Yıl: 2023 Cilt: 13 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 995 - 1011 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7456/tojdac.1325910 İndeks Tarihi: 10-10-2023

ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE ŞEHİR MANZARALARI

Öz:
Türk resminde şehir manzaraları, Türkiye’nin tarihini, kültürünü ve doğal güzelliklerini yansıtan önemli bir konudur. Geçmişten günümüze şehir manzaralarını incelediğimizde, doğanın, farklı dönemlerde farklı kültürlerle harmanlanan görüntülerini sanatçıların zihninden izleyicilere aktarıldığı gözlemlenmiştir. Konu manzara da olsa, sanatçının bu kapsamda seçtiği mekân, bakış açısı, renk ve ahenk, bulunduğu sosyoekonomik düzen, kültürel değerler de resimlerde öne çıkan özelliklerdir. Herbir manzara resmi kendi döneminin en dikkat çekici yönlerini üzerinde taşımaktadır. Diğer yandan doğanın insan psikolojisi üzerindeki olumlu etkileri uzun zamandır bilinmektedir. Manzara resimlerinin tercih edilmesindeki temel nedenlerden biri de doğal ve kentsel unsurların birleşimiyle oluşan bu eserlerin insanlara huzur ve dinginlik hissi vermesidir. İnsanlar doğanın ve şehir yaşamının sentezlendiği bu resimlerde kendilerini rahatlamış ve sakin hissedebilmektedirler. Özellikle şehir manzaraları, bu konuda ayrı bir yere sahiptir. Bu resimlerde şehirler, köyler, kasaba ve sokak silüetleri, tarihî kalıntılar, savaşlar ve kültürel özelliklerin yansıtıldığı kompozisyonlar görmek mümkündür. Her resim farklı bir güzelliği barındırır ve her kompozisyonun farklı bir hikâyesi vardır. Türk resminde manzara resmine yönelik ilgi, insanların doğaya ve kentsel çevreye olan bağlılığını ve özlem duygusunu da yansıtmaktadır. Türk resmindeki manzara ve şehir manzaraları; estetik ve kültürel değerleri anlamak, gelecek nesiller için bu mirası korumak ve çağdaş sanatın evrimini belgelemek açısından önemli katkılar sunmaktadır. 2000’lerden itibaren şehir manzaralarının teknik, üslup ve pentür bakımından nasıl evrildiği de diğer bir çarpıcı konudur. Şehir manzaralarını konu edinen sanatçıların eserleri bu konuya ışık tutmaktadır. Bu makalenin amacı Osmanlı döneminden başlayarak günümüze kadar uzanan sanat tarihsel süreçte Şehir Manzaraları konusunun gelişimini incelemektir. Nitel araştırma yöntemlerinden biri olan Tarihsel Araştırma Tekniği kullanılarak hazırlanan bu makalede sonuç olarak şehir manzaralarının Çağdaş Türk resmindeki yeri ve önemi, geçmişte ve günümüzdeki sanatçıların şehir manzaralarına nasıl yaklaştığı ve bu konuda neler yaptığı üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelime: Türk resmi manzara şehir manzaraları

CITY VIEWS IN CONTEMPORARY TURKISH ART

Öz:
Urban landscapes in Turkish painting is an important subject that reflects Turkey's history, culture and natural beauties. When we examine the city landscapes from the past to the present, it has been observed that the images of nature blended with different cultures in different periods are transferred from the minds of the artists to the audience. Even if the subject is landscape, the place chosen by the artist in this context, point of view, color and harmony, socioeconomic order and cultural values are also prominent features in the paintings. Each landscape painting carries the most remarkable aspects of its period. On the other hand, the positive effects of nature on human psychology have been known for a long time. One of the main reasons why landscape paintings are preferred is that these works, which are formed by the combination of natural and urban elements, give people a sense of peace and serenity. People can feel relaxed and calm in these paintings, where nature and city life are synthesized. Especially city views have a special place in this regard. It is possible to see compositions reflecting cities, villages, town and street silhouettes, historical ruins, wars and cultural characteristics in these paintings. Each painting has a different beauty and each composition has a different story. The interest in landscape painting in Turkish painting also reflects people's commitment to nature and the urban environment and their sense of longing. Landscapes and cityscapes in Turkish painting; It makes significant contributions to understanding aesthetic and cultural values, preserving this heritage for future generations, and documenting the evolution of contemporary art. How urban landscapes have evolved in terms of technique, style and painting since the 2000s is another striking issue. The works of artists dealing with city landscapes shed light on this subject. The aim of this article is to examine the development of the subject of City Landscapes in the art historical process starting from the Ottoman period to the present day. In this article, which was prepared by using the Historical Research Technique, which is one of the qualitative research methods, the place and importance of city landscapes in Contemporary Turkish painting, how artists in the past and present approached urban landscapes and what they did about it.
Anahtar Kelime: Turkish painting Landscape Cityscapes

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alpay, Z. (2020), Türk Ressamlar Dizisi, https://www.sanatlaart.com/turk-ressamlar-dizisi-sami-yetik/, (Erişim Tarihi: 14.08.2023).
  • Antonio, S. (2023), Roman Landscapes: Visions of Nature and Myth from Rome and Pompeii, https://events.getcreativesanantonio.com/event/roman-landscapes-visions-of-nature-and-myth-from-rome-and-pompeii/ (Erişim Tarihi: 11.08.2023).
  • Arık, Ş. (2011), Mustafa Duymaz panokent sergisi, https://www.galerimiz.com/pdf/02-Mustafa-Duymaz.pdf
  • Atalay, S. (2019), 1980 Sonrası Çağdaş Türk Manzara Resmi, 1980 SONRASI ÇAĞDAŞ TÜRK MANZARA RESMİ 0063503.pdf, (Erişim Tarihi: 14.08.2023).
  • Aydın, N. S. (2021), Kolektif bir sanatçı: Ahmet Doğu İpek, https://www.gzt.com/amphtml/arkitekt/kolektif-bir-sanatci-ahmet-dogu-ipek-3591864, (Erişim Tarihi: 14.08.2023).
  • Başkan, S. (1998), Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye’de Resim, file:///C:/Users/MONSTER/Downloads/18102021171355-9412abfc-40f1-4ada-89d1-399815defdfd.pdf, (Erişim Tarihi: 14.08.2023).
  • Biscay, M. (2016). The 19th Century: Romanticism in Art and Literature, https://www.skyminds.net/ the-19th-century-romanticism-in-art-and-literature/. (Erişim Tarihi: 10.08.2023).
  • Çakır, Y. (2017), 20. Yüzyılın ilk yarısında Türk resminde manzara ve Nazmi Ziya Güran, 20.YÜZYILIN İLK YARISINDA TÜRK RESMİNDE MANZARA VE NAZMİ ZİYA GÜRAN .pdf, (Erişim Tarihi: 11.08.2023).
  • Demirbulak, A. (2007), Çağdaş Türk Resminde Otoportreler, Beta yayınları.
  • Doğanay, E. (2019), Doğanın ritmi, https://www.zeytinburnukultursanat.com/media/brochures/45_-_DEVR%C4%B0M_ERB%C4%B0L_-_DO%C4%9EANIN_R%C4%B0TM%C4%B0.pdf, (Erişim Tarihi: 14.08.2023).
  • Ertuğ, N. (2015), Klasik dönem Osmanlı İstanbul’unda deniz ulaşımı, https://istanbultarihi.ist/220-klasik-donem-osmanli-istanbulunda-deniz-ulasimi, (Erişim Tarihi: 11.08.2023).
  • Giray, K. (2000). İstanbul Resim ve Heykel Müzesi Koleksiyonundan Örneklerle Manzara. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
  • Greiner, T. H. (2021) Beautiful Trees and Vibrant Flowers: Visiting Ancient Egypt’s Gardens, https://nilescribes.org/2021/05/01/ancient-egyptian-gardens/ (Erişim Tarihi: 11.08.2023)
  • Kahramankaptan, Ş. (1997), Eyüp'ü Dünyaya Tanıtan Manzara Ustası, https://www.sanattanyansimalar.com/eyup-u-dunyaya-tanitan-manzara-ustasi/7243/, ( Erişim Tarihi: 14.08.2023).
  • Karagöz, S. (2018), Hocamız Üsküdar’lı Ali Rıza bey, https://www.lacivertdergi.com/gundem/makaleler/2018/05/16/hocamiz-uskudarli-ali-riza-bey, (Erişim Tarihi: 11.08.2023).
  • Küçük, M. (2021), Mine Küçük hatıralar sergisi, Dumlupınar haber, https://birimler.dpu.edu.tr/app/views/panel/ckfinder/userfiles/7/files/mine-kucuk-sergi-odaklanma.pdf.
  • Mahir, B. (2005). Osmanlı Minyatür Sanatı, Kabalcı Yayınevi.
  • Martinelli, O. G. (2022, 9 Ocak), Geleneksel Çin Manzaraları, Artmajeur Dergisi, https://www.artmajeur.com/tr/magazine/5-sanat-tarihi/geleneksel-cin-manzaralari/330988
  • Okten, A. İ. (2015), İbrahim Balaban’ın Hastane önü resminden günümüze ne değişti, https://www.martidergisi.com/ibrahim-balabanin-hastane-onu-resminden-gunumuze-ne-degisti/, (Erişim Tarihi: 11.08.2023).
  • Plessisi A. (2023). “Landscape With the Fall of Icarus” by Pieter Bruegel – A Deep Dive, https://artincon text.org/landscape-with-the-fall-of-icarus-by-pieter-bruegel/ (Erişim Tarihi: 10.08.2023).
  • Renda, G. (2015), Osmanlı’dan Cumhuriyet’e İstanbul’da batı tarzında resim: yeni denemeler, yeni teknikler, https://istanbultarihi.ist/276-osmanlidan-cumhuriyete-istanbulda-bati-tarzinda-resim-yeni-denemeler-yeni-teknikler, (Erişim Tarihi: 11.08.2023).
  • Sadık, C. (2018), Matrakçı Nasuh Minyatürleri, https://www.tarihlisanat.com/matrakci-nasuh-minyaturleri/ (Erişim Tarihi: 11.08.2023).
  • Sağlam, M. (2022), Hüseyin Zekâi Paşa: değişim arayışıyla biçimlenen bir özgürleşme hikâyesi, https://saglamart.com/huseyin-zekai-pasa, (Erişim Tarihi: 11.08.2023).
  • Savaşer, I. (2021), Türkiye’de batı resim sanatının gelişme evreleri, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1611536, (Erişim Tarihi: 11.08.2023).
  • Sözen, M. & Tanyeli U. (2011), Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü, Onbirinci basım, Remzi kitabevi.
  • Şahinler, S. (2023), Naile Akıncı’dan bir Eyüp Masalı, https://www.milliyet.com.tr/kultur-sanat/naile-akincidan-bir-eyup-masali-6928581, (Erişim Tarihi:14.08.2023).
  • Şen, M. L. (2019), Görünenin Ötesinde, https://www.zeytinburnukultursanat.com/media/brochures/50_-_KR%C4%B0T%C4%B0K_E%C5%9E%C4%B0K_-_KAD%C4%B0R_ABLAK.pdf, (Erişim Tarihi:14.08.2023).
  • Şen, Ü. S. (2005). Sanat Eğitiminde Bilimsel Araştırma Yöntemlerinin Kullanılması, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt 5, Sayı 1 Sayfa 343-360.
  • Taş, E. (2020), Osmanlı toplumunda dans, https://tarihdergi.com/osmanli-toplumunda-dans-rakkas-geldi-meydane-al-basti-ak-gerdane/, (Erişim Tarihi: 11.08.2023).
  • Tansuğ, S. (2008), Çağdaş Türk Sanatı, Sekizinci basım, Remzi kitabevi.
  • TDK, https://sozluk.gov.tr.
  • Taşpınar, A. (2004), Nazmi Ziya, Apa ofset basım hizmetleri.
  • Ulrich, R. S. (1984), View through a window may influence recovery from surgery, Science, 224: 420-421.
APA hastaoğlu g, Özdemir G (2023). ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE ŞEHİR MANZARALARI. , 995 - 1011. 10.7456/tojdac.1325910
Chicago hastaoğlu gizem,Özdemir Gülşah ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE ŞEHİR MANZARALARI. (2023): 995 - 1011. 10.7456/tojdac.1325910
MLA hastaoğlu gizem,Özdemir Gülşah ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE ŞEHİR MANZARALARI. , 2023, ss.995 - 1011. 10.7456/tojdac.1325910
AMA hastaoğlu g,Özdemir G ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE ŞEHİR MANZARALARI. . 2023; 995 - 1011. 10.7456/tojdac.1325910
Vancouver hastaoğlu g,Özdemir G ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE ŞEHİR MANZARALARI. . 2023; 995 - 1011. 10.7456/tojdac.1325910
IEEE hastaoğlu g,Özdemir G "ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE ŞEHİR MANZARALARI." , ss.995 - 1011, 2023. 10.7456/tojdac.1325910
ISNAD hastaoğlu, gizem - Özdemir, Gülşah. "ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE ŞEHİR MANZARALARI". (2023), 995-1011. https://doi.org/10.7456/tojdac.1325910
APA hastaoğlu g, Özdemir G (2023). ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE ŞEHİR MANZARALARI. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 13(4), 995 - 1011. 10.7456/tojdac.1325910
Chicago hastaoğlu gizem,Özdemir Gülşah ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE ŞEHİR MANZARALARI. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication 13, no.4 (2023): 995 - 1011. 10.7456/tojdac.1325910
MLA hastaoğlu gizem,Özdemir Gülşah ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE ŞEHİR MANZARALARI. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, vol.13, no.4, 2023, ss.995 - 1011. 10.7456/tojdac.1325910
AMA hastaoğlu g,Özdemir G ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE ŞEHİR MANZARALARI. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication. 2023; 13(4): 995 - 1011. 10.7456/tojdac.1325910
Vancouver hastaoğlu g,Özdemir G ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE ŞEHİR MANZARALARI. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication. 2023; 13(4): 995 - 1011. 10.7456/tojdac.1325910
IEEE hastaoğlu g,Özdemir G "ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE ŞEHİR MANZARALARI." The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 13, ss.995 - 1011, 2023. 10.7456/tojdac.1325910
ISNAD hastaoğlu, gizem - Özdemir, Gülşah. "ÇAĞDAŞ TÜRK RESMİNDE ŞEHİR MANZARALARI". The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication 13/4 (2023), 995-1011. https://doi.org/10.7456/tojdac.1325910