Yıl: 2023 Cilt: 32 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 243 - 253 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17942/sted.975195 İndeks Tarihi: 01-11-2023

Sağlık Çalışanlarında Sanal Kaytarma Olgusu Üzerine Deontolojik Bir Değerlendirme

Öz:
Amaç: Sanal kaytarma davranışı bilişim sistemlerinin çalışma ortamı içinde bilinçli veya bilinçsiz şekilde ve zarar verici biçimde kişisel amaçlarla kullanmasını ifade etmektedir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin yaygın kullanımı, bunların yararları yanında sanal kaytarma davranışı gibi zararlı kişisel kullanımları da beraberinde getirmiştir. Araştırma, hataların telafisinin güç ya da imkansız olduğu sağlık alanında alan profesyonellerinin sanal kaytarma davranışlarına yönelik deontolojik bir değerlendirme yapmayı amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Sanal kaytarma davranışıyla ilgili normlar, mevzuat ve alan profesyonellerine yönelik mesleki kurallar çerçevesinde, “çalışan-işveren ilişkisi” ve “sağlık çalışanlarının özen, tıbbi standartlarda hizmet verme ve sır saklama yükümlülükleri” bağlamlarında araştırılarak deontolojik açıdan mevcut durumun saptanması gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Erişilen normatif metinler üzerinden Türkiye’de sanal kaytarma davranışına hukuki yaklaşımda güncel mevzuat tanımlanmış, ilgili bağlamlarda erişilen deontolojik kurallar toplu olarak sunulmuştur. Sonuç: İş yerinde kişisel amaçlı bilişim sistemlerinin kullanımı ile sanal kaytarma davranışının ayrımını gözeten bir yaklaşımla olgu literatür ışığında tartışılmış, hangi davranışların yönetilmesi, hangileri ile mücadele edilmesi gerektiğine dair görüşlere yer verilmiştir.
Anahtar Kelime: Sanal kaytarma Sanal aylaklık Sağlık hukuku Sağlık çalışanları İş yerinde kişisel amaçlı internet kullanımı

A Deontological Evaluation of Cyberslacking Phenomenon Among Health Professionals

Öz:
Purpose: The term “cyberslacking” refers to the personal, intentional or unintentional and disruptive use of information technologies within the workplace. The widespread use of information technologies has brought not only their benefits but also harmful personal uses such as cyberslacking behavior. This research aims to conduct a deontological evaluation of the cyberslacking behaviors of professionals in the field of health, where it is difficult or impossible to recover from errors. Materials and Methods: Within the framework of norms, legislation and professional rules regarding cyberslacking behavior, the current situation has been determined by researching in the context of “employee-employer relationship” and “healthcare professionals’ obligations to care, to serve at the standards and to keep confidentiality” from a deontological point of view. Results: The current legislation for the legal approach to cyberslacking behavior in Türkiye has been defined through the normative texts, and the deontological rules in the relevant contexts have been presented collectively. Conclusion: The phenomenon is discussed in the light of the literature, with an approach that distinguishes between the personal use of information technologies at work and cyberslacking behaviors, and views on which behaviors should be managed and which ones should be confronted are presented.
Anahtar Kelime: Cyberslacking Cyberloafing Medical law Medical staff Personal internet use at work

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Lim VKG. The IT way of loafing on the job: Cyberloafing, neutralizing and organizational justice. J Organ Behav 2002;23(5):675-94.
  • 2. Blanchard AL, Henle CA. Correlates of different forms of cyberloafing: The role of norms and external locus of control. Comput Hum Behav 2008;24(3):1067-84.
  • 3. Anandarajan M, Devine P, Simmers CA. Chapter IV: A multidimensional scaling approach to personal web usage in the workplace. In: Anandarajan M and Simmers CA, eds. Personal Web Usage in the Workplace: A Guide to Effective Human Resources Management. 1st edition. London: Information Science Publishing; 2004. p.61-78.
  • 4. Cyberslacking. Naughton K. Newsweek. 1999. Available at: https://www.newsweek. com/cyberslacking-164428. Accessed April 26, 2023
  • 5. Örücü E, Yıldız H. İşyerinde kişisel internet ve teknoloji kullanımı: Sanal kaytarma. Ege Acad Rev 2014;14(1):99-114.
  • 6. Kalaycı E. Üniversite Öğrencilerinin Siber Aylaklık Davranışları ile Öz Düzenleme Stratejileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Anabilim Dalı. 2010.
  • 7. Marron K. Attack of the cyberslackers. Available at: https://www.theglobeandmail. com/technology/attack-of-the-cyberslackers/ article4159300/. Accessed April 26, 2023
  • 8. Don’s Boss Page. Available at: http://216.92.237.226. Accessed April 26, 2023
  • 9. Ross J. Cyberloafing’ in health care: A real risk to patient safety. J Perianesth Nurs. 2018;33:560-2.
  • 10. Coker BLS. Freedom to surf: The positive effects of workplace Internet leisure browsing. New Technol Work Employ. 2011;26(3):238-47.
  • 11. ECRI institute. Top 10 health technology hazards for 2013. Health Devices. 2012;41(11):21-2.
  • 12. Bilgin Demir İ, Ürek D. Uğurluoğlu Ö. The effect of health professionals’ cyberloafing behaviors on their work productivity. AJIT-E Online Acad J Inf Technol 2017;8(30):291-303.
  • 13. Fındıklı MA. Sanal kaytarma ve iş performansı ilişkisi: Sağlık ve tekstil sektörü çalışanlarının karşılaştırılması Int. J. Soc. Inq. 2016;9(1):33- 62.
  • 14. Arslan ET. Sanal kaytarma: Bir kamu kurumunda hemşireler üzerinde ampirik bir araştırma. J Int Soc Res 2016;9(43):1626-37
  • 15. Kaplan M, Öğüt A. Algılanan örgütsel adalet ile sanal kaytarma arasındaki ilişkinin analizi: Hastane çalışanları örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi 2012;13(1):1-13.
  • 16. Bostan S, Filiz M. Sağlık çalışanlarının sanal kaytarma etkinlikleri ve süreleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Derg 2020;11(Ek):29-41.
  • 17. Yıldız B, Yıldız H. İş Yaşamındaki sanal kaytarma davranışlarının hukuki yönden incelenmesi. J Manag Econ Res [İnternet]. 01 Ocak 2015 [a.yer 11 Kasım 2020];13(Cilt:13 Sayı:3):1-1. Erişim adresi: http://www.bjmer. net/DergiTamDetay.aspx?ID=468
  • 18. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu. Kanunlar Tertip: 5 Resmî Gazete Tarihi: 07.04.2016 Sayısı: 29677 Kabul Tarihi: 24.03.2016. Available at: https://www.mevzuat.gov.tr/ mevzuat?MevzuatNo=6698&MevzuatTur- =1&MevzuatTertip=5. Accessed April 26, 2023
  • 19. Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları ve İnsan Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi: İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun. Kanun No: 501. Kabul Tarihi: 3.12.2003. Available at: https:// www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5013.html. Accessed April 26, 2023
  • 20. Türk Tabipleri Birliği Disiplin Yönetmeliği. Resmi Gazete: 28.4.2004 - 25446. Available at: https://www.ttb.org.tr/ mevzuat/index.php?option=com_ content&view=article&id=125:tk tablerbldl- yetmel&catid=2:ymelik&Itemid=33. Accessed April 26, 2023
  • 21. Türk Tabipleri Birliği Hekimlik Meslek Etiği Kuralları. Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi. 2012. Available at: https://www.ttb.org.tr/ kutuphane/h_etikkural.pdf. Accessed April 26, 2023
  • 22. Türk Tabipleri Birliği Etik Kurulu. TTB Etik Bildirgeleri. Eylül 2020. Available at: https://www.ttb.org.tr//yayin_goster. php?Guid=4d13145a-905f-11ea-9b7d- 6d38d16eb233. Accessed April 26, 2023
  • 23. Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi. Tüzükler Tertip: 3 Resmî Gazete Tarihi: 19.02.1960 Sayısı: 10436 Kabul Tarihi: 13.01.1960. Available at: https://www.mevzuat.gov.tr/ MevzuatMetin/2.3.412578.pdf. Accessed April 26, 2023
  • 24. Hasta Hakları Yönetmeliği. Kurum ve Ku- ruluş Yönetmelikleri Tertip: 5 Resmî Gazete Tarihi: 01.08.1998 Sayısı: 23420. Avail- able at: https://www.mevzuat.gov.tr/ mevzuat?MevzuatNo=4847&MevzuatTur- =7&MevzuatTertip=5. Accessed April 26, 2023
  • 25. Bayram F. İşverenin fesih hakkı açısından işçinin işyerinde özel amaçlarla internet kullanımı (sanal kaytarma-cyberloafing). Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 2014;20(1):163-76.
  • 26. Yiğit Y. İşyerinde internetin özel amaçlı kul- lanımı nedeniyle iş sözleşmesinin feshi. SLR 2010;18(2):161-214.
  • 27. Ivarsson L, Larsson P. Personal internet usage at work: a source of recovery. J Workplace Rights 2011;16(1):63-81.
  • 28. Wafi WE, Brangier E. How ICT change bor- ders between personal life and professional life? Understanding four models of boundaries permeability. IADIS International Conference e-Society 2013. Mar 2013, Lisbon, Portugal.
  • 29. Glassman J, Prosch M, Shao BBM. To mon- itor or not to monitor: effectiveness of a cyberloafing countermeasure. Inf Manage 2015;52(2):170-82.
  • 30. Oravec JA. Chapter 63: Cyberloafing and con- structive recreation. In: Khosrow-Pour M, ed. Advanced Methodologies and Technologies in Business Operations and Management. 1st ed. Hershey: IGI Global; 2018. p.842-853.
APA ARSLAN M, İlgili Ö (2023). Sağlık Çalışanlarında Sanal Kaytarma Olgusu Üzerine Deontolojik Bir Değerlendirme. , 243 - 253. 10.17942/sted.975195
Chicago ARSLAN MUHAMMET,İlgili Önder Sağlık Çalışanlarında Sanal Kaytarma Olgusu Üzerine Deontolojik Bir Değerlendirme. (2023): 243 - 253. 10.17942/sted.975195
MLA ARSLAN MUHAMMET,İlgili Önder Sağlık Çalışanlarında Sanal Kaytarma Olgusu Üzerine Deontolojik Bir Değerlendirme. , 2023, ss.243 - 253. 10.17942/sted.975195
AMA ARSLAN M,İlgili Ö Sağlık Çalışanlarında Sanal Kaytarma Olgusu Üzerine Deontolojik Bir Değerlendirme. . 2023; 243 - 253. 10.17942/sted.975195
Vancouver ARSLAN M,İlgili Ö Sağlık Çalışanlarında Sanal Kaytarma Olgusu Üzerine Deontolojik Bir Değerlendirme. . 2023; 243 - 253. 10.17942/sted.975195
IEEE ARSLAN M,İlgili Ö "Sağlık Çalışanlarında Sanal Kaytarma Olgusu Üzerine Deontolojik Bir Değerlendirme." , ss.243 - 253, 2023. 10.17942/sted.975195
ISNAD ARSLAN, MUHAMMET - İlgili, Önder. "Sağlık Çalışanlarında Sanal Kaytarma Olgusu Üzerine Deontolojik Bir Değerlendirme". (2023), 243-253. https://doi.org/10.17942/sted.975195
APA ARSLAN M, İlgili Ö (2023). Sağlık Çalışanlarında Sanal Kaytarma Olgusu Üzerine Deontolojik Bir Değerlendirme. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 32(4), 243 - 253. 10.17942/sted.975195
Chicago ARSLAN MUHAMMET,İlgili Önder Sağlık Çalışanlarında Sanal Kaytarma Olgusu Üzerine Deontolojik Bir Değerlendirme. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 32, no.4 (2023): 243 - 253. 10.17942/sted.975195
MLA ARSLAN MUHAMMET,İlgili Önder Sağlık Çalışanlarında Sanal Kaytarma Olgusu Üzerine Deontolojik Bir Değerlendirme. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, vol.32, no.4, 2023, ss.243 - 253. 10.17942/sted.975195
AMA ARSLAN M,İlgili Ö Sağlık Çalışanlarında Sanal Kaytarma Olgusu Üzerine Deontolojik Bir Değerlendirme. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2023; 32(4): 243 - 253. 10.17942/sted.975195
Vancouver ARSLAN M,İlgili Ö Sağlık Çalışanlarında Sanal Kaytarma Olgusu Üzerine Deontolojik Bir Değerlendirme. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2023; 32(4): 243 - 253. 10.17942/sted.975195
IEEE ARSLAN M,İlgili Ö "Sağlık Çalışanlarında Sanal Kaytarma Olgusu Üzerine Deontolojik Bir Değerlendirme." STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 32, ss.243 - 253, 2023. 10.17942/sted.975195
ISNAD ARSLAN, MUHAMMET - İlgili, Önder. "Sağlık Çalışanlarında Sanal Kaytarma Olgusu Üzerine Deontolojik Bir Değerlendirme". STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 32/4 (2023), 243-253. https://doi.org/10.17942/sted.975195