Mukormikoz: 12 olgunun retrospektif değerlendirilmesi

Mukormikoz nadir görülen ve sıklıkla yüksek mortalite ile seyreden invazif bir mantar enfeksiyonudur. Pulmoner mukormikoz ve disemine form bağışıklığı baskılanmış olgularda, rinoserebral form ise diyabetli olgularda daha sık görülmektedir. Bu çalışmada, hastanemizde 2007-2010 yılları arasında izlenen erişkin mukormikoz olgularının retrospektif olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Olgular, demografik özellikler, altta yatan hastalıklar, laboratuvar, klinik ve tedavi sonuçları açısından irdelenmiştir. Değerlendirmeye alınan toplam 12 mukormikoz (6’sı erkek; yaş aralığı: 18-74 yıl; ortalama yaş: 50.83 ± 18.27 yıl) olgusunun 10’u EORTC/MSG (European Organization for Research and Treatment of Cancer/ Mycoses Study Group) kriterlerine göre kesin, ikisi ise yüksek olası mukormikoz tanısı alan hastalardır. Klinik olarak altı olgu rinoorbital, dört olgu rinoserebral, bir olgu pulmoner, bir olgu ise hem rinoserebral hem de pulmoner formda görülmüştür. Yüksek ateş (n= 10; %83), yüz ve çevresinde ödem (n= 8; %67) ve göz çevresinde şişlik (n= 6; %50) en sık görülen semptom ve bulgulardır. On olgudan mantar kültürü yapılabilmiş, dört olguda Rhizopus spp. ve bir olguda Mucor olmak üzere beş olguda üreme saptanmıştır. İki olgudan alınan örneklerin direkt mikroskobik incelemesinde hif görülmüş ancak kültürlerinde üreme olmamıştır. İki olguda ise eş zamanlı Aspergillus üremesi tespit edilmiştir. Olgu serimizde mortalite oranı %50 (6/12) olarak izlenmiştir. Olguların tümüne sistemik antifungal tedavi (lipozomal amfoterisin B ve posakonazol veya itrakonazol) uygulanmasına karşın ancak beş olguda cerrahi girişim uygulanabilmiştir. Ortalama antifungal tedavi süresi 60.8 ± 47.4 gündür. Cerrahi tedavi alan olgularda mortalite oranları daha düşük olmakla beraber, aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı değildir (2/5 vs. 4/7, p> 0.05). Çalışmamızda mukormikozlu olgularda hematolojik hastalıklar (n= 6) ve diabetes mellitus (n= 3) en sık altta yatan hastalıklar olarak dikkati çekmektedir. Hematolojik hastalığı olan üç olguda vorikonazol profilaksisi risk faktörü olarak belirlenmiş ve bu hastalarda vorikonazol profilaksisi altında mukormikoz gelişmesi dikkat çekici bulunmuştur. Sonuç olarak, üç yıllık döneme ait erişkin mukormikoz olgularının çok yönlü değerlendirildiği bu çalışmanın, ülkemizden bildirilen tek merkezden sunulan en geniş seri olması ve posakonazol ile tedavi edilen ilk mukormikoz olgularını içermesi açısından hasta yönetiminde yol gösterici olabileceği düşünülmüştür.

Anahtar Kelime:

Konular: Mantar Bilimi Mikrobiyoloji Enfeksiyon Hastalıkları Radyoloji, Nükleer Tıp, Tıbbi Görüntüleme

Mucormycosis: retrospective evaluation of 12 cases

Öz:

Mucormycosis is a rare and often fatal invasive fungal infection. Disseminated or pulmonary forms are common in patients with immune deficiency while rhinocerebral form is common in diabetes mellitus. The aim of this study was to evaluate retrospectively the adult mucormycosis cases which were followed up in our hospital between 2007-2010. The cases were evaluated in terms of demographic characteristics, underlying diseases, laboratory, clinical and treatment results. A total of 12 mucormycosis cases (6 were male; age range: 18-74 years; mean age: 50.83 ± 18.27 years) were evaluated. Ten of the 12 cases had definitive diagnosis of invasive fungal infection according to EORTC/MSG (European Organization for Research and Treatment of Cancer/Mycoses Study Group) criteria whereas two had possible mucormycosis. Six cases had rhinoorbital, four had rhinocerabral, one had pulmonary and one had rhinocerebral and pulmonary mucormycosis. Fever (n= 10; 83%), edema in face (n= 8; 67%) and eyes (n= 6; 50%) were the most common symptoms and findings. Mycologic culture was performed in ten cases and was found positive in five cases (four cases had Rhizopus spp. one case had Mucor). In two cases direct microscopy revealed mycelium but culture did not yield any pathogen. Two cases had concomitant Aspergillus spp. growth. Overall mortality rate was determined as 50% (6/12). All of the cases received antifungal therapy (liposomal amphotericin B and posaconazole or itraconazole), however, surgical intervention was applied to five cases. Mean duration of antifungal treatment was 60.8 ± 47.4 days. Mortality rate was lower in cases who received concomitant surgical therapy, but the difference was not found statistically significant (2/5 vs. 4/7, p> 0.05). Hematologic diseases (n= 6) and diabetes mellitus (n= 3) were the most common underlying diseases in mucormycosis cases. Voriconazole prophylaxis applied to three cases with hematologic diseases was detected as a risk factor. Development of mucormycosis in those cases who were under voriconazole prophylaxis, deserves attention. Since this is the largest 3-years series of adult mucormycosis cases reported from a single center and includes the first cases treated with posaconazole, the results of this evaluation may aid to the management of patients with mucormycosis.

Anahtar Kelime:

Konular: Mantar Bilimi Mikrobiyoloji Enfeksiyon Hastalıkları Radyoloji, Nükleer Tıp, Tıbbi Görüntüleme

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

1. Roden MM, Zaoutis TE, Buchanan WL, et al. Epidemiology and outcome of zygomycosis: a review of 929 reported cases. Clin Infect Dis 2005; 41(5): 634-53.
2. Kontoyiannis DP, Lewis RE. Agents of mucormycosis and entomophthoramycosis, pp: 3257-69. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R (eds), Infectious Diseases. 2010, 7th ed. Churchill Livingstone, USA.
3. Marty FM, Cosimi LA, Baden LR. Breakthrough zygomycosis after voriconazole treatment in recipients of hematopoietic stem-cell transplants. N Engl J Med 2004; 350(9): 950-2.
4. Akan H. Fungal infeksiyonlarda EORTC tanımları. ANKEM 2009; 23(Ek 2): 130-4.
5. Taşbakan MI, Arda B, Soyer NA ve ark. Aplastik anemili bir olguda mukormikoz. Ege Tıp Derg 2007; 46(1): 57-60.
6. Skiada A, Pagano L, Groll A, et al. Zygomycosis in Europe: analysis of 230 cases accrued by the registry of the European Confederation of Medical Mycology (ECMM) Working Group on Zygomycosis between 2005 and 2007. Clin Microbiol Infect 2011; doi: 10.1111/j.1469-0691.2010.03456.x. [Epub ahead of print]
7. Pongas GN, Lewis RE, Samonis G, Kontoyiannis DP. Voriconazole-associated zygomycosis: a significant consequence of evolving antifungal prophylaxis and immunosuppression practices? Clin Microbiol Infect 2009; 15 (Suppl 5): 93-7.
8. Alacacioglu I, Kargi A, Ozcan MA, et al. Fatal disseminated mucormycosis in a patient with mantle cell non- Hodgkin's lymphoma: an autopsy case. Braz J Infect Dis 2009; 13(3): 238-41.
9. Taşbakan MS, Çeviker Y, Sipahi OR ve ark. Pansitopenik bir olguda rinoserebral ve akciğer mukormikozu ve aspergillozu. ANKEM 2010; 24(1): 42-5.
10. Arndt S, Aschendorff A, Echternach M, Daemmrich TD, Maier W. Rhino-orbital-cerebral mucormycosis and aspergillosis: differential diagnosis and treatment. Eur Arch Otorhinolaryngol 2009; 266(1): 71-6.
11. Petrikkos GL. Lipid formulations of amphotericin B as first-line treatment of zygomycosis. Clin Microbiol Infect 2009; 15(Suppl 5): 87-92.
12. Cornely OA, Vehreschild JJ, Rüping MJ. Current experience in treating invasive zygomycosis with posaconazole. Clin Microbiol Infect 2009; 15(Suppl 5): 77-81.
13. Greenberg RN, Mullane K, van Burik JA, et al. Posaconazole as salvage therapy for zygomycosis. Antimicrob Agents Chemother 2006; 50(1): 126-33.
14. van Burik JA, Hare RS, Solomon HF, Corrado ML, Kontoyiannis DP. Posaconazole is effective as salvage therapy in zygomycosis: a retrospective summary of 91 cases. Clin Infect Dis 2006; 42(7): 61-5.
15. Rapidis AD. Orbitomaxillary mucormycosis (zygomycosis) and the surgical approach to treatment: perspectives from a maxillofacial surgeon. Clin Microbiol Infect 2009; 15(Suppl 5): 98-102.

APA	ARDA B, ERDEM A, SİPAHİ O, TAŞBAKAN I, PULLUKÇU H, TAŞBAKAN M, Ceylan N, Metin D, midilli r (2011). Mukormikoz: 12 olgunun retrospektif değerlendirilmesi. , 504 - 511.
Chicago	ARDA BİLGİN,ERDEM Aytaç,SİPAHİ Oğuz Reşat,TAŞBAKAN Işıkgöz Meltem,PULLUKÇU Hüsnü,TAŞBAKAN Mehmet Sezai,Ceylan Naim,Metin Dilek Yeşim,midilli rasit Mukormikoz: 12 olgunun retrospektif değerlendirilmesi. (2011): 504 - 511.
MLA	ARDA BİLGİN,ERDEM Aytaç,SİPAHİ Oğuz Reşat,TAŞBAKAN Işıkgöz Meltem,PULLUKÇU Hüsnü,TAŞBAKAN Mehmet Sezai,Ceylan Naim,Metin Dilek Yeşim,midilli rasit Mukormikoz: 12 olgunun retrospektif değerlendirilmesi. , 2011, ss.504 - 511.
AMA	ARDA B,ERDEM A,SİPAHİ O,TAŞBAKAN I,PULLUKÇU H,TAŞBAKAN M,Ceylan N,Metin D,midilli r Mukormikoz: 12 olgunun retrospektif değerlendirilmesi. . 2011; 504 - 511.
Vancouver	ARDA B,ERDEM A,SİPAHİ O,TAŞBAKAN I,PULLUKÇU H,TAŞBAKAN M,Ceylan N,Metin D,midilli r Mukormikoz: 12 olgunun retrospektif değerlendirilmesi. . 2011; 504 - 511.
IEEE	ARDA B,ERDEM A,SİPAHİ O,TAŞBAKAN I,PULLUKÇU H,TAŞBAKAN M,Ceylan N,Metin D,midilli r "Mukormikoz: 12 olgunun retrospektif değerlendirilmesi." , ss.504 - 511, 2011.
ISNAD	ARDA, BİLGİN vd. "Mukormikoz: 12 olgunun retrospektif değerlendirilmesi". (2011), 504-511.

APA	ARDA B, ERDEM A, SİPAHİ O, TAŞBAKAN I, PULLUKÇU H, TAŞBAKAN M, Ceylan N, Metin D, midilli r (2011). Mukormikoz: 12 olgunun retrospektif değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni, 45(3), 504 - 511.
Chicago	ARDA BİLGİN,ERDEM Aytaç,SİPAHİ Oğuz Reşat,TAŞBAKAN Işıkgöz Meltem,PULLUKÇU Hüsnü,TAŞBAKAN Mehmet Sezai,Ceylan Naim,Metin Dilek Yeşim,midilli rasit Mukormikoz: 12 olgunun retrospektif değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni 45, no.3 (2011): 504 - 511.
MLA	ARDA BİLGİN,ERDEM Aytaç,SİPAHİ Oğuz Reşat,TAŞBAKAN Işıkgöz Meltem,PULLUKÇU Hüsnü,TAŞBAKAN Mehmet Sezai,Ceylan Naim,Metin Dilek Yeşim,midilli rasit Mukormikoz: 12 olgunun retrospektif değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni, vol.45, no.3, 2011, ss.504 - 511.
AMA	ARDA B,ERDEM A,SİPAHİ O,TAŞBAKAN I,PULLUKÇU H,TAŞBAKAN M,Ceylan N,Metin D,midilli r Mukormikoz: 12 olgunun retrospektif değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni. 2011; 45(3): 504 - 511.
Vancouver	ARDA B,ERDEM A,SİPAHİ O,TAŞBAKAN I,PULLUKÇU H,TAŞBAKAN M,Ceylan N,Metin D,midilli r Mukormikoz: 12 olgunun retrospektif değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni. 2011; 45(3): 504 - 511.
IEEE	ARDA B,ERDEM A,SİPAHİ O,TAŞBAKAN I,PULLUKÇU H,TAŞBAKAN M,Ceylan N,Metin D,midilli r "Mukormikoz: 12 olgunun retrospektif değerlendirilmesi." Mikrobiyoloji Bülteni, 45, ss.504 - 511, 2011.
ISNAD	ARDA, BİLGİN vd. "Mukormikoz: 12 olgunun retrospektif değerlendirilmesi". Mikrobiyoloji Bülteni 45/3 (2011), 504-511.