SİNEMA VE FELSEFE İLİŞKİSİ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR OKUMA
Yıl: 2023 Cilt: 11 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 978 - 1003 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.19145/e-gifder.1283787 İndeks Tarihi: 18-10-2023
SİNEMA VE FELSEFE İLİŞKİSİ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR OKUMA
Öz: Kabaca yüz yirmi yıllık bir geçmişi olan sinema, çok kısa bir süre içinde hareketli görüntüler sunan bir icattan, kitleleri etkisi altına alan büyük bir sanata dönmüştür. Geleneksel ve modern birçok sanatla ilişki kuran ve teknolojik gelişmelere açık olan sinema, şüphesiz insanın kendini anlama ve anlatma yollarından birisi olmuştur. Felsefe, insanlığın anlam arayışına sorular sorarak katkıda bulunan biteviye bir yol gibidir. Belki felsefenin insanlık adına derin ve yakıcı soruları gündem edişi ve sinemanın bu soruları da kapsayan geniş spektrumlu anlatısal dünyası sebebiyle bu iki disiplin arasındaki mesafe yakınlaşmaktadır. Hakikati kavrama ve ortaya çıkarma anlamında sinema ve felsefe alanlarındaki kesişim dolayısıyla ortaya araçsal bir sorun çıkmaktadır. Bu sorunsal filmin felsefe yapması ya da felsefenin sorularına filmler üzerinden yanıtlar arayabilmesi şeklinde iki uçlu olarak ifade edilebilir. Konu biraz daha derinleştirildiğinde görülmektedir ki felsefe ve sinemanın bir konuda birlikte hareket etmesinin doğallığı, sinemanın özgül ağırlığının kaybolmasına neden olabilmektedir. Dolayısıyla sinema felsefe ilişkisi üzerine yapılan çalışmalarda sinemanın varlığının korunması ve altının çizilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda sinema ve felsefe arasındaki ilişkinin belirlenmesi, bu ilişkiyle ortaya çıkan melez kavramların içeriklerinin eleştirel bir bakışla yeniden ele alınması ve iki alanın kendine has yapısal özelliklerinin vurgulanması gerekmektedir. Çalışma bu minvalde iki alanın düşünce üretme biçimlerini, benzerliklerini ve farklılıklarını ortaya koymaya çalışmış ve sinema-felsefe ilişkisinde ortaya çıkan anlatı başarısının felsefeden ziyade, sinemanın ontolojik yapısıyla ilgili olduğu belirtilmiştir.
Anahtar Kelime: A CRITICAL READING ON THE RELATIONSHIP OF CINEMA AND PHILOSOPHY
Öz: With a history of roughly one hundred and twenty years, cinema has turned from an invention offering moving images into a great art that has influenced the masses in a very short period of time. Cinema, which has established a relationship with many traditional and modern arts and is open to technological developments, has undoubtedly been one of the ways of understanding and expressing oneself. Philosophy is like an endless road that contributes to humanity's search for meaning by asking questions. Perhaps the distance between these two disciplines is getting closer due to philosophy's agenda of deep and burning questions on behalf of humanity and cinema's wide- spectrum narrative world that includes these questions. An instrumental problem arises due to the intersection of cinema and philosophy in terms of grasping and revealing the truth. This problematic can be expressed as a two-pronged film that philosophizes or seeks answers to the questions of philosophy through films. However, when the subject is a little deeper, it can be seen that philosophy and cinema can be given great rate in the success of a movie and cinema can stay in the background. Therefore, it is necessary to protect and underline the existence of cinema in studies on the relationship between cinema and philosophy. In this context, it is necessary to determine the relationship between cinema and philosophy, to critically reconsider the contents of hybrid concepts that emerge with this relationship, and to emphasize the unique structural features of the two fields. In this respect, the study tried to reveal the ways of producing thought, similarities and differences between the two fields, and it was stated that the success of the narrative in the cinema-philosophy relationship was related to the ontological structure of cinema rather than philosophy.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- ANDREW, J.D, (2010). Büyük Sinema Kuramları. (Z. Atam, Çev.) İstanbul: Doruk.
- ARNHEİM, R. (2002). Sanat Olarak Sinema. (S. Bozkurt, Çev.) Ankara: Öteki Matbaası.
- ARSLAN, A. (2006). İlk Çağ Felsefe Tarihi Sokrates Öncesi Yunan Felsefesi (1 b., Cilt 1). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
- AUSTRUC, A. (2010). Yeni Avangardın Doğuşu: Kamera Kalem. A. Karadoğan, & A. Karadoğan (Dü.) içinde, Sanat Sineması Üzerin (N. Özer, Çev., s. 21). Ankara: 2010.
- BAZİN, A. (1967). What is Cinema? (H. Gray, Dü.) Berkeley, Losangales: London: University of California.
- BENJAMİN, W. (2015 [1935]). Teknik Olarak Yeniden - Üretilebilirlik Çağında Sanat Yapıtı. (G. Sarı, Çev.) İstanbul: Zeplin Kitap.
- BERGMAN, İ. (Yöneten). (1953). Summer With Monica [Sinema Filmi]. İsveç: Svensk Film Endüstri. COX, Damian ve LEVİNE, Michael (2017). Filmle Düşünmek: Felsefe Yapmak Film İzlemek. Ankara: Ütopya.
- DELEUZE, G. (1985). Cinema 2 - Zaman İmaj. (B. Y.-E. Koyuncu, Çev.) İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
- DELEUZE, G. (1986). Cinema 1 - The Movement İmage. Minneapolis: University of Minesota Press.
- DMYTRK, E. (2011). Sinemada Yönetmenlik Oyunculuk Kurgu. (İ. Şener, Çev.) İstanbul: Doruk.
- EİSENSTEİN, A. M. (1985). Film Form. (N. Özön, Çev.) İstanbul: Payel Yayıncılık.
- FAURE, E. (2006). Sinema Sanatı. (M. Gönen, Çev.) İstanbul: Es Yayınları.
- FRAMPTON, D. (2013). Filmozofi Sinemayı Yepyeni Bir Tarzda Anlamak İçin Manifesto. İstanbul: Metis.
- GODARD, J. L. (Yöneten). (1962). Vivre sa vie [Sinema Filmi]. Fransa.
- GONDRY, M. (Yöneten). (2004). Sil Baştan [Sinema Filmi]. ABD.
- GÜLŞEN, E. (2011). Sinemanın Hakikati. İstanbul: İnsan Yayınları.
- HİLAV, S. (1970). 100 Soruda Felsefe El Kitabı. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
- HUSSERL, E. (1995). Kesin Bir Bilim Olarak Felsefe. (T. Mengüşoğlu, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- KARADOĞAN, A. (2010). Sanat Sineması: Tartışmalar Eğilimler. A. Karadoğan içinde, Sanat Sineması (s. 5). Ankara: De Ki.
- KUROSAWA, A. (Yöneten). (1990). Dreams [Sinema Filmi]. USA-JAPAN.
- LUMİERE, A. L. (Yöneten). (1896). L'arrivée d'un Train en Gare de La Ciotat [Sinema Filmi].
- MARSHALL, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü. (O. A.-D. Kömürcü, Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- MUHALL, S. (2001). On Film. New York: Routledge Taylor&Francis Group.
- MÜMİNOĞLU, K. (2020). Felsefe ve Sinema. İçtimaiyat, 4(2), s. 96-106. doi:10.33709/ictimaiyat.799449
- MÜNSTERBERG, H. (1916). The photoplay; a psychological study. NewYork: New York [etc.] : D. Appleton and company.
- NUYAN, E. (2010, 10 22). Düşünsel Aktarma Aracı Olarak Sinema. Akdeniz Sanat Dergisi, 3(6), s. 129-135. https://dergipark.org.tr/tr/pub/akdenizsanat/issue/27653/291427 adresinden alındı
- ÖZTÜRK, S. (2016). Sinefilozofi. Ankara: Heretik.
- PANAHİ, C. (Yöneten). (1997). Ayneh [Sinema Filmi]. İRAN.
- RANCİERE, J. (2016). Sinematografik Masal. (T. Ertuğrul, Çev.) İstanbul: Küre Yayınları- Hayal Perdesi Kitaplığı.
- RUBİN, H.-A. (Yöneten). (2012). Disconnect [Sinema Filmi]. ABD.
- SARRİS, A. (2010). Sanat Sineması. A. Karadoğan, & A. Karadoğan (Dü.). içinde Ankara: De ki.
- SİEGEL, D. (Yöneten). (1971). Dirty Harry [Sinema Filmi].
- SÖYLER, M. (2020). Kavram ve Kuram Analizi Yöntemi: Sartori Geleneği. Uik dergisi, s. 95.
- STEVENS, G. (Yöneten). (1959). Hatıra Defteri [Sinema Filmi]. Hollanda - ABD.
- ŞEN, S. (2019, 20 09). Alain Badiou’nun Sinema Düşüncesi. Kültür ve İletişim, 22(2), s. 284-296. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kulturveiletisim/issue/49260/629118 adresinden alındı
- TOPÇU, A. D. (2016). Sinemada Zaman: Klasik Anlatı ve Çağdaş Anlatı Filmlerinde Zamanın Kullanımı ve Anlatısal Yapı ile İlişkileri. F. D. Gürata içinde, Sinemada Anlatı ve Türler (s. 49). İstanbul: Vadi Yayınları.
- UYAR, İ. A. (2022, Mart-Mayıs). Göstergebilimsel Bir Çözümleme Örneği Olarak Cemil Kavukçu'nun Ablam Adlı Öyküsü. Dil ve Edebiyat Araştırmaları , s. 263-298.
- WİNNER, M. (Yöneten). (1974). Death Wish [Sinema Filmi].
- YILDIZ, S. (2014). Sinematografik Anlatım. İstanbul: Su Yayınları.
| APA | MEDİN B, A (2023). SİNEMA VE FELSEFE İLİŞKİSİ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR OKUMA. , 978 - 1003. 10.19145/e-gifder.1283787 |
| Chicago | MEDİN BURAK, Aşkın YILDIZ SİNEMA VE FELSEFE İLİŞKİSİ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR OKUMA. (2023): 978 - 1003. 10.19145/e-gifder.1283787 |
| MLA | MEDİN BURAK, Aşkın YILDIZ SİNEMA VE FELSEFE İLİŞKİSİ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR OKUMA. , 2023, ss.978 - 1003. 10.19145/e-gifder.1283787 |
| AMA | MEDİN B, A SİNEMA VE FELSEFE İLİŞKİSİ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR OKUMA. . 2023; 978 - 1003. 10.19145/e-gifder.1283787 |
| Vancouver | MEDİN B, A SİNEMA VE FELSEFE İLİŞKİSİ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR OKUMA. . 2023; 978 - 1003. 10.19145/e-gifder.1283787 |
| IEEE | MEDİN B, A "SİNEMA VE FELSEFE İLİŞKİSİ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR OKUMA." , ss.978 - 1003, 2023. 10.19145/e-gifder.1283787 |
| ISNAD | MEDİN, BURAK - , Aşkın YILDIZ. "SİNEMA VE FELSEFE İLİŞKİSİ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR OKUMA". (2023), 978-1003. https://doi.org/10.19145/e-gifder.1283787 |
| APA | MEDİN B, A (2023). SİNEMA VE FELSEFE İLİŞKİSİ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR OKUMA. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(2), 978 - 1003. 10.19145/e-gifder.1283787 |
| Chicago | MEDİN BURAK, Aşkın YILDIZ SİNEMA VE FELSEFE İLİŞKİSİ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR OKUMA. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi 11, no.2 (2023): 978 - 1003. 10.19145/e-gifder.1283787 |
| MLA | MEDİN BURAK, Aşkın YILDIZ SİNEMA VE FELSEFE İLİŞKİSİ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR OKUMA. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, vol.11, no.2, 2023, ss.978 - 1003. 10.19145/e-gifder.1283787 |
| AMA | MEDİN B, A SİNEMA VE FELSEFE İLİŞKİSİ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR OKUMA. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 2023; 11(2): 978 - 1003. 10.19145/e-gifder.1283787 |
| Vancouver | MEDİN B, A SİNEMA VE FELSEFE İLİŞKİSİ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR OKUMA. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 2023; 11(2): 978 - 1003. 10.19145/e-gifder.1283787 |
| IEEE | MEDİN B, A "SİNEMA VE FELSEFE İLİŞKİSİ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR OKUMA." Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 11, ss.978 - 1003, 2023. 10.19145/e-gifder.1283787 |
| ISNAD | MEDİN, BURAK - , Aşkın YILDIZ. "SİNEMA VE FELSEFE İLİŞKİSİ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR OKUMA". Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi 11/2 (2023), 978-1003. https://doi.org/10.19145/e-gifder.1283787 |
