Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma

ASLAN ÇİN, NAZLI NUR; Açık, Murat; YARDIMCI, Hülya; ÖZÇELİK, Ayşe Özfer

doi:10.25048/tudod.1307530

Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma

Nazlı Nur ASLAN ÇİN, (Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Trabzon, Türkiye)

Murat AÇIK, (Fırat Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Elazığ, Türkiye)

Hülya YARDIMCI, (Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara, Türkiye)

Ayşe Özfer ÖZÇELİK (Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara, Türkiye)

Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi

15 4

Yıl: 2023 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 159 - 167 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.25048/tudod.1307530 İndeks Tarihi: 31-12-2023

Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma

Öz:

Amaç: Bu çalışma, yetişkinlerin “fast food” tüketimi ile bireylerin diyet kalitelerini belirlemek amacıyla kullandığımız Sağlıklı Yeme İndeksi (HEI)-2015 ve Akdeniz Diyet Kalite İndeksi (PREDIMED) arasındaki ilişkileri değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya Ankara’da yaşayan 19-64 yaş aralığındaki yetişkin 400 birey dahil edilmiştir. Veriler bireylerin sosyodemografik özellikleri, beslenme alışkanlıkları, antropometrik ölçümleri, PREDIMED, Uluslararası Fiziksel Aktivite Ölçeği (IPAQ) ve besin tüketim kaydı sorularından oluşan anket formu ile yüz yüze toplanmıştır. Beslenme durumlarının tespiti için 24 saatlik besin tüketim kaydı alınmıştır. Diyet kalitesini belirlemek için Sağlıklı Yeme İndeksi -2015 (SYİ-2015) kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, ki-kare testi, t testi, One Way Anova, Mann Whitney U, Kruskal Wallis testi ve linear regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların %63,7’si kadın, %36,3’ü erkektir. Bireylerin %56,3’ünün “fast food” tükettiği, ortalama “fast food” tüketim sıklığının 3,7±1,5 hafta olduğu saptanmıştır. Yetişkin bireylerin %30,5’i fazla kilolu/obez iken, %85,0’inin hafif fiziksel aktivite yaptığı belirlenmiştir. “Fast food” tüketen bireylerin ortalama doymuş yağ ve tekli doymamış yağ alımları tüketmeyenlere kıyasla daha fazladır (p<0,05). “Fast food” tüketen bireyler tüketmeyenlere kıyasla Akdeniz diyetine uyumları daha düşüktür. “Fast food” tüketen bireylerin PREDIMED ve HEI skoru sırasıyla-1.04 ± 0.18 (95% CI -1,39, -0,68) ve -13,36±0,93 (95% CI -15,2, -11,2) olup, daha düşük olarak saptanmıştır. “Fast food” tüketimi ile BKİ ve fiziksel aktivite düzeyi arasında negatif ilişki olduğu saptanmış ve bu ilişki istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p<0,05). Sonuç: Düzenli “fast food” tüketen katılımcılarda her iki diyet kalite skoru tüketmeyenlere kıyasla daha düşük bulunmuştur. Bireylerin diyet kalitelerini iyileştirmek için “fast food” endüstrisinin porsiyon boyutlarını küçültmek, yağ ve şeker içeriğini azaltmak ve posayı artırmak gibi girişimlerde bulunması gerekmektedir.

Anahtar Kelime: Fast food Akdeniz Diyeti Sağlıklı Yeme İndeksi Yetişkin bireyler

Association of Fast Food Consumption with Diet Quality and Obesity in Adults: A Cross-sectional Study

Öz:

Aim: This study was conducted to evaluate relationships between the “fast food” consumption of adults and the Healthy Eating Index (HEI)-2015 and the Mediterranean Dietary Adherence Scale (PREDIMED), which we use to determine the dietary quality of individuals.. Material and Methods: A total of 400 adults between the ages of 19-64 living in Ankara were included in the study. The data were collected face to face with a questionnaire consisting of sociodemographic characteristics, nutritional habits, anthropometric measurements, PREDIMED, International Physical Activity Scale (IPAQ) and food intake record. A 24-hour consumption record was taken to determine nutritional status. The Healthy Eating Index-2015 (HEI-2015) was used to determine diet quality. Descriptive statistics, chi-square test, t test, One Way Anova, Mann Whitney U, Kruskal Wallis test and linear regression analysis were used in the analysis of the data. Results: 63.7% of the participants are female, 36.3% are male. It was determined that 56.3% of the individuals consumed fast food, and the average fast food consumption frequency was 3.7±1.5 weeks. While 30.5% of adult individuals were overweight/obese, it was determined that 85.0% of them did light physical activity. The average saturated fat and monounsaturated fat intakes of individuals who consume fast food are higher than those who do not (p<0.05). It was determined that individuals who consume fast food adhere to the Mediterranean diet lower than those who do not. The PREDIMED and HEI scores of individuals consuming fast food were -1,04 ± 0.18 95% CI (-1.39, -0.68) and -13.36±0.93 95% CI -15.2, -11.2), respectively. An negative relationship was found between fast food consumption and BMI and physical activity level, and this relationship was found to be statistically significant (p<0.05). Conclusion: Participants who regularly consumed fast food had lower both diet quality scores than those who did not. In order to improve the diet quality of individuals, the fast food industry needs to take initiatives such as reducing portion sizes, reducing fat and sugar content, and increasing fiber.

Anahtar Kelime: Fast food Mediterranean Diet Adherence Scale Healthy Eating Index -2015 adult participants

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. McCrory MA, Harbaugh AG, Appeadu S, Roberts SB. Fastfood offerings in the United States in 1986, 1991, and 2016 show large increases in food variety, portion size, dietary energy, and selected micronutrients. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics. 2019;119(6):923-933.
2. Khandpur N, Neri DA, Monteiro C, Mazur A, Frelut ML, Boyland E, Weghuber D, Thivel D. Ultra-Processed Food Consumption among the Paediatric Population: An Overview and Call to Action from the European Childhood Obesity Group. Ann Nutr Metab. 2020;76(2):109-113.
3. Behnke K, Janssen M. Boundary conditions for traceability in food supply chains using blockchain technology. International Journal of Information Management. 2020;52:101969.
4. Powell LM, Nguyen BT, Han E. Energy intake from restaurants: demographics and socioeconomics, 2003–2008. American journal of preventive medicine. 2012;43(5):498-504.
5. Bilim N. 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması Temel Bulgular. 2019.
6. Lachat C, Nago E, Verstraeten R, Roberfroid D, Van Camp J, Kolsteren P. Eating out of home and its association with dietary intake: a systematic review of the evidence. Obesity reviews. 2012;13(4):329-346.
7. Bowman SA, Gortmaker SL, Ebbeling CB, Pereira MA, Ludwig DS. Effects of fast-food consumption on energy intake and diet quality among children in a national household survey. Pediatrics. 2004;113(1):112-118.
8. Rosenheck R. “fast food” consumption and increased caloric intake: a systematic review of a trajectory towards weight gain and obesity risk. Obesity reviews. 2008;9(6):535-547.
9. Jeffery RW, Baxter J, McGuire M, Linde J. Are “fast food” restaurants an environmental risk factor for obesity? Int J Behav Nutr Phys Act. 2006;3(1):1-6.
10. Pereira MA, Kartashov AI, Ebbeling CB, Van Horn L, Slattery ML, Jacobs DR Jr, Ludwig DS. Fast-food habits, weight gain, and insulin resistance (the CARDIA study): 15-year prospective analysis. Lancet. 2005;365(9453):36-42.
11. Janssen F, Bardoutsos A, Vidra N. Obesity prevalence in the long-term future in 18 European countries and in the USA. Obesity Facts. 2020;13(5):514-527.
12. Schröder H, Fïto M, Covas MI. Association of “fast food” consumption with energy intake, diet quality, body mass index and the risk of obesity in a representative Mediterranean population. Br J Nutr. 2007;98(6):1274-1280.
13. Barnes TL, French SA, Mitchell NR, Wolfson J. Fast-food consumption, diet quality and body weight: cross-sectional and prospective associations in a community sample of working adults. Public Health Nutr. 2016;19(5):885-892.
14. Hoy MK, Murayi T, Moshfegh AJ. Diet Quality of Frequent Fast-Food Consumers on a Non-”fast food” Intake Day Is Similar to a Day with “fast food”, What We Eat in America, NHANES 2013-2016. J Acad Nutr Diet. 2022;122(7):1317- 1325.
15. World Health Organisation (WHO). A healthy lifestyle— WHO recommendations, 2010, (Accessed May 10, 2023, at https://www.who.int/europe/news-room/fact-sheets/item/ahealthy- lifestyle---who-recommendations)
16. Martinez-Gonzalez M, Garcia-Arellano A, Toledo E, Salas- Salvado J, Buil-Cosiales P. 14 Item Mediterranean Diet Assessment Tool; 14 Item Questionnaire of Mediterranean Diet Adherence (appears in: A 14-Item Mediterranean Diet Assessment Tool and Obesity Indexes Among High-Risk Subjects: The PREDIMED Trial). Plos One. 2012;7:1-10.
17. Pehlivanoğlu EFÖ, Balcioğlu H, Ünlüoğlu İ. Akdeniz diyeti bağlılık ölçeği’nin türkçe’ye uyarlanması geçerlilik ve güvenilirliği. Osmangazi Tıp Dergisi. 2020;42(2):160-164.
18. Rakıcıoğlu N, Tek Acar N, Ayaz A, Pekcan G. Ölçü ve Miktarlar. Yemek ve Besin Fotoğraf Kataloğu. Ata Ofset Matbaacılık Ankara; 2009.
19. Kutluay Merdol T. Toplu beslenme yapılan kurumlar için standard yemek tarifleri, 8.Basım, Ankara, Hatipoğlu Yayınları, 2003.
20. Beslenme Bilgi Sistemi - BeBiS, Versiyon 8.2; 2019, Istanbul.
21. Krebs-Smith SM, Pannucci TE, Subar AF, Kirkpatrick SI, Lerman JL, Tooze JA, Wilson MM, Reedy J. Update of the healthy eating index: HEI-2015. J Acad Nutr Diet. 2018;118(9):1591-602.
22. Craig C, Marshall A, Sjostrom M, Bauman A, Lee P, Macfarlane D, et al. International physical activity questionnaire-short form. J Am Coll Health. 2017;65(7):492-501.
23. Wu Y, Wang L, Zhu J, Gao L, Wang Y. Growing “fast food” consumption and obesity in Asia: Challenges and implications. Soc Sci Med. 2021;269:113601.
24. Martinez-Gonzalez M, Fernández-Jarne E, Serrano-Martínez M, Wright M, Gomez-Gracia E. Development of a short dietary intake questionnaire for the quantitative estimation of adherence to a cardioprotective Mediterranean diet. Eur J Clin Nutr. 2004;58(11):1550-1552.
25. Janssen HG, Davies IG, Richardson LD, Stevenson L. Determinants of takeaway and “fast food” consumption: a narrative review. Nutr Res Rev. 2018;31(1):16-34.
26. Bowman SA, Vinyard BT. “fast food” consumption of US adults: impact on energy and nutrient intakes and overweight status. J Am Coll Nutr. 2004;23(2):163-168.
27. Whitton C, Ma Y, Bastian AC, Chan MF, Chew L. Fast-food consumers in Singapore: demographic profile, diet quality and weight status. Public Health Nutr. 2014;17(8):1805-1813.
28. Cohen J. Statistical power analysis for the behavioural sciences. Hillsdale, New Jersey: L. Lea. 1988;56:102.
29. Isganaitis E, Lustig RH. “fast food”, central nervous system insulin resistance, and obesity. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2005;25(12):2451-2462.
30. Sharkey JR, Johnson CM, Dean WR. Nativity is associated with sugar-sweetened beverage and fast-food meal consumption among Mexican-origin women in Texas border colonias. Nutrition Journal. 2011;10:1-9.
31. Anand R. A study of determinants impacting consumers food choice with reference to the “fast food” consumption in India. Soc Bus Rev. 2011;6(2):176-187.
32. Harbers MC, Beulens JWJ, Boer JM, Karssenberg D, Mackenbach JD, Rutters F, Vaartjes I, Verschuren WMM, van der Schouw YT. Residential exposure to fast-food restaurants and its association with diet quality, overweight and obesity in the Netherlands: a cross-sectional analysis in the EPIC-NL cohort. Nutrition Journal. 2021;20(1):1-10.
33. Açik M, Altan M, Çakiroğlu FP. A cross-sectionally analysis of two dietary quality indices and the mental health profile in female adults. Curr Psychol. 2022;41(8):5514-5523
34. Chen YY, Chen GC, Abittan N, Xing J, Mossavar-Rahmani Y, Sotres-Alvarez D, Mattei J, Daviglus M, Isasi CR, Hu FB, Kaplan R, Qi Q. Healthy dietary patterns and risk of cardiovascular disease in US Hispanics/Latinos: the Hispanic Community Health Study/Study of Latinos (HCHS/SOL). Am J Clin Nutr. 2022;116(4):920-927.
35. Todd JE, Mancino L, Lin B-H. The impact of food away from home on adult diet quality. USDA-ERS economic research report paper, 2010. (Accessed May 5, 2023, at https://www.ers. usda.gov/webdocs/publications/46352/8170_err90_1_.pdf)
36. Myhre JB, Løken EB, Wandel M, Andersen LF. Eating location is associated with the nutritional quality of the diet in Norwegian adults. Public Health Nutr. 2014;17(4):915-923.
37. Rouhani MH, Mirseifinezhad M, Omrani N, Esmaillzadeh A, Azadbakht L. Fast food consumption, quality of diet, and obesity among Isfahanian adolescent girls. J Obes 2012;2012:1- 8.
38. Awasthi A, Bigoniya P, Gupta B. Impact of dietary factors on obesity management and its correlation with hypothyroidism, dyslipidaemia and hormonal imbalance. turk J Diab Obes. 2022; 6(2); 177-186.
39. Robinson E, Boyland E, Chisholm A, Harrold J, Maloney NG, Marty L, Mead BR, Noonan R, Hardman CA. Obesity, eating behavior and physical activity during COVID-19 lockdown: A study of UK adults. Appetite. 2021;156:104853.
40. Johansson G, Wikman Å, Åhrén A-M, Hallmans G, Johansson I. Underreporting of energy intake in repeated 24-hour recalls related to gender, age, weight status, day of interview, educational level, reported food intake, smoking habits and area of living. Public Health Nutr. 2001;4(4):919-927.

APA	ASLAN ÇİN N, Açık M, YARDIMCI H, ÖZÇELİK A (2023). Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma. , 159 - 167. 10.25048/tudod.1307530
Chicago	ASLAN ÇİN NAZLI NUR,Açık Murat,YARDIMCI Hülya,ÖZÇELİK Ayşe Özfer Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma. (2023): 159 - 167. 10.25048/tudod.1307530
MLA	ASLAN ÇİN NAZLI NUR,Açık Murat,YARDIMCI Hülya,ÖZÇELİK Ayşe Özfer Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma. , 2023, ss.159 - 167. 10.25048/tudod.1307530
AMA	ASLAN ÇİN N,Açık M,YARDIMCI H,ÖZÇELİK A Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma. . 2023; 159 - 167. 10.25048/tudod.1307530
Vancouver	ASLAN ÇİN N,Açık M,YARDIMCI H,ÖZÇELİK A Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma. . 2023; 159 - 167. 10.25048/tudod.1307530
IEEE	ASLAN ÇİN N,Açık M,YARDIMCI H,ÖZÇELİK A "Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma." , ss.159 - 167, 2023. 10.25048/tudod.1307530
ISNAD	ASLAN ÇİN, NAZLI NUR vd. "Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma". (2023), 159-167. https://doi.org/10.25048/tudod.1307530

APA	ASLAN ÇİN N, Açık M, YARDIMCI H, ÖZÇELİK A (2023). Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi , 7(2), 159 - 167. 10.25048/tudod.1307530
Chicago	ASLAN ÇİN NAZLI NUR,Açık Murat,YARDIMCI Hülya,ÖZÇELİK Ayşe Özfer Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi 7, no.2 (2023): 159 - 167. 10.25048/tudod.1307530
MLA	ASLAN ÇİN NAZLI NUR,Açık Murat,YARDIMCI Hülya,ÖZÇELİK Ayşe Özfer Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi , vol.7, no.2, 2023, ss.159 - 167. 10.25048/tudod.1307530
AMA	ASLAN ÇİN N,Açık M,YARDIMCI H,ÖZÇELİK A Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi . 2023; 7(2): 159 - 167. 10.25048/tudod.1307530
Vancouver	ASLAN ÇİN N,Açık M,YARDIMCI H,ÖZÇELİK A Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi . 2023; 7(2): 159 - 167. 10.25048/tudod.1307530
IEEE	ASLAN ÇİN N,Açık M,YARDIMCI H,ÖZÇELİK A "Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma." Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi , 7, ss.159 - 167, 2023. 10.25048/tudod.1307530
ISNAD	ASLAN ÇİN, NAZLI NUR vd. "Yetişkin Bireylerde “Fast Food” Tüketiminin Diyet Kalitesi ve Obezite ile İlişkisi: Kesitsel Bir Çalışma". Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi 7/2 (2023), 159-167. https://doi.org/10.25048/tudod.1307530