Aydemir Elif,Islam Mozharul Covid-19 Pandemi Döneminde Özel Gereksinimli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadığı Zorluklar. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 22, no.47 (2023): 743 - 763. 10.46928/iticusbe.1231709 |
| MLA | Aydemir Elif,Islam Mozharul Covid-19 Pandemi Döneminde Özel Gereksinimli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadığı Zorluklar. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.22, no.47, 2023, ss.743 - 763. 10.46928/iticusbe.1231709 |
| AMA | Aydemir E,Islam M Covid-19 Pandemi Döneminde Özel Gereksinimli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadığı Zorluklar. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2023; 22(47): 743 - 763. 10.46928/iticusbe.1231709 |
| Vancouver | Aydemir E,Islam M Covid-19 Pandemi Döneminde Özel Gereksinimli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadığı Zorluklar. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2023; 22(47): 743 - 763. 10.46928/iticusbe.1231709 |
| IEEE | Aydemir E,Islam M "Covid-19 Pandemi Döneminde Özel Gereksinimli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadığı Zorluklar." Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, ss.743 - 763, 2023. 10.46928/iticusbe.1231709 |
| ISNAD | Aydemir, Elif - Islam, Mozharul. "Covid-19 Pandemi Döneminde Özel Gereksinimli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadığı Zorluklar". Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 22/47 (2023), 743-763. https://doi.org/10.46928/iticusbe.1231709 |
