6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan Merkezli 7,7 ve 7,6 Büyüklüğündeki Depremlerin Hatay Bölgesindeki Termal Sularda Olası Radon Anomalilerine Etkisi
Proje Grubu: MFAG Sayfa Sayısı: 29 Proje No: 123F038 Proje Bitiş Tarihi: 15.09.2023 Metin Dili: Türkçe DOI: 123F038 İndeks Tarihi: 12-03-2024
6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan Merkezli 7,7 ve 7,6 Büyüklüğündeki Depremlerin Hatay Bölgesindeki Termal Sularda Olası Radon Anomalilerine Etkisi
Öz: Bu proje kapsamında, 6 Şubat 2023?te Pazarcık ve Elbistan merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin ve sonrasında oluşan artçı depremlerin Hatay bölgesindeki yeraltısularında (termal ve kaynak suları) olası radon anomalileri üzerine etkileri araştırılmıştır. Radon konsantrasyonu ölçümleri AlphaGUARD PQ 2000PRO radon detektörü ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilere göre 2 lokasyonda önemli radon anomalilerinin olduğu gözlenmiştir. Bu anomalilere 6 Şubat tarihli depremlerin etkisi olabileceği gibi sonrasında gerçekleşen çok sayıdaki artçı depremlerin de etkisi olabilir. Bu anomalilerden ilki Hamamat kaplıcasını besleyen kaynakta gözlenmiştir. Bu kaynakta, 7 Mayıs 2023 tarihinde Topboğazı-Kırıkhan?da meydana gelen 4,9 ML büyüklüğündeki artçı deprem öncesinde radon seviyesinde 4 kat artış gözlenirken sonrasında ise bir azalış gözlenmiştir. Diğer anomali ise Tahtaköprü lokasyonundan alınan kaynakta gözlenmiş olup bu kaynaktaki radon seviyesinde de 28 Nisan tarihinde Hatay-Samandağ?da meydana gelen 4,2 ML büyüklüğündeki deprem öncesi gerçekleştirilen ölçümde yaklaşık 5 kat artış gözlenirken sonrasında da yaklaşık 4 kat gibi bir azalış gözlenmiştir. Bu iki kaynakta gözlenen radon anomalileri ile bu kaynaklar civarında meydana gelen 4,9 ve 4,2 ML büyüklüğündeki depremler arasında bir ilişki olabilir. Dolayısıyla kısıtlı verilere ragmen bu iki anomali 28 Nisan tarihinde Hatay-Samandağ?da meydana gelen 4,2 ML ve 7 Mayıs tarihinde Topboğazı-Kırıkhan?da meydana gelen 4,9 ML büyüklüğündeki artçı depremlerin bir ön işaretçisi olarak yorumlanabilir. Ayrıca bu iki kaynakta uzun süreli radon ölçümlerinin gerçekleştirilmesi olası depremler öncesi bir öncü işaretin gözlenmesi bakımından önemli olabilir.
Anahtar Kelime: The effect of 7.7 and 7.6 earthquakes centered in Pazarcık and Elbistan on 6 February 2023 on possible radon anomalies in thermal waters in Hatay region.
Öz: Within the scope of this project, the effects of the 7.7 and 7.6 magnitude earthquakes centered at Pazarcık and Elbistan on February 6, 2023 and the subsequent aftershocks on possible radon anomalies in groundwater (thermal and spring waters) in the Hatay region were investigated. Radon concentration measurements were performed with the AlphaGUARD PQ 2000PRO radon detector. According to the results, it was observed that there were significant radon anomalies in 2 locations. The earthquakes on February 6 may have an impact on these anomalies, as well as the many aftershocks that occurred afterwards. The first of these anomalies was observed in the source feeding the Hamamat thermal spring. In this source, a 4 times increase in radon level was observed before the 4.9 ML magnitude aftershock that occurred at Topboğazı-Kırıkhan on May 7, 2023, and a decrease was observed afterwards. The other anomaly was observed in the source taken from Tahtaköprü location, and while the radon level in this source increased by approximately 5 times in the measurement made before the 4.2 ML earthquake that occurred at Hatay-Samandağ on April 28, a decrease of approximately 4 times was observed afterwards. There may be a relationship between the radon anomalies observed in these two sources and the earthquakes with magnitudes of 4.9 and 4.2 ML that occurred around these sources. Therefore, despite the limited data, these two anomalies can be interpreted as a preliminary indicator of the aftershocks with a magnitude of 4.2 ML that occurred at Hatay-Samandağ on April 28 and a magnitude of 4.9 ML that occurred at Topboğazı-Kırıkhan on May 7. In addition, long-term radon measurements in these two sources may be important in terms of observing a precursor sign before a possible earthquakes.
Anahtar Kelime: Erişim Türü: Erişime Açık
- AFAD, T. C. İçişleri Bakanlığı Adfet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı, 06.02.2023. https://deprem.afad.gov.tr/assets/pdf/Kahramanmaras%20%20Depremleri_%20On%20Degerlen dirme%20Raporu.pdf, Son erişim tarihi:15.02.2023.
- Alp, H., Albora, A. M., Tur, H. 2011. “A view of tectonic structure and gravity anomalies of Hatay Region Southern Turkey using wavelet analysis”, Journal of Applied Geophysics, 75(3), 498-505.
- Ambrosino, F., Thinová, L., Briestenskỷ, M., Guidicepietro, F., Roca, V., Sabbarese, C. 2020. “Analysis of geophysical and meteorological parameters influencing 222Rn activity concentration in Mladec caves (Czech Republic) and in soils of Phlegrean Fields caldera (Italy)”. Applied Radiation and Isotopes, 160, 109140.
- Aslaner, M. 1973. “İskenderun ve Kırıkhan bölgesindeki ofiyolitlerin jeolojisi ve petrografisi”, Maden Tetkik Arama Enstitüsü Yayınları, Ankara. 150. 71 p.
- Bağcı, U., Parlak, O., Höck, V. 2008. “Geochemistry and tectonic environment of diverse magma generations forming the crustal units of the Kızıldağ (Hatay) ophiolite, southern Turkey”, Turkish Journal of Earth Sciences, 17, 43–71.
- (BÜ-KRDAE), Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi. http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/zeqdb/, Son erişim tarihi: 9 Eylül 2023.
- Cipolli, F., Gambardella, B., Marini, L., Ottonello, G., Zuccolini, M. V. 2004. “Geochemistry of high-pH waters from serpentinites of the Gruppo di Voltri (Genova, Italy) and reaction path modeling of CO2 sequestration in serpentinite aquifers”, Applied Geochemistry, 19(5), 787-802.
- Coşkun, B. 1994. “Oil Possibilities of Duplex Structures in the Amik Reyhanlı Basin, SE Turkey”, Journal of Petroleum Geology, 17(4), 461-472.
- Erdogan, M., Eren, N., Demirel, S., Zedef, V. 2013a. ‘‘Determination of radon concentration levels in well waters in Konya, Turkey’’. Radiation Protection Dosimetry, 156 (4), 489-494.
- Erdogan, M., Ozdemir, F., Eren, N. 2013b. ‘‘Measurements of radon concentration levels in thermal waters in the region of Konya, Turkey’’. Isotopes in Environmental and Health Studies, 49(4), 567-574.
- Erees, F. S., Aytas, S., Sac, M. M., Yener, G., Salk, M. 2007. “Radon concentrations in thermal waters related to seismic events along faults in the Denizli Basin, Western Turkey”, Radiation Measurements, 42(1), 80-86.
- Ghosh D., Deb A., Sengupta R. 2009. “Anomalous radon emission as precursor of earthquake”, Journal of Applied Geophysics, 69, 67-81.
- Friedmann H., Aric K., Gutdeutsch R., King C.Y., Altay C., Sav H. 1988. “Radon measurements for earthquake prediction along the North Anatolian Fault zone: a progress report”, Tectonophys., 152, 209-214.
- Inwood, J., Anderson, M. W., Morris, A., Robertson, A. H. F. 2009. “Successive structural events in the Hatay ophiolite of southeast Turkey: Distinguishing oceanic, emplacement and post-emplacement phases of faulting”, Tectonophysics, 473, 208–222.
- Karatas, A. 2016. “Sustainable water management in Hatay: hydrographic planning approach”. Water Resources Management İn The Lower Asi-Orontes River Basin.
- Editörler:Kibaroglu, A. ve Jaubert, R. İstanbul: Graduate Institute of International and Development Studies and MEF University.
- King, C.Y. 1978. “Radon emanation on San Andreas Fault”, Nature, 271, 516-519.
- King, C.Y. 1980. “Episodic radon changes in subsurface soil gas along active faults and possible relation to earthquakes”, Journal of Geophysical Research, 85, 3065-3078.
- Kocaçiftçi, P., Ünlügenç, U. C. 2008. “Antakya ve Yakın Civarının Tektonostratigrafisi”, Geosound, 52(1), 157-184.
- Kochowska, E., Mazur, J., Kozak, K., Janik, M. 2004. “Radon in well waters in the Krakow Area”. Isotopes in Environmental and Health Studies, 40:207–212.
- Kuo, M. C. T., Fan, K., Kuochen, H., Chen, W. 2006a. “A Mechanism for anomalous decline in radon precursory to an earthquake”, Ground Water, 44 (5), 642–647.
- Kuo, T., Fan, K., Kuochen, H., Han, Y., Chu, H., Lee, Y. 2006b. “Anomalous decrease in groundwater radon before the Taiwan M6.8 Chengkung earthquake”, Journal of Environmental Radioactivity, 88, 101-106.
- Kuo, T., Lin, C., Fan, K., Chang, G., Lewis, C., Han, Y., Wu, Y. Chen, W., Tsai, C. 2009. “Radon anomalies precursory to the 2003 Mw 6.8 Chengkung and 2006 Mw 6.1 Taitung earthquakes in Taiwan”. Radiation Measurements, 44, 295–299.
- Manisa, K., Erdogan, M., Zedef, V., Bircan, H., Bicer, A. 2022. “Variations of 222Rn concentrations over active fault system in Simav, Kütahya, Western Turkey: Possible causes for soil-gas 222Rn anomalies”, Applied Radiation And Isotopes, 190, 110484.
- McKenzie, D. 1976. “The East Anatolian Fault: a major structure in eastern Turkey”, Earth and Planetary Science Letters, 29(1), 189-193.
- NNDC (National Nuclear Data Center). https://www.nndc.bnl.gov/nudat3/, Son erişim tarihi: 1 Ağustos 2023.
- Okabe S. 1956. “Time variation of the atmospheric radon content near the ground surface with relation to some geophysical phenomena”, Memoirs of the College of Science, University of Kyoto, Series A, 28, 99-115.
- Over, S., Kavak, K. Ş., Bellier, O., Özden, S. 2004. “Is the Amik Basin (SE Turkey) a triple- junction area? Analyses of SPOT XS imagery and seismicity”, International Journal of Remote Sensing, 25(19), 3857-3872.
- Özdemir, A., Şahinoğlu, A. 2018. “Prospective areas for petroleum exploration and oil & gas potential of the onshore Hatay (Southern Turkey)”, Int Multidiscip Sci GeoConf (SGEM 2018), 18, 719-726.
- Press, F. 1975. “Eaqua Predicton”, Scientific American, 232(5), 14-23.
- Riggio, A., Sancin, S. 2005. “Radon measurements in Friuli (N.E. Italy) and earthquakes: first results”, Bollettino di Geofisica Teorica ed Applicata, 46, 47-58.
- Rojay, B., Heimann, A., Toprak, V. 2001. “Neotectonic and volcanic characteristics of the Karasu fault zone (Anatolia, Turkey): the transition zone between the Dead Sea transform and the East Anatolian fault zone”, Geodinamica Acta, 14(1-3), 197-212.
- Selçuk, H. 1985. “Geology and geodynamic evolution of Kızıldağ-Keldağ-Hatay area”, Maden Tetkik Enstitüsü (MTA), Rapor No. 7787, Ankara. (Yayımlanmamış)
- Saphymo GmbH, 2001. “AlphaPUMP Technical Description”, Heerstrasse 149 D-60488, Frankfurt, Germany.
- Schubert, M., Paschke, A., Lieberman, E., Burnett, W. C. 2012. “Air-water partitioning of 222Rn and its dependence on water temperature and salinity”, Environmental Science and Technology. 46, 3905–3911.
- Sharma, N., Sharma, R. 2013. “Survey of radon concentration in drinking water samples of Hoshiarpur and Ropar districts of Punjab”, India. Adv. Appl. Sci. Res. 4(3), 226–231.
- Somlai, K., Tokonami, S., Ishikawa, T., Vancsura, P., Gáspár, M., Jobbágy, V., Somlai, J., Kovács, T. 2007. 222Rn concentrations of water in the Balaton Highland and in the southern part of Hungary, and the assessment of the resulting dose”, Radiation Measurements, 42(3), 491-495.
- Steinitz, G., Begin, Z.B., Gazit-Yaari, N. 2003. “Statistically significant relation between radon flux and weak earthquakes in the Dead Sea rift valley”, Geology, 31, 505-508.
- Şafak, U. 1993. “Antakya havzasi ostrakod biyostratigrafisi”, Türkiye jeoloji bülteni, 36(2), 115- 137.
- Şengör, A. C., Yilmaz, Y. 1981. “Tethyan evolution of Turkey: a plate tectonic approach”, Tectonophysics, 75(3-4), 181-241.
- Tarı, U., Tüysüz, O., Can Genç, Ş., İmren, C., Blackwell, B. A., Lom, N., Tekeşin, Ö., Üsküplü, S., Erel, L., Altıok, S., Beyhan, M. 2013. “The geology and morphology of the Antakya Graben between the Amik Triple Junction and the Cyprus Arc”, Geodinamica Acta, 26(1- 2), 27-55.
- Thomas D. 1988. “Geochemical precursors to seismic activity”, Pure and Applied Geophysics, 126, 241-266.
- TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, 2023. https://www.jmo.org.tr/resimler/ekler/a349229db3a94a8_ek.pdf, Son erişim tarihi:15.02.2023.
- Torgersen, T., Benoit, J., Mackie, D. 1990. “Controls on groundwater 222Rn concentrations in fractured rock”, Geophysical Research Letters, 17 (6), 845-848.
- Turgay, S. O., Yaşar, E. 2021. “Evaluation of hydrocarbon occurrences of Hatay with integrated methods, SE Turkey”, Geomechanics and Geophysics for Geo-Energy and Geo-Resources, 7(3), 54.
- Tüfekcioglu, F., Zedef, V., Erdogan, M., Kocak, K., Sensogut, C. 2015. ‘‘Soil Gas Radon (222Rn) Escaping Spots Along an Active Fault Zone in Konya City Center, Turkey’’, Recent Advances in Earth Sciences, Environment and Development, ISSN: 2227-4359, ISBN: 978-1-61804-309-2, 37, 63-70.
- UNSCEAR (United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation), 2000. “Sources, effects, and risks of ionizing radiation”, NewYork: United Nations Publications.
- USEPA (United States Environmental Protection Agency), 1991. “National Primary Drinking Water Regulations, Radionuclides”, Proposed Rules. EPA/570/9-91/700.
- Ülküm, Ö., Taşköprü, C., İçhedef, M., Saç, M.M., Kumru, M.N. 2017. “Ground water radon anomalies in Bodrum Peninsula”, Terra Nova, 30, 152–161.
- Virk, H.S. 1993. “Radon and Earthquake Prediction In India: Present Status”, Nuclear Tracks and Radiation Measurements”, 22, (1-4), 483-494.
- Westaway, R. 1994. “Present-day kinematics of the Middle East and eastern Mediterranean”, Journal of Geophysical Research-Part B-Solid Earth-Printed Edition, 99(6), 12071-12090.
- WHO (The World Health Organization), 1993. “Guidelines for drinking water quality”. Woith, H. 2015. “Radon earthquake precursor: a short review”, The European Physical Journal Special Topics, 224, 611–627.
- Yalım, H.A., Sandıkcıoglu, A, Ertuğrul, O., Yıldız, A. 2012. “Determination of the relationship between radon anomalies and earthquakes in well waters on the Aks ̧ ehir-Simav Fault System in Afyonkarahisar province, Turkey”, Journal of Environmental Radioactivity, 110, 7-12.
- Ye, Q., Singh, R. P., He, A., Ji, S., and Liu, C. 2015. “Characteristic behavior of water radon associated with Wenchuan and Lushan earthquakes along Longmengshan fault”, Radiation Measurements, 76, 44–53.
- Yılmaz, H., Akçay, Y., & Kansu, E. 2013. “İskenderun Körfezi Petrol Sistemi ve Modellemesi”, In 19th International Petroleum and Natural Gas Congress and Exhibition of Turkey (pp. cp-380). European Association of Geoscientists & Engineers.
- Yuce, G., Fu, C.C., D'Alessandro, W., Gulbay, A.H., Lai, C.W., Bellomo, S., Italiano, F., Walia, V. 2017. “Geochemical characteristics of soil radon and carbon dioxide within the Dead Sea Fault and Karasu Fault in the Amik Basin (Hatay), Turkey”, Chemical Geology, 469, 129-146.
- Zhou, Z., Tian, L., Zhao, J., Wang, H., Liu, J. 2020. “Stress-Related Pre-Seismic Water Radon Concentration Variations in the Panjin Observation Well, China (1994–2020)”, Frontiers in Earth Science, 8, 596283 (Article number).
- Zmazek B., Živčić M., Todorovski L., Džeroski S., Vaupotič J., Kobal I. 2005. “Radon in soil gas: how to identify anomalies caused by earthquakes”, Applied Geochemistry, 20, 1106- 1119.
| APA | Erdogan M, ATAV Ü, MANİSA K, BOZDAĞ A, ACAR M, SATILMIŞ H (2023). 6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan Merkezli 7,7 ve 7,6 Büyüklüğündeki Depremlerin Hatay Bölgesindeki Termal Sularda Olası Radon Anomalilerine Etkisi. , 0 - 29. 123F038 |
| Chicago | Erdogan Mehmet,ATAV ÜLFET,MANİSA Kaan,BOZDAĞ Ayla,ACAR MERVE,SATILMIŞ Halimenur 6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan Merkezli 7,7 ve 7,6 Büyüklüğündeki Depremlerin Hatay Bölgesindeki Termal Sularda Olası Radon Anomalilerine Etkisi. (2023): 0 - 29. 123F038 |
| MLA | Erdogan Mehmet,ATAV ÜLFET,MANİSA Kaan,BOZDAĞ Ayla,ACAR MERVE,SATILMIŞ Halimenur 6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan Merkezli 7,7 ve 7,6 Büyüklüğündeki Depremlerin Hatay Bölgesindeki Termal Sularda Olası Radon Anomalilerine Etkisi. , 2023, ss.0 - 29. 123F038 |
| AMA | Erdogan M,ATAV Ü,MANİSA K,BOZDAĞ A,ACAR M,SATILMIŞ H 6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan Merkezli 7,7 ve 7,6 Büyüklüğündeki Depremlerin Hatay Bölgesindeki Termal Sularda Olası Radon Anomalilerine Etkisi. . 2023; 0 - 29. 123F038 |
| Vancouver | Erdogan M,ATAV Ü,MANİSA K,BOZDAĞ A,ACAR M,SATILMIŞ H 6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan Merkezli 7,7 ve 7,6 Büyüklüğündeki Depremlerin Hatay Bölgesindeki Termal Sularda Olası Radon Anomalilerine Etkisi. . 2023; 0 - 29. 123F038 |
| IEEE | Erdogan M,ATAV Ü,MANİSA K,BOZDAĞ A,ACAR M,SATILMIŞ H "6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan Merkezli 7,7 ve 7,6 Büyüklüğündeki Depremlerin Hatay Bölgesindeki Termal Sularda Olası Radon Anomalilerine Etkisi." , ss.0 - 29, 2023. 123F038 |
| ISNAD | Erdogan, Mehmet vd. "6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan Merkezli 7,7 ve 7,6 Büyüklüğündeki Depremlerin Hatay Bölgesindeki Termal Sularda Olası Radon Anomalilerine Etkisi". (2023), 0-29. https://doi.org/123F038 |
| APA | Erdogan M, ATAV Ü, MANİSA K, BOZDAĞ A, ACAR M, SATILMIŞ H (2023). 6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan Merkezli 7,7 ve 7,6 Büyüklüğündeki Depremlerin Hatay Bölgesindeki Termal Sularda Olası Radon Anomalilerine Etkisi. , 0 - 29. 123F038 |
| Chicago | Erdogan Mehmet,ATAV ÜLFET,MANİSA Kaan,BOZDAĞ Ayla,ACAR MERVE,SATILMIŞ Halimenur 6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan Merkezli 7,7 ve 7,6 Büyüklüğündeki Depremlerin Hatay Bölgesindeki Termal Sularda Olası Radon Anomalilerine Etkisi. (2023): 0 - 29. 123F038 |
| MLA | Erdogan Mehmet,ATAV ÜLFET,MANİSA Kaan,BOZDAĞ Ayla,ACAR MERVE,SATILMIŞ Halimenur 6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan Merkezli 7,7 ve 7,6 Büyüklüğündeki Depremlerin Hatay Bölgesindeki Termal Sularda Olası Radon Anomalilerine Etkisi. , 2023, ss.0 - 29. 123F038 |
| AMA | Erdogan M,ATAV Ü,MANİSA K,BOZDAĞ A,ACAR M,SATILMIŞ H 6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan Merkezli 7,7 ve 7,6 Büyüklüğündeki Depremlerin Hatay Bölgesindeki Termal Sularda Olası Radon Anomalilerine Etkisi. . 2023; 0 - 29. 123F038 |
| Vancouver | Erdogan M,ATAV Ü,MANİSA K,BOZDAĞ A,ACAR M,SATILMIŞ H 6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan Merkezli 7,7 ve 7,6 Büyüklüğündeki Depremlerin Hatay Bölgesindeki Termal Sularda Olası Radon Anomalilerine Etkisi. . 2023; 0 - 29. 123F038 |
| IEEE | Erdogan M,ATAV Ü,MANİSA K,BOZDAĞ A,ACAR M,SATILMIŞ H "6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan Merkezli 7,7 ve 7,6 Büyüklüğündeki Depremlerin Hatay Bölgesindeki Termal Sularda Olası Radon Anomalilerine Etkisi." , ss.0 - 29, 2023. 123F038 |
| ISNAD | Erdogan, Mehmet vd. "6 Şubat 2023'te Pazarcık ve Elbistan Merkezli 7,7 ve 7,6 Büyüklüğündeki Depremlerin Hatay Bölgesindeki Termal Sularda Olası Radon Anomalilerine Etkisi". (2023), 0-29. https://doi.org/123F038 |
