Stokların VUK, TMS 2 ve BOBİ FRS Açısından Karşılaştırılması: Bir Uygulama
Yıl: 2022 Cilt: 23 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 864 - 878 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.37880/cumuiibf.1098840 İndeks Tarihi: 13-10-2023
Stokların VUK, TMS 2 ve BOBİ FRS Açısından Karşılaştırılması: Bir Uygulama
Öz: Küreselleşme her alanda olduğu gibi sosyal bir bilim olan muhasebe alanında da önemli ihtiyaçlar ortaya çıkarmıştır. İşletmelerde küreselleşmenin etkisiyle hızla değişim gösteren konjonktüre uyum sağlanabilmesi için muhasebe kural ve uygulamalarının düzeltilmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla stoklara ilişkin muhasebe işlemlerinin belirli bir standarda dayandırılması amaçlanmıştır. Stoklar konusu Vergi Usul Kanunu (VUK) Hükümleri, Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) 2, Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS) bölüm 6 kapsamında ele alınmıştır. Çalışmada, öncelikle stokların TMS 2 standardı, VUK ve BOBİ FRS açısından karşılaştırılmasına değinilmiş, düzenlemeler arasındaki benzerlikler ve farklılıklar üzerinde durulmuştur. Düzenlemelerin genel hatlarıyla uyumlu olmasının yanı sıra bazı temel farklılıkların da olduğu tespit edilmiştir. Bu farklılıkların temelde; stoklar içerisindeki borçlanma maliyetleri ile kur farkları, stok maliyetlerinde yer alan vade farkları, stokların değerlemesi, kapsamına göre maliyet yöntemleri hususlarında olduğu görülmüştür. Çalışmada; TMS 2, VUK ve BOBİ FRS’nin stoklara ilişkin hükümleri karşılaştırılarak aralarındaki temel farklılıklar doğrultusunda TMS 2 standardı, VUK ve BOBİ FRS’nin bir üretim işletmesinin bilanço ve gelir tablosu kalemlerine etkisinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, çalışmada seçilen yöntem, olay (vaka) çalışması yöntemi olup, bu yöntemin yanı sıra gözlem ve mülakat yöntemlerine de yer verilmiştir. Çalışmada, standartların uygulanmasıyla birlikte işletmenin bilanço ve gelir tablosu kalemlerinin değişiklik gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime: Comparison of Inventories in Terms of Tpl, Tas 2, and Frs for Lmes: an application
Öz: The provisions of the Tax Procedure Law (TPL), Turkish Accounting Standard 2 (TAS 2), and Financial Reporting Standard for Large and Medium Sized Enterprises (LME FRS) regarding inventories have been compared in the study. In addition to being compatible with the general outlines of the regulations, it has been observed that there were some fundamental differences between them. In the study, these differences were discussed under the headings of borrowing costs and exchange differences in inventories, including maturity differences in inventories, valuation of inventories, and cost methods according to scope. The aim of the study is to determine the effects of these differences on the financial statement items of a production company. For this purpose, the method chosen in the study is the case study method, and besides this method, observation and interview methods have also been included. As a result of the decomposition of borrowing costs and exchange differences in inventories, the cost of inventories has decreased, and the inventories have less value in the balance sheet as well. In addition, late payment differences in the cost of inventories were separated, and since these differences were deducted from the cost of goods sold, the gross sales profit in the income statement increased. Since late payment differences were deducted from inventories as in foreign exchange differences, the value of the inventories group in the balance sheet has decreased. Impairments in inventories were followed in the Inventory Impairment Provision Expenses account. As a consequence of the recording, the decrease in value increased the cost of sales items in the income statement and accordingly decreased the gross sales profit. In spite of this, the same depreciation led to a decrease in the inventory items located on the balance sheet and thus in the total assets. While calculating the costs of sales of the enterprise, which is the subject of the application, it has been observed that the gross profit increased as a result of applying the normal cost method. In line with this information; it has been concluded that the differences between the TPL and the standards affect some account items in the financial statements of the enterprise.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Akdoğan, H. (2020). BOBİ FRS TFRS/TMS ve MSUGT/VUK Karşılaştırmaları. Ankara: Siyasal Kitabevi.
- 2. Akdoğan, N., (2007). Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarının Uygulanma Süreci: Sorunlar, Çözüm Önerileri. Mali Çözüm Dergisi. 80: 101-118.
- 3. Aytulun, M., Toroslu M.V. (2014). TMS ve VUK Kapsamında Stoklar. 1. Baskı. İstanbul: Legal Yayıncılık.
- 4. Başkan, T.D. (2017). Stoklar Hesap Grubunun Maliyet Hesaplamasında Tek Düzen Hesap Grubu ve Standartlar Açısından Değerlendirilmesi. International Journal of Social Sciencesand Education Research. 3(5): 1593-1605.
- 5. Büyükmirza, K. (2014). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi. 19. Baskı. Ankara: Gazi Kitabevi.
- 6. Bozdemir, E. (2016). Muhasebe Standartları Kapsamında Hastanelerde Hizmet Üretim Maliyetlerinin Muhasebeleştirilmesi ve Bazı Öneriler. Mali Çözüm Dergisi. 26(133): 13-37.
- 7. Demir, Ş. (2020). Vergi Mizanından BOBİ FRS’ye Dönüşüm Kayıtlarının Yapılması ve Finansal Tablolar Çıkarılmasına Dair Bütünsel Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 85: 1-24.
- 8. Demir, Ş. (2019). TMS 2 ve BOBİ FRS Düzenlemeleri Kapsamında Stokların Değerlemesi.http://openaccess. maltepe.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12415/46 74/%c5%9eeref%20DEM%c4%b0R%20ICBM%202019%20 2.pdf?sequence=1&isAllowed=y (Erişim Tarihi: 25.02.2022).
- 9. Demireller, A. (2013). Stoklara İlişkin Türkiye Muhasebe Standartları ile Vergi Usul Kanunu’nda Yer Alan Hükümlerin Karşılaştırılması. Vergi Dünyası Dergisi. 378: 139-148.
- 10. Doğan, A. (2018). Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı: Hazırlanması, Gerekçeleri ve Genel Özellikleri. Vergi Dünyası Dergisi. 446: 37-52.
- 11. Elagöz, İ., Özcan, S. (2020). Borçlanma Maliyetlerinin MSUGT, TMS/TFRS ve BOBİ FRS Açısından Muhasebeleştirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 85: 77-90.
- 12. Fidan, M.M. (2019). Stok Değer Düşüklüğü: Vergi Usul Kanunu – Türkiye Finansal Raporlama Standartları ve Büyük ve Orta Boy İşletmeler Finansal Raporlama Standardı Karşılaştırması. Vergi Dünyası Dergisi. 456: 53-66.
- 13. Gökçen, G., Öztürk, E. (2017). Tam Maliyet ve Normal Maliyet Yöntemlerinin UFRS (TFRS) ve BOBİ FRS’deki Düzenlemeler Çerçevesinde İncelenmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2(2): 105-114.
- 14. Gökçen G., Öztürk, E., Güleç, Ö.F. (2018). BOBİ FRS ve TFRS’nin Finansal Raporlara Etkileri Açısından Karşılaştırılması. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3(2): 437-457.
- 15. Gücenme Gençoğlu, Ü. (2017). Temel Konularda BOBİ FRS ve TMS/TFRS Karşılaştırması. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 76: 1-24.
- 16. Karacan, S., Uygun, R. (2018). Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS) ile Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarının (TMS/TFRS) Karşılaştırılması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 11(56): 799-813.
- 17. Karataş Aracı, Ö.N., Bekçi, İ. (2019). MSUGT, TMS/TFRS ve BOBİ FRS Açısından Kavramsal Çerçeve ve Finansal Tabloların Sunuluşu Standartlarının Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi. 12(3): 857-884.
- 18. Kaya, H.P. (2018). Stoklara İlişkin TMS 2 ve BOBİ FRS Karşılaştırması. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi. 20(2): 262-285.
- 19. Kısakürek, M.M., Elden Ürgüp, S. (2018). TMS-2 Stoklar Standardı ile Vergi Usul Kanunu’nun Maliyet Açısından İlişkisinin Karşılaştırılması ve Bir Üretim İşletmesinde Uygulama. International Journal of Academic Value Studies (Javstudies). 19: 247-256.
- 20. Koç Yalkın, Y., Demir, V., Demir, D. (2006). Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ve Türkiye’de Finansal Raporlama Standartlarının Gelişimi. Mali Çözüm Dergisi. 76: 291-307.
- 21. Özbek, C.Y., Badem, C.A. (2020). Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ile Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı Taslağının Kâr veya Zarar Tablosu Hesapları Açısından Karşılaştırmalı Değerlendirilmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi. 22 (MODAV 16. Uluslararası Muhasebe Konferansı Özel Sayısı), 271-291.
- 22. Özerhan, Y., Yanık, S. (2015). Açıklamalı ve Örnek Uygulamalı Türkiye Muhasebe Standartları Türkiye Finansal Raporlama Standartları. Güncelleştirilmiş 3. Baskı. Ankara: TÜRMOB Yayınları.
- 23. Öztürk, E. (2017). Stok Maliyetlerinin Ölçüm ve Muhasebeleştirme Esaslarının VUK, TMS/ TFRS ve YFRÇ Taslağı Açısından Karşılaştırılması. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 28: 141-157.
- 24. Sevilengül, O. (2016). Genel Muhasebe, 18. Baskı. Ankara: Gazi Kitabevi.
- 25. Selvi, Y., Ercan, M. (2018). BOBİ FRS Kapsamında “Stoklar”. Muhasebe Enstitüsü Dergisi. 16(59): 47-57.
- 26. Şenel, S.A., Arslan, Ö. (2020). Türkiye’de Muhasebe Mesleğine Yön Veren Standartlar. Ankara: Nobel Bilimsel Eserler.
- 27. Tuğay, O. (2013). Stok Değer Düşüklüklerinin TMS 2 Stoklar Standardına Göre İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 13(26): 207-230.
- 28. Yalçın, S. (2019). Türkiye Finansal Raporlama Standartları, Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı ve Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerinde Stoklar: Muhasebeleştirme, Değerleme, Sunum ve Açıklamalar. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 60: 202-222.
- 29. Yünlü, M. (2020). Türkiye’deki Muhasebe Uygulamalarının Tarihsel Gelişimi ve Günümüzdeki Durumu. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi. 18: 180-192.
- 30. Zor, İ., Korga, S. (2020). Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartlarının Kazanç Yönetimi Uygulamalarına Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 86: 1-24.
- 31. Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS), https://www.kgk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 27.05.2020)
- 32. Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planında (Taslak) Hesaplar, https://www.kgk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 25.12.2020)
- 33. TMS/TFRS 2019Seti, https://www.kgk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 08.10.2019)
- 34. TMS/TFRS 2020 Seti, https://www.kgk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 01.01.2020)
- 35. 213 Nolu Vergi Usul Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 20.12.2019)
- 36. 238 Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, 22218 No ve 02/03/1995 Tarihli Resmî Gazete.
APA | ÇERİKCİOĞLU G, Aydın Y (2022). Stokların VUK, TMS 2 ve BOBİ FRS Açısından Karşılaştırılması: Bir Uygulama. , 864 - 878. 10.37880/cumuiibf.1098840 |
Chicago | ÇERİKCİOĞLU Görkem,Aydın Yüksel Stokların VUK, TMS 2 ve BOBİ FRS Açısından Karşılaştırılması: Bir Uygulama. (2022): 864 - 878. 10.37880/cumuiibf.1098840 |
MLA | ÇERİKCİOĞLU Görkem,Aydın Yüksel Stokların VUK, TMS 2 ve BOBİ FRS Açısından Karşılaştırılması: Bir Uygulama. , 2022, ss.864 - 878. 10.37880/cumuiibf.1098840 |
AMA | ÇERİKCİOĞLU G,Aydın Y Stokların VUK, TMS 2 ve BOBİ FRS Açısından Karşılaştırılması: Bir Uygulama. . 2022; 864 - 878. 10.37880/cumuiibf.1098840 |
Vancouver | ÇERİKCİOĞLU G,Aydın Y Stokların VUK, TMS 2 ve BOBİ FRS Açısından Karşılaştırılması: Bir Uygulama. . 2022; 864 - 878. 10.37880/cumuiibf.1098840 |
IEEE | ÇERİKCİOĞLU G,Aydın Y "Stokların VUK, TMS 2 ve BOBİ FRS Açısından Karşılaştırılması: Bir Uygulama." , ss.864 - 878, 2022. 10.37880/cumuiibf.1098840 |
ISNAD | ÇERİKCİOĞLU, Görkem - Aydın, Yüksel. "Stokların VUK, TMS 2 ve BOBİ FRS Açısından Karşılaştırılması: Bir Uygulama". (2022), 864-878. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1098840 |
APA | ÇERİKCİOĞLU G, Aydın Y (2022). Stokların VUK, TMS 2 ve BOBİ FRS Açısından Karşılaştırılması: Bir Uygulama. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 864 - 878. 10.37880/cumuiibf.1098840 |
Chicago | ÇERİKCİOĞLU Görkem,Aydın Yüksel Stokların VUK, TMS 2 ve BOBİ FRS Açısından Karşılaştırılması: Bir Uygulama. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 23, no.4 (2022): 864 - 878. 10.37880/cumuiibf.1098840 |
MLA | ÇERİKCİOĞLU Görkem,Aydın Yüksel Stokların VUK, TMS 2 ve BOBİ FRS Açısından Karşılaştırılması: Bir Uygulama. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.23, no.4, 2022, ss.864 - 878. 10.37880/cumuiibf.1098840 |
AMA | ÇERİKCİOĞLU G,Aydın Y Stokların VUK, TMS 2 ve BOBİ FRS Açısından Karşılaştırılması: Bir Uygulama. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2022; 23(4): 864 - 878. 10.37880/cumuiibf.1098840 |
Vancouver | ÇERİKCİOĞLU G,Aydın Y Stokların VUK, TMS 2 ve BOBİ FRS Açısından Karşılaştırılması: Bir Uygulama. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2022; 23(4): 864 - 878. 10.37880/cumuiibf.1098840 |
IEEE | ÇERİKCİOĞLU G,Aydın Y "Stokların VUK, TMS 2 ve BOBİ FRS Açısından Karşılaştırılması: Bir Uygulama." Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23, ss.864 - 878, 2022. 10.37880/cumuiibf.1098840 |
ISNAD | ÇERİKCİOĞLU, Görkem - Aydın, Yüksel. "Stokların VUK, TMS 2 ve BOBİ FRS Açısından Karşılaştırılması: Bir Uygulama". Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 23/4 (2022), 864-878. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1098840 |