Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’nin Dinamik Yetenekler Bağlamında Değerlendirilmesi

Nurdan ÖDEMİŞ KELEŞ, (Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Yönetimi Bilim Dalı, Ankara, Türkiye)
Ferudun SEZGİN (Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Ankara, Türkiye)
Yaşadıkça Eğitim Dergisi
30 0
Yıl: 2024 Cilt: 38 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 217 - 229 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33308/26674874.2024381637 İndeks Tarihi: 25-03-2024

Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’nin Dinamik Yetenekler Bağlamında Değerlendirilmesi

Öz:
Araştırmanın amacı, Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’ni (TYYÇ) Dinamik Yetenekler (DY) yaklaşımı bağlamında ele alarak lisansüstü yeterliliklerin kazandırılmasındaki yerine ilişkin bütünleşik bir bakış açısını eğitim yönet imi özelinde ortaya koymaktır. Araştırma derleme çalışması niteliğinde olup öncelikle TYYÇ bağlamına ilişkin bilgi verilmiş, DY yaklaşımı ve boyutları tanıtılarak eğitim alanında hangi bağlamlarda incelendiği açıklanmıştır. Ardından TYYÇ’nin yeterlilik boyutları DY bağlamında ele alınarak lisansüstü yeterliliklerin kazandırılmasında kullanılmasına ilişkin bir perspektif sunulmuştur. Araştırmada TYYÇ’nin öğrencilere kazandırmayı amaçladığı bilgi, beceri ve yetkinlikler boyutu yeterliliklerinin DY’nin fırsatları sezme ve algılama, fırsatları yakalama ve dönüştürme boyutları ile örtüştüğü görülmektedir. Ayrıca TYYÇ'nin hedeflediği uyum, yetenek, girişimcilik, yaratıcılık, üretkenlik, değişim, stratejik karar verme, bilgiyi oluşturma, öğrenme, teknoloji ve yenilik gibi kavramların DY kapsamında da yer aldığı tespit edilmiştir. DY bağlamını oluşturan, bilgiyi yayma, liderlik, sosyal ağ oluşturma, işbirlikçilik, çevreyi devamlı izleme, farklılık ve rekabet avantajı yaratma, ekip çalışması gibi anahtar kavramların TYYÇ tarafından da öğrenciye kazandırılmak üzere amaçlandığı belirlenmiştir. Araştırma sonuçları önemli çıkarımlar sağlamakta, DY bağlamını kullanarak TYYÇ yeterliliklerini daha etkin biçimde eğitim yönetimi lisansüstü programlarındaki öğrencilere kazandırmak için yapılabileceklerin önemi vurgulanmaktadır.
Anahtar Kelime: Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi Dinamik Yetenekler Lisansüstü Eğitim Eğitim Yönetimi

Evaluation of the National Qualifications Framework for Higher Education in Turkey in the Context of Dynamic Capabilities

Öz:
The research aims to present an integrated perspective on the use of the National Qualifications Framework for Higher Education in Turkey (NQF-HETR) within the context of the Dynamic Capabilities (DC) approach. The study introduces the NQF-HETR and DC, along with their dimensions, and subsequently presents a perspective on how NQF- HETR can be used to acquire postgraduate qualifications by considering its qualification dimensions within the DC context. The research findings demonstrate the alignment between the knowledge, skills, and competencies targeted by NQF-HETR and the dimensions of DC related to opportunity perception, seizing, and transformation. The research results provide important insights and emphasize the significance of implementing strategies within the DC context to effectively equip students in graduate programs in education management with NQF-HETR qualifications.
Anahtar Kelime: National Qualifications Framework for Higher Education in Turkey Dynamic Capabilities Graduate Education Educational Administration.

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aragon-Correa, J. A., & Sharma, S. (2003). A contingent resource-based view of proactive corporate environmental strategy. Academy of Management Review, 28(1), 71-88. https://doi.org/10.5465/amr.2003.8925233
  • Bejinaru, R. (2017). Dynamic capabilities of universities in the knowledge economy. Management Dynamics in the Knowledge Economy, 5(4), 577-595. https://doi.org/10.25019/MDKE/5.4.07
  • Çınkır, Ş., & Yıldız, S. (2018). Bir Bologna değerlendirme çalışması: Eğitim yönetimi lisansüstü program yeterliliklerine ilişkin kazanımların incelenmesi. Yükseköğretim Dergisi, 8(1), 55-67. https://doi:10.2399/yod.18.004
  • Deniz, L., & Yılmaz, M. (2018). Yüksek lisans öğrenci görüşlerine göre yüksek lisans programlarının Türkiye yükseköğretim yüksek lisans yeterlilikleri çerçevesi kapsamındaki kazanımlara katkısının değerlendirilmesi: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü örneği. The Journal of Academic Social Sciences, 6(80), 62-91. http://dx.doi.org/10.16992/ASOS.14216
  • Dilci, T. (2011). Türkiye’de eğitim bilimleri alanında yürütülen lisansüstü eğitime ulusal yeterlilikler çerçevesinde bakış. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35(2), 93-106.
  • Eisenhardt K. M., & Martin, J. A. (2000). Dynamic capabilities: what are they? Strategic Management Journal, 21(10 11), 1105-1121. https://doi.org/10.1002/1097-0266(200010/11)21:10/11%3C1105::AID-SMJ133%3E3.0.CO;2-E
  • Farzaneh, M., Wilden, R., Afshari, L., & Mehralian, G. (2022). Dynamic capabilities and innovation ambidexterity: The roles of intellectual capital and innovation orientation. Journal of Business Research, 148, 47-59. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2022.04.030
  • Felin, T., & Powel, T. T. (2016). Designing organizations for dynamic capabilities. California Management Review, 58(4), 78-96. https://doi.org/10.1525/cmr.2016.58.4.78
  • Gebauer, H. (2011). Exploring the contribution of management innovation to the evolution of dynamic capabilities . Industrial Marketing Management, 40(8), 1238-1250. https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2011.10.003
  • Grapin, S. L., Kranzler, J. H., & Daley, M. L. (2013). Psychology in the schools: scholarly productivity and impact of school psychology faculty in APA-accredited programs. Psychology in the Schools, 50(1), 87-101. https://doi.org/10.1002/pits.21658
  • Gratton, L., & Ghoshal, S. (2005). Beyond best practice. MIT Sloan Management Review, 46(3), 49–57.
  • Hayter, C. S., & Cahoy, D. R. (2018). Toward a strategic view of higher education social responsibilities: A dynamic capabilities approach. Strategic Organization, 16(1), 12-34. https://doi.org/10.1177/1476127016680564
  • Helfat, C. E., Finkelstein, S., Mitchell, W., Peteraf, M., Singh, H., Teece, D., & Winter, S. G. (2007). Dynamic capabilities: Understanding strategic change in organizations. Blackwell.
  • Helfat, C. E., & Peteraf, M. (2003). The d ynamic reource based view: Capability lifecycles. Strategic Management Journal, 24, 997-1010. https://doi.org/10.1002/smj.332
  • Helfat, C. E., & Winter, S. G. (2011). Untangling dynamic and operational capabilities: Strategy for the (N) ever changing world. Strategic Management Journal, 32(11), 1243-1250. https://doi.org/0.1002/smj.955
  • Henao-García, E. A., López-González, M., & Garcés-Marín, R. (2014). Research and innovation capabilities measurement in higher education institutions: A dynamic capabilities approach. Entramado, 10(1), 252-271.
  • Huang, Z. Y. (2005). Development and validation of dynamic capability index for school administration [Unpublished dissertation]. National Chengchi University.
  • Hube, B., Stockport, G., & Soutar, G. (2022). A cogwheel model of dynamic capabilities: Evidence from an Australian university. Australian Journal of Public Administration, 81(1), 1-20. https://doi.org/10.1111/1467-8500.12554
  • Karadağ, N., & Özdemir, S. (2017). Türkiye’de doktora eğitimi sürecine ilişkin öğretim üyelerinin ve doktora öğrencilerinin görüşleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (2), 267-281. https://doi.org/10.5961/jhes.2017.206
  • Luo, Y. (2000). Dynamic capabilities in international expansion. Journal of World Business, 35(4), 355-378. https://doi.org/10.1016/S1090- 9516(00)00043-2
  • Ma, J., & To dorovic, Z. (2011). Making universities relevant: Market orientation as a dynamic capability within institutions of higher learning. Academy of Marketing Studies Journal, 15, 1-16.
  • Muneeb, D., Tehseen, S., & Saeed, K. (2020). A study on dynamic capabilities view of doctoral students’ research productivity. International Journal of Organizational Analysis, 28(1), 1-17. https://doi.org/10.1108/IJOA-07-2018-1479
  • Navarro, J., & Gallardo, F. (2003). A model of strategic change: Universities and dynamic capabilities. Higher Education Policy, 16, 199-212. https://doi.org/10.1057/palgrave.hep.8300016
  • Salam, A., Hussain, S., Awan, W.A., & Amin, H. (2023). Leveraging the power of open innovation and dynamic capabilities to recover from COVID-19 impacts: A study of higher education institutions of Pakistan. In Sultan, P. (Eds.) Innovation, leadership and governance in higher education (pp.119-138). Springer. https://doi.org/10.1007/978-981-19-7299-7_7
  • Salge, T. O. (2011). A behavioral model of innovative search: Evidence from public hospital services. Journal of Public Administration Research and Theory, 21(1), 181-210. https://doi.org/10.1093/jopart/muq017
  • Semerci, Ç. (2011). Doktora yeterlilikler çerçevesinde öğretim üyesi, akran ve öz değerlendirmelerin Rasch ölçme modeliyle analizi. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 2(2), 164-171.
  • Sengupta, A., & Rossi, F. (2023). The relationship between universities' funding portfolios and their knowledge exchange pro files: A dynamic capabilities view. Technovation, 121, 102686. https://doi.org/10.1016/j.technovation.2022.102686
  • Sezgin, F., Kavgacı H., & Kılınç, A. Ç. (2011). Türkiye'de eğitim yönetimi ve denetimi lisansüstü öğrencilerinin öz değerlendirmeleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3, 161-169. https://doi.org/10.5961/jhes.2011.024
  • Sezgin, F., & Ödemiş-Keleş, N. (2023). Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi bağlamında eğitim yönetimi lisansüstü programlarında etkili danışmanlık süreci. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 21(1), 552-579. https://doi.org/10.37217/tebd.1243174
  • Stolze, A., & Sailer, K. (2022). Advancing HEIs’ third-mission through dynamic capabilities: The role of leadership and agreement on vision and goals. The Journal of Technology Transfer, 47(2), 580-604. https://doi.org/10.1007/s10961-021-09850-9
  • Teece, D. J. (1982). Towards an economic theory of the multiproduct firm. Journal of Economic Behavior & Organization, 3 (1), 39-63. https://doi.org/10.1016/0167-2681(82)90003-8
  • Teece, D.J. (2007). Explicating dynamic capabilities: the nature and microfoundations of (sustainable) enterprise performance . Strategic Management Journal, 28(13), 1319-1350. https://doi.org/10.1002/smj.640
  • Teece, D. J. (2011). Achieving integration of the business school curriculum using the dynamic capabilities framework. Journal of Management Development, 30(5), 499-518. https://doi.org/10.1108/02621711111133019
  • Teece, D. J. (2019). A capability theory of the firm: an economics and (strategic) management perspective . New Zealand Economic Papers, 53(1), 1-43. https://doi.org/10.1080/00779954.2017.1371208
  • Teece, D. J., & Pisano, G. (1994), The dynamic capabilities of firms: An introduction. Industrial and Corporate Change, 3(3), 537 -556. https://doi.org/10.1080/00779954.2017.1371208
  • Teece, D. J., Pisano, G., & Shuen, A. (1997). Dynamic capabilities and strategic management. Strategic Management Journal, 18(7), 509-533. https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-0266(199708)18:7%3C509::AID- SMJ882%3E3.0.CO;2-Z
  • The Higher Education. (2023). World university rankings 2023. https://www.timeshighereducation.com/world-university- rankings/2023/world-ranking
  • Tonbul, Y. (2020). Eğitim kurumlarında yönetimsel sorunların analizi için kuram rehberi. Anı. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. (2011). International standard classification of education: ISCED 2011. http://uis.unesco.org/sites/default/files/documents/international-standard-teececlassification-of-education-isced-2011-en.pdf
  • Uslu-Kocabaş, H., & Deniz, L. (2022, Ekim). Eğitim bilimleri alanında doktora eğitimi düzeyindeki yeterliliklerin değerlendirilmesine ilişkin araştırma sonuçlarının Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesine (TYYÇ) göre incelenmesi. 3. Eğitim Araştırmaları Kongresinde sunulan bildiri (EAK 2022). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, İstanbul.
  • Wang, C. L., & Ahmed, P. K. (2007). Dynamic capabilities: A review and research agenda. International Journal of Management Reviews, 9(1), 31-51. https://doi.org/10.1111/j.1468-2370.2007.00201.x
  • Winter, S. (2003). Understanding dynamic capabilities. Strategic Management Journal, 24, 991-995. https://doi.org/10.1002/smj.318
  • Yükseköğretim Kurulu. (2010). Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi. http://tyyc.yok.gov.tr/
  • Yükseköğretim Kurulu. (2023). Bologna süreci nedir? https://uluslararasi.yok.gov.tr/uluslararasilasma/bologna/temel-bilgiler/bologna- sureci-nedir
  • Zahra, S. A., Sapienza, H. J., & Davidson, P. (2006) Entrepreneurship and dynamic capabilities: A review, model, and research a genda. Journal of Management Studies, 43(4), 917-55. https://doi.org/10.1111/j.1467-6486.2006.00616.x
APA ÖDEMİŞ KELEŞ N, Sezgin F (2024). Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’nin Dinamik Yetenekler Bağlamında Değerlendirilmesi. , 217 - 229. 10.33308/26674874.2024381637
Chicago ÖDEMİŞ KELEŞ Nurdan,Sezgin Ferudun Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’nin Dinamik Yetenekler Bağlamında Değerlendirilmesi. (2024): 217 - 229. 10.33308/26674874.2024381637
MLA ÖDEMİŞ KELEŞ Nurdan,Sezgin Ferudun Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’nin Dinamik Yetenekler Bağlamında Değerlendirilmesi. , 2024, ss.217 - 229. 10.33308/26674874.2024381637
AMA ÖDEMİŞ KELEŞ N,Sezgin F Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’nin Dinamik Yetenekler Bağlamında Değerlendirilmesi. . 2024; 217 - 229. 10.33308/26674874.2024381637
Vancouver ÖDEMİŞ KELEŞ N,Sezgin F Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’nin Dinamik Yetenekler Bağlamında Değerlendirilmesi. . 2024; 217 - 229. 10.33308/26674874.2024381637
IEEE ÖDEMİŞ KELEŞ N,Sezgin F "Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’nin Dinamik Yetenekler Bağlamında Değerlendirilmesi." , ss.217 - 229, 2024. 10.33308/26674874.2024381637
ISNAD ÖDEMİŞ KELEŞ, Nurdan - Sezgin, Ferudun. "Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’nin Dinamik Yetenekler Bağlamında Değerlendirilmesi". (2024), 217-229. https://doi.org/10.33308/26674874.2024381637
APA ÖDEMİŞ KELEŞ N, Sezgin F (2024). Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’nin Dinamik Yetenekler Bağlamında Değerlendirilmesi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 38(1), 217 - 229. 10.33308/26674874.2024381637
Chicago ÖDEMİŞ KELEŞ Nurdan,Sezgin Ferudun Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’nin Dinamik Yetenekler Bağlamında Değerlendirilmesi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi 38, no.1 (2024): 217 - 229. 10.33308/26674874.2024381637
MLA ÖDEMİŞ KELEŞ Nurdan,Sezgin Ferudun Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’nin Dinamik Yetenekler Bağlamında Değerlendirilmesi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, vol.38, no.1, 2024, ss.217 - 229. 10.33308/26674874.2024381637
AMA ÖDEMİŞ KELEŞ N,Sezgin F Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’nin Dinamik Yetenekler Bağlamında Değerlendirilmesi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi. 2024; 38(1): 217 - 229. 10.33308/26674874.2024381637
Vancouver ÖDEMİŞ KELEŞ N,Sezgin F Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’nin Dinamik Yetenekler Bağlamında Değerlendirilmesi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi. 2024; 38(1): 217 - 229. 10.33308/26674874.2024381637
IEEE ÖDEMİŞ KELEŞ N,Sezgin F "Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’nin Dinamik Yetenekler Bağlamında Değerlendirilmesi." Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 38, ss.217 - 229, 2024. 10.33308/26674874.2024381637
ISNAD ÖDEMİŞ KELEŞ, Nurdan - Sezgin, Ferudun. "Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi’nin Dinamik Yetenekler Bağlamında Değerlendirilmesi". Yaşadıkça Eğitim Dergisi 38/1 (2024), 217-229. https://doi.org/10.33308/26674874.2024381637
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 10:59

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları