Yıl: 2011 Cilt: 12 Sayı: 91 Sayfa Aralığı: 115 - 129 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Modern Türk tüketim kültürüne yönelik bir araştırma

Öz:
Türkiye hızlı bir kültürel değişimden geçmektedir. Küreselleşen kapitalizmle yayılan modern tüketim kültürü ulaştığı coğrafyalarda birebir kullanılmamakta, kültürel bağlamda yeniden yorumlanarak yerel kültüre uyumlu hale getirilmektedir. Ne var ki, bu konuda ülkemizde yapılan çalışmaların sayısı sınırlıdır. Bu araştırmayla tüketim alışkanlıkları üzerinden Türk insanının yaşam biçiminin bu değişimden ne yönde etkilediği araştırılmıştır. Bu bağlamda Türk tüketicilerin tüketim kültürünün değerlerini ne derecede benimsedikleri, benimseme sürecinde hangi psikolojik ve davranışsal meşrulaştırma süreçlerine başvurdukları ve tüketim kültürünü kendi kültürel altyapımızla nasıl uyumlaştırdıkları incelenmiştir. Araştırma konusu "tüketici davranışları" teorisinde ele alınmış ve yöntem olarak "keşfedici" perspektiften incelenmiştir. Verilerin elde edilmesinde tüketicilere başvurulmuştur. Bireylerin gündelik hayattaki kişisel tüketim tercihleri, satın alma alışkanlıkları ve tüketimle ilgili fikirleri üzerinden, Türk tüketicilerin tüketim kültürünün değerlerini ne yönde dönüştürdükleri ve bu değerleri nasıl meşrulaştırdıkları araştırılmıştır. Veriler derinlemesine görüşme tekniğiyle elde edilmiş, odak grup çalışmalarıyla desteklenmiştir. Araştırmanın sonuçları genellenemez nitelikteyse de, bulgular ihtiyaçla tüketim arasındaki geleneksel ilişkinin büyük ölçüde kopmuş olduğunu göstermektedir. Katılımcılar tüketim kültürünü ve tüketim kalıplarını büyük ölçüde benimsemişlerse de, paylaşmak gibi geleneksel değerlerini ve pazarlık etmek gibi satın alma alışkanlıklarını da terk etmemekte ve sisteme uygun biçimde dönüştürmektedirler. Bu çalışma kültürel yapıların en iyi tanığı ve taşıyıcısı olan halk kültürüne ait önemli bilgiler sunarak halk bilimine de katkı sağlamaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: İletişim İşletme

A study about modern Turkish consumption culture

Öz:
Turkey experiences a rapid cultural change. Modern consumer culture that spreading as parallel to globalizing capitalism is not used identically on areas reached but adopted to the local cultures by being interpreted within the cultural context. However, the number of studies examined consumer culture within this context in Turkey is limited. In this context, how Turkish lifestyle is differentiated as a result of this change was researched through the consumption practices of Turkish consumers. So the aim of this study is to investigate the extent to which the values of consumer culture is accepted by Turkish consumers, which mental and behavioral rationalization processes are used in legitimizing process of consumer culture, and how (and in which ways) consumerist ideology is transformed to local culture. Study is based on "consumer behavior" in terms of theoretical background and researched from an exploratory perspective as methodological approach. Consumers were used in collecting data and in which ways they transformed values of consumer culture and how they legitimize these values were researched from the disclosures of consumers about their daily consumption practices, purchase decisions and ideas about the consumption. Data was collected through in-depth interviews and supported through focus groups. Findings can not be generalized. However results show that traditional relation between need and consumption has mainly abated. Although Turkish consumers have mainly internalized consumption culture and its consumption patterns, they still don't leave their traditional consumption values and patterns such as sharing and bargaining and they transform these values within the new patterns of consumption culture. This study contributes to folklore by providing important information for folk culture that mostly involving and perpetuating cultural structures.
Anahtar Kelime:

Konular: İletişim İşletme
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adorno, Theodore W. Kültür Endüstrisi.Çev.: Nihat Ünler, Mustafa Tüzel, Elçin Gen, İstanbul: İletişim Yayınları, 2007. Alden, D. L., ve diğer. "Consumer attitudes toward marketplace globalization:Structure, antecedents, and consequences." International Journal of Research in Marketing 2006, 23(3), 227-239.
  • Alkan, Ahmet. T., E-posta yoluyla bilgi, 2010. Arnold, Mark J. ve Kristy E. Reynolds. "Hedonic Shopping Motivations," Journal of Retailing 2003. 79(2):77-95. Arnould, Eric. J., ve Craig Thompson, "Consumer Culture Theory(CCT): Twenty Years of Research." Journal of Consumer Research 2005(31):868-88. Arslanoğlu, İbrahim. Yazarı Belli Olmayan Bir Fü-tüvvetname. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1997.
  • Artun, Erman. "Küreselleşme Olgusu Karşısında Halk Kültürü" (Tarih belirtilmemiş) 3 Eylül 2011 _____http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBI-LIM/10.php>
  • Aydoğan, Filiz. "Tüketim Kültürünün Gölgesinde Kentler". Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi 2009. XXVII(II):203-215. Aydoğan, Filiz. Medya ve Popüler Kültür Üzerine
  • Yazılar. İstanbul: Kapital Medya A.Ş., 2004. Bali, Rıfat. Tarzı Hayattan Life-Style'a, Yeni Seçkinler, Yeni Mekânlar Yeni Yaşamlar. İstanbul:İletişim Yayınları, 2002. Baudrillard, Jean, Tüketim Toplumu. Çev. Hazal Deliceçaylı ve Ferda Keskin. İstanbul:Ayrıntı Yayınları, 1997. Belk, Russel W. "Three Scales to Measure Constructs Related to Materialism: Reliability, Validity, and Relationships to Measures of Happiness," içinde Kinnear, Thomas. Der. Advances in Consumer Research. 1984(11), Pro-vo, ÜTAssociation for Consumer Research, 291-297.
  • —. "Third World Consumer Culture."içinde Kumcu, Erdoğan ve Ali F. Fırat, der. Marketing and Development:Toward Broader Dimensions, Greenwich, CT:JAI Press, 1988,103-127. —. "Hyperreality and Globalization: Culture in the Age of Ronald McDonald." Journal of International Consumer Marketing. 1995,(8):23-37. — ve diğer. "The Fire of Desire:A Multisited Inquryinto Consumer Passion", Journal of Consumer Research 2003, 30(3):326-351.
  • Bıçakçı, ilker. "Sanayi Toplumundan Bilgi Toplumuna Tüketimin Evrimi ve Türkiye'deki Yansımaları." Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2008 5(l):l-25.
  • Blumer, Herbert. Symbolic Interactionism: Perspective and Method. Englewood Cliffs, New Jersey:Prentice-Hall, 1969.
  • Bocock, Robert. Tüketim. Çev.İrem Kutluk. Ankara:Dost Kitabevi, 1993.
  • Campbell, Colin. The Consumer Ethic and the Spirit of Modern Hedonism. Oxford:Basil Blackwell, 1987.
  • Chaney, David. Yaşam Tarzları. Çev. İrem Kutluk. İstanbul:Dost Kitabevi, 1999.
  • Çınar, Recai ve İhsan Çubukçu, "Tüketim Toplumunun Şekillenmesi ve Tüketici Davranışları -Karşılaştırmalı Bir Uygulama" Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2009, 9(2):277-300.
  • Çöm, Erol., "Nev'î Divanı'nda Günlük Hayat", Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2002, ll(Bahar 2002): 201-222
  • Featherstone, Mike, ed. Global Culture:Nationalism, Globalization, and Modernity. London:Sage, 1990.
  • Ger, Guliz ve Russell W. Belk. "Cross-cultural Differences in Materialism." Journal of Economic Psychology. February 1996,17(l):55-77.
  • — ve Russell Belk, "Accounting for Materialism in Four Cultures" Journal of Material Culture 4( July 1999): 183-204.
  • -—. "Tüketici Araştırmalarında Nitel Yöntemler Kullanmanın İncelikleri ve Zorluklan", Tüketici ve Tüketim Araştırmalan Dergisi Haziran 2009,1(1):1-19.
  • Holt, Douglas B. "Why Do Brands Cause Trouble? A Dialectical Theory of Consumer Culture and Branding." Journal of Consumer Research 29(2002 June):70-90.
  • Holton, R. "Globalization's cultural consequences." Annals of the American Academy of Political and Social Science 2002, 570(4): 140-152.
  • Howes, David, ed. Cross-Cultural Consumption Global Markets Local Realities. London:Routledge, 1996.
  • Kılıçbay, Banş ve Mutlu Binark. "Consumer Culture, Islam and the Politics of Lifestyle." European Journal of Communication December 2002,17(4):495-511.
  • Levitt, Theodore. "Globalisation of Markets" , Harvard Business Review(May-Junel983):92-102.
  • Marcuse, Herbert. Tek Boyutlu İnsan. Çev. Aziz Yardımlı. İstanbul:İdea Yayınlan,1997.
  • McCracken, Grant. "Culture and Consumption^ Theoretical Account of the Structure and Movement of the Cultural Meaning of Consumer Goods" Journal of Consumer Research 13(1986 June):71-84. McDonald, W.J. "Focus Group Research Dynamics and Reporting:An Examination of Research Objectives and Moderator Influences", Journal of the Academy of Marketing Science, 1993(21):161-8.
  • McKendrick, Neil ve diğer, der. The Birth of a Consumer Society:The Commercialization of Eigh-teenth-century England. London:Europa Publications Limited, 1982.
  • Mead, George H. "Development of Self' içinde Morris, Charles W. der. Mind, Self and Society. Chicago:University of Chigaco Press, 1934:135-226.
  • Miller, Daniel. Worlds Apart. London:Routledge, 1995.
  • Mukerji, Chandra. From Graven Images:Patterns of Modern Materialism. New York:Columbia University Press, 1983.
  • Odabaşı, Yavuz. "Nerelere Kadar Nesnelere Esirlik?" Radikal Gazetesi,(21 Mayıs 2010)
  • Orçan, Mustafa. Osmanlı'dan Günümüze Modern Türk Tüketim Kültürü, 2 Baskı. Ankara:Harf Yayınlan, 2008.
  • Öziyci, Osman Erhan. "İslam'da Tüketim ve Tüketici Haklan"Tez, 2002,
  • Ritzer, G. "Rethinking Globalization:Glocalization/ Grobalization and Something/Nothing." Sociological Theory 2003, 21(3): 193-209.
  • Sandıkçı, Özlem ve Güliz Ger. "Fundamental Fashions:The Cultural Politics of the Turban . and the Levi's." Advances in Consumer Research 2001(28):146-150.
  • Strauss, Anselm ve Juliet Corbin. Basics of Qualitative Research Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory, 2nd edition, London:Sage Publications, 1998.
  • Şahin, M. Cem. "Türkiye'de Gençliğin Toplumsal Kimliği ve Popüler Tüketim Kültürü.", Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 2005, 25(2):157-181
  • Tauber, Edward M. "Why Do People Shopping". Journal of Marketing October 1972, 36(4):46-69.
  • Tezcan, Mahmut. Türklerle İlgili Stereotipler ve Türk Değerleri Üzerine Bir Deneme, Ankara:A.Ü.Eğitim Fakültesi Yayını, 1974.
  • Turner, Brian. Orientalism, Postmodernism and Globalism, Londra and New York:Routledge, 1994.
  • Üstün, Berna ve Osmian Tutal. "Tüketim Alışkan-lıklanndaki Değişimler Ve Bu Değişimlerin Alışveriş Mekânlarına Etkisinin Eskişehir Örneğinde İrdelenmesi". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2008, 8(2):259-282.
  • Zorlu, Abdülkadir. "Batılı Bir Yaşam Tarzı Olarak Tüketim: Türkiye'de Tüketim Ürünlerinin ve Kültürünün Tarihi Gelişimi" (2003) 14 Temmuz 2010. _____http://www.sdergi.hacettepe.edu. tr/zorlu makale.htm>
APA ŞAHİN BAŞFIRINCI Ç (2011). Modern Türk tüketim kültürüne yönelik bir araştırma. , 115 - 129.
Chicago ŞAHİN BAŞFIRINCI ÇİĞDEM Modern Türk tüketim kültürüne yönelik bir araştırma. (2011): 115 - 129.
MLA ŞAHİN BAŞFIRINCI ÇİĞDEM Modern Türk tüketim kültürüne yönelik bir araştırma. , 2011, ss.115 - 129.
AMA ŞAHİN BAŞFIRINCI Ç Modern Türk tüketim kültürüne yönelik bir araştırma. . 2011; 115 - 129.
Vancouver ŞAHİN BAŞFIRINCI Ç Modern Türk tüketim kültürüne yönelik bir araştırma. . 2011; 115 - 129.
IEEE ŞAHİN BAŞFIRINCI Ç "Modern Türk tüketim kültürüne yönelik bir araştırma." , ss.115 - 129, 2011.
ISNAD ŞAHİN BAŞFIRINCI, ÇİĞDEM. "Modern Türk tüketim kültürüne yönelik bir araştırma". (2011), 115-129.
APA ŞAHİN BAŞFIRINCI Ç (2011). Modern Türk tüketim kültürüne yönelik bir araştırma. Milli Folklor Dergisi, 12(91), 115 - 129.
Chicago ŞAHİN BAŞFIRINCI ÇİĞDEM Modern Türk tüketim kültürüne yönelik bir araştırma. Milli Folklor Dergisi 12, no.91 (2011): 115 - 129.
MLA ŞAHİN BAŞFIRINCI ÇİĞDEM Modern Türk tüketim kültürüne yönelik bir araştırma. Milli Folklor Dergisi, vol.12, no.91, 2011, ss.115 - 129.
AMA ŞAHİN BAŞFIRINCI Ç Modern Türk tüketim kültürüne yönelik bir araştırma. Milli Folklor Dergisi. 2011; 12(91): 115 - 129.
Vancouver ŞAHİN BAŞFIRINCI Ç Modern Türk tüketim kültürüne yönelik bir araştırma. Milli Folklor Dergisi. 2011; 12(91): 115 - 129.
IEEE ŞAHİN BAŞFIRINCI Ç "Modern Türk tüketim kültürüne yönelik bir araştırma." Milli Folklor Dergisi, 12, ss.115 - 129, 2011.
ISNAD ŞAHİN BAŞFIRINCI, ÇİĞDEM. "Modern Türk tüketim kültürüne yönelik bir araştırma". Milli Folklor Dergisi 12/91 (2011), 115-129.