TY  - JOUR
TI  - Farkındalık temelli terapiler ve terapötik süreçler
AB  - Farkındalık (mindfulness), dikkatin şimdiki ana yöneltilerek, anlık deneyimlerin yargılanmadan ve kabullenmeyle gözlemlenmesine dayanmaktadır. Farkındalık, otuz yıla yakın bir süredir Batı'daki psikoterapi yaklaşımları içerisinde bir terapi yöntemi olarak kullanılmaktadır. Kökenleri Doğu'nun kişisel gelişim pratiklerine dayanan farkındalığı, psikolojik süreçler temelinde açıklamaya çalışan pek çok çalışma olduğu görülmektedir. Farkındalıkla ilgili araştırmaların bir bölümü Farkındalık Temelli Terapilerin etki mekanizmalarına yöneliktir. Üst biliş, duygulanım düzenleme, dikkat düzenleme ve içsel maruz bırakma Farkındalık Temelli Terapilerin içerdiği değişim mekanizmaları olarak önerilmiştir. Farkındalığı üstbilişsel bir bilgi işlemleme süreci olarak ele alan görüşlerde, farkındalığın içerdiği bilişsel uzaklaşma yoluyla, işlevsiz üst biliş inanışlarının etkisinin azaldığı belirtilmektedir. Farkındalığın duygulanım düzenleme üzerindeki olumlu etkileri Farkındalık Temelli Terapi uygulamalarına önemli bir etki mekanizması olarak ortaya çıkmaktadır. Farkındalığın duygulanımsal toleransı ve işlevsel duygulanım düzenlenmesini desteklediğini belirten görüşler bulunmaktadır. Şimdiki ana odaklanmış dikkatin, farkındalığın temel bileşenlerinden olduğu düşünülmektedir. Farkındalığın dikkat süreçleri üzerindeki etkilerini inceleyen çalışmalarda, farkındalık ile dikkat bileşenleri arasında ilişki bulunduğu görülmüştür. Olumlu veya olumsuz tüm içsel yaşantılara yönelimi içeren farkındalığın, içsel maruz bırakma yöntemiyle benzer etki mekanizmasına sahip olduğu düşünülmektedir. Farkındalığın bilişsel ve duygulanımsal süreçlerle ilişkisini açıklayan pek çok görüş ve bulgu ortaya konulduğu görülmektedir. Anılan bulgular farkındalığın operasyonel düzeyde tanımlanması ve Farkındalık Temelli Terapilerin etkililiğinin yükseltilmesi açısından önemli bir adımdır.
AU  - ÇATAK, Pelin Devrim
AU  - ogel, kultegin
PY  - 2010
JO  - Klinik Psikiyatri Dergisi
VL  - 13
IS  - 2
SN  - 1302-0099
SP  - 85
EP  - 91
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/124918
ER  -