Bakım Verenin Yapay Bozukluğu (Munchausen By Proxy Sendromu) ve Sosyal Hizmet Müdahalesi
Yıl: 2024 Cilt: 35 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 153 - 172 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33417/tsh.1337039 İndeks Tarihi: 06-02-2024
Bakım Verenin Yapay Bozukluğu (Munchausen By Proxy Sendromu) ve Sosyal Hizmet Müdahalesi
Öz: Çocuk istismarının ağır bir formu olan ve literatürde Munchausen By Proxy Sendromu olarak da ifade edilen Bakım Verenin Yapay Bozukluğu hem çocuk koruma hem de ruh sağlığı alanında sosyal hizmet müdahalesi gerektirmektedir. Sendrom tıbbi, hukuki ve psikososyal boyutlarının olması bakımından bütüncül bakış açısıyla değerlendirilmesi gereken ancak nadiren fark edilen bir bozukluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Çocuğun korunması, koruyucu önleyici tedbirlerin alınması ve yasal işlemlerin başlatılmasında multidisipliner ekip ile çalışma önemli olmaktadır. Tanı, tedavi ve taburculuk sonrası sürecin her aşamasında yer alan ve bütüncül bakış açısı ile müdahale planını oluşturarak çocuğun korunmasında etkin rol alan sosyal hizmet uzmanları önemli bir paydaşı oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında Bakım Verenin Yapay Bozukluğuna, hukuki boyutuna ve sosyal hizmet müdahalesine odaklanılmıştır.
Anahtar Kelime: Factitious Disorder Imposed on Another1 (Munchausen By Proxy Syndrome) and Socıal Work Interventıon
Öz: Factitious Disorder İmposed on Another, which is a severe form of child abuse and is also referred to as Munchausen By Proxy Syndrome in the literature, requires social work intervention in the fields of both child protection and mental health.The syndrome appears as a disorder that needs to be evaluated from a holistic perspective in terms of its medical, legal and psychosocial dimensions, but is rarely noticed. Working with a multidisciplinary team is important in protecting the child, taking protective preventive measures and initiating legal procedures. Social workers, who are involved in every stage of the diagnosis, treatment and post-discharge process and take an active role in protecting the child by creating an intervention plan with a holistic perspective, constitute an important stakeholder. The scope of the study focused on the Factitious Disorder İmposed on Another, its legal dimension and social work intervention.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- Abdurrachid, N., Marques, J.G.(2020). Munchausen syndrome by proxy (MSBP): a review regarding perpetrators of factitious disorder imposed on another (FDIA). CNS Spectrums.
- Ağırtan, C., Akar, T., Akbaş, S., Akdur, R., Aydın C., Aytar G.,...Yurdakök, K.(2009). Establishment of interdisciplinary child protection teams in Turkey 2002–2006: Identifying the strongest link
- can make a difference. Child Abuse & Neglect, 33(4), 247-255.
- Baran, G., Tiryaki, A. Y. (2017). Bir Çocuk İstismarı Türü Olarak "Munchausen By Proxy Sendromu". Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 107-124.
- Bahar, G., Savaş, H. (2013). Ruh Sağlığı Çalışmalarında Sosyal Hizmet Mesleğinin Rolü. New/Yeni Symposium Journal, 51(2), 83-90.
- Başbakkal, Z. (1994). Ebeveynlerin Neden Olduğu Munchausen Sendromu. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 10(3), 59-65.
- Cording, J., Carter, M. (2021). Factitious Disorder Imposed on Another: Literature scan. . Wellington, New Zealand: Oranga Tamariki.
- Çamsarı, U. M. (2012). Psikiyatri nedir, ne değildir? Türk Psikiyatri: http://www.turkpsikiyatri.org/blog/2012/01/18/psikiyatri-nedir-ne-degildir/ adresinden alındı.
- Çölgeçen, Y., Abay, A.R., (2018). Psikiyatrik Sosyal Hizmet- Koruyucu, Tedavi Edici ve Rehabilite Edici Ruh Sağlığı Alanında Sosyal Çalışmacıların Rolü. OPUS International Journal of Society Researches, 9(16), 2147-2185. doi:10.26466/opus.484950.
- Duyan V., Saruç S. (2009). Psikiyatride Ekip Çalışması ve Sosyal Hizmet Bakış Açısı. Kriz Dergisi, 17(1), 37-44.
- Eşiyok, B., Hancı H. (2000). Munchausen by Proxy Sendromu: Vekâleten Hastalık. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 9, 1-4.
- Eşiyok, B., Hancı H. (2001). Yapay Bozukluk: Munchausen Sendromu. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 10(9), 326-327.
- Faedda, N., Baglioni, V., Guidetti, V., Cerutti, R., Mauro, C., Ardizzone, I., Natalucci, G.(2018). Don't Judge a Book by Its Cover: Factitious Disorder Imposed on Children-Report on 2 Cases. Front Pediatr.
- Geracioti, T.D., Van-Dyke, C., Mueler, J., Merrin E. (1987). The onset of Munchausen's syndrome. Gen Hosp Psychiatry, 9(6), 405-409.
- Gökler, B., Taner, Y. (2004). Çocuk İhmali ve İstismarı: Psikiyatrik Yönleri. Hacettepe Tıp Dergisi, 35(2), 82-86.
- Gray, J., Betovım, A. (1996). Illness induction syndrome: paper I—a series of 41 children from 37 families identified at The Great Ormond Street Hospital for Children NHS Trust. Child Abuse & Neglect, 20(8), 655-673.
- İçme, F., Acehan, S., Bilen, A., Ay, M.O., Gülen, M., Avcı, A., (2013). Çocuk İstismarı ve İhmalinin Değerlendirilmesi. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 22(4), 591-614.
- Jones, J.G.,Butler, H.L.,Perdue, J.D., Stern, H.P.,Woody, R.C. (1986). Munchausen syndrome by proxy. Child Abuse Neglect, 10(1), 33-40. doi: 10.1016/0145-2134(86)90029-3.
- Kaynak, A. D., Balseven Odabaşı, A., Foto Özdemir, D., Akçan, R., Tümer, A.R. (2015). Türk Hukuk Sisteminde Munchausen By Proxy Sendromu: İki Olgu Sunumu. 12. Adli Bilimler Kongresi (s. 154). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Kırcı, G., Yurtsever, N., Okumuş, H., Birincioğlu, İ., (2015). "Bir Munchausen By Proxy” Sendromu Olgusu: Tanılamada Yaşanan Güçlükler. Türkiye Klinikleri, 51-55.
- Libow, j., Schreier, H., (1986). Three forms of fictitious illness in children: when is it Munchausen syndrome by proxy? American Orthopsychiatry Association, 56(4), 602-611.
- McClure, R.J., Davis, P.M.,Meadow, S.R., Sibert, J.R. (1996). Epidemiology of Munchausen syndrome by proxy, non-accidental poisoning, and non-accidental suffocation. Archives of Disease in Childhood, 75(1), 57-61. doi:10.1136/adc.75.1.57
- Meadow, R. (1989). Munchausen syndrome by proxy. British Medical Journal, 248-250.
- Özdemir, F. D., Yalçın, S., Akgül, S., Evinç, Ş.G., Karhan, A., Karadağ, F., Balseven Odabaşı, A., Tekşam, Ö., Yıldız, İ., Kanbur, N., Özmert, E., Derman O., Tümer, A.R., Atik, H., İnce, T., Yurdakök, K., Gökler, B., Kale, G. (2015). Munchausen by Proxy Syndrome: A Case Series Studyfrom Turkey. J Fam Violence.
- Özdemir, D. F. (2020). Yapay bozukluk/bakım verenin yapay bozukluğu olgularına psikodinamik bakış ve klinik yaklaşım: Bir gözden geçirme. Klinik Psikiyatri Dergisi, 23, 503-517.
- Özden, S. A. (2015). Şizofreni Tanısı Almış Bireylerin Ailelerinin Bakım Verme Deneyimleri ve Sosyal Destek İlişkilerinin Psikiyatrik Sosyal Hizmet Temelinde İncelenmesi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Özbesler, C., Çoban A.İ. (2010). Ebeveyn Yoluyla Munchausen Sendromu Olgularında Sosyal Hizmetin Rolü. Aile ve Toplum, 6(22), 40-49.
- Parrish, M., Perman, J. (2004). Munchausen Syndrome by Proxy: Some Practice Implications for Social Workers. Child and Adolescent Social Work Journal, 21(2), 137-154.
- Perdue, J., Mercer, S.O. (1993). Munchausen Syndrome by Proxy: Social Work's Role. National Association of Social Workers, 74-81.
- Polat, O. (1996). Munchausen Sendromu. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi, 4(2), 61- 62.
- Rosenberg, D. (1987). Web of deceit: a literature review of Munchausen Syndrome by Proxy. Child Abuse and Neglect, 547-563.
- Sanders, M. J., Bursch B. (2020). Psychological Treatment of Factitious Disorder Imposed on Another/Munchausen by Proxy Abuse. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings, 139-149.
- Schreier, H. (2004). Munchausen By Proxy. Curr Probl Pediatr Adolesc Health Care, 126-143.
- Sheridan, M. (1989). Munchausen syndrome by proxy. 14(1), 53-58. doi: 10.1093 / HSW / 14.1.53
- Sheridan, M. S. (2003). The deceit continues: an updated literature review of Munchausen Syndrome by Proxy. Child Abuse & Neglect, 27(4), 431-451.
- Stirling, J. (2015). Beyond Munchausen Syndrome By Proxy: Identification and Treatment of Child Abuse in a Medical Setting. American Academy of Pediatrics Committee on Child Abuse and Neglect., 1026-1030.
- Turhan, E., Sangün, Ö. ve İnandı, T. (2006). Birinci Basamakta Çocuk İstismarı ve Önlenmesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 15(9), 153-157.
- Tuncay, T., Oral M. (2012). Ruh sağlığı Alanında Sosyal Hizmet Uzmanlarının Rol ve Sorumlulukları. Toplum ve Sosyal Hizmet, 23(2), 93-114.
- Tunç, T. (2018). Munchausen By Proxy Sendromu. Hukuk Gündemi, 18-24.
- Tümer, A., Odabaşı, B.A., Özdemir, D.F., Mutlu, E., Kaynak, A. (2015). Çocuk İstismarının Ağır Bir Türü: Bakım Verenin Yapay Bozukluğuna (Munchausen By Proxy) Hukuki ve Tıbbi Bakış. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 581-608.
- Uğurlu, Z. (2021). Munchausen By Proxy Sendromu Olgularında Tıbbi Sosyal Hizmet Müdahalesi. G. Oral içinde, Olgularla Adli Psikiyatri ve Davranış Bilimleri (s. 84-86). Akademisyen Kitabevi. doi: https://doi.org/10.37609/akya.627.
- Yiğit, T. (2018). Çocuk ve Gençlerin (Ergenlerin) Karşılaştıkları Ruhsal Sorunlar ve Psikiyatrik Sosyal Hizmet Uygulamaları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 70-83.
- Yurdakök, K., İnce, T.(2014). Munchausen By Proxy Sendromu; Ağır Bir Çocuk İstismarı Formu. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 165-170.
- 5395 Çocuk Koruma Kanunu (2005, 15 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 25876). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5395.pdf adresinden alındı (Son Erişim Tarihi: 12.06.2023).
- Çocuk Koruma Kanuna Göre Verilen Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Kararlarının Uygulanması Hakkında Yönetmelik (2006, 24 Aralık). Resmi Gazete (Sayı: 26386). Erişim Adresi:https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=10884&mevzuatTur=Kur umVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5 (Son Erişim Tarihi: 12.06.2023)
| APA | ARSLAN ŞAHBAZ E (2024). Bakım Verenin Yapay Bozukluğu (Munchausen By Proxy Sendromu) ve Sosyal Hizmet Müdahalesi. , 153 - 172. 10.33417/tsh.1337039 |
| Chicago | ARSLAN ŞAHBAZ Elif Ezgi Bakım Verenin Yapay Bozukluğu (Munchausen By Proxy Sendromu) ve Sosyal Hizmet Müdahalesi. (2024): 153 - 172. 10.33417/tsh.1337039 |
| MLA | ARSLAN ŞAHBAZ Elif Ezgi Bakım Verenin Yapay Bozukluğu (Munchausen By Proxy Sendromu) ve Sosyal Hizmet Müdahalesi. , 2024, ss.153 - 172. 10.33417/tsh.1337039 |
| AMA | ARSLAN ŞAHBAZ E Bakım Verenin Yapay Bozukluğu (Munchausen By Proxy Sendromu) ve Sosyal Hizmet Müdahalesi. . 2024; 153 - 172. 10.33417/tsh.1337039 |
| Vancouver | ARSLAN ŞAHBAZ E Bakım Verenin Yapay Bozukluğu (Munchausen By Proxy Sendromu) ve Sosyal Hizmet Müdahalesi. . 2024; 153 - 172. 10.33417/tsh.1337039 |
| IEEE | ARSLAN ŞAHBAZ E "Bakım Verenin Yapay Bozukluğu (Munchausen By Proxy Sendromu) ve Sosyal Hizmet Müdahalesi." , ss.153 - 172, 2024. 10.33417/tsh.1337039 |
| ISNAD | ARSLAN ŞAHBAZ, Elif Ezgi. "Bakım Verenin Yapay Bozukluğu (Munchausen By Proxy Sendromu) ve Sosyal Hizmet Müdahalesi". (2024), 153-172. https://doi.org/10.33417/tsh.1337039 |
| APA | ARSLAN ŞAHBAZ E (2024). Bakım Verenin Yapay Bozukluğu (Munchausen By Proxy Sendromu) ve Sosyal Hizmet Müdahalesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 35(1), 153 - 172. 10.33417/tsh.1337039 |
| Chicago | ARSLAN ŞAHBAZ Elif Ezgi Bakım Verenin Yapay Bozukluğu (Munchausen By Proxy Sendromu) ve Sosyal Hizmet Müdahalesi. Toplum ve Sosyal Hizmet 35, no.1 (2024): 153 - 172. 10.33417/tsh.1337039 |
| MLA | ARSLAN ŞAHBAZ Elif Ezgi Bakım Verenin Yapay Bozukluğu (Munchausen By Proxy Sendromu) ve Sosyal Hizmet Müdahalesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, vol.35, no.1, 2024, ss.153 - 172. 10.33417/tsh.1337039 |
| AMA | ARSLAN ŞAHBAZ E Bakım Verenin Yapay Bozukluğu (Munchausen By Proxy Sendromu) ve Sosyal Hizmet Müdahalesi. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2024; 35(1): 153 - 172. 10.33417/tsh.1337039 |
| Vancouver | ARSLAN ŞAHBAZ E Bakım Verenin Yapay Bozukluğu (Munchausen By Proxy Sendromu) ve Sosyal Hizmet Müdahalesi. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2024; 35(1): 153 - 172. 10.33417/tsh.1337039 |
| IEEE | ARSLAN ŞAHBAZ E "Bakım Verenin Yapay Bozukluğu (Munchausen By Proxy Sendromu) ve Sosyal Hizmet Müdahalesi." Toplum ve Sosyal Hizmet, 35, ss.153 - 172, 2024. 10.33417/tsh.1337039 |
| ISNAD | ARSLAN ŞAHBAZ, Elif Ezgi. "Bakım Verenin Yapay Bozukluğu (Munchausen By Proxy Sendromu) ve Sosyal Hizmet Müdahalesi". Toplum ve Sosyal Hizmet 35/1 (2024), 153-172. https://doi.org/10.33417/tsh.1337039 |
