TY  - JOUR
TI  - Gökyüzündeki Günden (<Kün) Yeryüzündeki Kuta
AB  - Sözcükler arasında zamana ve değişime karşı hayatta kalabilenler, gündelik hayatta sıklıkla kullanılan temel söz varlığı ögeleridir. Bunlar, standart dildeki kullanım sıklıklarıyla orantılı olarak anlam genişlemesi, anlam daralması ve/veya anlam kaybı yaşayabilmektedir. Bunun sonucunda sözcüklere ait bazı anlamlar, standart dilde kullanımdan düşmekte fakat ağızlarda uzun süre varlıklarını sürdürebilmektedir. Ayrıca bu anlamlar; deyim, atasözü, ikileme vb. tecrübe temelli kalıplaşmış söz varlığı ögelerinde görülebilmektedir. Bu sözcüklerden biri de çalışmaya konu olan gündür -kün-. Temel anlamı “güneş” olan sözcüğün, Eski Türkçe döneminden bu yana soyut bir kavram olan kutu karşıladığı pek çok örnek vardır. Köktürkler döneminden beri “Tanrı tarafından verilen şans” anlamındaki kut, farklı Türk boylarına ait mit ve destanlarda da görülen bir başka deyişle tarihin farklı dönemlerinde Türklerin hayatında yer edinmiş ilahi nitelikli bir kavramdır ve zaman içerisinde anlam alanını genişletmiştir. Çalışmada, sözcüğün Türkler için önemi, sözcükle kut kavramı arasındaki ilişki, Eski Türkçe, Eski Anadolu Türkçesi, Türkiye Türkçesi ile Türkiye Türkçesi Ağızlarındaki yeri belirlenmeye çalışılmıştır. Sözcüğün temel anlamı olan “güneş”in etkisiyle ortaya çıkan kut kavramına karşılık gelen anlamlarını tespit edebilmek amacıyla Türk diline ait çeşitli sözlüklere, tarihî lehçelere ait edebî eserlere ve edebî eserler üzerine yapılmış bilimsel çalışmalardaki deyim ve atasözlerine başvurulmuştur.
AU  - Güvenen, Ebru
DO  - 10.54600/igdirsosbilder.1384775
PY  - 2024
JO  - Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
IS  - 35
SN  - 2147-5717
SP  - 73
EP  - 87
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/1224221
ER  -