Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Disiplinsel İktidar Süreci Açısından Çözümlenmesi
Yıl: 2024 Cilt: 38 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 171 - 183 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33308/26674874.2024381704 İndeks Tarihi: 25-03-2024
Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Disiplinsel İktidar Süreci Açısından Çözümlenmesi
Öz: Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de 2022 yılında çıkarılan Öğretmenlik Meslek Kanunu’nu öğretmenler üzerinde disiplinsel iktidar kurma süreci açısından çözümlemektir. Nitel olarak tasarlanan bu araştırmada, Foucaultcu eleştirel söylem analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada, Michel Foucault’nun konuya ilişkin görüşleri başlangıç noktası olarak alınarak Öğretmenlik Meslek Kanunu ve ilişkili metinler eleştirel bir analize tabi tutulmuştur. Verilerin toplanmasında dokümantasyon yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan disiplinsel iktidar kavramsallaştırması, Michel Foucault’nun iktidar analizine dayandırılmıştır. Araştırma verileri, hiyerarşik gözetim, normalleştirici yaptırım ve sınav olmak üzere üç tema altında sunulmuştur. Araştırma bulgularına göre, yapılan yasal düzenleme ile iktidarların öğretmenleri disiplinsel iktidar uygulamalarını kullanarak hiyerarşik hale getirilmiş sıkı bir gözetim ağı ile denetim altına alabileceği; normali tanımlayıp bunun dışında kalanı patolojik olarak niteleyebileceği; tüm yaptırımlarını sınav ile bir sonuca bağlayabilecek bir tutum sergileyebileceği sonucuna varılmıştır. İktidar teknikleri aracılığıyla öğretmenlerin davranışları ve düşünceleri üzerinde bir kontrol mekanizması işletilmektedir. Meslek kanunu, barındırdığı birden çok yaptırım ile öğretmenlik mesleğini dönüştürürken iktidarın meslek üzerindeki otoritesini pekiştirdiği önemli bir araç olarak kullanılmaktadır. Oysa yapılan yasal düzenlemeler teknik bilgileri ölçmek yerine öğretim süreçlerinin niteliğine odaklanmalıdır.
Anahtar Kelime: Analysis of the Teaching Profession Law in Terms of Disciplinary Power Process
Öz: The purpose of this research is to analyze the Teaching Profession Law, enacted in 2022 in Turkey, in terms of the process of establishing disciplinary power over teachers. In this qualitatively designed research, the Foucauldian critical discourse analysis method was used. In the research, the Teaching Profession Law and related texts were subjected to a critical analysis, taking Michel Foucault's views as a starting point. The documentation method was used to collect data. The disciplinary conceptualization of power used in the research was based on Michel Foucault's analysis of power. Research data is presented under three themes: hierarchical surveillance, normalizing sanction and examination. According to the research findings, with legal regulation, governments can control teachers with a tight hierarchical surveillance network using disciplinary power practices; can define normal and describe anything else as pathological; It has been concluded that the student can display an attitude that can result in all his sanctions with the exam. A control mechanism i s operated over teachers' behaviors and thoughts through power techniques. While the professional law transforms the teaching profession with its multiple sanctions, it is used as an important tool by which the government reinforces its authority over the profession. However, legal regulations should focus on the quality of teaching processes rather than measuring technical knowledge.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aday Öğretmenlik ve Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yönetmeliği (2022, 12 Mayıs). Resmî Gazete (Sayı: 31833).
- Ağın, E. (2022). Michel Foucault'nun çalışmalarında panoptikon, kapatılma ve okul kurumu. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 20(79), 64-82.
- Altan, M. Z., & Özmusul, M. (2022). Geleceğin Türkiye’sinde öğretmen refahı: Öğretmenlik meslek kanununun kayıp parçası. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 24-42.
- Althusser, L. (2014). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları (A. Tümertekin, Çev.). İthaki.
- Anayasa Mahkemesi (2008, 21 Mayıs). Resmî Gazete (Sayı: 27173).
- Apple, M. W. (2012). Eğitim ve iktidar (B. Ergin, Çev.) (2.baskı). Kalkedon.
- Bourdieu, P. (2015). Pratik nedenler eylem kuramı üzerine (H. U. Tanrıöver, Çev.) (2.baskı). Hil.
- Buyruk, H. (2013). Emek süreci kuramı bağlamında öğretmen emeğinin dönüşümüne dair bir çözümleme. Praksis, (33), 61-87.
- Buyruk, H. (2015). Öğretmen emeğinin dönüşümü. İletişim.
- Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası, (2022). Öğretmenler ÖMK, ücret eşitsizliği ve mesleki ayrımcılığa karşı iş bıraktı. https://egitimsen.org.tr/ogretmenler-omk-ucret-esitsizligi-ve-mesleki-ayrimciliga-karsi-is-birakti/
- Eğitim ve Bilim İşgörenleri Sendikası. (2022). İş bırakma eylem kararı. https://www.egitimis.org.tr/files/hukuk/dilekce/63527caa943d4.pdf
- Eğitimciler Birliği Sendikası. (2022). Meslek kanununda değişiklik yapılması taleplerine duyarsız kalınmasına karşı eylem kararı aldık. https://www.ebs.org.tr/manset/5691/meslek-kanununda-degisiklik-yapilmasi-taleplerine-duyarsiz-kalinmasina-karsi-eylem- karari-aldik
- Evrensel (2022). Öğretmenler ücret eşitsizliği ve mesleki ayrımcılığa karşı iş bıraktı. https://www.evrensel.net/haber/473727/ogretmenler-ucret- esitsizligi-ve-mesleki-ayrimciliga-karsi-is-birakti
- Fischer, R. M. B. (2009). Foucault’s challenges to critical theory in education. In M. W. Apple, W. Au & L. A. Gandin (Eds.), The Routledge international handbook of critical education (pp.204-219). Routledge.
- Foucault, M. (1992). Hapisanenin doğuşu (M.A. Kılıçbay, Çev.). İmge.
- Foucault, M. (2011). Entelektüelin siyasi işlevi (I. Ergüden & O. Akınhay & F. Keskin, Çev.). Ayrıntı.
- Foucault, M. (2019). Özne ve iktidar (I. Ergüden & O. Akınhay, Çev.). Ayrıntı.
- Gore, J.M. (1995). On the continuity of power relations in pedagogy. International Studies in Sociology of Education, 5(2), 165-188. https://doi.org/10.1080/0962021950050203
- Gore, J.M. (2002, December 2-5). Some certainties in the uncertain world of classroom practice: An outline of a theory of power relations in pedagogy. Annual Conference of the Australian Association for Research in Education, Brisbane. https://www.aare.edu.au/publications/aare-conference-papers/show/3467/some-certainties-in-the-uncertain-world-of- classroom-practice-an-outline-of-a-theory-of-power-relations-in-pedagogy
- Gramsci, A. (1986). Hapishane defterleri, seçmeler (K. Somer, Çev.). Onur.
- Gül, İ., & Güngör, C. (2022). Öğretmenlik meslek kanununa ilişkin öğretmen görüşleri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1098-1123. https://doi.org/10.33711/yyuefd.1090770
- Haber Global (2022). Kılıçdaroğlu öğretmenlere boykot çağrısını yineledi. https://haberglobal.com.tr/gundem/son-dakika-kilicdaroglu- ogretmenlere-boykot-cagrisini-yineledi-bu-sinava-girerseniz-iflah-olmazsiniz-198243
- Hill, D. (2003). Global neo-liberalism, the deformation of education and resistance. Journal for Critical Education Policy Studies, 1(1), 1-32.
- Howarth, D., & Grıggs, S. (2016). Discourse analysis, social constructivism and text analysis: A critical overview. In H. Keman and J. Woldendorp (Eds.). Handbook of research methods and applications in political science (pp. 400-419). EdwardElgar.
- İş, A., & Birel, F. K. (2022). Öğretmenlik meslek kanununa ilişkin öğretmen görüşleri. Electronic Journal of Social Sciences, 21(84), 1967-1990. https://doi.org/10.17755/esosder.1141748
- Maguire, M. (2002). Globalisation, education policy and the teacher. International Studies in Sociology of Education, 12(3), 261-276. https://doi.org/10.1080/09620210200200093
- Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü (Osman Akınhay-Derya Kömürcü, Çev.). Bilim ve Sanat.
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2022a). Uzman öğretmen eğitimlerine ek süre verildi. http://www.meb.gov.tr/uzman-ogretmen-egitimlerine-ek-sure- verildi/haber/27508/tr
- Millî Eğitim Bakanlığı. (2022b). Cumhurbaşkanı Erdoğan uzman ve başöğretmen unvanı almaya hak kazanan öğretmen sayılarını açıkladı. https://www.meb.gov.tr/cumhurbaskani-erdogan-uzman-ve-basogretmen-unvani-almaya-hak-kazanan-ogretmen-sayilarini- acikladi/haber/28280/tr
- Öğretmenlik Meslek Kanunu. (2022, 14 Şubat). Resmî Gazete (Sayı: 31750).
- Özdemir, T. Y., Doğan, A., & Demirkol, M. (2022). Öğretmenlik kariyer basamakları hakkında öğretmen görüşleri. International Journal of Social Science Research, 11(2), 53-67.
- Resmî Gazete. (2005, 13 Ağustos). Öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselme yönetmeliği (Sayı: 25905).
- Rikowski, G. (2000). The battle in Seattle: Its significance for education. Tufnell Press.
- Rikowski, G. (2011). Marksist eğitim kuramı ve radikal pedagoji (C. Atay, Çev.). Kalkedon.
- Rogers, R. (2011). An introduction to critical discourse analysis in education. Routledge
- Toprak, Z. (2014). The transformation of the Turkish education system and the culture of neoliberalism [Unpublished doctoral thesis]. McGill University.
- Toran, M. & Toprak, Z. (2022). Re-imagining society and childhood: An analysis of cultural politics of childhood in Turkey. Global Studies of Childhood, 12(4), 359-373. https://doi.org/10.1177/2043610620958188
- Türkiye Eğitim, Öğretim ve Bilim Hizmetleri Kolu Kamu Çalışanları Sendikası. (2022). Öğretmenlik Meslek Kanunu’nda yer alan sınav şartının kaldırılması için Danıştay’a başvurduk. https://turkegitimsen.org.tr/ogretmenlik-meslek-kanununda-yer-alan-sinav- sartinin-kaldirilmasi-icin-danistaya-basvurduk/
- Ural, A. (2003). Öğretmenlik paradoksu. M. D. Karslı (Ed.) Öğretmenlik mesleğine giriş alternatif yaklaşım (ss. 57-79) içinde. Öğreti Pegem.
- Ural, A. (2020a, Aralık 8-10). Öğretmen rolleri üzerine bir çözümleme. Al-Farabi-Balasaǵun-Abai Uluslararası Forumu. Kazak Ulusal Pedagoji Üniversitesi. (pp.44-50). Almati, Kazakistan. https://www.academia.edu/45010845/%C3%96%C4%9Fretmen_Rolleri_%C3%9Czerine_Bir_%C3%87%C3%B6z%C3%BCmleme
- Ural, A. (2020b). Öğretmen yeterliklerinin araçsallaştırılması üzerine. Tebeşir Mektepli Bülten, 8, 16-16.
- Ünal, L. I. (2005a). ‘İktisat İdeolojisi’nin yeniden üretim süreci olarak eğitim. Ekonomik Yaklaşım, 16(57), 35-50.
- Ünal, L. I. (2005b). Öğretmen imgesinde neoliberal dönüşüm. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 3(11), 4-15.
- Willig, C. (2008). Introducing qualitative research in psychology. McGraw-Hill Education.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, A., & Korkmaz, N. (2023). Öğretmenlik meslek kanunu ve kariyer basamakları. Eğitim- İş.
- Yıldız, A., & Ünlü, D. (2014). Metaforlarla öğretmenliğin dönüşümü. Eleştirel Pedagoji, (35), 13-20.
| APA | CANPOLAT S, URAL A (2024). Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Disiplinsel İktidar Süreci Açısından Çözümlenmesi. , 171 - 183. 10.33308/26674874.2024381704 |
| Chicago | CANPOLAT SİNEM,URAL AYHAN Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Disiplinsel İktidar Süreci Açısından Çözümlenmesi. (2024): 171 - 183. 10.33308/26674874.2024381704 |
| MLA | CANPOLAT SİNEM,URAL AYHAN Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Disiplinsel İktidar Süreci Açısından Çözümlenmesi. , 2024, ss.171 - 183. 10.33308/26674874.2024381704 |
| AMA | CANPOLAT S,URAL A Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Disiplinsel İktidar Süreci Açısından Çözümlenmesi. . 2024; 171 - 183. 10.33308/26674874.2024381704 |
| Vancouver | CANPOLAT S,URAL A Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Disiplinsel İktidar Süreci Açısından Çözümlenmesi. . 2024; 171 - 183. 10.33308/26674874.2024381704 |
| IEEE | CANPOLAT S,URAL A "Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Disiplinsel İktidar Süreci Açısından Çözümlenmesi." , ss.171 - 183, 2024. 10.33308/26674874.2024381704 |
| ISNAD | CANPOLAT, SİNEM - URAL, AYHAN. "Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Disiplinsel İktidar Süreci Açısından Çözümlenmesi". (2024), 171-183. https://doi.org/10.33308/26674874.2024381704 |
| APA | CANPOLAT S, URAL A (2024). Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Disiplinsel İktidar Süreci Açısından Çözümlenmesi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 38(1), 171 - 183. 10.33308/26674874.2024381704 |
| Chicago | CANPOLAT SİNEM,URAL AYHAN Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Disiplinsel İktidar Süreci Açısından Çözümlenmesi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi 38, no.1 (2024): 171 - 183. 10.33308/26674874.2024381704 |
| MLA | CANPOLAT SİNEM,URAL AYHAN Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Disiplinsel İktidar Süreci Açısından Çözümlenmesi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, vol.38, no.1, 2024, ss.171 - 183. 10.33308/26674874.2024381704 |
| AMA | CANPOLAT S,URAL A Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Disiplinsel İktidar Süreci Açısından Çözümlenmesi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi. 2024; 38(1): 171 - 183. 10.33308/26674874.2024381704 |
| Vancouver | CANPOLAT S,URAL A Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Disiplinsel İktidar Süreci Açısından Çözümlenmesi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi. 2024; 38(1): 171 - 183. 10.33308/26674874.2024381704 |
| IEEE | CANPOLAT S,URAL A "Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Disiplinsel İktidar Süreci Açısından Çözümlenmesi." Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 38, ss.171 - 183, 2024. 10.33308/26674874.2024381704 |
| ISNAD | CANPOLAT, SİNEM - URAL, AYHAN. "Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun Disiplinsel İktidar Süreci Açısından Çözümlenmesi". Yaşadıkça Eğitim Dergisi 38/1 (2024), 171-183. https://doi.org/10.33308/26674874.2024381704 |
