İlaçta zorunlu patent lisansı

BAK, Başak

İlaçta zorunlu patent lisansı

Başak BAK (Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Medeni Hukuk Bilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Ankara Barosu Dergisi

49 2

Yıl: 2011 Cilt: 0 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 105 - 126 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İlaçta zorunlu patent lisansı

Öz:

Türk hukuku uyarınca ilaçlar patent korumasından yararlanmaktadır. İlaçların patent korunmasından yararlanmaları imkânı hukuk sistemimize Fikri Mülkiyet Haklarının Ticaretle Bağlantılı Yönlerine Dair Anlaşma (TRIPS) ile beraber girmiştir. İlaçlar aynı zamanda zorunlu lisans uygulamalarına da konu olabilmektedir. Zorunlu lisansa ilişkin hükümler 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’de (551 sayılı KHK) düzenlenmiştir. Buna karşılık ilaçların zorunlu patent uygulamalarına konu olmaları bakımından uluslararası düzenlemeler 551 sayılı KHK’dan farklı bazı hükümler içermektedir. Özellikle ilaçlara erişim güçlüğü çeken ülkelerin bu ilaçlara erişimlerinin önündeki engellerin kamu sağlığı mülahazasıyla kaldırılmasının yolunu açan Doha Deklarasyonu ve 30 Ağustos 2003 Kararı, ilaçta zorunlu patent lisansı uygulaması bakımından öncü düzenlemeler olmuştur. Türkiye de TRIPS metnini kabul eden bir üye ülke olarak Doha Deklarasyonu ve 30 Ağustos 2003 Kararı ile getirilen evrensel ilkeler ve insani düşünceler ile uyumlu düzenlemeler geliştirmek zorundadır. Bu düzenlemeleri kabul ettiğini deklare eden Türkiye bakımından yapılması gereken, kabul edilen sisteme uygun yasal bir zemin oluşturmaktır.

Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

Compulsry patent licensing for pharmaceuticals

Öz:

Pharmaceuticals are granted patent protection under Turkish Law. This protection is adopted under the guidance of the Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS). Pharmaceuticals are also subject to compulsory licensing. Provisions regarding compulsory licensing are issued by the Decree-Law No. 551 on the Protection of Patent Rights (Decree-Law No. 551). However, in terms of compulsory licensing of pharmaceuticals, international regulations embrace some provisions other than those accepted by the Decree-Law No. 551. In particular, the Doha Declaration which opens the way for some countries experiencing difficulties accessing pharmaceuticals to eliminate these obstacles by means of the notion of public health and the 30 August 2003 WTO Decision are thee pioneering regulations with respect to compulsory licensing of pharmaceuticals. As one of the contracting parties of TRIPS, Turkey is obliged to make arrangements in accordance with universal principles and humanistic notions prescribed by the Doha Declaration and the 30 August 2003 WTO Decision. As Turkey has declared to accept the international regulations, it has to provide a legal basis much more adequate to the system accepted.

Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

AMARAL J. Alberto: “Compulsory Licensing and Access to Medicine in Developing Countries, SELA, 2005, p. 1–18.
ARNOLD Gianna J.: “International Compulsory Licensing: The Rationales and The Reality” The Journal of Law and Technology, 1993, p. 349–363.
BULUT Pınar: İlaç Endüstrisinde Patent Uygulamaları İle Türkiye’deki Mevcut Durum Üzerine Araştırmalar, Ankara 1998. (Yayımlanmamış Doktora Tezi)
ERDEM Bahadır: Patent Hakkının Korunması ve Patent Hakkına İlişkin Sözleşmelere Uygulanacak Hukuk, B. 2, İstanbul 2002.
KESKİN Serap: Patent ve Markanın Ceza Normları İle Korunması, Ankara 2003.
KHOR Martin: “Patents, Compulsory License and Access To Medicines: Some Recent Experiences”, Intellectual Property Rights Series, 2009.
KILIÇOĞLU Ahmet: Sınaî Haklarla Karşılaştırmalı Fikri Haklar, Ankara 2006.
YILDIRIM Murat: “İlaç Patentlerinde İstemlerin Yorumlanması”, FMR, C. 6, S. 2, 2006, s. 105–140.
ODMAN B. Ayşe: “İlaçta Zorunlu Lisans Uygulaması”, İlaç Hukuku, Erciyes Üniversitesi I. Sağlık Hukuku Sempozyumu, İstanbul 2009, s. 223–236.
ÖZDEMİR O. Saibe: Sınai Haklara İlişkin Lisans Sözleşmeleri ve Rekabet Hukuku Düzenlemeleri, İstanbul 2002.
PETEK Hasan: İlaç Üreticisinin Hukuki Sorumluluğu, Ankara 2008.
SARAÇ Tahir: Patentten Doğan Hakka Tecavüz ve Hakkın Korunması, Ankara 2003.
ŞEHİRALİ Feyzan H.: Patent Hakkının Korunması, Ankara 1998.
TEKİNALP Ünal: Fikri Mülkiyet Hukuku, B. 4, İstanbul 2005.
UNCTAD-ICTSD:: Resource Book on TRIPS and Development: Building Project on IPRs, USA 2005.
YALÇINER Uğur: “İlaç ve Patent Türkiye’de ve Dünyada Son Gelişmeler”, FMR, C. 2, S. 3, 2002, s. 15–44.
http://www.deik.org.tr
www.ilacpatenti.com
http://www.who.int
http://www.wto.org

APA	BAK B (2011). İlaçta zorunlu patent lisansı. , 105 - 126.
Chicago	BAK Başak İlaçta zorunlu patent lisansı. (2011): 105 - 126.
MLA	BAK Başak İlaçta zorunlu patent lisansı. , 2011, ss.105 - 126.
AMA	BAK B İlaçta zorunlu patent lisansı. . 2011; 105 - 126.
Vancouver	BAK B İlaçta zorunlu patent lisansı. . 2011; 105 - 126.
IEEE	BAK B "İlaçta zorunlu patent lisansı." , ss.105 - 126, 2011.
ISNAD	BAK, Başak. "İlaçta zorunlu patent lisansı". (2011), 105-126.

APA	BAK B (2011). İlaçta zorunlu patent lisansı. Ankara Barosu Dergisi, 0(3), 105 - 126.
Chicago	BAK Başak İlaçta zorunlu patent lisansı. Ankara Barosu Dergisi 0, no.3 (2011): 105 - 126.
MLA	BAK Başak İlaçta zorunlu patent lisansı. Ankara Barosu Dergisi, vol.0, no.3, 2011, ss.105 - 126.
AMA	BAK B İlaçta zorunlu patent lisansı. Ankara Barosu Dergisi. 2011; 0(3): 105 - 126.
Vancouver	BAK B İlaçta zorunlu patent lisansı. Ankara Barosu Dergisi. 2011; 0(3): 105 - 126.
IEEE	BAK B "İlaçta zorunlu patent lisansı." Ankara Barosu Dergisi, 0, ss.105 - 126, 2011.
ISNAD	BAK, Başak. "İlaçta zorunlu patent lisansı". Ankara Barosu Dergisi 3 (2011), 105-126.