TY  - JOUR
TI  - Türkiye’nin Demokrasi Tarihinde Sıkıyönetim Uygulamalarının Yeri ve Sosyo-Politik Etkileri (1877-1946 Arası)
AB  - Anayasalı sisteme geçtiğimiz 1876’dan günümüze Türkiye’nin sürekli bir olağanüstü hal rejimleriyle yönetilmeye çalışıldığını görmekteyiz. Nitekim Osmanlı döneminde çıkarılan 1877 tarihli Sıkıyönetim Yasası’ndan günümüze kadar, ülke yönetimleri, tam 127 yıl boyunca sıkıyönetim ve olağanüstü hal uygulamalarına başvurmuştur. Anayasal sisteme geçen Osmanlı devletinde sıkıyönetimler, gerek o sırada iktidarda olan İstanbul hükümetinin muhalefeti susturmak için gerekse sonrasında iktidarı ele geçiren muhalif İttihat Terakki’nin yeniden Anayasal düzenin yerleşmesini temin etmek ve yapmak istedikleri reformları hayata geçirilebilmek için kullandıkları hukuki bir aparat durumundadır. Siyaseten kullanışlı bulunan bu hukuki aparat, örneğin I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı gibi olağanüstü dönemlerde varoluş amacına uygun olarak kullanıldığı gibi sonrasında sosyo-politik sorunları çözmekte aciz kalan hükümetlerin sık sık sığındıkları bir liman haline gelmiştir. Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri tarafından sıkça kullanılagelen “olağanüstü dönemlerden geçiyoruz” ifadesiyle vücut bulan de-facto uygulamaları da eklersek, olağanüstü uygulamaların, Avrupa tarihine kıyasla emekleme döneminde olan Türk demokrasisinin gelişimi önünde önemli bir engel oluşturduğunun altı çizilmelidir. Tarihsel olarak bakıldığında sıkıyönetimlerin sadece dönemin güvenlik ihtiyacına ilişkin olmadığı, sosyal, siyasal ve ekonomik bazı sonuçların da hedeflendiği görülmektedir. Bu bağlamda makale, Osmanlının son dönemleri ve Cumhuriyetin kuruluş yıllarını odağına almak suretiyle konuyu irdelemektedir.
AU  - çelik, seydi
PY  - 2023
JO  - Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
VL  - 11
IS  - 22
SN  - 2587-2419
SP  - 325
EP  - 350
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1220264
ER  -