Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi

CENAN, Nuri; GÜRCAN, İ. Safa

Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi

Nuri CENAN, (Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı, Ankara, Türkiye)

İ. Safa GÜRCAN (Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Biyoistatistik Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Veteriner Hekimler Derneği Dergisi

5 0

Yıl: 2011 Cilt: 82 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 35 - 42 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi

Öz:

Bu çalışmada; 1936–2005 yıllarına ait büyükbaş ve küçükbaş hayvanlarının türlerine göre hayvan sayıları Box Jenkins yöntemiyle araştırılarak, 2006–2015 yılları arasındaki öngörüleri elde edilmiş, ileriye yönelik hayvansal üretim ile ilgili oluşturulacak politikalara yön vermesi amaçlanmıştır. Hayvan sayı serilerinin durağan olmadıkları, birim kök sınaması sonuçları ile doğrulanmıştır. Hayvan sayıları için 2006–2009 yılları için gerçekleşmeler ile ARIMA modelleri ile elde edilen öngörüler karşılaştırıldığında öngörü değerleri genellikle gerçekleşmelerden daha büyük hesaplanmıştır. 2015 yılına kadar elde edilen öngörüler, toplam hayvan sayılarının yıllık ortalama artış hızının binde 2 olacağını göstermektedir. Toplam keçi sayısının, önce artacağı daha sonra azalacağı öngörülmüştür. Bu seri için öngörü döneminde yıllık ortalama azalış hızı binde 7 olarak hesaplanmıştır. 2015 yılına kadar olan dönemde koyun ve sığır sayıları için öngörü değerleri yıllık ortalama artış hızının sırasıyla binde 6 ve binde 3 olarak gerçekleşebileceğini göstermektedir. Toplam manda sayısının ise sürekli bir azalma eğilimi içerisinde olduğu ve yıllık ortalama azalış hızının binde 3 olacağı öngörülmüştür.

Anahtar Kelime: sayım istatistik modelleme çiftlik hayvanları ARIMA Türkiye veri toplama

Konular: Biyoloji Ziraat Mühendisliği

Forward projection of the number of farm animals of Turkey: ARIMA modeling

Öz:

In this study, for the years 1936–2005 by type of livestock numbers of cattle and sheep, goat and buffalo were investigated Box Jenkins methodology. Predictions were obtained between 2006–2015, established policies for the future of animal production is intended to give a direction. The number of the animals are not stationary, unit root test results confirmed by the series of. The numbers of the animals for 2006–2009 realizations for the years compared to predictions obtained with ARIMA models with predictive values are calculated usually larger than actual results. Obtained from the projections, by 2015 the total number of the animal shows that the average annual growth rate of 2 per thousand. Total number of goats, first increase and then decrease predicted. This series of annual average decrease rate for the forecast period is calculated as 7 per thousand. In the period until 2015 the number of sheep and cattle, respectively, for the predictive values of the average annual growth rate of 6 per thousand, and has achieved is 3 per thousand. Tend to live in a continuous decrease in the number of buffalo that was hypothesized that the average annual decline rate of 3 per thousand.

Anahtar Kelime: modelling livestock ARIMA Turkey data collection censuses statistics

Konular: Biyoloji Ziraat Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Anonim (1959): Zirai İstatistik Özetleri 1936-1958, Ankara Basımevi ve Ciltevi, Yayın No:388, Ankara.
2. Aral S, Cevger Y (2000): Türkiye’de cumhuriyetten günümüze izlenen hayvancılık Politikaları. Türkiye -2000 Hayvancılık Kongresi, 38-56, Ankara.
3. Dickey DA, Fuller WA (1979): Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root, Journal of American Statistical Association, 74,ss.427-431.
4. DİE (1972): Tarım İstatistikleri Özeti 1972, Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Yayın No:684, Ankara.
5. DİE (1992): Tarım İstatistikleri Özeti 1990, Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Yayın No:1525, Ankara.
6. DPT (2001): VIII. Beş yıllık kalkınma planı Hay-vancılık Özel ihtisas komisyonu raporu.
7. DPT (2007): IX. Beş yıllık kalkınma planı Hayvancılık Özel ihtisas komisyonu raporu.
8. Sevüktekin M, Nargeleçekenler M (2007): Ekonometrik Zaman Serileri Analizi. Ankara: Nobel Yayınevi.
9. TÜİK (2006): İstatistik Göstergeler 1923- 2005, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Yayın No: 3047, Ankara.
10. TÜİK (2008): İstatistik Göstergeler 1923- 2007, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Yayın No: 3206, Ankara.
11. TÜİK (2009): İstatistik Göstergeler 1923- 2008, Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Yayın No: 3361, Ankara.
12. Zivot E, Andrews DWK (1992): Further evidence of the great crush, the oil price shock and the unit root hypothesis. Journal of Business and Economic Statistics, Vol. 10, pp. 251-70.

APA	CENAN N, GÜRCAN İ (2011). Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi. , 35 - 42.
Chicago	CENAN Nuri,GÜRCAN İ. Safa Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi. (2011): 35 - 42.
MLA	CENAN Nuri,GÜRCAN İ. Safa Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi. , 2011, ss.35 - 42.
AMA	CENAN N,GÜRCAN İ Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi. . 2011; 35 - 42.
Vancouver	CENAN N,GÜRCAN İ Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi. . 2011; 35 - 42.
IEEE	CENAN N,GÜRCAN İ "Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi." , ss.35 - 42, 2011.
ISNAD	CENAN, Nuri - GÜRCAN, İ. Safa. "Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi". (2011), 35-42.

APA	CENAN N, GÜRCAN İ (2011). Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 82(1), 35 - 42.
Chicago	CENAN Nuri,GÜRCAN İ. Safa Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi 82, no.1 (2011): 35 - 42.
MLA	CENAN Nuri,GÜRCAN İ. Safa Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, vol.82, no.1, 2011, ss.35 - 42.
AMA	CENAN N,GÜRCAN İ Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi. 2011; 82(1): 35 - 42.
Vancouver	CENAN N,GÜRCAN İ Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi. Veteriner Hekimler Derneği Dergisi. 2011; 82(1): 35 - 42.
IEEE	CENAN N,GÜRCAN İ "Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi." Veteriner Hekimler Derneği Dergisi, 82, ss.35 - 42, 2011.
ISNAD	CENAN, Nuri - GÜRCAN, İ. Safa. "Türkiye çiftlik hayvan sayılarının ileriye yönelik projeksiyonu: ARIMA Modellemesi". Veteriner Hekimler Derneği Dergisi 82/1 (2011), 35-42.