Yıl: 2023 Cilt: 26 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 722 - 731 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18016/ksutarimdoga.vi.1107873 İndeks Tarihi: 23-10-2023

Bazı Basık Şeftali ve Nektarin Çeşitlerinin Bursa (Türkiye) Koşullarındaki Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi

Öz:
Şeftali-nektarin dünyada yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan meyve türlerinden biridir. Islah programları sonucunda farklı renk, tekstür, şekil, boyut ve lezzete sahip yeni çeşitler geliştirilmiştir. Bunlardan basık şeftali ve nektarinlerin yetiştiriciliği son yıllarda önem kazanmıştır. Çalışma şeftali endüstrisinde önemli bir konuma sahip olan Bursa ekolojisinde bazı basık şeftali ve nektarin çeşitlerinin performanslarını değerlendirmek amacıyla 2016-2018 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmada GF 677 anacı üzerine aşılı Plane Ring, Plane Summer, Plane Gem, Plane Sun, Plane Delicious, Plane Silver, Plane Gold, Plane Super, Plane Star, Plane 222, Plane Top basık şeftali çeşitleri ile Platerina 110 ve Platerina 264 basık nektarin çeşitleri yer almıştır. Çeşitlerin fenolojik gelişim aşamaları, yaprak kıvırcıklığı yaygınlık oranı, verim ve pomolojik özellikleri incelenmiştir. Çalışmada Plane Ring ve Plane Summer çeşitleri en erken (Haziran), Plane Top ve Platerina 264 (Ağustos) ise en geç hasat edilen çeşitler olmuştur. Denemeye alınan çeşitler arasında yaprak kıvırcıklığı yaygınlık oranı % 25.0 (Plane Gold) ile %76.7 (Platerina 264) arasında değişmiştir. Meyve ağırlığı, meyve boyutu ve et/çekirdek oranı yönünden Plane Sun çeşidi daha yüksek değerler verirken, Platerina 110 çeşidi daha düşük değerler vermiştir. Çeşitlerin suda çözünebilir kuru madde miktarı (SÇKM) %13.3 -%18.1; titre edilebilir asit içeriği 0.20 g 100-1 ml -0.68 g 100-1 ml ve olgunluk indeksi 23.0 -82.2 arasında değişmiştir. Çalışmada verim, meyve kalite parametreleri ve hastalık yaygınlık oranı birlikte değerlendirildiğinde Plane Silver çeşidi ön plana çıkmıştır. Ayrıca, Plane Gold çeşidi daha düşük verime sahip olmasına rağmen diğer kalite kriterleri bakımından olumlu sonuçlar vermiştir.
Anahtar Kelime: Basık şeftali Basık nektarin Fenolojik özellikler Pomolojik özellikler

Investigation of Phenological and Pomological Characteristics of Some Flatt Peach and Nectarine Cultivars in Bursa (Türkiye) Conditions

Öz:
Peach-nectarine is one of the widely cultivated cultivars in the world. As a result of breeding programs, new cultivars with different colors, textures, shapes, sizes and tastes have been developed. The cultivation of flat peach and nectarines from these cultivars has become important in recent years. The study was carried out between 2016-2018 to evaluate the performances of some flat peach and nectarine cultivars in Bursa ecology, which has an important position in the peach industry. In the study, Plane Ring, Plane Summer, Plane Gem, Plane Sun, Plane Delicious, Plane Silver, Plane Gold, Plane Super, Plane Star, Plane 222, Plane Top flat peach cultivars; Platerina 110 and Platerina 264 flat nectarine cultivars grafted on GF 677 rootstock were used. Phenological developmental stages, leaf curl prevalence rate and pomological characteristics of the cultivars were investigated. In the study Plane Ring and Plane Summer (June) cultivars were the earliest, and Plane Top and Platerina 264 (August) were the last harvested. Leaf curl prevalence rate ranged from 25.0% (Plane Gold) to 76.7% (Platerina 264). Plane Sun gave higher values in fruit weight, fruit size and flesh/stone ratio, while Platerina 110 gave lower. Soluble solid content (SSC) of the cultivars were 13.3-18.1%; titratable acid content ranged between 0.20 and 0.68 (g 100ml-1); the ripening index varied from 23.0 to 82.2. When yield, fruit quality and disease prevalence were evaluated together in the study, Plane Silver cultivar came into prominence. In addition, although Plane Gold cultivar had lower yield, it gave positive results in terms of other quality criteria.
Anahtar Kelime: Flat peach Flat nectarine Phenological characters Pomological characters

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Anonim, (2021). Türkiye Şeftali Üretim İstatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Bitkisel- Uretim-Istatistikleri-2021-37249. (Alınma Tarihi: 17.04.2022).
  • Anonymous, (2020). Peach Production Quantity. https://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL. (Alınma Tarihi: 17.04.2022).
  • Bolat, İ., & İkinci, A. (2016). Yarı kurak iklim koşullarında bazı nektarin çeşitlerinin verim ve kalite performanslarının incelenmesi. VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Çanakkale, Türkiye, 25- 29 Ağustos 2015, ss. 236-241.
  • Byrne, D.H. (2002). Peach breeding trends: A world wide perspective. Acta Horticulturae, 592, 49-59. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2002.592.5.
  • Cantın, C.M., Gogorcena, Y., & Moreno, M.A. (2010). Phenotipic diversity and relationship of fruit quality traits in peach and nectarine breeding progenies. Euphytica, 171 (2), 211–226. https://doi.org/10.1007/s10681-009-0023-4.
  • Cisse, O.H., Almeida, J.M., Fonseca, A., Kumar, A.A., Salojarvi, J., Overmyer, K.P.M., Hauser, P.M., & Pagni, M. (2013). Genome sequencing of the plant pathogen Taphrina deformans, the causal agent of peach leaf curl. mBio 4 (3), e00055-13. doi: 10.1128/ mBio.00055-13.
  • Crisosto, C.H., & Crisosto, G.M. (2005). Relationship Between Ripe Soluble Solids Concentration and Consumer Acceptance of High and Low Acid Melting Flesh Peach and Nectarine Cultivars. Postharvest Biology Technology 38(3), 239–246. https://doi.org/10.1016/j.postharvbio.2005.07.007.
  • Crisosto, C.H., Scott Johnson, R.S., DeJong, T., & Day, K.R. (1997). Orchard factors affecting postharvest stone fruit quality. Horticultural Science 32(5), 820–823. https://doi.org/10.21273/HORTSCI.32.5.8 20.
  • Demirören, S. (1992). Şeftali yetiştiriciliği. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Yalova, 16sy.
  • Dirlewanger, E., Moing, A., Rothan, C., Svanella, L., Pronier, V., Guye, A., Plomion, C., & Monet, R. (1999). Mapping QTLs controlling fruit quality in peach. Theoretical and Applied Genetics 98(1), 18- 31. https://doi.org/10.1007/s001220051035.
  • Duzgunes, O., Kesici, T., Kavuncu, O., & Gurbuz, F. (1987). Statistical methods- II. University Agriculture Faculty Publishes, Ankara, 381pp.
  • Engel, K.H., Ramming, D.W., Flath, R.A, & Teranishi, R. (1988). Investigation of volatile constituents in nectarines. 2. changes aroma composition during nectarine maturation. Journal of Agricultural and Food Chemistry 36(5), 1003-1006. https://doi.org/ 10.1021/jf00083a024.
  • Erdem, E., Aşkın, M.A., & Sarısu, H.C. (2016). Kayısı ve kiraz çiçek tomurcukları üzerine kış donlarının etkileri. Meyve Bilimi 3 (1), 45-50.
  • Faust, M., & Timon, B. (1995). Origin and dissemination of peach. Horticultural Reviews 17, 331–379. https://doi.org/10.1002/9780470650585. ch10.
  • Frusillo, S., Rana, G.L., & Crescenzi, A. (2000). Apricot leaf curl in Campania and Apulia (Italy). Petria 10, 11-14.
  • Gür, İ. (2008). Eğirdir Ekolojik Şartlarında Yetiştirilen Bazı Şeftali Çeşitlerinin Fenolojik Ve Pomolojik Özelliklerinin Tespiti (Tez no 178540). [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
  • Gür, İ. & Pırlak, L. (2011). Eğirdir ekolojik şartlarında yetiştirilen bazı şeftali çeşitlerinin fenolojik ve pomolojik özelliklerinin tespiti. Derim , 28 (2) , 27- 41 . http://www.derim.com.tr/tr/pub/issue/4571/ 62638
  • Gür, E. , Gündoğdu, M. A. & Şeker, M. (2020). Lapseki ekolojisinde yaygın bir şekilde yetiştirilen şeftali çeşitlerinin pomolojik özelliklerinin belirlenmesi . Lapseki Meslek Yüksekokulu Uygulamalı Araştırmalar Dergisi, 1 (2), 90-100. . https:// dergipark.org.tr/tr/pub/ljar/issue/59169/834555.
  • Hernandez, F.C.A., Martinez, J.J., & Legua, P. (2010). Agronomic and quality parameters of flat peach Ufo3, Ufo4, and Sweetcap. Italian Journal od Food and Science 2(20), 165-170.
  • Huang, H., Cheng, Z., & Wang, Y. (2008). The Peach. (Botany, Production and Uses). CAB International, UK: Ed. Layne DR, Bassi D) 37-61.
  • Iglesias, I., & Echeverria, G. (2009). Differential effect of cultivar and harvest date on nectarine colour, quality and consumer acceptance. Scientia Horticulturae 120, 41–50. https://doi.org/ 10.1016/j.scienta.2008.09.011.
  • Ilgın, M. & Yüce, M. (2019). Bazı şeftali ve nektarin çeşitlerinin Kahramanmaraş ili ekolojik koşullarında performanslarının belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 8 (2), 11-24 . https://dergipark.org.tr/tr/pub/gbad/issue/ 48739/559871.
  • İkinci, A., & Bolat, İ. (2018). Yield and quality performance of some peach varieties grown under Sanliurfa ecological conditions. African Journal of Agricultural, 13(2), 47-53. DOI: 10.5897/ AJAR2017.12590.
  • JMP, 7.0.2. (2007). SAS Institute Inc., Cary, North Carolina 27513, USA.
  • Kalaycı, M. (2005). Jump kullanımı ve tarımsal araştırma için varyans analiz modelleri. Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Yayın No: 21, Eskişehir, 296 sy.
  • Karaçalı, İ. (2012). Bahçe ürünlerinin muhafaza ve pazarlanması. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, İzmir, 486 sy.
  • Küçük, O., & Muradoğlu, F. (2020). Mustafakemalpaşa (Bursa) yöresinde yetiştirilen bazi şeftali (Prunus persica l.) çeşitlerinin pomolojik ve kimyasal özellikleri. Bahçe, 49(1), 241 - 245.
  • Legua, P., Hernandez, F., Diaz-Mula, H.M., Valero, D., & Serrano, M. (2011). Quality, bioactive compounds, and antioxidant activity of new flat- type peach and nectarine cultivars. Journal of the Science of Food and Agriculture, 76, 729-735. https://doi.org/10.1111/j.1750 3841.2011.02165.x.
  • Ma, R., Yu, M., Du, P., Hong, G., & Hongfeng, S. (2003). Evaluation of germplasm resources and breeding of flat peach. Acta Horticulturae, 620, 161-167. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2003.620.16.
  • Monet, R., Guye, M.A., Roy, M., & Dachary, N. (1996). Peach mendelian genetics: A short review and new results. Agronomie, 16, 321-329. https://doi.org/ 10.1051/agro:19960505.
  • Nicotra, A., Conte, L., Moser, L., & Fantechi, P. (2002). New types of high quality peaches: Flat peaches (p. persica var. platicarpa) and ‘Ghiaccio’ peach series with long on tree fruit life. Acta Horticulturae, 592, 131-135. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2002. 592.17.
  • Okie, W.R., Bacon, T., & Bassi, D, (2008). The Peach (Botany, Production and Uses). CAB International, UK: Ed. Bassi D, Layne DR,) 140-169.
  • Özbek, S. (1978). Özel meyvecilik. Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, Adana, 485 sy.
  • Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., & İsfendiyaroğlu, M. (2004). Ilıman iklim meyve türleri, sert çekirdekli meyveler cilt-i, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, İzmir, 229 sy.
  • Pakkish, Z., Rahemi, M., & Panahi, B. (2011). Low temperature resistance of developing flowers buds of pistachio. Journal of Biological & Environmental. Sciences, 5, 153–157.
  • Pascal, T., Iglesias, I., Blanc, P., & Pitiot, C. (2009). Joint experiments in France and Catalonia of new flat peaches, nectarines and canning peaches from INRA. Acta Horticulturae, 814, 299-304. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2009.814.46.
  • Picanol, R., Eduardo, I., Aranzana, M.J., Howad, W., Batlle, I., Iglesias, I., Alomso, J,M,, & Arus, P. (2012). Combining linkage and association mapping to search for markers linked to the flat fruit character in peach. Euphytica, 190, 279-288. https://doi.org/10.1007/s10681-012-0844-4.
  • Popova, A., Dessev, T., Mihaylova, D., & Petkova, N. (2021). Physicochemical properties and sensory evaluation of early ripening peach and nectarine varieties. Journal of Central European Agriculture, 22(1), 146-155. https://doi.org/10.5513/JCEA01/22. 1.3024.
  • Reig, G., Alegre, S., Gatius, F., & Iglesias, I. (2015). Adaptability of peach cultivars [Prunus persica (L.)] to the climatic conditions of the Ebro Valley, with special focus on fruit quality. Scientia Horticulturae, 190, 149-160. https://doi.org/ 10.1016/j.scienta.2015.04.019.
  • Reig, G., Iglesias, I., & Echeverría, G. (2012). Agronomical performance, fruit quality and sensory attributes of several flat peach and flat nectarine cultivars. Acta Horticulturae, 962, 563-570. https://doi.org/10.17660/ActaHortic.2012.962.76.
  • Ritchie, D.F., & Werner, D.J. (1981). Susceptibility and inheritance of susceptibility to peach leaf curl in peach and nectarine cultivars. Plant Disease, 65, 731-734.
  • Serrano, M., Martınez, R.D., Castillo, S., Guillen, F., & Valero, D. (2004). Effect of preharvest sprays containing calcium, magnesium and titanium on the quality of peaches and nectarines at harvest and during postharvest storage. Journal of Science of. Food Agriculture, 84, 1270-1276. https://doi.org/ 10.1002/jsfa.1753.
  • Sharma, I., & Badiyala, S.D. (1994). Susceptibility of peaches to Taphrina deformans in relation to blooming, environmental factors and genetic inheritance. Indian Phytopathology, 47(1), 65-71.
  • Topp, B.L., Sherman, W.B., & Raseira, M.C.B. (2008). The Peach: (Botany, Production and Uses). CAB International, UK: Ed. Bassi D, Layne DR,) 107– 138.
  • Zhang, A., Zhou, H., Jiang, X., Han, Y., & Zhang, X. (2021). The draft genome of a flat peach (Prunus persica L. cv. ‘124 Pan’) provides insights into its good fruit flavor traits. Plants, 10 (3), 53. https://doi.org/10.3390/plants10030538.
APA Ahi Koşar D, KOSAR M, ERTÜRK Ü (2023). Bazı Basık Şeftali ve Nektarin Çeşitlerinin Bursa (Türkiye) Koşullarındaki Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi. , 722 - 731. 10.18016/ksutarimdoga.vi.1107873
Chicago Ahi Koşar Dilan,KOSAR MEVLÜT BATUHAN,ERTÜRK Ümran Bazı Basık Şeftali ve Nektarin Çeşitlerinin Bursa (Türkiye) Koşullarındaki Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi. (2023): 722 - 731. 10.18016/ksutarimdoga.vi.1107873
MLA Ahi Koşar Dilan,KOSAR MEVLÜT BATUHAN,ERTÜRK Ümran Bazı Basık Şeftali ve Nektarin Çeşitlerinin Bursa (Türkiye) Koşullarındaki Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi. , 2023, ss.722 - 731. 10.18016/ksutarimdoga.vi.1107873
AMA Ahi Koşar D,KOSAR M,ERTÜRK Ü Bazı Basık Şeftali ve Nektarin Çeşitlerinin Bursa (Türkiye) Koşullarındaki Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi. . 2023; 722 - 731. 10.18016/ksutarimdoga.vi.1107873
Vancouver Ahi Koşar D,KOSAR M,ERTÜRK Ü Bazı Basık Şeftali ve Nektarin Çeşitlerinin Bursa (Türkiye) Koşullarındaki Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi. . 2023; 722 - 731. 10.18016/ksutarimdoga.vi.1107873
IEEE Ahi Koşar D,KOSAR M,ERTÜRK Ü "Bazı Basık Şeftali ve Nektarin Çeşitlerinin Bursa (Türkiye) Koşullarındaki Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi." , ss.722 - 731, 2023. 10.18016/ksutarimdoga.vi.1107873
ISNAD Ahi Koşar, Dilan vd. "Bazı Basık Şeftali ve Nektarin Çeşitlerinin Bursa (Türkiye) Koşullarındaki Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi". (2023), 722-731. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1107873
APA Ahi Koşar D, KOSAR M, ERTÜRK Ü (2023). Bazı Basık Şeftali ve Nektarin Çeşitlerinin Bursa (Türkiye) Koşullarındaki Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 26(4), 722 - 731. 10.18016/ksutarimdoga.vi.1107873
Chicago Ahi Koşar Dilan,KOSAR MEVLÜT BATUHAN,ERTÜRK Ümran Bazı Basık Şeftali ve Nektarin Çeşitlerinin Bursa (Türkiye) Koşullarındaki Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 26, no.4 (2023): 722 - 731. 10.18016/ksutarimdoga.vi.1107873
MLA Ahi Koşar Dilan,KOSAR MEVLÜT BATUHAN,ERTÜRK Ümran Bazı Basık Şeftali ve Nektarin Çeşitlerinin Bursa (Türkiye) Koşullarındaki Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, vol.26, no.4, 2023, ss.722 - 731. 10.18016/ksutarimdoga.vi.1107873
AMA Ahi Koşar D,KOSAR M,ERTÜRK Ü Bazı Basık Şeftali ve Nektarin Çeşitlerinin Bursa (Türkiye) Koşullarındaki Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi. 2023; 26(4): 722 - 731. 10.18016/ksutarimdoga.vi.1107873
Vancouver Ahi Koşar D,KOSAR M,ERTÜRK Ü Bazı Basık Şeftali ve Nektarin Çeşitlerinin Bursa (Türkiye) Koşullarındaki Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi. 2023; 26(4): 722 - 731. 10.18016/ksutarimdoga.vi.1107873
IEEE Ahi Koşar D,KOSAR M,ERTÜRK Ü "Bazı Basık Şeftali ve Nektarin Çeşitlerinin Bursa (Türkiye) Koşullarındaki Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi." Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 26, ss.722 - 731, 2023. 10.18016/ksutarimdoga.vi.1107873
ISNAD Ahi Koşar, Dilan vd. "Bazı Basık Şeftali ve Nektarin Çeşitlerinin Bursa (Türkiye) Koşullarındaki Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin İncelenmesi". Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 26/4 (2023), 722-731. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1107873