Yıl: 2023 Cilt: Sayı: Ö13 Sayfa Aralığı: 496 - 509 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29000/rumelide.1379183 İndeks Tarihi: 02-12-2023

Türk Edebiyatında Mi’râciyye türü ve Necip Fazıl Kısakürek’in Miraç şiiri üzerine bir inceleme

Öz:
Miraç, Hz. Peygamber’in Mescîd-i Aksâ’dan göğe yükselmesi olarak bilinen, Müslümanlarca kutsal kabul edilen bir hadiseyi ifade eder. Mi’râçiyye ise Hz. Peygamber’in Allah’a olan bu yolculuğu üzerine yazılan şiirlerdir. Sadece bu konu ekseninde yazılması, mi’râçiyye türünü ortaya çıkarmıştır. Sahabelerden Ka’b bin Züheyr’in Kâside-i bürde’sinde ilk örneği görülen miraç hadisesinin şiirin bir konusu haline gelmesi zamanla birçok edebi türe yansır. Mevlit, siyer gibi türlerin içinde bir bölüm olarak yer verildiği gibi müstakil bir eser olarak da kaleme alınır. Hz. Peygamber’i konu alan edebi türler arasındaki mi’râçiyye, Türklerde ilk Satuk Buğra Han’ın destanında görülür. Daha sonra hem Horasan hem de Anadolu coğrafyasında birçok şair tarafından eserlerine konu edindiği bilinmektedir. Hâkim Ata, Ahmedî, Âşık Paşa, Nâbi gibi şairler bu türden çalışmalar kaleme alırlar. Günümüze kadar sürdürülen bu türün müstakil örneklerinden biri de Necip Fazıl tarafından yazılır. Cumhuriyet sonrası Türk Edebiyatının İslami söylem bağlamında önemli bir temsilcisi olan Necip Fazıl, Miraç adlı şiiriyle miraç hadisesini hem Kur’an’daki hem de hadislere yansıyan şekliyle mi’râçiyye türünde geleneksel imgelere bağlı modern bir şiir okura sunar. Otuz iki beyitten oluşan şiirin, metafizik bir derinlikle kaleme alındığı görülür. Şiirde miraç hadisesi bütün yönleri ve önemli ayrıntılarıyla ele alınıp ontolojik bir bakış çerçevesinde yorumlanır. Allah ve Hz. Muhammed arasındaki iletişime dikkat çekilerek tevhit inancı da ayrıca vurgulanır.
Anahtar Kelime: Miraç Mi’râçiyye Necip Fazıl İsrâ Metafizik

A study on mi’râciyye type in Turkish literature and Necip Fazıl Kısakürek's Miraç poem

Öz:
Miraç refers to an event that is considered valuable by Muslims, known as the ascension of the Prophet Muhammad from Masjid al-Aqsa to the sky. Mi’râciyye, on the other hand, are poems written on this journey of the Prophet Muhammad to Allah. The fact that it was written only on the axis of this subject revealed the mi’râciyye type. The mirac event, the first example of which is seen in Ka'b bin Züheyr's Kâside-i bürde, is a subject of poetry, and it is reflected in many genres over time. It is written as a separate work, as well as as a section in genres such as Mevlid and Siyer. Hz. Mî’râciye, which is among the literary genres about Muhammad, is first seen in the Turks in the Epic of Satuk Buğra Han. Later, it is known that he was the subject of his works by many poets in both Khorasan and Anatolian geography. Poets such as Hâkim Ata, Ahmedi, Âşık Paşa and Nabi write such works. An independent example of this genre, which has survived to the present day, is recorded on paper by Necip Fazıl. Necip Fazıl, who is an important representative of post-Republican Turkish Literature in the context of Islamic Discourse, presents the Mirac event to the reader with his poem Miraç, both as reflected in the Qur'an and with the information conveyed in the hadiths, a modern poem connected to traditional images in the mi’râciyye type. The poem, which consists of thirty-two couplets, is seen to be written with a metaphysical depth. In the poem, the Mirac event is handled with all its aspects and important details and interpreted within the framework of an ontological perspective. Allah and Hz. The belief of tawhid is emphasized by drawing attention to the communication between Muhammad.
Anahtar Kelime: Mirac Mi’râciyye Necip Fazıl Isra Metaphysic

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akar, M. (1987). Türk Edebiyatında Manzum Miraçnâmeler. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Apak, A. (2010). Ana Hatlarıyla İslam Tarihi I. İstanbul: Ensar Yayıncılık.
  • Aristoteles. (2017). Metafizik. (Çev.: Ahmet Arslan). İstanbul: Divan Kitap Yayıncılık.
  • Ayvazoğlu, B. (1999). Aşk Estetiği. İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Bergson, H. (2017). Metafizik Dersleri. (Çev.: B. Garen Beşiktaşlıyan). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
  • Cevizci, A. (2001). Metafiziğe Giriş. İstanbul: Paradigma Yayınları.
  • Çelebi, S. (1954). Vesiletü’n Necât. (Hzr. Ahmed Ateş). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
  • Demirli, E. (2009). İslam Metafiziğinde Tanrı ve İnsan. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
  • Develioğlu, F. (2003). Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
  • Furi, S. M. (2022). Peygamber Efendimizin Hayatı ve Daveti. (Çev.: İbrahim Kutlay) İstanbul: Risale Yayınları.
  • Gündoğdu, C. (2007). “Aşık Sümmânî’de Aşkın Metafiziği”, Tasavvuf, 8, (18), 113-154.
  • Hamidullah, M. (2009). İslâm Peygamberi. (Çev.: Yazgan, M.) İstanbul: Beyan Yayınları.
  • Hazm, İ. (2022). Güvercin Gerdanlığı. (Çev: Cemal Aydın) İstanbul: Sufi Kitap.
  • Heidegger, M. (2003). Metafizik Nedir?. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
  • İsen, M. (2009). Eski Türk Edebiyatı. İstanbul: Grafiker Yayınları.
  • Karakoç, S. (2013). Fizikötesi Açısından Ufuklar ve Daha Ötesi III Doğum Işığı. İstanbul: Diriliş Yayınları.
  • Keleş, R. (2018). Divan Şiirinde Mi’râciyye Kasideleri. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
  • Kısakürek, N.F. (2013). Çöle İnen Nur. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
  • Kısakürek, N. F. (1993). Hesaplaşma. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
  • Kısakürek, N. F. (1984). Batı Tefekkürü ve İslam Tasavvufu. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
  • Kısakürek, N. F. (1984). “Miraç”. Esselam. İstanbul: Büyük Doğu Yayınları.
  • Konevi, S. (2014). Miftâhu’l Gayb- Tasavvuf Metafiziği. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı.
  • Leibniz, G. W. (2014). Monadoloji Metafizik Üzerine Konuşma. (Çev: Atakan Altınörs). İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.
  • Mevlânâ, C. R. (1991). Mesnevî. Ankara: MEB Yayınları.
  • Molla Sadrâ. 82019). Kitâbü’l Meşâir, Metafiziğe Giriş. İstanbul: Endülüs Yayınları.
  • Oğuzbaşaran, B. (1983). Necip Fazıl’ın Şiiri. İstanbul: Kültür ve Sanat Yayınları.
  • Okay, M. O. (2004). “ Necip Fazıl Şiiri ve Poetikası”, Doğumunun Yüzüncü Yılında Necip Fazıl, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 52-67.
  • Pala, İ. (2004). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Kapı Yayınları.
  • Rustom, M. (2014). Sufi Metafiziği. İstanbul: Nefes Yayınları.
  • Sarıçam, İ. (2002). Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı. Ankara: DİB Yayınları.
  • Timurtaş, F. K. (1972). Yunus Emre Divanı. İstanbul: Kervan Kitapçılık.
  • Yaman, B., Dikmen, M. (2006). “Metin Ve Resim Bakımından Mi’racnâme (Paris Bibliotheque Nationale, Turc 190) Ve İlâhî Komedya’daki Benzerlik Üzerine Bir Karşılaştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 1 (16), 147-168.
  • Yavuz, S. S. (2020). “Miraç”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 30., 132-135.
APA YAVUZER M (2023). Türk Edebiyatında Mi’râciyye türü ve Necip Fazıl Kısakürek’in Miraç şiiri üzerine bir inceleme. , 496 - 509. 10.29000/rumelide.1379183
Chicago YAVUZER Mehmet Şahin Türk Edebiyatında Mi’râciyye türü ve Necip Fazıl Kısakürek’in Miraç şiiri üzerine bir inceleme. (2023): 496 - 509. 10.29000/rumelide.1379183
MLA YAVUZER Mehmet Şahin Türk Edebiyatında Mi’râciyye türü ve Necip Fazıl Kısakürek’in Miraç şiiri üzerine bir inceleme. , 2023, ss.496 - 509. 10.29000/rumelide.1379183
AMA YAVUZER M Türk Edebiyatında Mi’râciyye türü ve Necip Fazıl Kısakürek’in Miraç şiiri üzerine bir inceleme. . 2023; 496 - 509. 10.29000/rumelide.1379183
Vancouver YAVUZER M Türk Edebiyatında Mi’râciyye türü ve Necip Fazıl Kısakürek’in Miraç şiiri üzerine bir inceleme. . 2023; 496 - 509. 10.29000/rumelide.1379183
IEEE YAVUZER M "Türk Edebiyatında Mi’râciyye türü ve Necip Fazıl Kısakürek’in Miraç şiiri üzerine bir inceleme." , ss.496 - 509, 2023. 10.29000/rumelide.1379183
ISNAD YAVUZER, Mehmet Şahin. "Türk Edebiyatında Mi’râciyye türü ve Necip Fazıl Kısakürek’in Miraç şiiri üzerine bir inceleme". (2023), 496-509. https://doi.org/10.29000/rumelide.1379183
APA YAVUZER M (2023). Türk Edebiyatında Mi’râciyye türü ve Necip Fazıl Kısakürek’in Miraç şiiri üzerine bir inceleme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö13), 496 - 509. 10.29000/rumelide.1379183
Chicago YAVUZER Mehmet Şahin Türk Edebiyatında Mi’râciyye türü ve Necip Fazıl Kısakürek’in Miraç şiiri üzerine bir inceleme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi , no.Ö13 (2023): 496 - 509. 10.29000/rumelide.1379183
MLA YAVUZER Mehmet Şahin Türk Edebiyatında Mi’râciyye türü ve Necip Fazıl Kısakürek’in Miraç şiiri üzerine bir inceleme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, vol., no.Ö13, 2023, ss.496 - 509. 10.29000/rumelide.1379183
AMA YAVUZER M Türk Edebiyatında Mi’râciyye türü ve Necip Fazıl Kısakürek’in Miraç şiiri üzerine bir inceleme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 2023; (Ö13): 496 - 509. 10.29000/rumelide.1379183
Vancouver YAVUZER M Türk Edebiyatında Mi’râciyye türü ve Necip Fazıl Kısakürek’in Miraç şiiri üzerine bir inceleme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. 2023; (Ö13): 496 - 509. 10.29000/rumelide.1379183
IEEE YAVUZER M "Türk Edebiyatında Mi’râciyye türü ve Necip Fazıl Kısakürek’in Miraç şiiri üzerine bir inceleme." RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, , ss.496 - 509, 2023. 10.29000/rumelide.1379183
ISNAD YAVUZER, Mehmet Şahin. "Türk Edebiyatında Mi’râciyye türü ve Necip Fazıl Kısakürek’in Miraç şiiri üzerine bir inceleme". RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi Ö13 (2023), 496-509. https://doi.org/10.29000/rumelide.1379183