HABERIN DEĞERI/DEĞERSIZLIĞI VE ETIK IKILEMLER: MALATYA YEREL BASINI ÜZERINE NITEL BIR ARAŞTIRMA

Ozan KOCABAŞ (İnönü Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Malatya, Türkiye)
Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi Etkileşim
4 1
Yıl: 2023 Cilt: Sayı: 12 Sayfa Aralığı: 388 - 425 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32739/etkilesim.2023.6.12.227 İndeks Tarihi: 06-11-2023

HABERIN DEĞERI/DEĞERSIZLIĞI VE ETIK IKILEMLER: MALATYA YEREL BASINI ÜZERINE NITEL BIR ARAŞTIRMA

Öz:
Haber değerlerinin etik ikilemlere yol açabilen kriterler olup olmadığını, ha- berciyi insanın değerine aykırı bir değerlendirme yapmaya teşvik edip etme- diğini anlamak bu çalışmanın amacıdır. Bu zeminde yerel basın mensuplarının deontolojik, teleolojik etik öğretilerinden ve Kuçuradi etiğindeki değerlendir- me biçimlerinden hangisine uygun hareket ettiği yorumlayıcı fenomenolojik yöntem kullanılarak ortaya konmuştur. Amaca uygun olarak belirlenen katılım- cılardan kartopu örnekleme stratejisiyle diğer katılımcılara ulaşılmış, en az 3 yıl tecrübeli 10 gazeteciyle mülakat yapılmıştır. Görüşmeler MAXQDA programın- da tahlil edilmiş, 13 alt tema, 5 temaya ulaşılmıştır. Gazetecilerin, deontolojik ve teleolojik etik öğretilerinin kesiştiği, değer atfetmeler ile değer biçmelerin bir arada bulunduğu çatışmalı bir noktada çalışmak zorunda kaldıkları tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: Gazetecilik Haber Değeri Etik Kuçuradi Ezbere Değerlendirme

THE VALUE/WORTHLESSNESS OF THE NEWS AND THE ETHICAL DILEMMAS: A QUALITATIVE RESEARCH ON MALATYA LOCAL PRESS

Öz:
This study's aim is to understand whether news values are criteria that can lead to ethical dilemmas, whether they encourage the reporter to make an evalua- tion contrary to the value of human beings. In this context, it has been revealed using the interpretive phenomenological method, which of the deontological, teleological ethical teachings and Kuçuradi's ethics evaluation forms, the mem- bers of the local press act in accordance with. 10 journalists with at least 3 years of experience reached with the snowball sampling strategy have been inter- viewed. The interviews were analyzed in the MAXQDA software, 13 sub-themes, 5 themes were reached. It has been determined that journalists, have to work at a conflicting point where the teachings of deontological and teleological ethics intersected and where value attributions and valuations actions, coexisted.
Anahtar Kelime: Journalism News Value Ethics Kuçuradi Rote Evaluations

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abubakar, A. T. (2020). News values and the ethical dilemmas of covering violent extremism. Journalism & Mass Communication Quarterly, 97(1), 278-298.
  • Anney, V. N. (2014). Ensuring the quality of the findings of qualitative research: Looking at trustworthiness criteria. Journal of emerging trends in educational research and policy studies, 5(2), 272-281.
  • Arslan, E., & Arslan, B. (2016). Türkiye’de yerel gazete yöneticilerinin meslek etiği algısı. Selçuk iletişim, 9(2), 174-204.
  • Bell, A. (1996). The language of news media. Blackwell.
  • Belsey, A., & Chadwick, R. (2006). Ethics and politics of the media: The quest for quality. A. Belsey, & R. Chadwick (Ed.), Ethical ıssues in journalism and the media içinde (ss. 1-11). Routledge.
  • Bentham, J. (2000). An introduction to the principles of morals and legislation. Batoche Books.
  • Berg, B. L. (1989). Qualitative research methods for the social sciences. Allyn and Bocon.
  • Berry, D. (2008). Journalism, ethics and society. Ashgate Publishing.
  • Birgit, R. (2005). Kant ve aydınlanma. E. E. Çakmak (Ed.), Sonuzluğun sınırında: Immanuel Kant içinde (ss. 192-213). Yapı Kredi Yayınları.
  • Borden, S. L. (2007). Journalism as practice. Ashgate Publishing.
  • Brighton, P., & Foy, D. (2007). News values. Sage.
  • Cevizci, A. (1999). Paradigma felsefe sözlüğü. Paradigma Yayınları.
  • -------------- (2002). Etiğe giriş. Paradigma Yayınları.
  • Chari, T. (2013). New communication technologies and journalism ethics in Zimbabwe: Practices and malpractices. Online journal of communication and media technologies, 3(2), 112-136.
  • Clark, R. P. (2012, 2 Ağustos). How to protect against journalism malpractice. 10 Eylül 2022 tarihinde https://www.poynter.org/reporting-editing/2012/how-to-protect-against-journalism-malpractice/ adresinden erişilmiştir.
  • Cohen, E. (1992). What makes a story newsworthy? E. D. Cohen (Ed.), Philosophical issues in journalism içinde (ss. 8-10). Oxford University Press.
  • Cohen, M. Z., & Omery, A. (1994). Schools of phenomenology: Implications for research. J. M. Morse (Ed.), Critical issues in qualitative research içinde (ss. 136-159). Sage.
  • Connelly, L. M. (2016). Trustworthiness in qualitative research. Medsurg Nursing, 25(6), 435-436.
  • Cope, D. G. (2014). Methods and meanings: credibility and trustworthiness of qualitative research. In Oncology nursing forum, 41(1), 89-91.
  • Creswell, J. W. (2020). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. Siyasal Kitabevi.
  • Çelikbaş, S., & Özsoy, S. (2022). Dijitalleşme sürecinde yerel medyanın sorunları: Bolu örneği. SDÜ İfade, 4(1), 1-33.
  • Çavuş, S. (2017). Yerel basının sorunları üzerine tespitler: Aksaray örneğinde nitel bir araştırma. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(4), 19-32.
  • Dent, N. (1995). Value. T. Honderich (Ed.), The Oxford companion to philosophy içinde (ss. 895). Oxford University Press.
  • Donsbach, W. (2010). Journalists and their professional identities. S. Allan (Ed.), The routledge companion to news and journalism içinde (ss. 38-48). Routledge.
  • Dreschel, R. E. (1989). Media malpractice: The legal risks of voluntary social responsibility in mass communication. Duquesne Law Review, 27(2), 237-276.
  • Ersoy, F. (2019). Fenomenoloji. A. S. Ersoy (Ed.), Eğitimde nitel araştırma desenleri içinde (ss. 84-139). Anı Yayıncılık.
  • Evers, H. (2010). Medya etiği. B. Çaplı, & H. Tuncel (Ed.), Televizyon haberciliğinde etik içinde (ss. 45-61). Fersa Matbaacılık.
  • Frankena, W. K., (1973). Ethics (Second Edition). Prentice-Hall.
  • Galtung, J., & Ruge, M. (1965). The structure of foreign news: The presentation of the Congo, Cuba vand Cyprus crises in four Norwegian newspapers. Journal of peace research, 2(1), 64-90.
  • Güz, N., Yanık, H., & Kocabaş, O. (2015). Gatekeeping and online journalism. H. A. Corina Daba-Buzoianu (Ed.), Contextual approaches in communication içinde (ss. 343-353). Peter Lang.
  • Halberstam, J. (1992). A prolegomenon for a theory of news. E. D. Cohen (Ed.), Philosophical ıssues in journalism içinde (ss. 11-21). Oxford University Press.
  • Hall, S. (2010). The determinations of news photographs. C. Greer (Ed.), Crime and media: A reader içinde (ss. 123-134). Routledge.
  • Hallett, C. (1995). Understanding the phenomenological approach to research. Nurse researcher, 3(2), 55-65.
  • Harcup, T., & O'Neil, D. (2001). What is news? Galtung and Ruge revisited. Journalism studies, 2(2), 261-280.
  • Hartmann, N. (2002). Moral values volume II. Routledge.
  • Haug, M. (1980). The sociological approach to self-regulation. R. D. Blair ve S. Rubin (Ed.), Regulating the professions içinde (ss. 61-80). Lexington Books.
  • Herman, E., & Chomsky, N. (1988). Manufacturing consent the political economy of the mass media. Pantheon Books.
  • Hetherington, A. (1985). News, newspapers and television. Macmillan.
  • İrvan, S. (2005). Medya ve etik. Sevda Alankuş (Ed.), Medya, etik ve hukuk içinde (ss. 33-61). IPS İletişim Vakfı Yayınları
  • Kant, I. (1995). Ahlak metafiziğinin temellendirilmesi. Türkiye Felsefe Kurumu.
  • Kocabaş, O. (2021). Haberde doğruluk ve hakîkat: Haber doğruluk hakîkat ilişkisinin hermeneutik tezahürleri üzerine bir deneme. Akademisyen Kitabevi.
  • Kuçuradi, I. (1999). Philosophical ethics and professional ethics, introduction ethics of the professions: Medicine. I. Kucuradi (Ed.), Business, Media, Law içinde. Springer.
  • -----------(2009). Uludağ konuşmaları özgürlük ahlâk kültür kavramları. Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
  • -----------(2011). Etik. Türkiye Felsefe Kurumu.
  • -----------(2016). İnsan ve değerleri. Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
  • Lemos, N. M. (1999). Value. R. Audi (Ed.), The Cambridge dictionary of philosophy second edition içinde (ss. 949). Cambridge University Press.
  • Lincoln, Y. S., & Guba, E. (1985). Naturalistic inquiry. Sage.
  • ---------------------------------(1986). But is it rigorous? Trustworthiness and authenticity in naturalistic evaluation. New directions for program evaluation, 30, 73-84.
  • Morgan, D. L. (2008). Sample size. L. M. Given (Ed.), The Sage encyclopedia of qualitative research methods volumes 1& 2 içinde (ss. 798). London: Sage.
  • Moustakas, C. (1994). Phenomenological research methods. Sage.
  • Naylor, B. (2001). Reporting violence in the British print media: gendered stories. Howard journal, 40(2), 180-194.
  • Nisan, F., & Şentürk Kara, E. (2022). Yalan haber ve etik. M. V. İşleyen (Ed.), Dijital sis yeni medya çağında bilginin ve gerçeğin değişen konumu içinde (s. 99-134). Çizgi Kitabevi.
  • Omery, A. (1983). Phenomenology: A method for nursing research. Advances in nursing science, 49-63.
  • Özer, Ö. (2010 ). Liberal basın. Literatürk.
  • Özlem, D. (2004). Etik -ahlâk felsefesi-. İnkılap Kitabevi.
  • Postema, G. J. (2006). Bentham's utilitarianism. H. R. West (Ed.), Mill's utilitarianism içinde (ss. 26-44). Blackwell Publishing.
  • Ragin, C. R. (2012). Charles C. Ragin, University of Arizona. S. E. Edward (Ed.), How many qualitative interviews is enough? Expert voices and early career reflections on sampling içinde (ss. 34). NCRM.
  • Sanders, K. (2004). Ethics and journalism. Sage.
  • Sart, G. (2017). Fenomenoloji ve yorumlayıcı fenomenolojik analiz. F. N. Bayyurt (Ed.), Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımlar içinde (ss. 70-81). Anı Yayıncılık.
  • Schneewind, J. B. (2003). Moral philosophy from Montaigne to Kant. Cambridge University Press.
  • Schroeder, M. (2021). Value theory. E. N. Zalta (Ed.), The stanford encyclopedia of philosophy içinde, 19 Ekim 2020 tarihinde https://plato.stanford.edu/archives/fall2021/entries/value-theory/ adresinden erişilmiştir.
  • Selik, M. (1982). Marksist değer teorisi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
  • Shenton, A. K. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for information, 22(2), 63-75.
  • Shoemaker, P., & Vos, T. (2009). Gatekeeping theory. Routledge.
  • Simon, T. F. (1984). Libel as malpranla: News media ethics and the standard of care. Fordham Law Review, 53, 449-490.
  • Sinnott-Armstrong, W. (2021). Consequentialism. E. N. Zalta (Ed.), The stanford encyclopedia of philosophy içinde 19 Nisan 2022 tarihinde https://plato.stanford.edu/entries/consequentialism/ adresinden erişilmiştir.
  • Smith, J. A. (2011). Evaluating the contribution of interpretative phenomenological analysis. Health Psychology Review, 5(1), 9-27.
  • Smith, J. A., & Osborn, M. (2003). Interpretative phenomenological analysis. J. A. Smith (Ed.), Qualitative psychology: A practical guide to research methods içinde (ss. 51–80). Sage Publications.
  • Smith, J. A., Flowers, P., & Larkin, M. (2009). Interpretative phenomenological analysis theory, method and research. Sage.
  • Tepe, H. (2000). Çiğnenen onurlar ya da gazetecilikte etik sorunlar. Kültür ve İletişim, 3(1), 97-112.
  • Vishnevsky, T., & Beanlands, H. (2004). Qualitative research. Nephrology Nursing Journal, 31(2), 234-239.
  • Yılmaz, N. (2009). Yerel basının etik sorunları. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1(36), 131-143.
  • Ward, S. J. A. (2009). Journalism ethics. K. W.-J. Hanitzsch (Ed.), The handbook of journalism studies içinde (ss. 295-309). Routledge.
  • ------------------(2008). Global journalism ethics: Widening the conceptual base. Global Media Journal, 1, 137-149.
APA KOCABAŞ O (2023). HABERIN DEĞERI/DEĞERSIZLIĞI VE ETIK IKILEMLER: MALATYA YEREL BASINI ÜZERINE NITEL BIR ARAŞTIRMA. , 388 - 425. 10.32739/etkilesim.2023.6.12.227
Chicago KOCABAŞ Ozan HABERIN DEĞERI/DEĞERSIZLIĞI VE ETIK IKILEMLER: MALATYA YEREL BASINI ÜZERINE NITEL BIR ARAŞTIRMA. (2023): 388 - 425. 10.32739/etkilesim.2023.6.12.227
MLA KOCABAŞ Ozan HABERIN DEĞERI/DEĞERSIZLIĞI VE ETIK IKILEMLER: MALATYA YEREL BASINI ÜZERINE NITEL BIR ARAŞTIRMA. , 2023, ss.388 - 425. 10.32739/etkilesim.2023.6.12.227
AMA KOCABAŞ O HABERIN DEĞERI/DEĞERSIZLIĞI VE ETIK IKILEMLER: MALATYA YEREL BASINI ÜZERINE NITEL BIR ARAŞTIRMA. . 2023; 388 - 425. 10.32739/etkilesim.2023.6.12.227
Vancouver KOCABAŞ O HABERIN DEĞERI/DEĞERSIZLIĞI VE ETIK IKILEMLER: MALATYA YEREL BASINI ÜZERINE NITEL BIR ARAŞTIRMA. . 2023; 388 - 425. 10.32739/etkilesim.2023.6.12.227
IEEE KOCABAŞ O "HABERIN DEĞERI/DEĞERSIZLIĞI VE ETIK IKILEMLER: MALATYA YEREL BASINI ÜZERINE NITEL BIR ARAŞTIRMA." , ss.388 - 425, 2023. 10.32739/etkilesim.2023.6.12.227
ISNAD KOCABAŞ, Ozan. "HABERIN DEĞERI/DEĞERSIZLIĞI VE ETIK IKILEMLER: MALATYA YEREL BASINI ÜZERINE NITEL BIR ARAŞTIRMA". (2023), 388-425. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2023.6.12.227
APA KOCABAŞ O (2023). HABERIN DEĞERI/DEĞERSIZLIĞI VE ETIK IKILEMLER: MALATYA YEREL BASINI ÜZERINE NITEL BIR ARAŞTIRMA. Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi Etkileşim , (12), 388 - 425. 10.32739/etkilesim.2023.6.12.227
Chicago KOCABAŞ Ozan HABERIN DEĞERI/DEĞERSIZLIĞI VE ETIK IKILEMLER: MALATYA YEREL BASINI ÜZERINE NITEL BIR ARAŞTIRMA. Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi Etkileşim , no.12 (2023): 388 - 425. 10.32739/etkilesim.2023.6.12.227
MLA KOCABAŞ Ozan HABERIN DEĞERI/DEĞERSIZLIĞI VE ETIK IKILEMLER: MALATYA YEREL BASINI ÜZERINE NITEL BIR ARAŞTIRMA. Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi Etkileşim , vol., no.12, 2023, ss.388 - 425. 10.32739/etkilesim.2023.6.12.227
AMA KOCABAŞ O HABERIN DEĞERI/DEĞERSIZLIĞI VE ETIK IKILEMLER: MALATYA YEREL BASINI ÜZERINE NITEL BIR ARAŞTIRMA. Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi Etkileşim . 2023; (12): 388 - 425. 10.32739/etkilesim.2023.6.12.227
Vancouver KOCABAŞ O HABERIN DEĞERI/DEĞERSIZLIĞI VE ETIK IKILEMLER: MALATYA YEREL BASINI ÜZERINE NITEL BIR ARAŞTIRMA. Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi Etkileşim . 2023; (12): 388 - 425. 10.32739/etkilesim.2023.6.12.227
IEEE KOCABAŞ O "HABERIN DEĞERI/DEĞERSIZLIĞI VE ETIK IKILEMLER: MALATYA YEREL BASINI ÜZERINE NITEL BIR ARAŞTIRMA." Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi Etkileşim , , ss.388 - 425, 2023. 10.32739/etkilesim.2023.6.12.227
ISNAD KOCABAŞ, Ozan. "HABERIN DEĞERI/DEĞERSIZLIĞI VE ETIK IKILEMLER: MALATYA YEREL BASINI ÜZERINE NITEL BIR ARAŞTIRMA". Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi Etkileşim 12 (2023), 388-425. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2023.6.12.227
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 9:42

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları