TY  - JOUR
TI  - Preliminary notes for ethical conduct of animal Experimentation with special reference to studies in Turkey
AB  - Bilimsel araştırmalarda hayvan kullanımı araştırma etiği yönünden tartışmalı bir konudur. Etik açıdan bakıldığında hayvanlar üzerinde araştırma ve deneyler yürütülmesinin temel gerekçeleri bilimsel gereklilik ve zorunluluk üzerinde odaklanmaktadır. Deneylerde hayvanlara zarar verilmesi ve ahlak dışı kullanımı sert biçimde eleştirilmekte ve bazen hayvan haklarının, araştırma etiği ilkelerinin çiğnendiği gerekçesiyle yasaklanabilmektedir. Tüm dünyada kabul görmüş bilimsel ve etik kurallara uygun olarak yürütülmesi gereken hayvanlar üzerinde araştırma ve deneylerde, hayvan deneklerin maruz kaldığı risk en az düzeyde tutulacak biçimde tasarlanmalıdır. Hayvanların aydınlatılmış onamları alınamayacağı için hayvan deneklere mutlaka insanca muamele edilmeli, tıp etiği ilkeleri ve iyi laboratuar uygulamaları ölçütlerine uyulmalıdır. Araştırma protokolü bilimsel etik ilkelere ve yasal düzenlemelere uyumlu olarak düzenlenmelidir. Araştırma başlamadan önce deneyde kullanılacak hayvan türü ve sayısı saptanmalı; deney hayvanlarının barınma koşulları güvenli, hijyenik, rahat, hayvan sağlığına ve gönencine uygun olmalıdır. Hayvanlar üzerinde araştırma ve deneylerin kritik noktalarından biri araştırmalarda insan çıkarlarının hayvan çıkarlarından üstün tutulması meselesidir. Deneklerin acı çekme miktar ve sürelerini azaltabilmek için mümkünse başka sınama türlerine başvurularak hayvan kullanımı en aza indirilmelidir. Cerrahi ve diğer ağrılı deneyler anestezi altında yapılmalıdır. Acı, ağrı ve rahatsızlık verme durumunu en aza indirmek için uygun sakinleştirici, uyuşturucu ve ağrı kesiciler veya diğer yöntemlerle hayvan sağlığı ve gönenci gözetilmelidir. Bu çalışmada amaç, uluslararası kabul görmüş kılavuzlar ve ülkemiz yasal düzenlemeleri ışığında hayvanlar üzerinde araştırma ve deneylerde temel etik kuralları Türkiye’de yapılan araştırmalardan örneklerle ele almaktır. Çalışmada bilimsel araştırmalarda kullanılan hayvanların çıkarları ile o bilimsel araştırmanın insanlara sağlayacağı yararın dengelenmesi gerektiği savunulacaktır.
AU  - ULUS, Ismail Hakki
AU  - ÖZPINAR, AYSEL
AU  - ULMAN, Yesim Isil
AU  - GENÇ, SAVAS VOLKAN
PY  - 2011
JO  - Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi
VL  - 17
IS  - 6
SN  - 1300-6045
SP  - 1051
EP  - 1056
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/121328
ER  -