Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerine Yönelik Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi
Yıl: 2023 Cilt: 5 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 179 - 186 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.48071/sbuhemsirelik.1267741 İndeks Tarihi: 18-12-2023
Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerine Yönelik Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi
Öz: Giriş: Yenidoğan taraması kapsamında topuktan kan alımında ebe ve hemşireler, kan örneğini Guthrie kartına doğru bir şekilde alma, uygun şekilde kurutma ve laboratuvara transferini sağlamakla sorumludur. Amaç: Çalışma, hemşirelik ve ebelik öğrencileri için Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeği’nin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirildi. Yöntem: Metodolojik tipte tasarlanan araştırmanın örneklemini, iki devlet üniversitesinin hemşirelik ve ebelik bölümünde öğrenim gören 150 hemşirelik, 75 ebelik öğrencisi olmak üzere toplam 225 öğrenci oluşturdu. Çalışmanın ilk aşamasında araştırmacılar tarafından oluşturulan ölçek madde havuzu, 17 uzmanın görüşüne sunuldu. Uzman görüşleri sonucunda 22 madde, 3’lü Likert tipindeki (Evet, Kararsızım, Hayır) ölçek taslağı öğrencilere uygulandı. Verilerin değerlendirilmesinde kapsam geçerlik analizi, faktör analizi ve Cronbach alfa güvenirlik katsayısından yararlanıldı. Bulgular: Açıklayıcı Faktör Analizi sonucunda ölçekten iki madde çıkarıldı. Yirmi madde, altı alt boyuttan oluşan ölçeğin toplam varyansa yaptığı katkı %52,73 olarak elde edildi. Ölçek maddelerinin faktör yükleri 0,50-0,79 arasında bulundu. Tüm ölçeğin Cronbach alfa güvenirlik katsayısı 0,70 olarak saptandı. Sonuç: Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeği, hemşirelik ve ebelik öğrencileri tarafından kullanılmak üzere geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olarak bulundu.
Anahtar Kelime: Development and Psychometric Evaluation of Self-Reported Heel Blood Collection, Information and Practices Scale for Nursing and Midwifery Students
Öz: Introduction: Midwives and nurses are responsible for collecting blood from the heel in the scope of newborn screening, correctly taking the blood sample to the Guthrie card, drying it properly and transferring it to the laboratory. Aim: This study was carried out to develop the Self-Reported Heel Blood Collection Information and Practices Scale and to examine its psychometric properties for nursing and midwifery students. Method: The sample of the study, which was designed in methodological type, consisted of a total of 225 students, 150 of whom were nursing and 75 midwifery students, studying in the nursing and midwifery departments of two state universities. In the first stage of the study, the scale item pool created by the researchers was presented to 17 experts. As a result of expert opinions, 22 items, a 3-point Likert type (Yes, Undecided, No) scale draft was applied to the students. Content validity analysis, factor analysis, and Cronbach's alpha coefficient were used to evaluate the data. Results: As a result of Explanatory Factor Analysis, two items were removed from the scale. The contribution of the scale, which consists of 20 items and six sub-dimensions, to the total variance was obtained as 52.73%. The factor loads of the scale items were found to be between 0.50 and 0.79. The Cronbach alpha coefficients (α) of all scales were found 0.70. Conclusion: The Self-Reported Heel Blood Collection, Information and Practices Scale was found to be a valid and reliable measurement tool to be used by nursing and midwifery students
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Alpar, R. (2014). Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamalı istatistik ve geçerlik-güvenirlik-SPSS’de çözümleme adımları ile birlikte. 3. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık.
- Altunhan, H., ve Yilmaz, F., H. (2018). Yenidoğanın değerlendirilmesi ve yenidoğan taramaları. Turkiye Klinikleri Family Medicine - Special Topics, 9(1), 28-32.
- Ay, F., Elbi, H., & Özcan, F. (2020). Investigation of knowledge levels of neonatal screening programs in medical faculty staff. Eastern Journal of Medicine, 25(1), 77-83
- Backhoff, E., Larrazolo, N., & Rosas, M. (2000). The level of difficulty and discrimination power of the Basic Knowledge and Skills Examination (EXHCOBA). Revista Electrónica de Investigación Educativa, 2(1), 1-16.
- Bakar Tiker, F. (2012). Genişletilmiş yenidoğan taraması. Türkiye Klinikleri Pediatri Dergisi, 21, 212-223.
- Bindler, R. C., & Ball, J. W. (2014). Örnek toplama (N. C. Şahiner, A. Açıkgöz, M. D. Bal Çev. Eds.) Çocuk hemşireliği klinik uygulama becerileri içinde. (s. 54). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Boateng, G. O., Neilands, T. B., Frongillo, E. A., Melgar-Quiñonez, H. R., & Young, S. L. (2018). Best practices for developing and validating scales for health, social, and behavioral research: A primer. Frontiers in Public Health, 6, 149. doi: 10.3389/fpubh.2018.00149
- Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research (Second Edition). The Guilford Press.
- Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming. New York: Routledge.
- Cavanagh, C., & Coppinger, C. (2009). Newborn blood spot sampling. Infant, 5,168-71.
- Çakmak, S., Yıldız, Y., ve Kanburoğlu, M. K. (2022). COVID-19 pandemisinin yenidoğan tarama programı hizmetleri üzerine etkileri. Sağlık Bilimlerinde Değer, 12(2), 224-229.
- Erdim, L., ve İnal, S. (2018). Yenidoğan tarama testlerinde örnek alınması ve gönderilmesinde hemşirelerin sorumlulukları. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(1), 102-106.
- Erdim, L., ve Zengin, N. (2022). Ebe ve hemşirelerin yenidoğandan elde edilen kuru kan lekesi örneklemesinin preanalitik aşamasındaki uygulamalarının incelenmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 31 (5), 371-379. doi: 10.17942/sted.980918.
- Erdim, L., Zengin, N., & Karaca, B. (2023). Investigation of the preanalytical process practices in primary care in Istanbul regarding the newborn screening tests. Turkish Journal of Biochemistry, 48(1), 12-18. doi: 10.1515/tjb-2022-0116.
- Finch, H. W. (2019). Exploratory factor analysis. SAGE Publications.
- George, R.S., & Moat, S.J. (2016). Effect of dried blood spot quality on newborn screening analyte concentrations and recommendations for minimum acceptance criteria for sample analysis. Clinical Chemistry, 62(3), 466-75. doi: 10.1373/clinchem.2015.247668.
- Guthrie, R., & Susi, A. (1963). A simple phenylalanine method for detecting phenylketonuria in large populations of newborn infants. Pediatrics, 32, 338–43.
- Hair, J., Black, W. C., Babin, B. J. & Anderson, R. E. (2010) Multivariate data analysis (7th ed.). Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Educational International. Jonhson, B., & Christensen, L. (2014). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches. (pp: 277-316). California: SAGE Publication Inc.
- Lim, M.D. (2018). Dried blood spots for global health diagnostics and surveillance: opportunities and challenges. American Journal of Tropical Medicine and Hygiene, 99, 256–65. doi: 10.4269/ajtmh.17-0889
- Marsh, H. W., Guo, J., Dicke, T., Parker, P. D., & Craven, R. G. (2020). Confirmatory factor analysis (CFA), exploratory structural equation modeling (ESEM), and set-ESEM: optimal balance between goodness of fit and parsimony. Multivariate Behavioral Research, 55(1), 102–119. doi:10.1080/00273171.2019.1602503
- McDade, T.W. (2014). Development and validation of assay protocols for use with dried blood spot samples. American Journal of Human Biology, 26(1), 1-9. doi: 10.1002/ajhb.22463.
- Mei, J. (2014). Dried blood spot sample collection, storage, and trans-portation. In W. Li, M. S. & Lee (Eds.), Dried blood spots (pp.21–31). Hoboken, NJ: JohnWiley & Sons, Inc.
- Moat, S., George, R., & Carling, R. (2020). Use of dried blood spot specimens to monitor patients with inherited metabolic disorders. International Journal of Neonatal Screening, 6, 26, 1-17. doi: 10.3390/ijns6020026.
- Nunnally, J. C., & Bernstein, I. H. (2010). Psychometric theory. McGraw- Hill.
- Polit, D. F., Beck, C. T., & Owen, S. V. (2007). Focus on research methods: Is the CVI an acceptable indicator of content validity? Appraisal and recommendations. Research in Nursing and Health, 30(4), 459–467. doi:10.1002/nur.20199
- Sampsize. (2023).Sampsize. Retrieved from (18.03.2023): https://sampsize. sourceforge.net/iface/
- Seçer, İ. (2018). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci SPSS ve Lisrel uygulamaları. 2. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- T.C. Sağlık Bakanlığı. (2022). Yenidoğan Metabolik ve Endokrin Hastalık Tarama Programı (NTP). Erişim adresi (18.12.2022): https://hsgm. saglik.gov.tr/tr/cocukergen-tp-liste/yenidogan_tarama_programi.html
- T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2022). Yenidoğan tarama programı. 26.04.2022 tarih, E-67414668-234.01.02-419 sayılı yazısı.
- Xia, Y., & Yang, Y. (2019). RMSEA, CFI, and TLI in structural equation modeling with ordered categorical data: The story they tell depends on the estimation methods. Behavior Research Methods, 51(1), 409–428. doi:10.3758/s13428-018-1055-2
| APA | zengin h, Akdeniz Kudubeş A, Tiryaki Ö (2023). Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerine Yönelik Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. , 179 - 186. 10.48071/sbuhemsirelik.1267741 |
| Chicago | zengin hamide,Akdeniz Kudubeş Aslı,Tiryaki Öznur Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerine Yönelik Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. (2023): 179 - 186. 10.48071/sbuhemsirelik.1267741 |
| MLA | zengin hamide,Akdeniz Kudubeş Aslı,Tiryaki Öznur Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerine Yönelik Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. , 2023, ss.179 - 186. 10.48071/sbuhemsirelik.1267741 |
| AMA | zengin h,Akdeniz Kudubeş A,Tiryaki Ö Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerine Yönelik Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. . 2023; 179 - 186. 10.48071/sbuhemsirelik.1267741 |
| Vancouver | zengin h,Akdeniz Kudubeş A,Tiryaki Ö Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerine Yönelik Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. . 2023; 179 - 186. 10.48071/sbuhemsirelik.1267741 |
| IEEE | zengin h,Akdeniz Kudubeş A,Tiryaki Ö "Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerine Yönelik Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi." , ss.179 - 186, 2023. 10.48071/sbuhemsirelik.1267741 |
| ISNAD | zengin, hamide vd. "Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerine Yönelik Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi". (2023), 179-186. https://doi.org/10.48071/sbuhemsirelik.1267741 |
| APA | zengin h, Akdeniz Kudubeş A, Tiryaki Ö (2023). Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerine Yönelik Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi (Online), 5(3), 179 - 186. 10.48071/sbuhemsirelik.1267741 |
| Chicago | zengin hamide,Akdeniz Kudubeş Aslı,Tiryaki Öznur Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerine Yönelik Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi (Online) 5, no.3 (2023): 179 - 186. 10.48071/sbuhemsirelik.1267741 |
| MLA | zengin hamide,Akdeniz Kudubeş Aslı,Tiryaki Öznur Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerine Yönelik Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi (Online), vol.5, no.3, 2023, ss.179 - 186. 10.48071/sbuhemsirelik.1267741 |
| AMA | zengin h,Akdeniz Kudubeş A,Tiryaki Ö Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerine Yönelik Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi (Online). 2023; 5(3): 179 - 186. 10.48071/sbuhemsirelik.1267741 |
| Vancouver | zengin h,Akdeniz Kudubeş A,Tiryaki Ö Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerine Yönelik Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi (Online). 2023; 5(3): 179 - 186. 10.48071/sbuhemsirelik.1267741 |
| IEEE | zengin h,Akdeniz Kudubeş A,Tiryaki Ö "Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerine Yönelik Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi." Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi (Online), 5, ss.179 - 186, 2023. 10.48071/sbuhemsirelik.1267741 |
| ISNAD | zengin, hamide vd. "Hemşirelik ve Ebelik Öğrencilerine Yönelik Öz Bildirime Dayalı Topuk Kanı Alma, Bilgi ve Uygulamalar Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi". Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hemşirelik Dergisi (Online) 5/3 (2023), 179-186. https://doi.org/10.48071/sbuhemsirelik.1267741 |
