1908 Messina Depremi ve Osmanlı Devleti’nin Deprem Yardımları
Yıl: 2023 Cilt: 17 Sayı: 33 Sayfa Aralığı: 119 - 139 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 04-01-2024
1908 Messina Depremi ve Osmanlı Devleti’nin Deprem Yardımları
Öz: XX. Yüzyılın ilk çeyreğinde Osmanlı Devleti ile İtalya arasındaki siyasi ilişkilere bakıldığında öne çıkan başlıklar Trablusgarp Savaşı, I. Dünya Savaşı ve sonrasındaki Anadolu’daki İtalyan işgal girişimidir. Gerçekten de 1911 yılında İtalya’nın Osmanlı hâkimiyetinde bulunan Libya topraklarını işgalinden sonraki süreçte İtalya-Osmanlı ilişkilerinin dostluk zeminine oturması mümkün olmamıştır. I. Dünya Savaşı yıllarında iki ülke birbirine düşman ittifak grupları arasında mücadele vermiş, savaşın ardından İtilaf devletlerinin işgaline uğrayan Anadolu topraklarında İtalyan birlikleri de yer almıştır. Ancak bu gelişmelerin hemen öncesindeki yıllara bakıldığında yaşanan bir doğal afet ile bağlantılı olarak Osmanlı Devleti ile İtalya arasında insanî yardımlaşma ve dostluk ilişkileri kapsamında değerlendirilebilecek birtakım gelişmeler dikkati çekmektedir. 28 Aralık 1908 günü merkez üssü İtalya’nın güney ucunda bulunan Messina Boğazı olan deprem ve sonrasında oluşan tsunami bölge halkı için tam bir felaket halini almıştır. Sabah saatlerinde yaşanan deprem ile bölge ağır hasar almış, sarsıntıdan kısa bir süre karayı vuran tsunami dalgaları felaketin etkisini daha da arttırmıştır. Toplamda 60.000 kadar insanın hayatını kaybettiği, başta Messina ve Reggio Calabria şehirleri olmak üzere birçok yerleşim yerinin neredeyse yaşanılmaz bir hale geldiği bu depremin ardından pek çok ülke İtalya’ya yardım eli uzatmış, tıbbî ihtiyaçlar, barınma, gıda ve diğer hususlarda yardımda bulunmuştur. Bu kapsamda Osmanlı Devleti de deprem haberi İstanbul’a ulaştıktan hemen sonra harekete geçerek İtalya’ya yardımda bulunma kararı almıştır. Bu çalışma 1908 Messina depreminin ardından yaşanan büyük felaket münasebetiyle Osmanlı Devleti’nin afetzedelerin yaralarının sarılması ve dayanışma amacıyla İtalya’ya yapmış olduğu yardımları konu edinmektedir.
Anahtar Kelime: 1908 Messina Earthquake and the Earthquake Aids of Ottoman State
Öz: In the first quarter of the XX century, the titles that emerged based on the political relations between the Ottoman Empire and Italy were the Tripoli War, World War I, and the Italian invasion attempt in Anatolia afterward. Italy-Ottoman relations could settle on the grounds of amity after Italy occupied Libyan lands under Ottoman rule in 1911. During the First World War, the two countries fought between the enemy alliances, and after the war, Italian troops took part in the Anatolian lands occupied by the Allied Powers. However, when we look at the years just before these developments, some developments, which can be evaluated within the scope of humanitarian and friendship relations between the Ottoman Empire and Italy in connection with a natural disaster, draw attention. The earthquake and the tsunami that occurred on December 28, 1908, the epicenter of the Strait of Messina, located at the southern end of Italy, became a complete disaster for the region’s people. The region was severely damaged by the earthquake in the morning, and the tsunami waves that hit the land for a short time after the shaking further increased the impact of the disaster. After this earthquake, in which 60,000 people lost their lives and many settlements, especially the cities of Messina and Reggio Calabria, became almost uninhabitable, many countries extended a helping hand to Italy, providing medical aid, shelter, food, and other assistance. In this context, the Ottoman Empire took action immediately after the earthquake news reached Istanbul and decided to help Italy. This study explores the humanitarian aid that the Ottoman Empire delivered to Italy to heal the disaster survivors’ wounds after the 1908 Messina earthquake.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Bâb-ı Âlî Evrak Odası (BEO): 3467/260022; 3468/260030; 3468/260031; 3468/260033; 3471/260254; 3481/261024; 3491/261784; 3564/267237; 3564/267238; 3571/267799;3575/268082; 3576/268186; 3895/292073.
- Dâhiliye Mektûbî Kalemi (DH.MKT.): 2700/94; 2702/66; 2731/56; 2771/49; 2794/1; 2871/37; 2895/72; 2897/68.
- Dâhiliye Mütenevvia (DH.MTV.): 15/21.
- Dâhiliye Muhaberât-ı Umûmiye İdâresi (DH.MUİ.): 10/22.
- İrâde Hâriciye (İ.HR.): 417/3.; İrâde Husûsî (İ.HUS.): 172/7; 172/10.
- İrâde Mâbeyn-i Hümâyûn (İ.MBH.): 6/6; 6/11.
- Meclis-i Vükelâ Mazbataları (MV.): 123/23.
- Şûrâ-yı Devlet (ŞD.): 2757/53; 2778/41; 3197/73.
- Yıldız Husûsî Maruzât (Y.A.HUS.): 501/140; 502/92; 526/30; 526/31; 526/59; 526/65.
- Yıldız Kâmil Paşa Evrâkı (Y.EE.KP.): 33/3300.
- Yıldız Başkitâbet Dâiresi Maruzâtı (Y.PRK.BŞK.): 81/112.
- Yıldız Posta Telgraf Nezâreti Maruzâtı (Y.PRK.PT.): 23/141.
- Gazzetta Ufficiale Del Regno D’Italia: 130 numaralı sayı
- Meclis-i Mebusân Zabıt Ceridesi (MMZC.): Cilt: I, Devre: I, İçtima Senesi: I, İnikad: 7, 8 ve 10, Kânûnuevvel 1324.
- Kalem: 20 numaralı nüsha-i fevkalâde
- New-York Tribune: 22691, 22692, 22693, 22695 numaralı sayılar
- Tanîn Gazetesi: 150, 151, 152, 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 162, 163, 166, 168, 169 numaralı sayılar
- The Evening Star: 17627, 17628, 17629, 17630 numaralı sayılar
- The Washington Times: 6202 ve 6205 numaralı sayılar
- BILLI, Andrea – FUNICIELLO, Renato – MINELLI, Liliana – FACCENNA, Claudio – NERI,
- Giancarlo – ORRECHIO, Barbara – PRESTI, Debora; “On the Cause of the 1908 Messina Tsunami, Southern Italy”, Geophysical Research Letters, Vol: 35, 2008, ss. 1-5.
- BORG, Ruben Paul – D’AMICO, Sebastian – GALEA, Pauline; “Earthquake and People: The Maltese Experience of the 1908 Messina Earthquake”, Earthquakes and Their Impact on Society, Springer Natural Hazards, 2016, ss. 533-561.
- BOTTARI, Antonio – D’AMICO, Maria; “La Catastrofe Sismica Calabro-Messinese del 28 Dicembre 1908”, Geoitalia, S. 25, 2008, ss. 39-41.
- CARCIONE, Jose M. – KOZAK, Jan T.; “The Messina-Reggio Earthquake of December 28, 1908”, Studia Geophysica et Geodaetica, Vol: 52, No: 4, October 2008, ss. 661-672.
- ÇELEBİ, Mevlüt; “Milli Mücadele Döneminde Türk-İtalyan İlişkileri”, Belleten, C. 62, S. 233, 1998, ss. 157-206.
- DICKIE, John; Una Catastrofe Patriottica 1908: il Terremoto di Messina, Editori Laterza, Bari, 2008.
- GRASSI, Fabio; Türk-İtalyan İlişkilerinde Az Bilinenler, Çev. Sadriye Güneş, Tarihçi Kitabevi, İstanbul, 2014.
| APA | Birbudak T (2023). 1908 Messina Depremi ve Osmanlı Devleti’nin Deprem Yardımları. , 119 - 139. |
| Chicago | Birbudak Togay Seçkin 1908 Messina Depremi ve Osmanlı Devleti’nin Deprem Yardımları. (2023): 119 - 139. |
| MLA | Birbudak Togay Seçkin 1908 Messina Depremi ve Osmanlı Devleti’nin Deprem Yardımları. , 2023, ss.119 - 139. |
| AMA | Birbudak T 1908 Messina Depremi ve Osmanlı Devleti’nin Deprem Yardımları. . 2023; 119 - 139. |
| Vancouver | Birbudak T 1908 Messina Depremi ve Osmanlı Devleti’nin Deprem Yardımları. . 2023; 119 - 139. |
| IEEE | Birbudak T "1908 Messina Depremi ve Osmanlı Devleti’nin Deprem Yardımları." , ss.119 - 139, 2023. |
| ISNAD | Birbudak, Togay Seçkin. "1908 Messina Depremi ve Osmanlı Devleti’nin Deprem Yardımları". (2023), 119-139. |
| APA | Birbudak T (2023). 1908 Messina Depremi ve Osmanlı Devleti’nin Deprem Yardımları. Gazi Akademik Bakış, 17(33), 119 - 139. |
| Chicago | Birbudak Togay Seçkin 1908 Messina Depremi ve Osmanlı Devleti’nin Deprem Yardımları. Gazi Akademik Bakış 17, no.33 (2023): 119 - 139. |
| MLA | Birbudak Togay Seçkin 1908 Messina Depremi ve Osmanlı Devleti’nin Deprem Yardımları. Gazi Akademik Bakış, vol.17, no.33, 2023, ss.119 - 139. |
| AMA | Birbudak T 1908 Messina Depremi ve Osmanlı Devleti’nin Deprem Yardımları. Gazi Akademik Bakış. 2023; 17(33): 119 - 139. |
| Vancouver | Birbudak T 1908 Messina Depremi ve Osmanlı Devleti’nin Deprem Yardımları. Gazi Akademik Bakış. 2023; 17(33): 119 - 139. |
| IEEE | Birbudak T "1908 Messina Depremi ve Osmanlı Devleti’nin Deprem Yardımları." Gazi Akademik Bakış, 17, ss.119 - 139, 2023. |
| ISNAD | Birbudak, Togay Seçkin. "1908 Messina Depremi ve Osmanlı Devleti’nin Deprem Yardımları". Gazi Akademik Bakış 17/33 (2023), 119-139. |
