Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz

IŞIK, NİHAT; kılınç, efe can

Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz

Nihat IŞIK, (Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi, İktisat Bölümü, Karaman, Türkiye)

Efe Can KILINÇ (Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi, İktisat Bölümü, Karaman, Türkiye)

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi

113 5

Yıl: 2011 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 9 - 54 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz

Öz:

Bölgesel kalkınma ile ilgili olarak ülkeler son yirmi yıllık süreçte yeni bir model arayışı içerisine girmişler ve kalkınmanın unsuru olarak inovasyonu ve bilgiyi ön plana çıkartan çalışmalar yapmışlardır. Günümüzde emek ve sermaye gibi gelenekselleşmiş üretim faktörleri yerine, bilginin öneminin daha da arttığı ve üretim sürecine yoğun olarak girdiği düşünsel bir dönüşüm yaşanmıştır. Bir ülke açısından gelişmişliğin ölçüsü, bilim ve teknolojiye verilen önemle yakından ilişkilidir. Bu noktada Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla (GSYH) içerisinde Araştırma‐Geliştirme (Ar‐Ge) harcamalarına ayrılan pay büyük bir önem arz etmektedir. Nitekim literatürde bu oranın %2’den fazla olması ülkenin gelişmişliğinin önemli bir ölçüsü olarak kabul edilmektedir. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından yayınlanan “Temel Bilim ve Teknoloji Göstergeleri 2009/2” raporuna göre, Ar‐Ge harcamalarının 2008 yılı OECD ortalaması yaklaşık 30 milyar dolar iken, Avrupa Birliği (AB) ortalaması 10 milyar dolardır. Söz konusu yılda Türkiye’de bu rakam 7 milyar dolar ile hem OECD, hem de AB ortalamasının altındadır. Dünya Ekonomik Forumu tarafından hazırlanan 2009‐2010 Küresel Rekabet Endeksi raporunda Türkiye inovasyon göstergesi bakımından dünyada 69. sırada yer alırken; ABD, Almanya, Kore, Japonya, Singapur ve Çin ise aynı gösterge bakımından üst sıralarda bulunmaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

The significance of research and development and innovation on regional development: A comparative analysis

Öz:

Concerning regional development, countries had started to a new model research and there has been some studies which is innovation and information are evaluated as foremost elements of development. Recently, instead of generalized production factors such as labor and capital, there has been an intellectual transformation that information has placed more importantly and intensely in the production process. Scale of development in terms of a country it is closely related to science and technology. At this point the ratio of Research and Development (R&D) expenditures in the Gross Domestic Product (GDP) is crucial. In fact it is accepted as an important scale of development if that ratio is more than 2%. According to the Organization for Economic Co‐operation and Development (OECD) report named “Basic Science and Technology Indicators 2009/2” OECD countries’ average on R&D expenditures in 2008 is approximately 30 billion dollars and average of the European Union (EU) is 10 billion dollars. For Turkey this amount reached to 7 billion dollars which is under the averages of OECD and the EU. In the 2009‐2010 Global Competitiveness Report which prepared by World Economic Forum, Turkey ranks the 69th place in the world in terms of innovation indicator but USA, Germany, Korea, Japan, Singapore, China have higher ranks.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Açıkalın, O. ve A. Saltık (2007), “Kalkınmada Yeni Kavram ve Stratejiler” Sosyoloji Araştırmaları Dergisi/Journal Of Sociological Research, 2007 (1), 5‐27.
Akay, Ç. S. (2009), “Türkiye’de Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları”, http://www.tpe.gov.tr/dosyalar/haber/yenilik_politikalari_IPR_TUBITAK_CilemSel inAKAY.pdf, (Erişim: 25.05.2010).
Albeni, M. ve M. Karaöz (2003), “ Bölgesel Kalkınmada Öğrenme, Bilgi Birikimi ve Yenilik: Türkiye İçin Bir Perspektif”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(2), 157‐170.
Arslan, K. (2005), “Bölgesel Kalkınma Farklılıklarının Giderilmesinde Etkin Bir Araç: Bölgesel Bölgesel Planlama ve Bölgesel Kalkınma Ajansları”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 4(7), Bahar, 2005/1, 275‐294.
Bayındırlık ve İskân Bakanlığı (2009), “Bölgesel Eşitsizlik, Yerel Kalkınma ve Rekabet Edebilir Kentler Komisyonu Raporu”, http://www.bayindirlik.gov.tr/turkce/kentlesme/kitap8.pdf, (Erişim: 29.12.2010).
Çetin, M. ve E. Ecevit (2008), “Yenilikler, Öğrenme ve Ekonomik Kalkınma: Gelişmiş Bölgesel Ekonomilerde Örnek Uygulamalar” Erciyes Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:24(1), 203‐227.
Dahlstrand, Å. L. and L. Stevenson (2007), Linking Innovation and Entrepreneurship Policy, Innovative Policy Research for Economic Growth, Sweden, 1‐24.
Demirci, R., M. Baş ve M. Tolon (2006), “Türkiye’nin AB’ye Uyum Sürecinde Türk İşletmelerinin Ar‐Ge Faaliyetleri” 5. Orta Anadolu İşletmecilik Kongresi Bildiriler Kitabı, 73‐81.
DPT (2008), “Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007‐2013), Bölgesel Gelişme Özel İhtisas Komisyon Raporu, “Bölgesel Gelişmede Temel Araçlar ve Koordinasyon”, Ankara, 2008.
DPT (2006a), “Stratejik Çerçeve Belgesi”, http://www.bumko.gov.tr/TR/Genel/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFFA79D6 F5E6C1B43FF95DED00FF48EB145, (Erişim: 29.12.2010).
DPT (2006b), “Bölgesel Gelişme Politikaları ve AB’ye Ekonomik Sosyal Uyum Özel İhtisas Komisyonu Raporu”, http://www.kafkas.edu.tr/duyurular/web_katalog/hayvancilik_kat1/dptplan9abe kosos_dosyalar/152bolgel2.pdf “, (Erişim: 29.12.2010).
Dulupçu, M. A. (2006), “Bölgesel Politikalar Kopyalanabilir mi? Bölgeselleştirme (Yönetim) Karşısında(Yeni) Bölge(sel)cilik (Yönetişim)” Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu, 2006, Ankara.
Durgut, M. ve M. Akyos (2001), “Bölgesel Öngörü: Bölgesel İnovasyonun Sistemleşmesi” ODTÜ Ekonomi Kongresi V, ODTÜ, 10‐13 Eylül, Ankara.
Durgut, M. (2007), “Üniversite‐Sanayi İşbirliğinin Bölgesel İnovasyon Sistemi Çerçevesi” Erciyes Üniversitesi Kayseri Bilgi ve Araştırma Merkezi Sempozyumu, 19‐21 Ocak 2007, Kayseri.
Elçi, Ş., İ. Karataylı ve S. Karaata (2008), “Bölgesel İnovasyon Merkezleri: Türkiye İçin Bir Model Önerisi”, TÜSİAD, http://www.tusiad.org/filearchive/bimrapor.pdf, (Erişim: 20.05.2010).
Elçi, Ş., “İnovasyon, İnovasyon Stratejileri ve Sistemleri”, http://www.trabzonticaret.net/resimler/haber/Inovasyon_SE_Technopolis.pdf , (Erişim: 26.05.2010).
Eriş, E. D. ve Ö. Y. Saatçioğlu (2006), “A System Look for Technological Innovation: Firm Based Perspective” European and Mediterranean Conference on Information Systems (EMCIS), July,6‐7, 2006, Costa Blanca, Alicante, Spain.
Euro Commission (2009), “European Innovation Scorboard (EIS)”, http://www.proinno‐europe.eu/page/european‐innovation‐scoreboard‐2009 , (Erişim:30.12.2010).
Eurostat Seach Database, Science and Technology, High‐tech industries and knowledge‐intensive services: Employment at national and regional level, http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=htec_emp_risco&lang =en, (Erişim: 15.10.2010).
Fagerberg, J. (2003), “Innovation:A Guide to Literature” Centre for Technology, Innovation and Culture” University of Oslo, 2003.
Foster, R., (1986) “Innovation: The Attacker’s Advantage”, New York: Summit Books,.
Fritsch, M. (2004), “Cooperation and the Efficiency of Regional R&D Activities” Cambridge Journal of Economics, 28, 829–846.
Fritsch, M. ve G. Franke (2004), “Innovation, Regional Knowledge Spillovers and R&D Cooperation” Research Policy, Vol. 33, 245–255.
Gordon, I. R. ve P. Mccan (2005), “Clusters, Innovation and Regional Development” Journal of Economic Geography, 1‐34.
Grasselli, N. (2009), “Regional Innovation Systems:A Case Study” , 4th Aspects and Visions of Applied Economics and Informatics, March 26 – 27, Debrecen, Hungary, 1135‐1140.
Guellec, D. and B. V. Pottelsberghe (2001), “R&D And Productivity Growth: Panel Data Analysis of 16 OECD Countries”, OECD Economic Studies No. 33, 104‐125.
Gündüz, A. Y. (2006), Bölgesel Kalkınma Politikası, Ankara: Ekin Yayınevi.
Howells, J. (2005), “Innovation and Regional Economic Development: A Matter of Perspective?” Research Policy, 34(8), 1220–1234.
Ildırar, M. (2004), Bölgesel Kalkınma ve Gelişme Stratejileri, Ankara: Nobel Yayınları.
Işık, Nihat, Duygu Baysal ve Onur Ceylan (2010), “Bölgesel Kalkınma Farklılıklarının Giderilmesinde Bir Politika Aracı Olarak Kalkınma Ajansları”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 2010, 1‐18.
Işık, Nihat, Deniz Göktaş ve Efe Can Kılınç (2011), “İktisadi Büyümede Girişimciliğin Rolü”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 6 (1), 2011, 147‐178.
Kasza, A. (2004), “Innovation Networks, Policy Networks, and Regional Development in Transition Economies: A Conceptual Review and Research Perspectives”, Paper for EPSNET Conference, Prague, 18‐19 June, 2004.
Kavak, Ç. (2009), “Bilim Ekonomisinde İnovasyon ve Temel Göstergeleri” Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 11‐13 Şubat, Ş Urfa, 617‐628.
Knowledge Web on SMEs and Entrepreneurship, Entrepreneurs International (Compendia), http://data.ondernemerschap.nl/webintegraal/userif.aspx?SelectDataset=8&Sele ctSubset=8&Country=UK, (Erişim:10.05.2010).
Kurz, H. D. (2006), “Schumpeter on Innovations and Profits The Classical Heritage” Department of Economics, University of Graz, http://www.lib.hitu. ac.jp/service/tenji/amjas/Kurz.pdf, (Erişim: 25.05.2010).
Lederman, D. ve W. F. Maloney (2003), “R&D and Development” World Bank Policy Research Working Paper 3024, 1‐44.
Mahdjoubi, D. (1997), “Regional Innovation Strategies in the European Community”, http://www.ischool.utexas.edu/~darius/12‐RIS‐EU.pdf, (Erişim: 25.05.2010).
Mallick, O. B. (2005), “Rostow’s Five Stage Model of Development and Is It Releveance in Globalization” School of Social Science Faculty of Education and Arts the University of Newcastle, 2005.
Mani, S. (2000), “ Export of High Technology Products From Developing Countries: Is It Real or a Statistical Artifact” The United Nation University INTECH, Discussion Papers, 2000, Maastricth, 1‐59.
Müftüoğlu, B. G. (2006), Küresel Rekabetin Cazibe Merkezi: Yerel/Bölgesel Dinamikler, F.Aylan Arı (Ed.), Bölgesel Kalkınma Politikaları ve Yeni Dinamikler, içinde 117‐175, İstanbul: Derin Yayınları.
OECD (2004), Oslo Manual, “The Measurement of Scientific and Technological Activities”, www.oecd.org/dataoecd/35/61/2367580.pdf, (Erişim: 15.05.2010).
OECD (2008), “ OECD Reviews of Regional Innovation: North of England, UK” Policy Brief, October, 2008.
OECD (2009), “Main Science and Technology Indicators:2009/2 Edition” http://www.oecd.org/dataoecd/9/44/41850733.pdf, (Erişim: 13.05.2010).
OECD (2010), “ OECD Factbook, Science and Technology” http://www.oecdilibrary. org/economics/oecd‐factbook‐2010_factbook‐2010‐en , (Erişim: 20.05.2010).
Pessoa, A. ve M. R. Silva (2009), “Environment Based Innovation:Policy Questions” FEP Working Papers, XLIV, Vol. 88, Finisterra, 53‐78.
Potts, T. (2010), “The Natural Advantage of Regions:Linking Sustianability Innovation and Regional Development in Australia” Journal of Cleaner Production, Vol. 18, 713‐725.
Rogers, M. E. (1995), Diffusion of Innovations, Fourth Edition, New York: The Free Press.
Rutten, P. ve F. Boekema (2007), “Regional Social Capital:Embeddedness, Innovation Networks and Regional Economic Development” Technological Forecasting and Social Change, Vol. 74, 1834‐1846.
Schumpeter, J. A. (1939), “Business Cycles: A Theoretical, Historical and Statistical Analysis of the Capitalist Process”, New York Toronto London: McGraw‐Hill Book Company,
http://classiques.uqac.ca/classiques/Schumpeter_joseph/business_cycles/schum peter_business_cycles.pdf, (Erişim: 20.05.2010).
Soyak, A. (2008), Teknoekonomi Politikaları Işığında Ulusal Yenilik Sistemi ve İnsan Faktörü, Erişim: 13.05.2010).
Sternberg, R. (2000), “Innovation Networks and Regional Development—Evidence from the European Regional Innovation Survey (RIS): Theoretical Concepts, Methodological Approach, Empirical Basis and Introduction to the Theme Issue” European Planning Studies, 8(4), 389‐407.
Storper, M. (1995), “Institutions of The Learning Economy” Los Angeles: School of Public Policy and Social Research University of California.
Sungur, O., H. Keskin, C. Şentürk ve H. M. Kiriş (2009), “Bölgesel Kalkınmada Yakınlığa Dayalı İnovasyon Modelleri ve Yeni Bir Açılım Olarak Uzak Networkler” Uluslararası Davraz Kongresi, Isparta.
TÜİK, “Ar‐Ge İstatistikleri” http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=8 ust_id=2,(Erişim:05.05.2010).
TÜİK, Teknolojik Yenilik İstatistikleri, http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=9&ust_id=2, (Erişim: 25.05.2010).
Türk Patent Enstitüsü (2010), “Türk Patent Enstitüsü Stratejik Planı (2007‐2011)” http://www.tpe.gov.tr/portal/duyurular/TPE_SP.pdf , (Erişim: 01.05.2010).
Türk Patent Enstitüsü, http://www.turkpatent.gov.tr/portal/default2.jsp?sayfa=620, (Erişim: 20.05.2010).
Türk Patent Enstitüsü, http://www.turkpatent.gov.tr/dosyalar/istatistik/patent/Patent_basvuru_illere_g ore_dagilim.pdf, (Erişim: 01.05.2010).
Utterback, M. J. (1994), Mastering the Dynamics of Innovation, Boston: Harward Business School Press.
World Bank, “World Development Indicators, Science and Technology Data” http://data.worldbank.org/topic/science‐and‐technology, (Erişim: 15.05.2010).
World Intellectual Property Organization (2009), “World Intellectual Property Indicators 2009” and “Intellectual Property Statistics Data” http://www.wipo.int/ipstats/en/statistics/patents/, (Erişim: 01.05.2010).
World Economic Forum (2010), “The Global Competitiveness Report 2009– 2010”http://www.weforum.org/pdf/GCR09/GCR20092010fullreport.pdf, (Erişim: 10.06.2010).
Yavuz, A., M. Albeni ve D. G. Kaya (2009), “Ulusal İnovasyon Politikaları ve Kamu Harcamaları: Çeşitli Ülkeler Üzerine Bir Karşılaştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(3), 65‐90.
Yılmaz, N. (2004), “Sanayi İşletmelerinde Yenilik Yönetimi ve Gıda Sektöründe Bir Araştırma”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi SBE.
http://people.sabanciuniv.edu/ertekg/sebil/inovasyon/Inovasyon.ppt, (Erişim 20.05.2010). http://www.guvencetin.com/inovasyon/index1.htm, (Erişim:30.12.2010).

APA	IŞIK N, kılınç e (2011). Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz. , 9 - 54.
Chicago	IŞIK NİHAT,kılınç efe can Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz. (2011): 9 - 54.
MLA	IŞIK NİHAT,kılınç efe can Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz. , 2011, ss.9 - 54.
AMA	IŞIK N,kılınç e Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz. . 2011; 9 - 54.
Vancouver	IŞIK N,kılınç e Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz. . 2011; 9 - 54.
IEEE	IŞIK N,kılınç e "Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz." , ss.9 - 54, 2011.
ISNAD	IŞIK, NİHAT - kılınç, efe can. "Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz". (2011), 9-54.

APA	IŞIK N, kılınç e (2011). Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 9 - 54.
Chicago	IŞIK NİHAT,kılınç efe can Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 6, no.2 (2011): 9 - 54.
MLA	IŞIK NİHAT,kılınç efe can Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.6, no.2, 2011, ss.9 - 54.
AMA	IŞIK N,kılınç e Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2011; 6(2): 9 - 54.
Vancouver	IŞIK N,kılınç e Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2011; 6(2): 9 - 54.
IEEE	IŞIK N,kılınç e "Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz." Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6, ss.9 - 54, 2011.
ISNAD	IŞIK, NİHAT - kılınç, efe can. "Bölgesel kalkınma’da AR‐GE ve inovasyonun önemi: Karşılaştırmalı bir analiz". Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 6/2 (2011), 9-54.