Sporcu Olmak ya da Olmamak: Bedensel Engelli Bireylerde Olumlu Düşünme ve Stres
Yıl: 2023 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 38 - 49 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33459/cbubesbd.1177419 İndeks Tarihi: 01-01-2024
Sporcu Olmak ya da Olmamak: Bedensel Engelli Bireylerde Olumlu Düşünme ve Stres
Öz: Yaşam boyu sürdürülebilen olumlu düşünme becerileri, bireyleri psikolojik ve sosyal yönden olumlu etkileyerek bireylerin stres düzeylerinin azalmasına yardımcı olur. Bu araştırmada, bedensel engelli bireylerin olumlu düşünme becerileri ile algılanan stres düzeyleri bazı değişkenler açısından incelenmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın evrenini Ankara ilinde yaşayan bedensel engelli bireyler, örneklem grubunu 186 bedensel engelli birey oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama araçlarından Kişisel Bilgi Formu, “Olumlu Düşünme Becerileri Ölçeği (ODBÖ)” ve “Algılanan Stres Ölçeği’nin (ASÖ)” kullanılmıştır. Veriler, SPSS 23.0 paket programı kullanılarak analize tabi tutulmuştur. Araştırmanın güven aralığı ,05 olarak belirlenirken verilerin normal dağılıma uyduğu tespit edilmiştir. Değişkenlerin analiz edilmesinde parametrik testlerden bağımsız örneklem t-testi kullanılmıştır. Bununla birlikte korelasyon analizi ile basit doğrusal regresyon analizinin kullanılmasıyla analiz kısmı tamamlanmıştır. İstatistiklerden elde edilen bulgularda aktif olarak spor yapan bedensel engelli bireylerin algılanan stres düzeyinin düşük olduğu görülmüştür. Aynı zamanda olumlu düşünme becerilerinin artmasıyla algılanan stres düzeyinin azaldığı elde edilen diğer bulgular arasında yer almaktadır. Sonuç olarak düzenli spor yapmak, bedensel engelli bireylerin algıladıkları stres düzeyini düşüreceğinden olumlu düşünme becerilerinin artacağını söylemek mümkündür.
Anahtar Kelime: To be or not to be Athlete: Positive Thinking and Stress in Individuals with Physical Disabilities
Öz: Positive thinking skills that can be sustained throughout life help individuals to reduce their stress levels by positively affecting individuals psychologically and socially. In this study, positive thinking skills and perceived stress levels of physically disabled individuals were examined in terms of some variables. The survey method, one of the quantitative research methods, was used in the study. The population of the study consists of physically disabled individuals living in Ankara, and the sample group consists of 186 physically disabled individuals. Personal Information Form, "Positive Thinking Skills Scale (PSS)" and "Perceived Stress Scale (PSS)" were used as data collection tools in the study. The data were analyzed using the SPSS 23.0 package program. While the confidence interval of the research was determined as .05, it was determined that the data conformed to the normal distribution. Independent sample t-test independent of parametric tests was used to analyze the variables. However, the analysis part was completed by using correlation analysis and simple linear regression analysis. In the findings obtained from the statistics, it was observed that the perceived stress level of physically disabled individuals who actively do sports is low. At the same time, it is among the other findings that the perceived stress level decreases with the increase in positive thinking skills. As a result, it is possible to say that doing sports regularly will decrease the perceived stress level of individuals with physical disabilities, thus increasing their positive thinking skills.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akın, A., Uysal, R., & Akın, Ü. (2015). Olumlu düşünme becerileri ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. Akademik Bakış Dergisi, 51, 265-270. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/abuhsbd/issue/32945/366081
- Altunkol, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklikleri ile algılanan stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
- Arnold, R., & Fletcher, D. (2021). Stressors, hassles, and adversity. In R. Arnold, & D. Fletcher (Eds.), Stress, well-being, and performance in sport (pp. 31–62). Routledge.
- Arslan, I. (2018). Bilinçli farkındalık, depresyon düzeyleri ve algılanan stres arasındaki ilişki. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 73-86. https://doi.org/10.20493/birtop.477445
- Aslan, C. S., & Çınar, Z. (2012). Aktif veya sedanter kadın ve erkek bireylerin seçilmiş fiziksel ve fizyolojik özelliklerinin karşılaştırılması. Spor Hekimliği Dergisi, 47(1), 029-036. Erişim adresi: https://journalofsportsmedicine.org/full-text-pdf/65/tur
- Bekhet, A. K., & Zauszniewski, J. A. (2013). Measuring use of positive thinking skills: Psychometric testing of a new scale. Western Journal of Nursing Research, 35(8), 1074-1093. https://doi.org/10.1177/0193945913482191
- Bilge, A., Öğce, F., Genç, R. E., & Oran N.T. (2009). Algılanan stres ölçeği (ASÖ)’nin Türkçe versiyonunun psikometrik uygunluğu. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(25), 61-72. Erişim adresi: https://toad.halileksi.net/olcek/algilanan-stres-olcegi-aso/
- Boyraz, G., & Lightsey Jr, O. R. (2012). Can positive thinking help? Positive automatic thoughts as moderators of the stress–meaning relationship. American Journal of Orthopsychiatry, 82(2), 267. https://doi.org/10.1111/j.1939-0025.2012.01150.x
- Buz, S., & Karabulut, A. (2015). Ortopedik engelli kadınlar: Toplumsal cinsiyet çerçevesinde bir çalışma. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 25-45. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/igdirsosbilder/issue/66812/1044844
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (3. Basım). Pegem Akademi.
- Case, L., Schrakatkatm, B., Jung, J., Leung, W., & Yun, J. (2020). A meta-analysis of the effect of adapted physical activity service-learning programs on college student attitudes toward people with disabilities. Disability and rehabilitation, 43(21), 2990-3002. https://doi.org/10.1080/09638288.2020.1727575
- Çelik, O. B., Tekkurşun-Demir, G., İlhan, E. L., Cicioğlu, İ., & Esentürk, O. K. (2019). Sporcu ergenlerde psikolojik sağlamlık. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 296-303. https://doi.org/10.33459/cbubesbd.614548
- Çelik, O. B., Esentürk, O., & İlhan, L. (2020). Sporcularla sedanter bireylerin olumlu düşünme becerileri üzerine bir karşılaştırma. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 4(1), 50-58. https://doi.org/10.30769/usbd.726995
- Eskin, M., Harlak, H., Demirkıran, F., & Dereboy, Ç. (2013). Algılanan stres ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Güvenirlik ve geçerlik analizi. In New Symposium Journal, 51(3), 132-140. Erişim Adresi: https://neuropsychiatricinvestigation.org/Content/files/sayilar/pdf/TR-YeniSempozyum-c1d2631c.PDF
- Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th ed.). Mc Graw HIll.
- Güngör, N. B., Kurtipek, S., & İlhan, E. L. (2022). Sporcular için profesyonelizm ölçeği (SPÖ)’nin psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(1), 36-48. https://doi.org/10.25307/jssr.1007384
- Hassmen, P., Koivula, N., & Uutela, A. (2000). Physical exercise and psychological well-being: A Population study in Finland. Preventive medicine, 30(1), 17-25. https://doi.org/10.1006/pmed.1999.0597
- Hazar, K., & Koç, A. F. (2020). Bedensel engelli sedanter ve sporcu bireylerin fiziksel aktiviteye karşı tutumları ve yaşam tatmin düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 541-554. https://doi.org/10.31680/gaunjss.822392
- Herrera, H. (2017). A Review of literature on the benefits of sport education on secondary physical education. Retrieved From: https://soar.suny.edu/handle/20.500.12648/4057
- Hutzler, Y., & Sherrill, C. (2007). Defining adapted physical activity: International perspectives. Adapted Physical Activity Quarterly, 24(1) 1-20. https://doi.org/10.1123/apaq.24.1.1
- İlhan, E. L., & Esentürk, O. K. (2014). Zihinsel engelli bireylerde sporun etkilerine yönelik farkındalık ölçeği (ZEBSEYFÖ) geliştirme çalışması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 9(1), 19-36. Erişim adresi. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cbubesbd/issue/32239/357828
- Jung, J. Y., Oh, Y. H., Oh, K. S., Suh, D. W., Shin, Y. C., & Kim, H. J. (2007). Positive-thinking and life satisfaction amongst Koreans. Yonsei Medical Journal, 48(3), 371-378. http://doi.org/10.3349/ymj.2007.48.3.371
- Karadağ, Ş. (2019). Üniversite öğrencilerinde olumlu düşünme becerisinin kişilerarası iletişim becerisi ile ilişkisi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 131-136. https://doi.org/10.18506/anemon.521122
- Kat, H. (2009). Bireysel sporcularla takım sporcularının stres düzeyleri ve problem çözme becerilerinin karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi. Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
- Kaya, E., & Sarı, İ. (2018). Bedensel ve görme engelli bireylerin çeşitli değişkenler açısından boş zaman tutumlarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(4), 19-31. https://doi.org/10.31680/gaunjss.449975
- Koç, M., Yıldız, A. B., Doğu, G. A., & Ece, C. (2019). Bedensel engelli sporcuların olumlu düşünme düzeyleri ile yaşama bağlılık düzeylerinin çeşitli değişkenliklere göre karşılaştırılması. International Congresses on Education bildiriler kitabı içinde (ss. 213-217).
- Kurtipek, S., Güngör, N. B., Esentürk, O. K., & Tolukan, E. (2020). The mediating role of nutrition knowledge level in the effect of mindfulness on healthy nutrition obsession. Journal of Nutrition and Internal Medicine, 22(1-S), 138-145. https://doi.org/10.23751/pn.v22i1-S.9807
- Mumcu, N. (2019). Aktif spor yapan ve yapmayan beden eğitimi öğrencilerinin stres ve mutluluk düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi, Hitit Üniversitesi, Çorum.
- Nunnally, J.C. (1978). Psychometric theory (2nd Edition). McGraw-Hill.
- O'Connell, M. E. (2000). The effect of brailling and physical guidance on the self-efficacy of children who are blind. Master's thesis. State University of New York College at Brockport.
- O'Connor, D. B., Thayer, J. F., & Vedhara, K. (2021). Stress and health: A review of psychobiological processes. Annual Review of Psychology, 72(4), 663-688. https://doi.org/10.1146/annurev-psych-062520-122331
- Salık, H. H. (2017). Olumlu düşünme becerileri ve başa çıkma yeterliği arasındaki ilişkinin çeşitli demografik değişkenler göz önünde bulundurularak incelenmesi. Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, İstanbul.
- Savcı, M., & Aysan, F. (2014). Üniversite öğrencilerinde algılanan stres düzeyi ile stresle başa çıkma stratejileri arasındaki ilişki. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3, 44-56. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/406063
- Serdar, E., & Demirel, M. (2020). Algılanan stres ile serbest zaman doyumu arasındaki ilişki: Spor bilimleri öğrencileri örneği. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 22(3), 54-64. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunibesyo/issue/57066/758093
- Sunay, H. (2017). Spor yönetimi (3. Basım). Gazi Kitabevi.
- Şahinler, Y. Ş., Biçer, T., Acet, A., & Acet, M. (2020). Sporcularda olumlu düşünme beceri düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 598-613. https://doi.org/10.31680/gaunjss.817059
- Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson.
- Taşmektepligil, M. Y., & Bostancı, Ö. (2000). Farklı özelliklere sahip fertlerin sportif faaliyetlere katılımlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(2), 26-42. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/gbesbd/issue/27964/299979
- Tazegül, Ü. (2016). Bedensel engelli sporcuların olumlu düşünme düzeyleri ile bedenlerini beğenmeleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(37), 618-625. https://doi.org/10.16992/ASOS.11758
- Tazegül, Ü. (2017). The determination of the relationship between narcissism and positive thinking levels of physical disabled athletes. European Journal of Social Sciences Studies, 2(1), 1-9. http://dx.doi.org/10.46827/ejsss.v0i0.52
- Tekkurşun-Demir, G., & İlhan, L. (2020). Engelli sporcularda spora katılım motivasyonu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 21(1), 49-69. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.490063
- Ural, A., & Kılıç, İ. (2018). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi (5. Basım). Detay Yayıncılık.
- Uysal, H. H. (2017). Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim. Diken, H. İ. (Eds) içinde, Fiziksel yetersizliği/süreğen hastalığı olan öğrenciler. Pegem Akademi Yayınları.
- Yılmaz, S. H., İlhan, E. L., & Yarayan, Y. E. (2021). Engelli bireylerde spora katılımın önündeki zorlanmalar ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 26(3), 315-332. https://doi.org/10.53434/gbesbd.900837
| APA | (Çil) Erer H, İlter İ, ILHAN E (2023). Sporcu Olmak ya da Olmamak: Bedensel Engelli Bireylerde Olumlu Düşünme ve Stres. , 38 - 49. 10.33459/cbubesbd.1177419 |
| Chicago | (Çil) Erer Hasibe,İlter İbrahim,ILHAN EKREM LEVENT Sporcu Olmak ya da Olmamak: Bedensel Engelli Bireylerde Olumlu Düşünme ve Stres. (2023): 38 - 49. 10.33459/cbubesbd.1177419 |
| MLA | (Çil) Erer Hasibe,İlter İbrahim,ILHAN EKREM LEVENT Sporcu Olmak ya da Olmamak: Bedensel Engelli Bireylerde Olumlu Düşünme ve Stres. , 2023, ss.38 - 49. 10.33459/cbubesbd.1177419 |
| AMA | (Çil) Erer H,İlter İ,ILHAN E Sporcu Olmak ya da Olmamak: Bedensel Engelli Bireylerde Olumlu Düşünme ve Stres. . 2023; 38 - 49. 10.33459/cbubesbd.1177419 |
| Vancouver | (Çil) Erer H,İlter İ,ILHAN E Sporcu Olmak ya da Olmamak: Bedensel Engelli Bireylerde Olumlu Düşünme ve Stres. . 2023; 38 - 49. 10.33459/cbubesbd.1177419 |
| IEEE | (Çil) Erer H,İlter İ,ILHAN E "Sporcu Olmak ya da Olmamak: Bedensel Engelli Bireylerde Olumlu Düşünme ve Stres." , ss.38 - 49, 2023. 10.33459/cbubesbd.1177419 |
| ISNAD | (Çil) Erer, Hasibe vd. "Sporcu Olmak ya da Olmamak: Bedensel Engelli Bireylerde Olumlu Düşünme ve Stres". (2023), 38-49. https://doi.org/10.33459/cbubesbd.1177419 |
| APA | (Çil) Erer H, İlter İ, ILHAN E (2023). Sporcu Olmak ya da Olmamak: Bedensel Engelli Bireylerde Olumlu Düşünme ve Stres. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(1), 38 - 49. 10.33459/cbubesbd.1177419 |
| Chicago | (Çil) Erer Hasibe,İlter İbrahim,ILHAN EKREM LEVENT Sporcu Olmak ya da Olmamak: Bedensel Engelli Bireylerde Olumlu Düşünme ve Stres. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 18, no.1 (2023): 38 - 49. 10.33459/cbubesbd.1177419 |
| MLA | (Çil) Erer Hasibe,İlter İbrahim,ILHAN EKREM LEVENT Sporcu Olmak ya da Olmamak: Bedensel Engelli Bireylerde Olumlu Düşünme ve Stres. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, vol.18, no.1, 2023, ss.38 - 49. 10.33459/cbubesbd.1177419 |
| AMA | (Çil) Erer H,İlter İ,ILHAN E Sporcu Olmak ya da Olmamak: Bedensel Engelli Bireylerde Olumlu Düşünme ve Stres. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2023; 18(1): 38 - 49. 10.33459/cbubesbd.1177419 |
| Vancouver | (Çil) Erer H,İlter İ,ILHAN E Sporcu Olmak ya da Olmamak: Bedensel Engelli Bireylerde Olumlu Düşünme ve Stres. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2023; 18(1): 38 - 49. 10.33459/cbubesbd.1177419 |
| IEEE | (Çil) Erer H,İlter İ,ILHAN E "Sporcu Olmak ya da Olmamak: Bedensel Engelli Bireylerde Olumlu Düşünme ve Stres." CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18, ss.38 - 49, 2023. 10.33459/cbubesbd.1177419 |
| ISNAD | (Çil) Erer, Hasibe vd. "Sporcu Olmak ya da Olmamak: Bedensel Engelli Bireylerde Olumlu Düşünme ve Stres". CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 18/1 (2023), 38-49. https://doi.org/10.33459/cbubesbd.1177419 |
