Etymological Analysis of Vakit and Cumhuriyet Newspapers Published between 1932 and 1942
Yıl: 2023 Cilt: Sayı: 5 Sayfa Aralığı: 1 - 21 Metin Dili: İngilizce DOI: 10.5281/zenodo.8402907 İndeks Tarihi: 20-10-2023
Etymological Analysis of Vakit and Cumhuriyet Newspapers Published between 1932 and 1942
Öz: Founded by the Turkish government in 1932, the Turkish Language Association had the aim of heading linguistic research concerning the Turkish language and its vocabulary. This research often led to campaigns –initiated by the Turkish Language Association itself– aimed at encouraging journalists, writers, and teachers to replace words of Arabic or Persian etymology with Turkish equivalents. The newspapers of the time represented one of the means through which the authorities promoted the language reform. In this regard, Cumhuriyet and Vakit represented two of the most popular newspapers of the era. Through an etymological analysis of the words in news published in Cumhuriyet and Vakit between 1932 and 1942, the aim of this article is to evaluate the results of the Turkish language reform in terms of the purification of the Turkish vocabulary during the first ten years of activity of the Turkish Language Association. Moreover, this study aims to show that in the texts examined the percentages of words originating from Arabic, Persian and Turkish remained constant throughout the period considered.
Anahtar Kelime: 1932-1942 Yılları Arasında Vakit ve Cumhuriyet Gazetelerinde Yayımlanan Makalelerin Etimolojik Analizi
Öz: 1932 yılında Türk hükümeti tarafından kurulan Türk Dil Kurumu, Türk dilinin söz varlığı ile ilgili dilbilimsel araştırmalara yön vermeyi amaçlamaktadır. Bu kurumda yürütülen araştırmalar; gazetecilerin, yazarların ve öğretmenlerin etimolojisi Arapça veya Farsça olan kelimeler yerine Türkçe kelimeleri kullanmaya teşvik eden kampanyalara yol açmıştır. Bununla birlikte, bu dönemde çıkan gazeteler, Türk Dil Kurumu üyelerinin dil reformunu ilerletme yollarını temsil etmektedir. Bu bağlamda Cumhuriyet ve Vakit, dönemin en popüler gazetelerindendir. Bu makalenin amacı, 1932-1942 yılları arasında Cumhuriyet ve Vakit gazetelerinde yayınlanan haberlerde kullanılan kelimelerin etimolojik analizi yoluyla, Türk Dil Kurumu’nun kuruluşunu takip eden ilk on yılda Türkçenin söz varlığı üzerine etkisini değerlendirmektir. Bunun yanı sıra, bu çalışma, dikkate alınan dönem boyunca incelenen metinlerde Arapça, Farsça ve Türkçeden gelen kelimelerin yüzdelerinin sabit kaldığını göstermeyi amaçlamaktadır.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Brendemoen, Bernt. “The Turkish Language Reform.” In The Turkic Languages, edited by Lars Johanson, and Éva Á. Csató, 242- 248. London: Routledge, 1998.
- Eren, H. Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü. Ankara: Bizim Büro Basım Evi, 1999.
- Eyüboğlu, İsmet Z. Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları, 2017.
- Habermas, Jürgen. The Theory of Communicative Action. New York: Wiley, 2014.
- İz, Fahir. “Atatürk and the Turkish Language Reform.” Erdem 12 (1988): 995-1008.
- Levend, Agah. S. Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1960.
- Lewis, Geoffrey. The Turkish Language Reform: A Catastrophic Success. Oxford: Oxford University Press, 1999.
- Namık Kemal. “Lȋsan-ı Osmanȋ’nin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülâhazâtı Şâmildir.” In Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi II 1865- 1876, edited by Mehmet Kaplan, İnci Enginün, Birol Emil, 183- 192. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınevi, 1993.
- Nişanyan, S. Nişanyan Sözlük: Çağdaş Türkçenin Etimolojisi. İstanbul: Liber Plus Yayınları, 2018.
- Oskay, Ünsal. XIX Yüzyıldan Günümüze Kitle İletişimin Kültürel İşlevleri: Kuramsal bir Yaklaşım. İstanbul: Der Yayınları, 2000.
- Özdoğan, Mehmet. “Türkiye’de Ulus İnşası ve Dil Devrimi (1839-1936).” Akademik Hassasiyetler 2, no. 3 (2015): 227- 262.
- Saussure, Ferdinand De. Course in General Linguistics. Translated by Roy Harris. Chicago: Open Court Publishing Company, 1998.
- Saussure, Ferdinand De. Ecrits de linguistique générale. Paris: Gallimard, 2002
- Szurek, Emmanuel. “Gouverner par les mots. Une histoire linguistique de la Turquie nationaliste.” PhD diss., École des hautes études en sciences sociales, 2013.
- Tachau, Frank. “Language and Politics: Turkish Language Reform.” The Review of Politics 26, no. 2 (1964): 191-204.
- Yüce, Can Bahadır. “Identity Construction Through Language: The Case of the Turkish Language Reform.” OMNES: The Journal of Multicultural Society 9, no. 2 (2019): 100-117. http://dx.doi.org/10.14431/omnes.2019.07.9.2.100.
- Yücel, Tahsin. Dil Devrimi ve Sonuçları. İstanbul: Can Yayınları, 2016.
- “Günün akişleri: milli intikam.” Cumhuriyet, October 2, 1932
- “Rus heyeti.” Cumhuriyet, October 5, 1932
- “Türk diline dil uzatanlar.” Cumhuriyet, October 10, 1932
- “Bana kalırsa.” Cumhuriyet, November 1, 1932
- “İrtişa tahkikatı.” Cumhuriyet, December 4, 1932
- “Halkın dilekleri.” Cumhuriyet, January 3, 1933
- “Galatasaray umumȋ futbol kaptanlığı.” Cumhuriyet, February 8, 1933
- “Çorum belediye meclisi istifa etti.” Cumhuriyet, March 5, 1933
- “Taahhütname süreti.” Cumhuriyet, July 9, 1933
- “Hamallar için tarife yapıldı.” Cumhuriyet, July 22, 1933
- “Bir hoca efendi hakkında tahkikat.” Cumhuriyet, January 3, 1934
- “Altın gölü Guavita.” Cumhuriyet, February 22, 1934
- “Haydarpaşa limanı.” Cumhuriyet, September 26, 1934
- “Mekteplerde cumhuriyet izah edilecek.” Cumhuriyet, October 10, 1934
- “M. Maksimos Atinaya gitti.” Cumhuriyet, November 9, 1934
- “Ceza evleri yapı pulları.” Cumhuriyet, January 9, 1935
- “Ecnebi mehafilde.” Cumhuriyet, February 10, 1935
- “Mekteplerde yapılacak imtihanlar sarpa sardı.” Cumhuriyet, May 10, 1935
- “Haşmetmeab..” Cumhuriyet, July 12, 1935
- “Avukatları da sınıfa ayrıldılar.” Cumhuriyet, August 21, 1935
- “Dükkana girerek elbiseleri çalmış.” Cumhuriyet, January 1, 1936
- “Halkın dilekleri.” Cumhuriyet, April 3, 1936
- “Muallim muavinliği imtihanları.” Cumhuriyet, June 3, 1936
- “Türk gazetecileri Yugoslavya yolunda.” Cumhuriyet, September 6, 1936
- “Atatürk irad edecekleri nutuk.” Cumhuriyet, November 10, 1936
- “Bir cesed daha.” Cumhuriyet, January 2, 1937
- “Paskalya tatili.” Cumhuriyet, March 28, 1937
- “Çöpler denize dökülüyör.” Cumhuriyet, June 2, 1937
- “Muhacir arabalarının tekerleklerine lastık konacak.” Cumhuriyet, September 6, 1937
- “Zabitai belediye talimatnamesi.” Cumhuriyet, October 27, 1937
- “Fatihte kapalı durak yeri.” Cumhuriyet, January 1, 1938
- “Takas suiistimali muhakemesi devam ediyor.” Cumhuriyet, February 3, 1938
- “Tamir edilecek olan eski eserler.” Cumhuriyet, June 17, 1938
- “Yabancı dil muallimliği.” Cumhuriyet, October 28, 1938
- “Mezarlık meselesi ve eski vali.” Cumhuriyet, December 27, 1938
- “Ilgında sıtma mücadelesi.” Cumhuriyet, January 1, 1939
- “Memur yardım sandığı.” Cumhuriyet, March 14, 1939
- “Tayinler.” Cumhuriyet, June 30, 1939
- “Oslo grupu devletlerin kararı.” Cumhuriyet, October 8, 1939
- “Kardeş Kavgası.” Cumhuriyet, December 29, 1939
- “Milletler cemiyetinde tasarruf.” Cumhuriyet, January 1, 1940
- “Bir duvar çöktü.” Cumhuriyet, March 18, 1940
- “Vesaiti nakliye plakaları.” Cumhuriyet, July 15, 1940
- “Düğün.” Cumhuriyet, November 18, 1940
- “Beraat etti.” Cumhuriyet, December 9, 1940
- “Eksik ekmekler.” Cumhuriyet, January 1, 1941
- “Sinemalar hakkında bir tamim.” Cumhuriyet, March 6, 1941
- “Altın fiyatları.” Cumhuriyet, July 6, 1941
- “Ete yeniden nark konacak.” Cumhuriyet, November 10, 1941
- “Beynelmilel cerrahlar kolleji Türkiye şubesi.” Cumhuriyet, December 8, 1941
- “Japonlar Cavite üssünü tehdid ediyorlar.” Cumhuriyet, January 3, 1942
- “Ali Suavi’nin yıl dönümü” Cumhuriyet, May 8, 1942
- “Almanlar yeniden 12,800 esir aldılar.” Cumhuriyet, 26 August, 1942
- “İthalat ve ihracat birlikleri.” Cumhuriyet, October 29, 1942
- “Vapurda bulunan çocuk.” Cumhuriyet, December 2, 1942
- “İlk mekteplerde tedrisat başladı.” Vakit, October 2, 1932
- “Yüksek bir iltifat.” Vakit, October 6, 1932
- “Fevzi Paşa Hz.’nin teşekkürleri.” Vakit, November 1, 1932
- “Maaşlar dünden itibaren verilmiye başlandı.” Vakit, December 2, 1932
- “Meclis Reisimiz bugün şehrimize geliyor.” Vakit, December 16, 1932
- “Mektep kitapları fiatları hakkında bir talimatname hazırlandı.” Vakit, January 3, 1933
- “Bursa lisesi mezunları.” Vakit, March 3, 1933
- “150 İngiliz seyyahı.” Vakit, May 7, 1933
- “Amerikada Morgan meselesi.” Vakit, June 2, 1933
- “İskarpin çaldı.” Vakit, December 29, 1933
- “Umumi evler.” Vakit, January 16, 1934
- “Muallimlerin ders saatleri.” Vakit, March 10, 1934
- “İran şahının Ankara ziyareti.” Vakit, April 20, 1934
- “Yüksek Ziraat Enstitüsüne bu sene 150 leylȋ meccanȋ talebe alınacak.” Vakit, July 4, 1934
- “Avusturyanın ilk ticaret vapuru.” Vakit, September 1, 1934
- “İspanyada kar yağdı.” Kurun, January 17, 1935
- “Yüksek mekteb mezunu.” Kurun, March 1, 1935
- “Zabitan, Eylül’de bir derece maaş zammı görecek.” Kurun, April 13, 1935
- “Başsağıda bulunan elçiler.” Kurun, June 5, 1935
- “Bir süel uçak yanarak denize düştü.” Kurun, August 15, 1935
- “Parasız Doktor! Muayene yerleri.” Kurun, April 20, 1936
- “Hasta bakıcı bir kadın idam edildi.” Kurun, May 1, 1936
- “Kavun karpuz nerede satılacak.” Kurun, June 11, 1936
- “İngilterenin ordu vaziyeti.” Kurun, November 1, 1936
- “Güreşçilerimiz Avrupaya gidiyor.” Kurun, December 28, 1936
- “Dr. Schacht Parise gitmesi için geri bırakıldı.” Kurun, January 16, 1937
- “Topkapı asfalt yolu.” Kurun, May 4, 1937
- “Sıcaklaradan sonra yağmur.” Kurun, July 3, 1937
- “Şişli Halkevinde Kurtuluş Bayramı merasimi.” Kurun, October 7, 1937
- “Yardım.” Kurun, December 2, 1937
- “Sekiz muallim hakkında verilen karar.” Kurun, January 8, 1938
- “Dolandırıp kaçmış.” Kurun, March 9, 1938
- “Almanya ile yapılacak yeni anlaşma.” Kurun, June 3, 1938
- “Helâda eroin çeken kadın.” Kurun, July 6, 1938
- “İki İtalyan gazeteci merasimde bulunmak üzere geldi.” Kurun, November 13, 1938
- “Filistinde yeni teklifler yapıldı.” Vakit, January 2, 1939
- “Takas talimatnamesinde değişiklik.” Vakit, March 14, 1939
- “Beş kişi sütten zehirlendi.” Vakit, June 30, 1939
- “Bulgar gazeteleri sayfalarını azalttılar.” Vakit, September 11, 1939
- “Yaz mahsulleri.” Vakit, December 27, 1939
- “Üçüncü kattan düştü.” Vakit, January 1, 1940
- “Esnaf Cemiyetlerinin senelik topantıları.” Vakit, March 8, 1940
- “Almanyada teessür.” Vakit, June 30, 1940
- “Yabancı dil imtihanına girecek memurlar.” Vakit, October 29, 1940
- “Beş İsveç tayyarresi yollarını kaybetti.” Vakit, December 6, 1940
- “Anadolu ajansının bir tashihi.” Vakit, January 19, 1941
- “Umumi meclisinin dünkü toplantısı.” Vakit, March 1, 1941
- “Yunanıstan Peştedeki elçisi.” Vakit, June 26, 1941
- “Kamyondan düşen çocuk.” Vakit, October 29, 1941
- “İhtikârdan üç kişi tevkit edildi.” Vakit, December 12, 1941
- “Meseleler: kar ve buz.” Vakit, January 7, 1942
- “Esnaf cemiyetleri murakıbı.” Vakit, April 10, 1942
- “İki Alman tayarresi İsviçreye indi.” Vakit, July 27, 1942
- “İtalyan tebliği.” Vakit, November 11, 1942
- “Memurlara şeker.” Vakit, December 22, 1942
| APA | Cristaldi M (2023). Etymological Analysis of Vakit and Cumhuriyet Newspapers Published between 1932 and 1942. , 1 - 21. 10.5281/zenodo.8402907 |
| Chicago | Cristaldi Maria Pia Ester Etymological Analysis of Vakit and Cumhuriyet Newspapers Published between 1932 and 1942. (2023): 1 - 21. 10.5281/zenodo.8402907 |
| MLA | Cristaldi Maria Pia Ester Etymological Analysis of Vakit and Cumhuriyet Newspapers Published between 1932 and 1942. , 2023, ss.1 - 21. 10.5281/zenodo.8402907 |
| AMA | Cristaldi M Etymological Analysis of Vakit and Cumhuriyet Newspapers Published between 1932 and 1942. . 2023; 1 - 21. 10.5281/zenodo.8402907 |
| Vancouver | Cristaldi M Etymological Analysis of Vakit and Cumhuriyet Newspapers Published between 1932 and 1942. . 2023; 1 - 21. 10.5281/zenodo.8402907 |
| IEEE | Cristaldi M "Etymological Analysis of Vakit and Cumhuriyet Newspapers Published between 1932 and 1942." , ss.1 - 21, 2023. 10.5281/zenodo.8402907 |
| ISNAD | Cristaldi, Maria Pia Ester. "Etymological Analysis of Vakit and Cumhuriyet Newspapers Published between 1932 and 1942". (2023), 1-21. https://doi.org/10.5281/zenodo.8402907 |
| APA | Cristaldi M (2023). Etymological Analysis of Vakit and Cumhuriyet Newspapers Published between 1932 and 1942. Nesir: edebiyat araştırmaları dergisi, (5), 1 - 21. 10.5281/zenodo.8402907 |
| Chicago | Cristaldi Maria Pia Ester Etymological Analysis of Vakit and Cumhuriyet Newspapers Published between 1932 and 1942. Nesir: edebiyat araştırmaları dergisi , no.5 (2023): 1 - 21. 10.5281/zenodo.8402907 |
| MLA | Cristaldi Maria Pia Ester Etymological Analysis of Vakit and Cumhuriyet Newspapers Published between 1932 and 1942. Nesir: edebiyat araştırmaları dergisi, vol., no.5, 2023, ss.1 - 21. 10.5281/zenodo.8402907 |
| AMA | Cristaldi M Etymological Analysis of Vakit and Cumhuriyet Newspapers Published between 1932 and 1942. Nesir: edebiyat araştırmaları dergisi. 2023; (5): 1 - 21. 10.5281/zenodo.8402907 |
| Vancouver | Cristaldi M Etymological Analysis of Vakit and Cumhuriyet Newspapers Published between 1932 and 1942. Nesir: edebiyat araştırmaları dergisi. 2023; (5): 1 - 21. 10.5281/zenodo.8402907 |
| IEEE | Cristaldi M "Etymological Analysis of Vakit and Cumhuriyet Newspapers Published between 1932 and 1942." Nesir: edebiyat araştırmaları dergisi, , ss.1 - 21, 2023. 10.5281/zenodo.8402907 |
| ISNAD | Cristaldi, Maria Pia Ester. "Etymological Analysis of Vakit and Cumhuriyet Newspapers Published between 1932 and 1942". Nesir: edebiyat araştırmaları dergisi 5 (2023), 1-21. https://doi.org/10.5281/zenodo.8402907 |
