‘Kusurlu’ Aklın Seçimi: “Sully” Filminin İncelenmesi
Yıl: 2024 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 47 - 72 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.47613/reflektif.2024.144 İndeks Tarihi: 12-03-2024
‘Kusurlu’ Aklın Seçimi: “Sully” Filminin İncelenmesi
Öz: Araştırma, yapay zekâ ve insan etkileşimini teknolojiye atfedilen rasyonellik ve kusursuzluk ile insana atfedilen duygusallık ve kusurluluk eğilimleri üzerinden irdelemektedir. Bu irdeleme, hikâyesi gerçek bir olaya dayanan “Sully” isimli sinema filminin analizi üzerinden yapılmaktadır. US Airways’in pilot Chesley Sullenberger kaptanlığındaki 1549 sefer sayılı yolcu uçağı, 15 Ocak 2009 tarihinde, New York-Charlotte seferini yapmak üzere havalanmasından kısa süre sonra Hudson Nehri’ne zorunlu iniş yapmak zorunda kalır. Bu olay, pilot Sullenberger ve ABD’li yazar Jeffrey Zaslow tarafından otobiyografik bir eser olarak kaleme alınan “En Yüksek Görev” isimli kitaba da konu olur ve 2016 yılında aynı otobiyografiden uyarlama “Sully” isimli sinema filmi ile beyazperdeye taşınır. Film, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılarak analiz edilmektedir. Analiz sonucunda ortaya çıkan temalar, rasyonel aklı ve onun kusursuzluğunu savunan otoritelere karşı, sezgilerin ve kusurlu insan aklının verdiği mücadeleyi betimlemektedir.
Anahtar Kelime: The Choice of the ‘Culpable’ Mind: Examining of “Sully” Movie
Öz: The research examines the interaction between artificial intelligence and humans through rationality and inculpability attributed to technology and sentimentality and culpability tendencies attributed to humans. This examination is carried out through the analysis of the movie “Sully,” whose story is based on a real event. The aircraft operating on US Airways flight 1549, piloted by Chesley Sullenberger, had to land on the Hudson River soon after taking off for the New York-Charlotte flight on January 15, 2009. This event is also the subject of the book “Highest Duty,” which was written as an autobiographical work by the pilot Sullenberger and the American writer Jeffrey Zaslow, and was turned into a movie, “Sully” adapted from the same autobiography, in 2016. The movie is analyzed using the document analysis technique, one of the qualitative research methods. The themes that emerge as a result of the analysis depict the struggle of intuitions and the culpable human mind against the authorities that defend the rational mind and its inculpability.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Abercrombie, N., Hill, S. ve Turner, B. S. (2006). Dictionary of Sociology. Penguin Books.
- Adorno, T. ve Horkheimer, M. (2010). Aydınlanmanın Diyalektiği (N. Ülner ve E. Öztarhan Karadoğan). Kabalcı Yayınevi.
- Anar, İ. O. (2019). Suskunlar (21. Baskı). İletişim Yayınları.
- Aydemir, E. (2019). Weka ile Yapay Zekâ (2. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
- Bauchspies W. K., Croissant, J. ve Restiuo, S. (2019). Bilim, Teknoloji ve Toplum (B. Balız ve Ü. Tatlıcan). Phoenix Yayınevi.
- Bauman, Z. (1997). Modernite ve Holocaust (S. Sertabiboğlu, Çev.). Sarmal Yayınevi.
- BBC News Türkçe (2017, 27 Ekim). Dünya’nın İlk Robot Vatandaşı Suudi Arabistanlı. 20 Aralık 2023 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-41780346 adresinden erişildi.
- Bloomberg (2017, 21 Aralık). S. Arabistan Sophia İsimli Robota Vatandaşlık Verdi. 21 Aralık 2023 tarihinde https://businessht.bloomberght.com/teknoloji/video/s-arabistan-sophia-isimli-robota-vatandaslik-verdi/329175 adresinden erişildi.
- Boas, F. (2022). İlkel İnsanın Zihni (Ç. Taşkın Geçmen, Çev.). Akademim Yayıncılık.
- Bozkurt, V. ve Gursoy, D. (2023). The artificial intelligence paradox: opportunity or threat for humanity?. International Journal of Human–Computer Interaction, https://doi.org/10.1080/10447318.2023.2297114
- Çelik, Ö. (2017, 15 Eylül). Kopernik Devrimi: Güneş Merkezli Evren Teorisi ve Sonrasında, Dünya’ya Bakışımız Nasıl Değişti? Evrim Ağacı. 10 Aralık 2023 tarihinde https://evrimagaci.org/kopernik-devrimi-gunes-merkezli-evren-teorisi-ve-sonrasinda-dunyaya-bakisimiz-nasil-degisti-5226 adresinden erişildi.
- Demir, Ö. (2012). Bilim Felsefesi (5. Baskı). Sentez Yayıncılık.
- Eastwood, C. (Yönetmen). (2016) Sully [Film]. Warner Bros. Pictures - A TimeWarner Company; Village Roadshow Pictures. 2 Aralık 2023 tarihinde https://www.filmmodu15.com/sully-1-turkce-dublaj-fhd-film-izle adresinden erişildi.
- Erden, N. S. (2020). Ekip kaynak yönetimi (EKY) yetkinlikleri çerçevesinde Sully filmi incelemesi: kaptan Sullenberger doğru kararı nasıl verdi?. The Journal of International Scientific Researches, 5(2), 99-110. https://doi.org/10.23834/isrjournal.689679
- Ergur, A. (2020). The mastery-technology articulation: ability, experience, certainty. Journal of Economy Culture and Society, Supp(1), 95-115. https://doi.org/10.26650/JECS2019-0103
- Ergur, A. ve Çobanoğlu, C. (2020). Sihirli dokunuştan temassız sağaltıma hasta-hekim ilişkisinin dönüşümü: robotik cerrahinin insani sonuçları. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 40, 467–497. https://doi.org/10.26650/SJ.2020.40.1.0033-1
- Ergur, A. (2023, 1 Temmuz). Sanatta Yapay Zekânın Tuzakları. 9 Eylül 2023 tarihinde https://www.sanattanyansimalar.com/yazarlar/ali-ergur/sanatta-yapay-zekanin-tuzaklari/3029/ adresinden erişildi.
- Flin, R. ve Martin, L. (2001). Behavioral markers for crew resource management: a review of current practice. The International Journal of Aviation Psychology, 11(1), 95-118. https://doi.org/10.1207/S15327108IJAP1101_6
- Frisby, D. (2017). Georg Simmel - Modernitenin ilk sosyoloğu (T. Bora, E. Gen ve N. Kalaycı, Çev.). Modern Kültürde Çatışma içinde (s. 9-51). İletişim Yayınları.
- Gülmez, E. (2016, 26 Eylül). Kaptan Sully ve İnsan Faktörleri. Airport Haber. 15 Aralık 2023 tarihinde https://www.airporthaber.com/kose-yazilari/kaptan-sully-ve-insan-faktorleri.html adresinden erişildi.
- Güzel, E. (2022). Ağ toplumlarında gündelik yaşamın “kusursuzluğu”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 49, 161-174.
- Hall, S. (1995). Introduction. S. Hall ve B. Gieben (Ed.), Formations of Modernity içinde (s. 1-16), Polity Press in association with The Open University.
- Hamilton, P. (1995). The enlightenment and the birth of social science. S. Hall ve B. Gieben (Ed.), Formations of Modernity içinde (s. 18-69). Polity Press in association with The Open University.
- Heidegger, M. (1998). Teknik ve Dönüş (N. Aça, Çev.). Bilim ve Sanat Yayınları.
- Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (8)15, 170-189. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1156348
- Neuman, W. L. (2010). Toplumsal Araştırma Yöntemleri (1. Cilt) (S. Özge, Çev.). Yayın Odası Yayınları.
- Özveren, C. G. (2023), Uçuş güvenliği ve ticari havayolu pilotlarının duygu durum bozuklukları: bir model önerisi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, KOSBED, 45, 67-78. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3144434
- Simmel, G. (1903). Metropol ve tinsel hayat (N. Kalaycı, Çev.). Modern Kültürde Çatışma içinde (T. Bora, E. Gen ve N. Kalaycı, Çev.) (2017, s. 93-110). İletişim Yayınları.
- Simpson, P. A. (2001). Naturalistic decision making in aviation environments. Aeronautical and Maritime Research Laboratory Industry, Department of Defence – Defence Science & Technology Organization (DSTO) Aeronautical and Maritime Research Laboratory. 15 Aralık 2023 tarihinde https://apps.dtic.mil/sti/tr/pdf/ADA393102.pdf adresinden erişildi.
- Smith, P. (2001). Kültürel Kuram (S. Güzelsarı ve İ. Gündoğdu, Çev.). Babil Yayınları.
- Sümer, S. Y. (2021). Ceza yargılamasının geleceği: robot hakim. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 23(2), 1543-1591. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfd/issue/66018/998255
- Tanrıverdi, Ç. (2021, 27 Ekim). Gerçek beyin hücrelerine sahip: dünyanın düşünen ilk robotu geliştirildi. Webtekno. 25 Kasım 2023 tarihinde https://www.webtekno.com/dunyanin-dusunen-ilk-robotu-video-h116622.html adresinden erişildi.
- Terzioğlu, M. (2007), Uçak Kazalarının Nedeni Olarak İnsan Hatalarını Azaltmada Ekip Kaynak Yönetimi, [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Turabi, S. (2012). Kusurluluk ve kusurluluğu etkileyen haller. TBB Dergisi, 101, 267-292.
- Weber, M. (1998). Sosyoloji yazıları (2. Baskı) (T. Parla, Çev.). İletişim Yayınları.
- Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6.Baskı). Seçkin Yayıncılık.
- Zdanowicz, C. (2024, Ocak 7). 15 years after the miracle on the Hudson, some struggle with PTSD while others learned to fly. CNN travel. 26 Ocak 2024 tarihinde https://edition.cnn.com/2024/01/07/travel/miracle-on-the-hudson/index.html adresinden erişildi.
| APA | SÜTLÜOĞLU T (2024). ‘Kusurlu’ Aklın Seçimi: “Sully” Filminin İncelenmesi. , 47 - 72. 10.47613/reflektif.2024.144 |
| Chicago | SÜTLÜOĞLU TUBA ‘Kusurlu’ Aklın Seçimi: “Sully” Filminin İncelenmesi. (2024): 47 - 72. 10.47613/reflektif.2024.144 |
| MLA | SÜTLÜOĞLU TUBA ‘Kusurlu’ Aklın Seçimi: “Sully” Filminin İncelenmesi. , 2024, ss.47 - 72. 10.47613/reflektif.2024.144 |
| AMA | SÜTLÜOĞLU T ‘Kusurlu’ Aklın Seçimi: “Sully” Filminin İncelenmesi. . 2024; 47 - 72. 10.47613/reflektif.2024.144 |
| Vancouver | SÜTLÜOĞLU T ‘Kusurlu’ Aklın Seçimi: “Sully” Filminin İncelenmesi. . 2024; 47 - 72. 10.47613/reflektif.2024.144 |
| IEEE | SÜTLÜOĞLU T "‘Kusurlu’ Aklın Seçimi: “Sully” Filminin İncelenmesi." , ss.47 - 72, 2024. 10.47613/reflektif.2024.144 |
| ISNAD | SÜTLÜOĞLU, TUBA. "‘Kusurlu’ Aklın Seçimi: “Sully” Filminin İncelenmesi". (2024), 47-72. https://doi.org/10.47613/reflektif.2024.144 |
| APA | SÜTLÜOĞLU T (2024). ‘Kusurlu’ Aklın Seçimi: “Sully” Filminin İncelenmesi. Reflektif Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 47 - 72. 10.47613/reflektif.2024.144 |
| Chicago | SÜTLÜOĞLU TUBA ‘Kusurlu’ Aklın Seçimi: “Sully” Filminin İncelenmesi. Reflektif Sosyal Bilimler Dergisi 5, no.1 (2024): 47 - 72. 10.47613/reflektif.2024.144 |
| MLA | SÜTLÜOĞLU TUBA ‘Kusurlu’ Aklın Seçimi: “Sully” Filminin İncelenmesi. Reflektif Sosyal Bilimler Dergisi, vol.5, no.1, 2024, ss.47 - 72. 10.47613/reflektif.2024.144 |
| AMA | SÜTLÜOĞLU T ‘Kusurlu’ Aklın Seçimi: “Sully” Filminin İncelenmesi. Reflektif Sosyal Bilimler Dergisi. 2024; 5(1): 47 - 72. 10.47613/reflektif.2024.144 |
| Vancouver | SÜTLÜOĞLU T ‘Kusurlu’ Aklın Seçimi: “Sully” Filminin İncelenmesi. Reflektif Sosyal Bilimler Dergisi. 2024; 5(1): 47 - 72. 10.47613/reflektif.2024.144 |
| IEEE | SÜTLÜOĞLU T "‘Kusurlu’ Aklın Seçimi: “Sully” Filminin İncelenmesi." Reflektif Sosyal Bilimler Dergisi, 5, ss.47 - 72, 2024. 10.47613/reflektif.2024.144 |
| ISNAD | SÜTLÜOĞLU, TUBA. "‘Kusurlu’ Aklın Seçimi: “Sully” Filminin İncelenmesi". Reflektif Sosyal Bilimler Dergisi 5/1 (2024), 47-72. https://doi.org/10.47613/reflektif.2024.144 |
