TY - JOUR TI - Evaluation of the effects of chronic biomass fuel smoke exposure on peripheral endothelial functions: an observational study AB - Amaç: Hayvansal biyokütle yakıtı (tezek) dumanı inhalasyon ürünlerine kronik olarak maruz kalan bireylerde endoteliyal fonksiyonların değerlendirilmesi. Yöntemler: Doğumlarından itibaren tezek dumanı inhalasyon ürünleri maruziyeti olan 47 sağlıklı birey (ortalama yaş 31.6±6.8 yıl, 21 erkek) enine kesitli gözlemsel çalışmaya dahil edildi. Kontrol grubu ise 32 sağlıklı kişiden (ortalama yaş 27.9±4.4 yıl, 11 erkek) oluşturuldu. Tüm bireylerde, karotis intima media kalınlığı (CIMT), akım ile ilişkili dilatasyon (FAD %) ve endotel- bağımlı olmayan vazodilatasyon (GTN %) değerlendirildi. CIMT, lümen-intima ile media-adventisya yüzeylerinin önde gelen kenarları arasındaki mesafe olarak hesaplandı. FAD %, reaktif hiperemi sırasında brakiyal arter lümen çapının başlangıç düzeyine göre yüzde değişimi olarak tanımlanırken, GTN % ise, 400 μg gliseriltrinitrat uygulandıktan dört dakika sonra ölçülen brakiyal arter lümen çapının başlangıç düzeyine göre yüzde değişimi olarak tanımlanmıştır. İstatistiksel analiz Student t-testi, Ki-kare testi ve Spearman korelasyon katsayısı analizi ile yapıldı. Bulgular: Her iki grubun CIMT değerleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklılık yoktur (0.47±0.09’a karşın 0.49±0.06 mm, p=0.138). Ancak, kontrol grubu ile karşılaştırıldığında, çalışma grubundaki kişilerin FAD % değerleri belirgin azalmış olarak saptanmıştır (5.06±4.95’e karşın 10.70±4.64, p<0.001). Buna ilaveten, tezek maruziyeti olan kimselerin GTN % değerleri de kontrol grubuna göre düşük düzeylerde bulunmuştur (14.41±8.47’ye karşın21.85±7.87, p<0.001). AU - GENÇ, Ahmet AU - UYAREL, Hüseyin AU - DUYGU, Egemen AU - ÖKMEN, Arda Şanlı AU - BUTURAK, ALİ AU - ULUS, Özden Sıla PY - 2011 JO - Anadolu Kardiyoloji Dergisi VL - 11 IS - 6 SN - 1302-8723 SP - 492 EP - 497 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/124201 ER -