Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Yıl: 2024 Cilt: 38 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 88 - 104 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33308/26674874.2024381664 İndeks Tarihi: 25-03-2024
Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması
Öz: Öğretmen yeterlikleri, öğretmenlik mesleği ile birlikte başlayıp yıllar içerisinde farklı çalışmalar ile eğitimdeki öneminden dolayı üzerinde durularak, geliştirilmesini sağlamak amacıyla üzerinde çalışmalar yapılan bir alandır. Öğretmenlik mesleği ile ilgili temel yeterlik alanları belirlenmiş olup, her bir öğretmenlik alanı için de özel alanlar belirlenmiştir. Bu çalışmada, okul öncesi öğretmenlerinin mesleki öz-yeterliklerini belirlemek üzere geçerli ve güvenilir bir değerlendirme aracı geliştirmeyi amaçlamaktadır. Ölçeğin geliştirilmesi sürecinde öncelikle 55 maddelik soru havuzu oluşturulmuş ve bir maddenin anlaşılır olmaması nedeniyle çıkarılmasıyla kalan 54 madde uzman görüşüne gönderilip kapsam geçerliği belirlenmiştir. Lawshe yöntemi kullanılarak ölçeğin kapsam geçerlik indeksi 0.76 olarak belirlenmiştir. Daha sonra ölçek üzerinde sırasıyla açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve güvenirlik için test tekrar test yönt emi uygulanmıştır. Bu üç analiz süreci için veriler ayrı ayrı oluşturulan ve okul öncesi öğretmenlerinin yer aldığı üç farklı çalışma grubundan elde edilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda 29 maddelik 4 boyuttan oluşan bir yapı belirlenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ise 5 madde ölçekten çıkarılmış ve 24 maddelik 4 boyutlu ölçeğin “kabul edilebilir” bir model uyum düzeyine sahip olduğu belirlenmiştir. Test tekrar test yöntemi ile belirlenen anlamlı ve 0.777 düzeyindeki korelasyon katsayısı ile ölçeğin güvenirlik özelliğine sahip olduğu belirlenmiştir. Geliştirilen ölçek ile okul öncesi öğretmenlerinin hizmet öncesi ve hizmet sürecindeki mesleki öz-yeterlik durumlarının belirlenmesi, çeşitli değişkenlere göre değerlendirilerek gerekli destek hizmetlerinin sağlanması önerilmektedir.
Anahtar Kelime: Development of Preschool Teachers’ Professional Self-Efficacy Scale: Validity and Reliability Study
Öz: Teacher competencies are a field that started with the existence of teaching and various research has focused on it due to its importance in education, and research has been conducted to ensure its advancement. The foundation of professional self-efficacy areas has been identified, and particular areas have been determined for each teaching area. This research aimed to develop a valid and reliable assessment tool to determine the preschool teachers’ professional self -efficacy. In the developing process of the scale, firstly, a 55 -item question pool was created, and then one item was removed due to incomprehensibility. The remaining 54 items were sent to the expert opinion, and the content validity was determined. Using the Lawshe method, the content validity index of the scale was determined as 0.76. Then, exploratory factor analysis, confirmatory factor analysis and test-retest methods were applied, respectively. Data for these three analyses were collected from three different research groups that were formed separately, consisting of preschool teachers. As a result of the exploratory factor analysis, a structure consisting of 29 items and 4 dimensions was determined. As a result of confirmatory factor analysis, 5 items were removed from the scale, and it was determined that the 24-item and 4-dimensional scale had an "acceptable" level model. It was determined that the scale had a reliability feature with a significant correlation coefficient of 0.777 by the test-retest method. With the developed scale, it can be recommended to determine the professional competence of preschool teachers before starting to work, and during their work life, and then teachers can be provided necessary professional development opportunities by evaluating their professional self-efficacies according to various variables.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aksu, G., Eser, M.T., & Güzeller, C.O. (2017). Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile yapısal eşitlik modeli uygulamaları. Detay Yayıncılık.
- Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı (6.Baskı). Sakarya Yayıncılık.
- Atasoy, H. K., & Abalı Öztürk, Y. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki değerlere sahip olma düzeyleri ile öz yeterlik inançları arasındaki ilişkinin analizi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 671-705. https://doi.org/10.29299/kefad.928691
- Bağ, C., & Çeviker Ay, Ş. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin öğretmen yeterlikleri ve hizmet içi eğitim ihtiyaçları. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 289-312.
- Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32), 470-483.
- Büyüköztürk, Ş. (2005). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (5. Baskı). Pegem Akademi.
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik (1. Baskı). Pegem Akademi.
- George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference (10a Ed.). Pearson.
- Gökçen, M., & Kutluca, A. Y. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin pedagojik inançlarının pedagojik yeterlikleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 214-240. https://doi.org/10.17860/mersinefd.1120188
- Göksoy, S. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki genel yeterliliklerinin belirlenmesi. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 6(2), 92- 104. https://trdoi.org/10.26023458/uled.1203921
- Grangeat, M., & Gray, P. (2007). Factors influencing teachers' professional competence development. Journal of Vocational Education and Training, 59(4), 485-501. https://doi.org/10.1080/13636820701650943
- Güneş, G., & Toran, M. (2022). Challenges of COVID-19: Preschool teachers’ views and experiences during the quarantine. Yaşadıkça Eğitim, 36(1), 146-161. https://doi.org/10.33308/26674874.2022361367
- Güngör, H., Gülay Ogelman, H., & Amca Toklu, D. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin öğretmen yeterliliğive mesleki doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 38-48. https://doi.org/10.29065/usakead.1088972
- Işık, A., Çiltaş, A. & Baş, F. (2010). Öğretmen yetiştirme ve öğretmenlik mesleği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 53-62.
- Kanbay Ak, G., Yıldırım, B., & Ateş, H. K. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki yeterlilik algılarının incelenmesi (Ba şakşehir İlçesi Örneği). Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (55), 89-108.
- Karacaoğlu, Ö. C. (2008). Öğretmenlerin yeterlilik algıları. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 70-97.
- Karagöz, Y. (2019). Spss Amos Meta uygulamalı nitel, nicel, karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği (2. Baskı). Nobel Yayınevi
- Karakaş, U.U. (2002). Okul öncesi öğretmenlerin yeterlikleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
- Kök, M., Çiftçi, M., & Ayık, A. (2011). Öğretmenlik mesleği özel alan yeterliklerine ilişkin bir inceleme (Okul öncesi öğretm enliği örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 169-183.
- Kulshrestha, A. K., & Pandey, K. (2013). Teachers training and professional competencies. Voice of Research, 1(4), 29-33.
- Kunter, M., Kleickmann, T., Klusmann, U., & Richter, D. (2013). The development of teachers’ professional competence. M. Kunter, J.
- Baumert, W. Blum, U. Klusmann, S. Krauss, & M. Neubrand (Ed.), Cognitive activation in the mathematics classroom and professional competence of teachers içinde (ss. 63–77). Springer.
- Metin, Ş., & Aydoğan, Y. (2019). Okul öncesi öğretmenlerin özel alan yeterlik ve öz yeterlik düzeylerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(224), 33-57.
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2017a). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2017b). Okul öncesi öğretmeni özel alan yeterlikleri. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_11/06160307_5- YYretmen_Yeterlikleri_KitabY_okul_Yncesi_YYretmeni_Yzel_alan_yeterlikleri_ilkYYretim_parYa_8.pdf
- Preston, C. C., & Colman, A. M. (2000). Optimal number of response categories in rating scales: Reliability, validity, discriminating power, and respondent preferences. Acta Psychologica, 104(1), 1–15. https://doi.org/10.1016/S0001-6918(99)00050-5
- Seçer, İ. (2018). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci: SPSS ve Lisrel uygulamaları (2.Baskı). Anı Yayıncılık.
- Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. (Çev. Ed. M. Baloğlu). Nobel Yayınevi. (Orijinal yayın tarihi, 2013, 6.Baskı).
- Teltik, H. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki yeterlilik algılarının iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleriyle ilişkisinin belirlenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
- Toran, M., & Hacıfazılıoğlu, Ö. (2020). Dream versus reality: The process of preschool teacher's professionallization in Turk ey. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(31), 377-392. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.234.18
- Toran, M., & Yağan Güder, S. (2020). Supporting teachers’ professional development: Examining the opinions o f pre-school teachers attending courses in an undergraduate program. Pegem Journal of Education and Instruction, 10(3), 809-868. https://doi.org/10.14527/pegegog.2020.026
- Toran, M. (2012). Early childhood education in Turkey: A critical overview. K. Inal & G. Akkaymak (Ed.), Neoliberal transformation of education in Turkey: Political and ideological analysis of educational reforms in the age of AKP içinde (ss. 191–204). Palgrave Macmillan.
- Türkeç Aktaş, Y. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin yeterlilik düzeyleri [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi.
- Yenen, E. T. (2022). Öğretmenlerin Mesleki Yeterliklerini Etkileyen Faktörler. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(1), 27-45.
- Yıldırım, B. (2021). Preschool education in Turkey during the Covid-19 pandemic: A phenomenological study. Early Childhood Education Journal, 49(5), 947-963. https://doi.org/10.1007/s10643-021-01153-w
- Yurdagül, H. (2005, Eylül 28-30). Ölçek geliştirme çalışmalarında kapsam geçerliği için kapsam geçerlik indekslerinin kullanılması [Tam Metin Bildiri]. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Denizli, Türkiye.
| APA | Toran M, Mart M, ÖZDEN B (2024). Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 88 - 104. 10.33308/26674874.2024381664 |
| Chicago | Toran Mehmet,Mart Mehmet,ÖZDEN Bülent Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. (2024): 88 - 104. 10.33308/26674874.2024381664 |
| MLA | Toran Mehmet,Mart Mehmet,ÖZDEN Bülent Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 2024, ss.88 - 104. 10.33308/26674874.2024381664 |
| AMA | Toran M,Mart M,ÖZDEN B Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2024; 88 - 104. 10.33308/26674874.2024381664 |
| Vancouver | Toran M,Mart M,ÖZDEN B Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2024; 88 - 104. 10.33308/26674874.2024381664 |
| IEEE | Toran M,Mart M,ÖZDEN B "Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." , ss.88 - 104, 2024. 10.33308/26674874.2024381664 |
| ISNAD | Toran, Mehmet vd. "Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". (2024), 88-104. https://doi.org/10.33308/26674874.2024381664 |
| APA | Toran M, Mart M, ÖZDEN B (2024). Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 38(1), 88 - 104. 10.33308/26674874.2024381664 |
| Chicago | Toran Mehmet,Mart Mehmet,ÖZDEN Bülent Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yaşadıkça Eğitim Dergisi 38, no.1 (2024): 88 - 104. 10.33308/26674874.2024381664 |
| MLA | Toran Mehmet,Mart Mehmet,ÖZDEN Bülent Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, vol.38, no.1, 2024, ss.88 - 104. 10.33308/26674874.2024381664 |
| AMA | Toran M,Mart M,ÖZDEN B Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yaşadıkça Eğitim Dergisi. 2024; 38(1): 88 - 104. 10.33308/26674874.2024381664 |
| Vancouver | Toran M,Mart M,ÖZDEN B Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yaşadıkça Eğitim Dergisi. 2024; 38(1): 88 - 104. 10.33308/26674874.2024381664 |
| IEEE | Toran M,Mart M,ÖZDEN B "Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 38, ss.88 - 104, 2024. 10.33308/26674874.2024381664 |
| ISNAD | Toran, Mehmet vd. "Okul Öncesi Öğretmeni Mesleki Öz-Yeterlik Ölçeği Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". Yaşadıkça Eğitim Dergisi 38/1 (2024), 88-104. https://doi.org/10.33308/26674874.2024381664 |
