Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi

ATALAY, MUSTAFA CEVAT

Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi

Mustafa Cevat Atalay (Gaziantep Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Resim Bölümü, Gaziantep, Türkiye)

IDA: International Design and Art Journal (Online)

0 0

Yıl: 2023 Cilt: 5 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 278 - 291 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 05-02-2024

Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi

Öz:

Bu çalışmanın temel amacı, son yıllarda sanat üretiminde giderek daha etkili hale gelen yapay zekânın estetik rolünü incelemek, anlamak ve değerlendirmektir. Makale, kapsam olarak yapay zekânın sanatsal yaratım ve estetik kavramlarına odaklanmıştır. Araştırma, yapay zekânın sanatsal yaratım üzerindeki etkileri ve bu teknolojinin sanatsal estetik üzerindeki rolünü Van Gogh’un “Yıldızlı Gece” tablosu üzerinden ele almaktadır. Makalede, yöntem olarak nitel araştırma tekniklerinden betimsel analiz yöntemi ve görselleri yorumlarken kompozisyon yöntemi uygulanmıştır. Bu bağlamda, yapay zekâ ile oluşturulan altı çalışma üzerine bir inceleme ve yorumlama yapılmıştır. Görsellere ait plastik durum, kompozisyon yöntemine göre, sanat ve tasarım ilkeleri ve unsurları üzerinden ortaya konmuş ve yorumlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, yapay zekâ ile üretilen çalışmalar, orijinal sanat çalışmalarına ait estetik bileşenlere sahiptir. Ancak yapay zekâ ile üretilen çalışmalar, geleneksel sanat çalışmalarından bazı önemli estetik farklılıklar da göstermektedir. Bu farklılıklar arasında, renk ve uygulama, isteme ait tekrar ve kendi kendini geliştirme bulunmaktadır. Yapay zekâ, geleneksel sanat çalışmalarının sınırlarını değiştiren, genişleten ya da çok belirgin olarak ortaya koyan bir estetik deneyim sunmaktadır. Sanatçıların biçimsel dilini derin öğrenme sayesinde uygulayan yapay zekânın, sanatçının duygusal ifadesini aktarma potansiyelinin sınırlı olduğu anlaşılmaktadır. Yapay zekâ ile üretilen görseller, geleneksel yaratıcı eserlere öykünmede başarılı olmakla beraber, özgün bir estetiği yarattığı görünmektedir.

Anahtar Kelime: Yeni estetik Yapay zekâ Sanat Tasarım Vincent van Gogh

Evaluation of artificial intelligence and aesthetics based on Van Gogh’s Starry Night painting

Öz:

The main purpose of this study is to examine, understand and evaluate the aesthetic role of artificial intelligence, which has become increasingly effective in art production in recent years. The article focuses on the artistic creation and aesthetic concepts of artificial intelligence. The research examines the effects of artificial intelligence on artistic creation and the role of this technology on artistic aesthetics through Van Gogh’s “Starry Night” painting. In the article, the descriptive analysis method, one of the qualitative research techniques, and the composition method were applied when interpreting the visuals. In this context, a review and interpretation were made on six studies created with artificial intelligence. The plastic state of the images was revealed and interpreted according to the composition method, art and design principles and elements. According to the research results, works produced with artificial intelligence have aesthetic components of original works of art. However, works produced with artificial intelligence also show some important aesthetic differences from traditional works of art. These differences include color and application, repetition of the prompt and self-development. Artificial intelligence offers an aesthetic experience that changes, expands or clearly reveals the boundaries of traditional artworks. It is understood that artificial intelligence, which applies the formal language of artists through deep learning, has limited potential to convey the emotional expression of the artist. Visuals produced by artificial intelligence seem to create a unique aesthetic while being successful in emulating traditional creative works.

Anahtar Kelime: New aesthetics Artificial intelligence Art Design Vincent van Gogh

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alpaydın, E. (2020). Yapay öğrenme: Yeni yapay zekâ. Tellekt.
Altar, C. M. (1996). Sanat felsefesi üzerine. Yapı Kredi Yayınları.
Bozkurt, N. (1995). Sanat eserinin kökeni (2. baskı). Sarmal Yayınevi.
Chiarella, S. G., Torromino, G., Gagliardi, D. M., Rossi, D., Babiloni, F., & Cartocci, G. (2022). Investigating the negative bias towards artificial intelligence: Effects of prior assignment of AI-authorship on the aesthetic appreciation of abstract paintings. Computers in Human Behavior, 137(1), 107406. https://doi.org/10.1016/j.chb.2022.107406
Crabtree, M. (2023, Ağustos). What is prompt engineering? A detailed guide. Datacamp. https://www.datacamp.com/blog/what-is-prompt-engineering-the-future-of-ai-communication (04.11.2023).
Diş Yüzer, N., Boyraz, B. (2023). Günümüz sanat müzelerinde internet kullanımı ve koleksiyonların çevrimiçi erişilebilirliğine dair bir araştırma. International Social Sciences Studies Journal, 9(115), 8613-8620. https://doi.org/10.29228/sssj.72536
Dolunay, A. (2016). Teknolojinin görsel sanatlar ve sanat eğitimine katkısı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(42), 1208-1213.
Duncum, P. (2017). İmaj analizine giriş: Karma yöntemlerin değeri üzerine. S. D. Bedir Erişti (Ed.). Görsel araştırma yöntemleri teori, uygulama ve örnek içinde (s.09-55). Pegem Akademi.
Epstein, Z., Levine, S., Rand, D. G., Rahwan, I. (2020). Yapay zeka tarafından üretilen sanattan kim övgü alıyor? Bilim, 23(9), 1-10. https://doi.org/10.1016/j.isci.2020.101515
Farago, F. (2006). Sanat. Doğu ve Batı Yayınları.
Güvemli, Z. (2007). Sanat tarihi (5. baskı). Varlık Yayınları.
Heidegger, M. (2003). Sanat eserinin kökeni. Babil Yayın.
Letsenhance. (2023, 17 Şubat). AI image guide: Learn the nuances of prompt writing in 5 minutes. Letsenhance. https://l24.im/gaQ (04.11.2023).
Lyu, Y., Wang, X., Lin, R., & Wu, J. (2022). Communication in human–AI co-creation: Perceptual analysis of paintings generated by text-to-image system. Applied Sciences, 12(22), 11312. https://doi.org/10.3390/app122211312
May, R. (1994). Yaratma cesareti (5. Basım). Metis Yayınları.
Papia, E. M., Kondi, A., & Constantoudis, V. (2023). Entropy and complexity analysis of AI-generated and human-made paintings. Chaos, Solitons & Fractals, 170, 113385. https://doi.org/10.1016/j.chaos.2023.113385
Plekhanov, G. V., & Fréville, J. (1991). Sosyalist açıdan toplum, sanat ve eleştiri. Yön Yayıncılık.
Rouquette, M. L. (2007). Yaratıcılık. Dost Yayın.
Sun, Y., Yang, C. H., Lyu, Y., & Lin, R. (2022). From pigments to pixels: A comparison of human and AI painting. Applied Sciences, 12(8), 3724. https://doi.org/10.3390/app12083724
Tansuğ, S. (1993). Resim sanatının tarihi (2. baskı). Remzi Kitabevi.
Timuçin, A. (2009). Sorularla estetik elkitabı. Bulut Yayınları.
Tunalı, I. (1983). Estetik beğeni. Say Yayınları.
Türkmenoğlu, H. (2014). Teknoloji ile sanat ilişkisi ve bir dijital sanat örneği olarak Instagram. Ulakbilge, 2(4), 87-100.
Yıldım, A., Şimşek, H. (2005) Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Seçkin Yayınları.
Zweig, S. (1949). Yaratıcılığın sırrı. Remzi Kitabevi.
Görsel 1: Yıldızlı Gece. (2013, 1 Ocak). In Wikipedia. https://tr.wikipedia.org/wiki/Y%C4%B1ld%C4%B1zl%C4%B1_Gece (04.11.2023).
Görsel 2-7: Microsoft Bing, DALL-E 3. https://www.bing.com/images/create/ (05.10.2023).

APA	ATALAY M (2023). Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi. , 278 - 291.
Chicago	ATALAY MUSTAFA CEVAT Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi. (2023): 278 - 291.
MLA	ATALAY MUSTAFA CEVAT Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi. , 2023, ss.278 - 291.
AMA	ATALAY M Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi. . 2023; 278 - 291.
Vancouver	ATALAY M Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi. . 2023; 278 - 291.
IEEE	ATALAY M "Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi." , ss.278 - 291, 2023.
ISNAD	ATALAY, MUSTAFA CEVAT. "Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi". (2023), 278-291.

APA	ATALAY M (2023). Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi. IDA: International Design and Art Journal (Online), 5(2), 278 - 291.
Chicago	ATALAY MUSTAFA CEVAT Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi. IDA: International Design and Art Journal (Online) 5, no.2 (2023): 278 - 291.
MLA	ATALAY MUSTAFA CEVAT Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi. IDA: International Design and Art Journal (Online), vol.5, no.2, 2023, ss.278 - 291.
AMA	ATALAY M Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi. IDA: International Design and Art Journal (Online). 2023; 5(2): 278 - 291.
Vancouver	ATALAY M Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi. IDA: International Design and Art Journal (Online). 2023; 5(2): 278 - 291.
IEEE	ATALAY M "Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi." IDA: International Design and Art Journal (Online), 5, ss.278 - 291, 2023.
ISNAD	ATALAY, MUSTAFA CEVAT. "Yapay zekâ ve estetiğinin Van Gogh’un Yıldızlı Gece tablosu üzerinden değerlendirilmesi". IDA: International Design and Art Journal (Online) 5/2 (2023), 278-291.