TY  - JOUR
TI  - HIV-1 Enfekte Bireylerde İnsan Lökosit Antijeni (HLA)-B*57:01 Pozitifliği Prevalansının Dağılımı ve Tedavi Üzerine Etkileri: Türkiye Haritası-BUHASDER Çalışma Grubu
AB  - İnsan immün yetmezlik virüsü [human immunodeficiency virus (HIV)]/kazanılmış immün yetmezlik sendromu [acquired immune deficiency syndrome (AIDS)], tüm yaş gruplarındaki bireylerin hem beklenen yaşam süresini hem de genel yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen kritik bir küresel halk sağlığı sorunudur. HIV enfeksiyonunun manzarası, etkin kombine antiretroviral tedavilerin (ART) kullanılmaya başlanması nedeniyle son yıllarda önemli ölçüde değişmiştir. HIV tedavisi için birinci basamak ART rejimlerinin temel bileşenlerinden biri, bir nükleozid HIV ters transkriptaz inhibitörü olan abakavirdir. Abakavir viral replikasyonu baskılamada ve hastalığı yönetmede etkili olsa da HLA-B*57:01 pozitif hastalarda yaşamı tehdit eden aşırı duyarlılık reaksiyonunun ortaya çıkma potansiyeli nedeniyle klinik faydası gölgelenmektedir. Ülkemizde HIV-1 ile enfekte hastalarda HLA-B*57:01 prevalansı ile ilgili çeşitli merkezlerden elde edilen lokal veriler mevcuttur. Bu çalışmada, ülkemizin birçok bölgesinde takip ve tedavisi yapılan HIV ile enfekte hastalarda HLA-B*57:01 genotipinin prevalansını belirlemek amaçlanmıştır. Bu çalışma, 01.01.2019-31.07.2022 tarihleri arasında HIV-1 ile enfekte tanısı alan 18 yaş ve üzerindeki hastaların verilerinden oluşan retrospektif bir çalışmadır. Katılımcıların yaş, cinsiyet, doğum yeri, hastalığın bulaş şekli, ölüm durumları, ilk klinik başvurudaki CD4+ T hücre sayısı ve HIV RNA düzeyleri, HLA-B*57:01 pozitifliği ve kullanılan yöntem, hastalığın klinik evresi, almış oldukları tedavi ile oluşan virolojik yanıt süresi hasta dosyalarından kaydedilmiştir. Toplam 16 merkezden veri toplanmış olup her merkez HLA-B*57:01’i tespit etmek için farklı yöntemler kullanmıştır. Bunlar; diziye özgül oligonükleotit prob hibridizasyon (SSOP), DNA dizi tabanlı tiplendirme (SBT), tekli özgül primer-polimeraz zincir reaksiyonu [single-specific primerpolymerase chain reaction (SSP-PCR)], alele özgül PCR [allele specific-PCR (AS-PCR)] ve kantitatif PCR [quantitative-PCR (Q-PCR)] yöntemleridir. Çalışmaya HIV ile enfekte 523 erkek (%86), 85 (%14) kadın olmak üzere toplam 608 kişi dahil edilmiştir. Hastaların yaş ortalaması 36.9 ± 11.9 (18-73) yıl olarak saptanmıştır. HLA-B*57:01 aleli prevalansı %3.6 (22 hasta) olarak bulunmuştur. HLA-B*57:01 aleli pozitif bulunan hastaların CD4+ T lenfosit sayısı 10 hastada (%45.5) > 500/mm3 olarak saptanırken, HLA-B*57:01 negatif hastalarda ise CD4+ T lenfosit sayısı 216 hastada (%36.9) > 500/mm3 olarak bulunmuştur (p> 0.05). HLA-B*57:01 aleli pozitif bulunan hastalarda tanı anında viral yük daha düşük olarak gözlenmiş ancak istatistiksel olarak anlamlı saptanmamıştır (p> 0.05). Hastaları takip eden merkezlerde farklı tedavi algoritmaları kullanılmakla birlikte HLA-B*57:01 pozitif olan olgularda virolojik yanıt süresinin daha kısa olduğu tespit edilmiştir (p= 0.006). HLA-B*57:01 aleli varlığının her ne kadar aşırı duyarlılıkla olan ilişkisi nedeniyle olumsuz bir etkisi olsa da HIV enfeksiyonunun daha yavaş ilerlemesi ve AIDS gelişme riskinin azalmasıyla olan ilişkisi nedeniyle de ilgi çekmeye devam edecek gibi durmaktadır. Ayrıca “HIV enfeksiyonu tedavisi için abakavir içeren ART rejimi başlamadan önce, hastaların HLA-B*57:01 açısından taranması maliyet etkin midir?” sorusunun cevabı aransa da HIV tedavi rehberleri bu konuda risk altındaki hastaların belirlenmesi için taramayı önermeye devam edecek gibi gözükmektedir.
AU  - BÜYÜKTUNA, SEYİT ALİ
AU  - Öksüz, Caner
AU  - Tahmaz, Alper
AU  - Sarıgül, Figen
AU  - Türken, Melda
AU  - Baran, Ali Irfan
AU  - Gunal, Ozgur
AU  - Topal, Şeyma
AU  - Sarıkaya, Burak
AU  - Çelik Ekinci, Semiha
AU  - Kaya, Selçuk
AU  - ALKAN, Sevil
AU  - Altunsoy, Adalet
AU  - yürük atasoy, pınar
AU  - İNAN, DİLARA
AU  - Köse, Adem
AU  - Ince, Nevin
AU  - Senbayrak, Seniha
AU  - Kaya, Safak
AU  - Özgüler, Müge
AU  - DİNDAR DEMİRAY, EMİNE KÜBRA
AU  - köse, şükran
DO  - 10.5578/mb.20249903
PY  - 2024
JO  - Mikrobiyoloji Bülteni
VL  - 58
IS  - 1
SN  - 0374-9096
SP  - 29
EP  - 38
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1221997
ER  -