Yıl: 2023 Cilt: 11 Sayı: 28 Sayfa Aralığı: 218 - 241 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7816/nesne-11-28-04 İndeks Tarihi: 20-01-2024

Türkiye'de Yaşayan Suriyeli ve Kürt Azınlık Gruplara Yönelik Tehdit Algılarına ve Tutumlara İlişkin Nitel Bir Araştırma

Öz:
İki çalışmalı bu araştırmada etnik kimliğini Türk olarak belirten Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının Türkiye'de yaşayan Suriyeli ve Kürt azınlık gruplara yönelik tehdit algıları ve olumlu ve olumsuz tutumları nitel yöntemle incelenmiştir. Yaşları 18-50 arasında değişen (〖Ort〗_yaş = 22.53, S = 4.19) 360 üniversite öğrencisinin katıldığı Çalışma 1'de katılımcılara, Türkiye'de yaşayan Suriyeli azınlık grubun ülke için nasıl bir tehdit oluşturabileceğini düşünüyorsunuz şeklinde açık uçlu bir soru yöneltilmiş ve katılımcı yanıtları 7 kategoride ve bu kategorilerin altında yer alan 27 temada gruplanmıştır. Yaşları 18-47 arasında değişen (〖Ort〗_yaş = 22.50, S = 3.39) 406 üniversite öğrencisinin katıldığı Çalışma 2'de ise katılımcılara, Türkiye'de yaşayan Suriyeli azınlık grup ve Türkiye'de yaşayan Kürt azınlık grup hakkında ne düşünüyorsunuz şeklinde açık uçlu iki soru sorulmuş ve yanıtlar 10 kategoride ve bu kategorilerin altında yer alan 39 temada gruplanmıştır. Kürt gruba kıyasla Suriyeli grubun daha ciddi bir tehdit olarak değerlendirildiği görülmektedir. Ayrıca, Suriyeli gruba kıyasla Kürt gruba yönelik olumlu tutumlar daha sık ifade edilmiştir. Türkiye'de yaşayan en geniş iki azınlık gruba yönelik görüşleri karşılaştırmalı şekilde inceleyen bu çalışmada saptanan kategoriler ve temalar ülkede azınlık-çoğunluk gruplar arası ilişkilere odaklanan araştırmacılara kaynak sağlayacak ve azınlık grupların topluma uyum sürecini kolaylaştıracak politikaları geliştirme sürecinde yetkili taraflar için faydalı olacaktır.
Anahtar Kelime: Suriyeli azınlık grup Kürt azınlık grup algılanan tehdit tutum nitel yöntem

Öz:
In this research consisting of two studies, the threat perceptions and positive and negative attitudes of Turkish citizens who define their ethnic identity as Turkish towards Syrian and Kurdish minority groups living in Turkey were examined with a qualitative method. In Study 1, in which 360 university students between the ages of 18-50 (𝑀age= 22.53; SD = 4.19) participated, an open-ended question was asked to the participants as to what kind of a threat you think the Syrian minority group living in Turkey could pose to the country and the participants' responses were grouped under 7 categories and 27 themes. In Study 2, in which 406 university students aged between 18-47 (𝑀age= 22.50; SD = 3.39) participated, the participants were asked two open-ended questions about what they think about the Syrian minority group living in Turkey and the Kurdish minority group living in Turkey, and the answers were grouped under 10 categories and 39 themes. Compared to the Kurdish group, the Syrian group is seen as a more serious threat. In addition, positive attitudes towards the Kurdish group were expressed more frequently compared to the Syrian group. The categories and themes identified in this study, which comparatively examines the views of the two largest minority groups living in Turkey, will provide resources for researchers focusing on minority-majority relations in the country and will be useful for the authorized parties in the process of developing policies that will facilitate the integration of minority groups into society.
Anahtar Kelime: Syrian minority group Kurdish minority group perceived threat attitude qualitative method

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abeywickrama, R. S., Laham, L. M. ve Crone, D. L. (2018). Immigration and receiving communities: The utility of threats and emotions in predicting action tendencies towards refugees, asylumseekers and economic migrants. Journal of Social Issues, 74(4), 756–773. https://doi.org/10.1111/josi.12297
  • Akar, S. ve Erdoğdu, M. M. (2019). Syrian refugees in Turkey and integration problem ahead. Journal of International Migration and Integration, 20(3), 925-940. https://doi.org/10.1007/s12134-018-0639-0
  • Akgül, A., Kaptı, A. ve Demir, O. Ö. (2015). Göç ve kamu politikaları: Suriye krizi üzerine bir analiz. The GLOBAL: A Journal of Policy and Strategy, 1(2), 1-22.
  • Alacahan, O. ve Duman, B. (2011). Dışlanma, ayrımcılık, mezhep ve etniklikler arası eşitsizlikler. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 1-29.
  • Aron, A., McLaughlin-Volpe, T., Mashek, D., Lewandowski, G., Wright, S. C. ve Aron, E. N. (2004). Including others in the self. European Review of Social Psychology, 15(1), 101-132. https://doi.org/10.1080/10463280440000008
  • Bağcı, S. Ç. ve Çelebi, E. (2017). Gruplararası temas ve çatışma ile azınlıklara yönelik tutumlar ve çokkültürlülüğe destek arasındaki ilişkiler: Gruplararası tehdit ve kaygının aracı rolü. Türk Psikoloji Yazıları, 20, 3-18.
  • Balaban, Ç. D. (2013). The roles of intergroup threat, social dominance orientation and right-wing authoritarianism in predicting Turks' prejudice toward Kurds. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
  • Barkey, H. J. ve Fuller, G. E. (1997). Turkey's Kurdish question: Critical turning points and missed opportunities. The Middle East Journal, 51(1), 59-79.
  • Bektaş, R. B., Karacan, E. ve Alhan, A. (2015). Gruplararası ilişkiler, nefret söylemine yönelik tutum ve algılanan nefret davranışı. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(7), 35-58.
  • Bora, T. (2006). Medeniyet kaybı: Milliyetçilik ve faşizm üzerine yazılar. Birikim.
  • Bozoğlan, M. (2019). Sosyal mesafenin önyargı ve ayrımcılık üzerine etkisi: Türkiye'deki Türk, Kürt ve Arap etnik grupları üzerine bir çalışma. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
  • Cottrell, C. A. ve Neuberg, S. L. (2005). Different emotional reactions to different groups: A sociofunctional threat-based approach to" prejudice". Journal of personality and social psychology, 88(5), 770-789. https://doi.org/10.1037/0022-3514.88.5.770
  • Çakal, H., Hewstone, M., Güler, M., ve Heath, A. (2016). Predicting support for collective action in the conflict between Turks and Kurds: Perceived threats as a mediator of intergroup contact and social identity. Group Processes & Intergroup Relations, 19(6), 732-752. https://doi.org/10.1177/1368430216641303
  • Çakın, B. (2020). Farklılaşan ötekiler: Kürtlere ve Suriyeli sığınmacılara yönelik Ekşi Sözlük'te yer alan temsillerin karşılaştırılması. Liberal Düşünce Dergisi, 25(98), 65-81. https://doi.org/10.36484/liberal.645944
  • Çelik, A. B. (2010). Turkey: Kurdish question and the coercive state. T. Paffenholz (Ed.), Civil society and peacebuilding: A critical assessment içinde (s. 153-179). Lynne Reiner.
  • Çoksan, S., Erdugan, C. ve Öner-Özkan, B. (2020). The common other Syrian: The Syrian Refugee representation in the context of social identity and realistic threat. [Yayınlanmamış taslak]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
  • Çoymak, A. (2018). Kimmi̇ş o ayrılıkçı: Türki̇ye'de uzun süredi̇r devam eden Türk-Kürt çatışmasının çoklu sosyal ki̇mli̇k di̇namikleṙini̇ çözümlemek. Türk Psikoloji Yazıları 21(Özel Sayı), 38–61.
  • Devine, P. G. (1989). Stereotypes and prejudice: Their automatic and controlled components. Journal of Personality and Social Psychology, 56(1), 5-18. https://doi.org/10.1037/0022-3514.56.1.5
  • Dijker, A. J. (1987). Emotional reactions to ethnic minorities. European Journal of Social Psychology, 17(3), 305-325. https://doi.org/10.1002/ejsp.2420170306
  • Dixon, J. C. ve Ergin, M. (2010). Explaining anti Kurdish beliefs in Turkey: Group competition, identity, and globalization. Social Science Quarterly, 91(5), 1329-1348. https://doi.org/10.1111/j.1540-6237.2010.00734.x
  • Doosje, B., Zimmermann, A., Küpper, B., Zick, A. ve Meertens, R. L. (2009). Terrorist threat and perceived Islamic support for terrorist attacks as predictors of personal and institutional out group discrimination and support for anti immigration policies. Evidence from 9 European countries. Revue Internationale de Psychologie Sociale, 22, 203–233.
  • Duman, B. (2013). Yoğun göç almış metropollerde etniklik ve öteki ile ilişki. İstanbul University Journal of Sociology, 3(27), 1-24.
  • Ekici, H. (2019). Türk toplumunda Suriyelilere yönelik algılanan tehditler ve çözüm önerileri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19(44), 695-730. https://doi.org/10.21560/spcd.v19i49119.487325
  • Elitsoy, Z. (2020). Türkiye'de kentsel alanda ev sahibi topluluklar ve Suriyeli mülteciler arasında yaşanan sosyoekonomik uyuşmazlıkta siyasal güvenin rolü. Psikoloji Çalışmaları, 40(2), 579-597. https://doi.org/10.26650/SP2019-0094
  • Erdoğan, M. M. (2014). Türkiye'deki Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum araştırması. Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi.
  • Esses, V. M. ve Dovidio, J. F. (2002). The role of emotions in determining willingness to engage in intergroup contact. Personality and Social Psychology Bulletin, 28(9), 1202-1214. https://doi.org/10.1177/01461672022812006
  • Esses, V. M., Haddock, G. ve Zanna, M. P. (1993). Values, stereotypes, and emotions as determinants of intergroup attitudes. Affect, cognition and stereotyping içinde (s. 137-166). Academic Press.
  • Euronews. (2021). https://tr.euronews.com/2021/08/21/hangi-ulkede-kac-afgan-multeci-var-turkiye-de-yakalanan-duzensiz-gocmenlerin-say-s-ne
  • Fırat, M. (2019). Turks' prejudice against Kurds and Syrians: the role of contact, identification, and threat. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Boğaziçi Üniversitesi.
  • Girgin, S. Z. S. ve Cebeci, G. T. (2017). The effects of an immigration policy on the economic integration of migrants and on natives' attitudes: The case of Syrian refugees in Turkey. International Journal of Humanities and Social Sciences, 11(4), 1065–1071.
  • Göregenli, M. (2012). Temel kavramlar: Önyargı, kalıpyargı ve ayrımcılık. K. Çayır ve. M. Ayan Ceyhan (Ed.), Ayrımcılık: Çok boyutlu yaklaşımlar (1. baskı) içinde (s. 17-27). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Hanefi-Topal, M., Özer, U. ve Dokuzlu, E. (2017).Public perception of Syrian refugees in Turkey: An empirical explanation using extended integrative threat theory. Problemy Polityki Spolecznej Studia I Dyskusje, 38(3), 35-58.
  • Joffe, H. ve Yardley, L. (2004). Content and thematic analysis. D. F. Marks ve L. Yardley (Ed.), Research methods for clinical and health psychology içinde (s. 56-68). Sage
  • Kağıtçıbaşı, Ç. ve Cemalcılar, Z. (2014). Dünden bugüne insan ve insanlar: Sosyal psikolojiye giriş (16. baskı). Evrim Yayınları.
  • Karaoğlu, E. (2015). The role of social dominance orientation, empathy and perceived threat in predicting prejudice of Turkish citizens toward Syrian immigrants. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
  • Karasu, M. A. (2018). Türkiye'deki suriyeli sığınmacıların kentlerde neden oldukları güvenlik riskleri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36(2), 51-74. https://doi.org/10.17065/huniibf.297796
  • Karataş, M. (2015). Türk yazılı basınında Suriyeli sığınmacılar ile halk arasındaki ilişkinin incelenmesi. Göç Araştırmaları Dergisi, 1(2), 112-151.
  • Konda (2011). Kürt Meselesinde Algı ve Beklentiler. https://konda.com.tr/wp-content/uploads/2017/02/2011_06_KONDA_Kurt_Meselesinde_Algi_ve_Beklentiler.pf
  • Koser-Akcapar, S. K. ve Simsek, D. (2018). The politics of Syrian refugees in Turkey: A question of inclusion and exclusion through citizenship. Social Inclusion, 6(1), 176-187. https://doi.org/10.17645/si.v6i1.1323
  • Landis, J. R. ve Koch, G. (1977). The measurement of observer agreement for categorical data. Biometrics, 33, 159-174. https://doi.org/10.2307/2529310
  • Landmann, H., Gaschler, R. ve Rohmann, A. (2019). What is threatening about refugees? Identifying different types of threat and their associations with emotional responses and attitudes towards refugee migration. European Journal of Social Psychology, 49(7), 1401-1420. https://doi.org/10.1002/ejsp.2593
  • Moscovici, S. (1994). Three concepts: Minority, conflict, and behavioral style. S. Moscovici, A. Mucci-Faina ve A. Maass (Ed.), Minority influence içinde (s. 233-252). Nelson-Hall Publishers.
  • Oytun, O. ve Gündoğar, S. S. (2015). Suriyeli Sığınmacıların Türkiye'ye Etkileri Raporu. ORSAM-TESEV Rapor No: 195, Ankara.
  • Özdemir, F. ve Öner-Özkan, B. (2016). Türkiye'de sosyal medya kullanıcılarının Suriyeli mültecilere ilişkin sosyal temsilleri. Nesne, 4(8), 229-246. https://doi.org/10.7816/nesne-04-08-04
  • Özdemir, F. ve Özkan, T. (2020). Türkiye'de ulusal kimlik inşası ve siyasi parti kimlikleri. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(38), 525-563. https://doi.org/10.21550/sosbilder.591332
  • Saçan, S., Cizdan, G. ve Tabak, H. D. (2017). Aydın halkının Suriyeli göçmenlere yönelik bakış açısının incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(1), 28-38.
  • Saraçoğlu, C. (2009). İzmirli orta sınıfta Kürt algısı: Mekân, sınıf ve kentsel yaşam. Praksis, 21(3), 17-46.
  • Sezgin, D. ve Wall, M. A. (2005). Constructing the Kurds in the Turkish press: A case study of Hürriyet newspaper. Media, Culture and Society, 27(5), 787-798. https://doi.org/10.1177/0163443705055735
  • Stangor, C., Sullivan, L. A. ve Ford, T. E. (1991). Affective and cognitive determinants of prejudice. Social Cognition, 9(4), 359-380. https://doi.org/10.1521/soco.1991.9.4.359
  • Stephan, W. G., Renfro, C. L., Esses, V. M., Stephan, C. W. ve Martin, T. (2005). The effects of feeling threatened on attitudes toward immigrants. International Journal of Intercultural Relations, 29(1), 1-19. https://doi.org/10.1016/j.ijintrel.2005.04.011
  • Stephan, W. G. ve Stephan, C. W. (1996). Predicting prejudice. International Journal of Intercultural Relations, 20(3-4), 409-426. https://doi.org/10.1016/0147-1767(96)00026-0
  • Stephan, W. G. ve Stephan, C. W. (2000). An integrated threat theory of prejudice. S.Oskamp (Ed.), Reducing prejudice and discrimination içinde (s. 23–45). Lawrence Erlbaum Associates Publishers.
  • Stephan, W. G., Ybarra, O. ve Morrison, K. R. (2009). Intergroup threat theory. T. D. Nelson (Ed.), Handbook of prejudice, stereotyping, and discrimination içinde (s. 43–59). Psychology Press.
  • Şahin, M. ve Eşici, H. (2020). Türkiye'de yaşayan Suriyeli göçmenler ile Türklerin birlikte yaşam kültürü: Değerler, fırsatlar, engeller. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(22), 72-99. https://doi.org/10.33692/avrasyad.647200
  • Tajfel, H. (1982). Social psychology of intergroup relations. Annual Review of Psychology, 33, 1-39. https://doi.org/10.1146/annurev.ps.33.020182.000245
  • Tajfel, H., Billig, M., Bundy, R. ve Flament, C. (1971). Social categorization and intergroup behavior. European Journal of Social Psychology, 1, 149-178. https://doi.org/10.1002/ejsp.2420010202
  • Tajfel, H. ve Turner, J. C. (1979). The social identity theory of intergroup behavior. S. Worchel ve W. G. Austin, (Ed.), Psychology of intergroup relations içinde (s. 33-47). Brooks/Cole Publishing Company.
  • Taşdemir, N. (2018). Ulusal kimliğin sınırlarını tanımlama biçimleri ve Türkiye'ye gelen Suriyeli sığınmacılara yönelik tutumlar. Türk Psikoloji Yazıları, 21, 3-18. T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2021). Yıllara Göre Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyeliler. https://www.goc.gov.tr/gecicikoruma5638
  • Uluğ, Ö., Odağ, Ö., Cohrs, J. ve Holtz, P. (2017). Understanding the Kurdish conflict through the eyes of Kurds and Turks. International Journal of Conflict Management, 28(4), 483-508. https://doi.org/10.1037/pac0000485
  • UNHCR. (2021, Mart 15). Syria Emergency. https://www.unhcr.org/syria-emergency.html
  • Yegen, M. (2009). ''Prospective-Turks'' or ''Pseudo-Citizens'': Kurds in Turkey. Middle East Journal, 4, 597-615. https://doi.org/10.1353/mej.0.0096
APA Özdemir F, Duruk Z, Yardım S, Çakır E, Buğur A, IPLIKCI A (2023). Türkiye'de Yaşayan Suriyeli ve Kürt Azınlık Gruplara Yönelik Tehdit Algılarına ve Tutumlara İlişkin Nitel Bir Araştırma. , 218 - 241. 10.7816/nesne-11-28-04
Chicago Özdemir Fatih,Duruk Zeynep Ceren,Yardım Seda,Çakır Esra,Buğur Ahmet Ömer,IPLIKCI AYSE BÜSRA Türkiye'de Yaşayan Suriyeli ve Kürt Azınlık Gruplara Yönelik Tehdit Algılarına ve Tutumlara İlişkin Nitel Bir Araştırma. (2023): 218 - 241. 10.7816/nesne-11-28-04
MLA Özdemir Fatih,Duruk Zeynep Ceren,Yardım Seda,Çakır Esra,Buğur Ahmet Ömer,IPLIKCI AYSE BÜSRA Türkiye'de Yaşayan Suriyeli ve Kürt Azınlık Gruplara Yönelik Tehdit Algılarına ve Tutumlara İlişkin Nitel Bir Araştırma. , 2023, ss.218 - 241. 10.7816/nesne-11-28-04
AMA Özdemir F,Duruk Z,Yardım S,Çakır E,Buğur A,IPLIKCI A Türkiye'de Yaşayan Suriyeli ve Kürt Azınlık Gruplara Yönelik Tehdit Algılarına ve Tutumlara İlişkin Nitel Bir Araştırma. . 2023; 218 - 241. 10.7816/nesne-11-28-04
Vancouver Özdemir F,Duruk Z,Yardım S,Çakır E,Buğur A,IPLIKCI A Türkiye'de Yaşayan Suriyeli ve Kürt Azınlık Gruplara Yönelik Tehdit Algılarına ve Tutumlara İlişkin Nitel Bir Araştırma. . 2023; 218 - 241. 10.7816/nesne-11-28-04
IEEE Özdemir F,Duruk Z,Yardım S,Çakır E,Buğur A,IPLIKCI A "Türkiye'de Yaşayan Suriyeli ve Kürt Azınlık Gruplara Yönelik Tehdit Algılarına ve Tutumlara İlişkin Nitel Bir Araştırma." , ss.218 - 241, 2023. 10.7816/nesne-11-28-04
ISNAD Özdemir, Fatih vd. "Türkiye'de Yaşayan Suriyeli ve Kürt Azınlık Gruplara Yönelik Tehdit Algılarına ve Tutumlara İlişkin Nitel Bir Araştırma". (2023), 218-241. https://doi.org/10.7816/nesne-11-28-04
APA Özdemir F, Duruk Z, Yardım S, Çakır E, Buğur A, IPLIKCI A (2023). Türkiye'de Yaşayan Suriyeli ve Kürt Azınlık Gruplara Yönelik Tehdit Algılarına ve Tutumlara İlişkin Nitel Bir Araştırma. Nesne Dergisi, 11(28), 218 - 241. 10.7816/nesne-11-28-04
Chicago Özdemir Fatih,Duruk Zeynep Ceren,Yardım Seda,Çakır Esra,Buğur Ahmet Ömer,IPLIKCI AYSE BÜSRA Türkiye'de Yaşayan Suriyeli ve Kürt Azınlık Gruplara Yönelik Tehdit Algılarına ve Tutumlara İlişkin Nitel Bir Araştırma. Nesne Dergisi 11, no.28 (2023): 218 - 241. 10.7816/nesne-11-28-04
MLA Özdemir Fatih,Duruk Zeynep Ceren,Yardım Seda,Çakır Esra,Buğur Ahmet Ömer,IPLIKCI AYSE BÜSRA Türkiye'de Yaşayan Suriyeli ve Kürt Azınlık Gruplara Yönelik Tehdit Algılarına ve Tutumlara İlişkin Nitel Bir Araştırma. Nesne Dergisi, vol.11, no.28, 2023, ss.218 - 241. 10.7816/nesne-11-28-04
AMA Özdemir F,Duruk Z,Yardım S,Çakır E,Buğur A,IPLIKCI A Türkiye'de Yaşayan Suriyeli ve Kürt Azınlık Gruplara Yönelik Tehdit Algılarına ve Tutumlara İlişkin Nitel Bir Araştırma. Nesne Dergisi. 2023; 11(28): 218 - 241. 10.7816/nesne-11-28-04
Vancouver Özdemir F,Duruk Z,Yardım S,Çakır E,Buğur A,IPLIKCI A Türkiye'de Yaşayan Suriyeli ve Kürt Azınlık Gruplara Yönelik Tehdit Algılarına ve Tutumlara İlişkin Nitel Bir Araştırma. Nesne Dergisi. 2023; 11(28): 218 - 241. 10.7816/nesne-11-28-04
IEEE Özdemir F,Duruk Z,Yardım S,Çakır E,Buğur A,IPLIKCI A "Türkiye'de Yaşayan Suriyeli ve Kürt Azınlık Gruplara Yönelik Tehdit Algılarına ve Tutumlara İlişkin Nitel Bir Araştırma." Nesne Dergisi, 11, ss.218 - 241, 2023. 10.7816/nesne-11-28-04
ISNAD Özdemir, Fatih vd. "Türkiye'de Yaşayan Suriyeli ve Kürt Azınlık Gruplara Yönelik Tehdit Algılarına ve Tutumlara İlişkin Nitel Bir Araştırma". Nesne Dergisi 11/28 (2023), 218-241. https://doi.org/10.7816/nesne-11-28-04