Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri

AKGÖZ, Ersin Eren; Şahin, Fatih

doi:10.37217/tebd.1280981

Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri

Ersin Eren AKGÖZ, (Gazi Üniversitesi, Eğitim Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Fatih ŞAHİN (Gazi Üniversitesi, Egitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye)

Türk Eğitim Bilimleri Dergisi

4 4

Yıl: 2023 Cilt: 21 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 853 - 878 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.37217/tebd.1280981 İndeks Tarihi: 09-01-2024

Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri

Öz:

Araştırmanın amacı, öğretmen özerkliğinin öğrencilerin akademik başarılarına etkisinin öğretmen görüşlerine göre derinlemesine araştırılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda; öğretmen görüşlerine göre, “Öğretmenlerin özerklik davranışları nelerdir?” ve “Öğretmen özerkliğinin öğrencilerinin akademik başarılarının artırılmasına ne gibi katkıları olmaktadır?” sorularına yanıt aranmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmada amaçlı örneklem ve amaçlı örneklem altında ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Öğretmen özerkliği ve öğretmen özerkliğinin öğrencilerin akademik başarılarına etkisine ilişkin öğretmen görüşleri; “mesleki gelişim özerkliği”, “mesleki iletişim özerkliği”, “öğretim programı özerkliği” ve “öğretme süreci özerkliği” temalarında gruplandırılmıştır. Sonuç olarak öğretmenin denetim, yönetim süreçlerine katılımı, paydaşlarla iletişimi, öğretim yöntem ve teknikleri, öğretim programı ve mesleki gelişimi gibi konuları da kapsayan bütüncül bir bakış açısı ile ele alınması gerektiği düşünülmektedir. Bu şekilde geliştirilen ve desteklenen öğretmen özerkliğinin öğrencilerin akademik başarılarına katkısı olacağı söylenebilir.

Anahtar Kelime: Akademik başarı Öğretmen özerkliği Okul Öğretmen

Teachers' Views on the Effect of Teacher Autonomy on Students' Academic Achievement

Öz:

The study aims to investigate the effect of teacher autonomy on students' academic achievement according to teachers' views in depth. According to the opinions of the teachers, answers were sought for the questions "What are the autonomy behaviors of the teachers?" and "What kind of contributions does the autonomy of the teacher make to the increase of the academic achievement of the students?" in line with this purpose. Phenomenology design, one of the qualitative research methods, was used in the study. Criterion sampling method, one of the purposive sampling methods was used in the study. Teachers' views on teacher autonomy and its effect on students' academic achievement were grouped under the themes of "professional development autonomy," "professional communication autonomy," "curriculum autonomy," and "teaching process autonomy." As a result, it is considered that teacher autonomy should be handled with a holistic perspective, including supervision, participation in management processes, communication with stakeholders, teaching methods and techniques, curriculum, and professional development. Teacher autonomy developed and supported this way will improve students' academic achievement.

Anahtar Kelime: Academic achievement Teacher autonomy School Teacher

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ahmann, J. S. & Glock, M. D. (1971). Evaluating pupil growth: Principles of tests and measurement (4. b.). Boston: Allyn and Bacon.
Ainscow, M. (2016). Diversity and equity: A global education challenge. NZ J Educ Stud, 51, 143–155. https://doi.org/10.1007/s40841-016-0056-x
Anderson, L. W. (1987). The decline of teacher autonomy: Tears or cheers? International Review of Education, 33(3), 357-373. https://www.jstor.org/stable/i368314 sayfasından erişilmiştir.
Ayral, M., Özdemir, N., Türedi, A., Yılmaz-Fındık, L., Büyükgöze, H., Demirezen, S., Özarslan, H. & Tahirbegi, Y. (2014). Öğretmen özerkliği ile öğrenci başarısı arasındaki ilişki: PISA örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4[Özel Sayı 1], 207-218.
Banathy, H. B. (1968). Instructional systems. California: Fearon Publishers.
Bandura, A. (1995). Self-efficacy in changing societies. Cambridge: Cambridge University Press.
Buaraphan, K. (2012). Multiple perspectives on desirable characteristics of science teachers for educational reform. The Asia-Pacific Education Researcher, 21(2), 384-393.
Bulduklu, E. (2014). Okul müdürlerinin öğretimsel liderliği, öğretmen özyeterliği ve öğrenci başarısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi.) https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches. Los Angeles, USA: Sage.
Creswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (B. Demir & M. Bütün, Çev. Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Croninger, R. G., Rice, J. K., Rathbun, A. & Nishio, M. (2007). Teacher qualifications and early learning: Effects of certification, degree, and experience on first-grade student achievement. Economics of Education Review, 26(3), 312-324. https://doi.org/10.1016/j.econedurev.2005.05.008
Çolak, İ. & Altınkurt, Y. (2017). Okul iklimi ile öğretmenlerin özerklik davranışları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(1), 33-71.
Danielson, C. (2006). Teacher leadership that strengthens professional practice. Alexandria: Association for Supervision and Curriculum Development.
Erdoğdu, M. Y. (2006). Yaratıcılık ile öğretmen davranışları ve akademik başarı arasındaki ilişkiler. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(17), 95-106.
Eurydice. (2008). Avrupa'daki öğretmenlerin sorumluluk ve özerklik düzeyleri. Brussels: Publication Office of the European. https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/b36880f0-c8be-4517-a3d0-e4a23dc6f323/language-tr/format-PDF sayfasından erişilmiştir.
Farsides, T. & Woodfield, R. (2003). Individual differences and undergraduate academic success: the roles of personality, intelligence, and application. Personality and Individual Differences, 34(7), 1225-1243. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(02)00111-3
Farooq, M. S., Chaudhry, A. H., Shafiq, M. & Berhanu, G. (2011). Factors affecting students’ quality of academic performance: A case of secondary school level. Journal of Quality and Technology Management, 7(2), 1-14.
Fan, X. & Chen, M. (2001). Parental involvement and students' academic achievement: A meta-analysis. Educational Psychology Review, 13(1), 1-22.
Froeschle, J. G. & Crews, C. R. (2010). Examining teacher perspectives of creative relaxation. Journal of Creativity in Mental Health, 5(3), 209-304. https://doi.org/10.1080/15401383.2010.507581
Friedman, I. A. (1999). Teacher-Perceived work autonomy: The concept and its measurement. Educational and Psychological Measurement, 59(1), 58-76. https://doi.org/10.1177/0013164499591005
Fuller, B. & Clarke, P. (1994). Raising school effects while ignoring culture-local conditions and the influence of classroom tools, rules, and pedagogy. Review of Educational Research, 64, 119-57. https://doi.org/10.3102/00346543064001119
Garrison, W. M. (2004). Profiles of classroom practices in U.S. public schools. School Effectiveness and School Improvement: An International Journal of Research, Policy and Practice, 15(3-4), 377-406. https://doi.org/10.1080/09243450512331383252
Good, C. V. (1973). Dictionary of education (4. b.). New York: McGraw Hill Book Company.
Gutmann, A. (1999). Democratic education. Princeton: Princeton University Press.
Jovanovic, J., Saqr, M., Joksimovic, S. & Gasevic, D. (2021). Students matter the most in learning analytics: The effects of internal and instructional conditions in predicting academic success. Computers and Education, 172, 104251. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2021.104251.
Kılınç, A. Ç., Bozkurt, E. & İlhan, H. (2018). Öğretmen özerkliğine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, 9(18), 78-98.
Leithwood, K. & Jantzi, D. (2000). The effects of transformational leadership on organizational conditions and student engagement with school. Journal of Educational Administration, 38(2), 112-129. https://doi.org/10.1108/09578230010320064
Liu, H., Yao, M., Li, J. & Li, R. (2021). Multiple mediators in the relationship between perceived teacher autonomy support and student engagement in math and literacy learning. Educational Psychology, 41(2), 116-136. https://doi.org/10.1080/01443410.2020.1837346
MEB. (2021). İlköğretim kurumları (ilkokul ve ortaokul) haftalık ders çizelgesinde değişiklik yapılması. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_01/19093950_ilkogretim-hdc-karar-ve-eki-2022-2023.pdf sayfasından erişilmiştir.
Merriam, S. B. & Tisdell, E. J. (2016). Qualitative data analysis: A guide to design and implementation (4. b). San Francisco: Jossey-Bass A Wiley Brand.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (2016). Genişletilmiş bir kaynak kitap: Nitel veri analizi (S. Akbaba-Altun & A. Ersoy, Çev. Ed.) Ankara: Pegem Akademi.
OECD. (2004). What makes school systems perform? Seeing school systems through the prism of PISA. Paris: OECD Publishing. https://www.oecd.org/education/school/programmeforinternational studentassessmentpisa/33858946.pdf sayfasından erişilmiştir.
Özaslan, G. (2015). Öğretmenlerin sahip oldukları mesleki özerklik düzeyine ilişkin algılar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 3(2), 25-39. https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.3c2s2m
Öztürk, G. H. (2012). Öğretimin planlanmasında öğretmenin rolü ve özerkliği: Ortaöğretim tarih öğretmenlerinin yıllık plan hazırlama ve uygulama örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12, 271-299.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
Pearson, L. C. & Hall, B. C. (1993). Initial construct validation of the teaching autonomy scale. Journal of Educational Research, 86(3), 172-177.
Pearson, L. C. & Moomaw, W. (2005). The relationship between teacher autonomy and stress, work satisfaction, empowerment, and professionalism. Educational Research Quarterly, 29(1), 37-53. https://eric.ed.gov/?id=ej718115 sayfasından erişilmiştir.
Radovan, M. (2011). The relation between distance students’ motivation, their use of learning strategies and academic success. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 10(1), 216-222. https://eric.ed.gov/?id=EJ926571 sayfasından erişilmiştir.
Richardson, M., Abraham, C. & Bond, R. (2012). Psychological correlates of university students' academic performance: a systematic review and meta-analysis. Psychol Bull, 138(29), 353-387. https://psycnet.apa.org/ sayfasından erişilmiştir.
Rivkin, S. G., Hanushek, E. & Kain, J. F. (2005). Teachers, schools, and academic achievement. Econometrica, 73(2), 417-458. https://doi.org/10.1111/j.1468-0262.2005.00584.x
Sadık, F. (2002). Sınıf içindeki problem davranışların nedenleri. Eğitim Araştırmaları(9), 106-115.
Smith, R. C. (2000). Starting with ourselves: Teacher-learner autonomy in language learning. B. Sinclair, I. McGrath & T. Lamb (Ed.), Learner autonomy, teacher autonomy: Future directions içinde (s. 89-99). London: Longman.
Spinath, B. (2012). Academic achievement. V. S. Ramachandran (Ed.), Encyclopedia of human behavior içinde (s. 1-9). London: Academic Press.
Suna, H. E., Özer, M., Şensoy, S., Gür, B., Gelbal, S. & Aşkar, P. (2021). Türkiye'de akademik başarının belirleyicileri. Journal of Economy Culture and Society, 64, 1-20. https://doi.org/10.26650/JECS2021-934211
Şevik, Y. (2014). İlköğretim müdür ve müdür yardımcılarının öğrencilerin akademik başarısını etkileyen faktörlere ilişkin görüşleri ile akademik başarısına katkıları. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
Tan, L., Wei, B. & Cui, T. (2023) Relationships among perception of teacher autonomy support, achievement motivations, intellectual risk-taking, and science academic performance: a serial mediation model. International Journal of Science Education, 45(1), 43-64, https://doi.org/10.1080/09500693.2022.2151328
Uğurlu, Z. & Qahramanova, K. (2016). Opinions of school administrators and teachers on the teacher autonomy in Azerbaijan and Turkey’s education system. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 637-658. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2016.16.2-5000194946
UNESCO. (2018). Handbook on measuring equity in education. Montreal: UNESCO Institute for Statistics. http://uis.unesco.org/sites/default/files/documents/handbook-measuring-equity-education-2018-en.pdf sayfasından erişilmiştir.
Webb, P. T. (2002). Teacher power: The exercise of professional autonomy in an era of strict accountability. Teacher Development, 6(1), 47-62. https://doi.org/10.1080/13664530200200156
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.

APA	AKGÖZ E, Şahin F (2023). Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri. , 853 - 878. 10.37217/tebd.1280981
Chicago	AKGÖZ Ersin Eren,Şahin Fatih Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri. (2023): 853 - 878. 10.37217/tebd.1280981
MLA	AKGÖZ Ersin Eren,Şahin Fatih Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri. , 2023, ss.853 - 878. 10.37217/tebd.1280981
AMA	AKGÖZ E,Şahin F Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri. . 2023; 853 - 878. 10.37217/tebd.1280981
Vancouver	AKGÖZ E,Şahin F Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri. . 2023; 853 - 878. 10.37217/tebd.1280981
IEEE	AKGÖZ E,Şahin F "Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri." , ss.853 - 878, 2023. 10.37217/tebd.1280981
ISNAD	AKGÖZ, Ersin Eren - Şahin, Fatih. "Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri". (2023), 853-878. https://doi.org/10.37217/tebd.1280981

APA	AKGÖZ E, Şahin F (2023). Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 21(2), 853 - 878. 10.37217/tebd.1280981
Chicago	AKGÖZ Ersin Eren,Şahin Fatih Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 21, no.2 (2023): 853 - 878. 10.37217/tebd.1280981
MLA	AKGÖZ Ersin Eren,Şahin Fatih Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, vol.21, no.2, 2023, ss.853 - 878. 10.37217/tebd.1280981
AMA	AKGÖZ E,Şahin F Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2023; 21(2): 853 - 878. 10.37217/tebd.1280981
Vancouver	AKGÖZ E,Şahin F Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2023; 21(2): 853 - 878. 10.37217/tebd.1280981
IEEE	AKGÖZ E,Şahin F "Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri." Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 21, ss.853 - 878, 2023. 10.37217/tebd.1280981
ISNAD	AKGÖZ, Ersin Eren - Şahin, Fatih. "Öğretmen Özerkliğinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına Etkisine İlişkin Öğretmen Görüşleri". Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 21/2 (2023), 853-878. https://doi.org/10.37217/tebd.1280981