Nadirşah’ın 1738-1739 Hindistan seferi ve sonuçları
Yıl: 2011 Cilt: 0 Sayı: 24 Sayfa Aralığı: 13 - 35 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Nadirşah’ın 1738-1739 Hindistan seferi ve sonuçları
Öz: 1736 yılında İran tahtına geçen Nadir Şah, Afganistan’ı ele geçirerek Hindistan’ı fethetmeyi düşünmüştü. 1736 Kasımı’nda seksen bin kişilik süvari ordusu ile hareket ederek Şubat 1737’de Kandahar’ı fethetmişti. Uzun bir hazırlık safhasından sonra 10 Mayıs 1738’de de Afganistan’ı Hint kıtasına bağlayan Gazne’yi ele geçirmişti. O, sırasıyla Celalabad, Peşaver ve Lahor’u ele geçirdikten sonra Delhi’ye doğru ilerlerken Hint-Türk (Gürkanlı) hükümdarı Muhammet Şah’ın ordusu ile 14 Şubat 1739’da karşılaşmış ve onu mağlup ederek Hindistan’ı hakimiyeti altına almıştı. Hindistan seferi sonunda bol ganimet ve büyük bir zaferle ülkesine dönen Nadir Şah, Osmanlı Devleti’nin tepkisinden çekindiği için İstanbul’a hemen elçiler göndermişti. İran elçileri Osmanlı hükümeti tarafından Bağdat’tan itibaren karşılanarak İstanbul’da ağırlandıktan sonra tekrar ülkesine gönderilmişti. Nadir Şah karşısında yenilgiye uğrayan Gürkanlı hükümdarı Muhammet Şah da İran’a karşı Osmanlı Devleti’nden yardım istemek amacı ile Ataullah Efendi isminde elçisini İstanbul’a göndermişti. Hindistan elçisi Osmanlı hükümeti tarafından ağırlanıp gerekli diplomatik görüşmelerden sonra Salim Efendi adında Osmanlı elçisi ile Eylül 1744’de Hindistan’a gönderilmişti. Salim Efendi, Hindistan’a giderken vefat etmek üzere iken görevi yanında bulunan Yusuf Ağa’ya devretmişti. Yusuf Ağa, Hindistan’daki görevini yerine getirmiş ve altı yıl Hindistan’da kaldıktan sonra 1749’da İstanbul’a dönmüştü.
Anahtar Kelime: Nadirsah’s 1738-39 Indian campaign and its results
Öz: Nader Shah who rose power in 1736 thought to conquer India by invading Afghanistan Having a big army with eighty thousand troopers at his disposal he set off for Kandahar in November 1736, he conquered Kandahar in February 1737. In May 10, 1738, after a long preparation phase, he invaded Ghazni that connects Afghanistan to Indian Continent. By conquering Celalabad, Peshawar and Lahore one after the other, he advanced into the Delhi.Nader Shah had a war with the army of Muhammad Shah in February 14, 1739 and entered India by defeating him. After his return with the heavy booty and the great victory, he immediately sent his delegates to Istanbul by refraining from the Ottoman Empire. Iranian delegates were welcomed in Baghdat, hosted in Istanbul and then sent back to their land.The Mughal emperor Muhammad Shah, who had been defeated by Nader Shah, also sent his delegate named Ataullah Efendi to Istanbul to ask for help against Iran. After hosting the Indian delegate and making the necessary meetings, in September 1744 he was sent to India with the Ottoman delegate named Salim Efendi. Salim Efendi passed the baton to Yusuf Agha when he was in his deathbed. Yusuf Agha had performed his duty for six years in India and afterwards he turned back to Istanbul in 1749.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi Kaynakları
- Başmuhasebe Defterleri ( D.BŞM): 2423, 2779
- Kamil Kepeci (KK): 2513, 2519
- Maliyeden Müdevver Defterler (MAD): 7835
- Name-i Hümayun Defterleri (NH D): 8
- Mühimme Defterleri (MD): 147, 148, 150,151
- Belgeler:
- Cevdet Hariciye (C H), 9251, 9267,
- Hatt-ı Hümayun (H H): 4/134, 5/172, 5/177, 6/184,
- Bab-ı Defteri Maşmuhasebe Muhallefat Kalemi (D.BŞM.MHF): 38/61
- Dosya Tasnifi Belgeler:
- Bab-ı Defteri Başmuhasebe Kalemi (D.BŞM): 3307/41, 3592/50, 3592/106, 3594/59, 3594/75, 3594/151, 3595/3, 3598/6, 3598/14, 3599/75, 3608/84, 3608/85
- Bab-ı Defteri Mevkufat Kalemi (D.MKF): 1294/61
- Tarihi Kaynaklar:
- El-Hacibi, Nadir Şah Tarihi Tercümesi, Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi Bölümü,nr. 2179, 1249.
- İzzi Efendi Süleyman b. Halil , İzzi Tarihi, Millet Kütüphanesi, Ali Emiri Tarih bölümü nr.414.
- Mehmet Süreyyâ, Sicill-i Osmani (Tezkire-i Meşâhir-i Osmâniyye), Yay. Haz. Mustafa Keskin-Ayhan Öztürk-Ramazan Tosun, II, İstanbul 1996.
- Mübarek Galib, Hindistan’da Türk Hükümdarlar, Süleymaniye Kütüphanesi, Mehmet Efendi Bölümü, nr.0000 122-002.
- Müstakimzade Süleyman Efendi, Tuhfe-i Hattatin, İstanbul 1928.
- Olgun-Mehmet Tahir el-Mevlevi, Hind’in Moğol Hükümdarları ve Nadirşah, Süleymaniye Kütüphanesi, Hüdai Efendi bölümü, nr.1101-003, Trabzon, 1329.
- Par J. De Hammer, Hıstoıre de L’Empıre Ottoman ( 1739-1757),XV, Paris 1839.
- Selânikli Tevfik, Musavver Hindistan Tarihi, Millet Kütüphanesi AEtrh 881, İstanbul 1318.
- Şem’dânî-zâde Fındıklılı Süleyman Efendi Târihi, Mür’i’t-Tevârih,I, Haz. M.Münir Aktepe, İstanbul 1976.
- Vak’anüvis Subhî Mehmet Efendi, Subhî Tarihi ( Sâmî ve Şâkir Tarihleri ile Birlikte İnceleme ve Karşılaştırmalı Metin), Haz. Mesut Aydıner, İstanbul 2007.
- Vak’anüvis Süleyman b. Halil Fehmi, Tarih-i İzzi, Süleymaniye Kütüphanesi Darü’l-Mesnevi Bölümü, nr.0000354, İstanbul 1199.
- Araştırma ve İnceleme Kaynakları:
- Bayur, Y. Hikmet, Hindistan Tarihi (Nadir Şah Afşar’ın Akınından Bağımsızlık ve Cumhuriyet’e kadar), III, Ankara 1950.
- Bayur, Y. Hikmet, ‘‘ Osmanlı Devleti’nin Nadir Şah Afşarla Barış Yapmasını Önlemek Amacını Güden Bir Gurkanlı Denemesi’’, Belleten, XIII/49, Ankara 1949, s.91.
- Brıggs, Henry George, The Nızam, I, Delhı 1985.
- Cöhce, Salim ‘‘ Hindistan’da Kurulan Türk Devletleri’’, Türkler, VIII, Ankara 2002,s.689-730.
- Dames, M. Long Worth, İA, V/1, Eskişehir 1997, s.521.
- Day, U.N. , ‘‘ Malwa’’, Comprehensıve Hıstory of Indıa, New Delhı 1982.
- Dodwell, H.H., ‘‘ Hind-Türk İmparatorluğu’’, İA, V, İstanbul, 1950, s.502.
- Dowson, Hohn, ‘‘ Hıstory of Indıa’’, Islamıc Geography, Volume 276, Franfurt 1997.
- Faroqhı, Suraıya, Hacılar ve Sultanlar (1517-1638), İstanbul 1995.
- Halaçoğlu, Yusuf, ‘‘Osmanlı İmparatorluğu’nda Menzil Teşkilâtı Hakkında Bazı Mülahazalar’’, Osmanlı Araştırmaları (The Journal of Ottoman Studıes), II, İstanbul 1981, s.123-132.
- Hınz, Walter , ‘‘ İslâm’da Ölçü Sistemleri’’, Türklük Araştırmaları Dergisi, Çev. SevimAcar, 1989/5, İstanbul 1990, s.1-82.
- Jorga, Nıkolea, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi (1640-1774), IV, Çev.Nilüfer Epçeli,İstanbul 2005.
- Merçil, Erdoğan, Müslüman Türk Devletleri Tarihi, Ankara 2000.
- Minorsky, V.,V ‘‘Nadir’’, İA, İkmal eden Münir Aktepe, Eskişehir 2001.
- Miroğlu, İsmet, ‘‘ Hindistan Hakkında XVIII. Yüzyılda Yazılmış Küçük Bir Eser’’, Tarih Dergisi, XXXIV, İstanbul 1984, s.537-54.
- Köprülü, M.Fuat, ‘‘ Babur’’, İA, Eskişehir 2001, s.180-87.
- Özcan, Azmi, ‘‘ Osmanlı Bâbürlü Devleti Arasındaki İlişkiler’’, Türkler, VIII, s.761-65.
- Roemer, Hans Robert, Persıen Auf Dem Weg In Dıe Neuzeıt (Iranısche Geschıcte Von 1350-1750), Beırut 1989, s.384-85.
- Sykes, Percy, A Hıstory of Persıa, London 1930, s.258.
- Tok, Özen , ‘‘ XVII.Yüzyılda Haremeyn’in İdaresi ve İaeşesinde Mısır Beylerbeyliği’nin Rolü’’, Türler, IX, Ankara 2002, s.936-42.
- Unat, Faik Reşit, Osmanlı Sefirleri ve Sefaretnameleri, Tamamlayan Bekir Sıtkı Baykal,Ankara 1968.
- Uzunçarşılı, İ.Hakkı, Osmanlı Devleti’nin Merkez ve Bahriye Teşkilatı, Ankara 1988.
- Uzunçarşılı, İ.Hakkı, Osmanlı Devleti’nin Saray Teşkilatı, Ankara 1988.
- Uzunçarşılı, İ.Hakkı,Osmanlı Tarihi, IV/1, Ankara 1995.
- Wilber, Donald N., Four Hundred Forty-six Kings of Iran, Tehran 1972.
| APA | SEVİNÇ T (2011). Nadirşah’ın 1738-1739 Hindistan seferi ve sonuçları. , 13 - 35. |
| Chicago | SEVİNÇ TAHİR Nadirşah’ın 1738-1739 Hindistan seferi ve sonuçları. (2011): 13 - 35. |
| MLA | SEVİNÇ TAHİR Nadirşah’ın 1738-1739 Hindistan seferi ve sonuçları. , 2011, ss.13 - 35. |
| AMA | SEVİNÇ T Nadirşah’ın 1738-1739 Hindistan seferi ve sonuçları. . 2011; 13 - 35. |
| Vancouver | SEVİNÇ T Nadirşah’ın 1738-1739 Hindistan seferi ve sonuçları. . 2011; 13 - 35. |
| IEEE | SEVİNÇ T "Nadirşah’ın 1738-1739 Hindistan seferi ve sonuçları." , ss.13 - 35, 2011. |
| ISNAD | SEVİNÇ, TAHİR. "Nadirşah’ın 1738-1739 Hindistan seferi ve sonuçları". (2011), 13-35. |
| APA | SEVİNÇ T (2011). Nadirşah’ın 1738-1739 Hindistan seferi ve sonuçları. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0(24), 13 - 35. |
| Chicago | SEVİNÇ TAHİR Nadirşah’ın 1738-1739 Hindistan seferi ve sonuçları. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 0, no.24 (2011): 13 - 35. |
| MLA | SEVİNÇ TAHİR Nadirşah’ın 1738-1739 Hindistan seferi ve sonuçları. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.0, no.24, 2011, ss.13 - 35. |
| AMA | SEVİNÇ T Nadirşah’ın 1738-1739 Hindistan seferi ve sonuçları. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2011; 0(24): 13 - 35. |
| Vancouver | SEVİNÇ T Nadirşah’ın 1738-1739 Hindistan seferi ve sonuçları. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2011; 0(24): 13 - 35. |
| IEEE | SEVİNÇ T "Nadirşah’ın 1738-1739 Hindistan seferi ve sonuçları." Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0, ss.13 - 35, 2011. |
| ISNAD | SEVİNÇ, TAHİR. "Nadirşah’ın 1738-1739 Hindistan seferi ve sonuçları". Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 24 (2011), 13-35. |
