Analitik hiyerarşi süreci ve vikor tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama

Hasan DİNÇER, (Beykent Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Bankacılık ve Sigortacılık Bölümü, İstanbul, Türkiye)
Ali GÖRENER (Beykent Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası Lojistik ve Taşımacılık Bölümü, İstanbul, Türkiye)
Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
36 10
Yıl: 2011 Cilt: 10 Sayı: 19 Sayfa Aralığı: 109 - 127 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Analitik hiyerarşi süreci ve vikor tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama

Öz:
Yeni ekonomi kavramı, bilgi ve iletişim teknolojilerinin olumlu etkisiyle beraber firmaları yoğunrekabetçi bir ortam içine sokmaktadır. Küresel çerçevede, finansal kesim içindeki deregülasyon ve hızlıbilgi akışı; rekabetin artışıyla paralel olarak, uluslararası ölçekteki finansal kuruluşların, diğer ülkelerdekiperformans ve büyüme potansiyeli olan kuruluşlarla stratejik ortaklıklar içine girmesine zeminhazırlamaktadır. Ayrıca ulusal çaptaki rekabetçi yapı, ölçek farklılıklarından dolayı bankaların kendiiçinde birleşme ve devralma işlemlerini yoğunlaştırmalarına neden olabilmektedir. Bu nedenle,bankaların performansların ölçmeleri ve değerlendirmeleri, sektör içindeki pozisyonlarını belirlemedegittikçe önem kazanmaktadır.Bu çalışmada; Türkiye’deki kamu, özel ve yabancı sermayeli bankalar gruplandırılarak, bu gruplarınfinansal performanslarının ölçümünde kullanılacak kriter ağırlıkları, analitik hiyerarşi süreci (AHP)yardımıyla hesaplanmış, sonrasında VIKOR yöntemi kullanılarak performans ölçümü gerçekleştirilmiştir.Çalışmanın amacı, 2002-2008 yıllarını kapsayan dönemlerde bu üç banka grubunun performanslarınınanaliz edilmesidir. Sonuçlar incelendiğinde; 2002, 2003 ve 2008 yıllarında yabancı sermayeli bankaların,2004-2007 yılları arasında ise kamu bankalarının en iyi performansı gösterdiği görülmektedir.
Anahtar Kelime:

Dynamic performance analysis via analytic hierarchy process and vikor technique: An application for banking sector

Öz:
The concept of the new economy affects the firms into an intense competitive environment along with thepositive impact of the information and communications technology. In the global context, deregulationand rapid information flow in the financial system, in parallel with the increasing competitive structurelays the groundwork for large sized international financial institutions to establish strategic partnershipswith firms that have performance and growth potential in other countries. Moreover, due to differences inscale, the national competitive structure may cause to increase merger and acquisition transactions ofbanks in nationalwide. Therefore, banks' performance metrics, determining their position in thecompetitive structure, are becoming increasingly important.In this paper, weights of financial performance criteria of the public, privately and foreign-owned bankgroups in Turkey were calculated with the help of analytical hierarchy process (AHP) and then,performance measurement via VIKOR method has been done. The purpose of this study is to analyze theperformance of three bank groups for the financial periods 2002-2008. According to the result of thisstudy, foreign-owned bank group in 2002, 2003, 2008 and public bank group in 2004-2007 had bestfinancial performance.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ahire, S.L., Rana, D.S. (1995). Selection of TQM Pilot Projects Using an MCDM Approach, International Journal of Quality & Reliability Management, 12(1), 61-81.
  • Albayrak, Y.E,, Erkut, H. (2005). Banka Performans Değerlendirmede Analitik Hiyerarşi Süreç Yaklaşımı, itüdergisi/d mühendislik, 4(6), 47-58.
  • Al Harbi, K,M. (2001). Application of AHP in Project Management, International Journal of Project Management ,19(1), 19-27.
  • Arbel, A., Orgler,Y.E.(1990). An Application of AHP to Bank Strategic Planning: The Mergers and Acquisitions Process, European Journal of Operational Research,48(1), 27-37.
  • Armacost, R.L., Componation, P.J., Mullens, M.A., Swart, W.W. (1994). An AHP Framework for Prioritizing Customer Requirements in QFD: An Industrialized Housing Application, IIE Transactions, 26(4), 72-79.
  • Ayağ, Z., Özdemir, R.G. (2006). A Fuzzy AHP Approach to Evaluating Machine Tool Alternatives, Journal of Intelligent Manufacturing, 17(2), 179-190.
  • Aysan, A.F., Ceyhan S.P. (2008). What Determines The Banking Sector Performance in Globalized Financial Markets ? The Case of Turkey , Physica A, 387, 1593-1602.
  • Barbarosoğlu, G., Yazgaç, T. (1997). An Application of The Analytic Hierarchy Process to The Supplier Selection Problem , Production and Inventory Management, 38(1), 14-21.
  • Baykal, İ.Ö., (2007), Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemlerinin Personel Seçimi Problemine Uygulanması, Galatasaray Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • Bayrakdaroğlu, A., Ege, İ. (2008). Türkiye’deki Bankaların Performansının Analitik Hiyerarşi Süreci ile Değerlendirilmesi Üzerine Bir Model Önerisi, TÜİK- 17. İstatistik Araştırma Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 32-49.
  • Bertolini, M., Bevilacqua, M. (2006). A Combined Goal Programming-AHP Approach to Maintenance Selection Problem”, Reliability Engineering and System Safety, 91, 839-848.
  • Beyazid, O.(2005). Use of AHP in Decision-Making For Flexible Manufacturıng Systems, Journal of Manufacturing Technology Management, 16(7), 808-819.
  • Byun, D.H. (2001). The AHP Approach for Selecting an Automobile Purchase Model, Information and Management ,38 (5), 289-297.
  • Chen, L.Y., Wang T. (2009). Optimizing Partners’ Choice in IS/IT Outsourcing Process: The Strategic Decision of Fuzzy VIKOR, International Journal of Production Economics, 120(1), 233-242.
  • Chu, M.T., Shyu, J., Tzeng, G.H., & Khosla, R. (2007). Comparison Among Three Analytical Methods for Knowledge Communities Group Decision Analysis. Expert Systems with Applications, 33(4), 1011-1024.
  • Chuang, P.T. (2001). Combining The Analytic Hierarchy Process And Quality Function Deployment for a Location Decision From a Requirement Perspective, The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 18(11), 842-849.
  • Chin, K.S., Chiu,S., Tummala, V.M.R. (1999). An Evaluation of Success Factors Using AHP To Implement ISO 14001-Based EMS, International Journal of Quality & Reliability Management, 16(4), 341-362.
  • Crowe, T.J., Noble, J.S.,(1997), Multi-Attribute Analysis Of ISO 9000 Registration Using AHP, International Journal of Quality & Reliability Management, 15(2), 205-222.
  • Dağdeviren, M., Eren, T. (2001). Tedarikçi Firma Seçiminde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve 0- 1 Hedef Programlama Yöntemlerinin Kullanılması, Gazi Üni. Mühendislik-Mimarlık Fak. Dergisi, 16(1-2), 41-52.
  • Demireli, E., (2010), TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Sistemi: Türkiye’deki Kamu Bankaları Üzerine Bir Uygulama, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 101-112
  • Durán, O., Aguiloa, J. (2008). Computer-Aided Machine-Tool Selection Based on a Fuzzy- AHP Approach, Expert Systems with Applications, 34(3), 1787-1794.
  • Ertuğrul, İ., Karakaşoğlu, N. (2009). Banka Şube Performanslarının VIKOR Yöntemi İle Değerlendirilmesi, Endüstri Mühendisliği Dergisi, 20(1),19-28.
  • Ho, C.B., Wu,D.D.(2009). Online Banking Performance Evaluation Using Data Envelopment Analysis and Principal Component Analysis, Computers & Operations Research 36, 1835- 1842.
  • Hunjak, T., Jakovčević , D. (2001). AHP Based Model for Bank Performance Evaluation and Rating, ISAHP 2001 Proceedings, 149-157.
  • Hussain, M., Gunasekaran, A., Islam, M. M. (2002). Implications of Non-Financial Performance Measures in Finnish Banks . Managerial Auditing Journal, 17(8), 452-463.
  • Kahraman, C., Cebeci, U., Ulukan, Z. (2003). Multi-Criteria Supplier Selection Using Fuzzy AHP, Logistics Information Management, 16(6), 382-394.
  • Kaya, Y. T. (2001). Türk Bankacalık Sektöründe CAMELS analizi, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurum- Çalışma Raporları-6.
  • Kodali, R., Chandra, S. (2001). Analytical Hierarchy Process for Justication of Total Productive Maintenance, Production Planning & Control, 12(7), 695-705.
  • Kosmidou, K., Zopounidis, C., (2008), Measurement of Bank Performance in Greece, South- Eastern Europe Journal of Economics, 1,79-95.
  • Libertore, M.J. (1987). An Extension of Analytic Hierarchical Process for Industrial R&D Project Selection and Resource Allocation, IEEE Transactions on Engineering Management, 34(1), 12-18.
  • Liou, J.J.H., Chuang, Y.T., (2010), Developing a Hybrid Multi-Criteria Model for Selection of Outsourcing Providers, Expert Systems with Applications, 37, 3755-3761.
  • Liu, F.H.F., Hai, H.L. (2005). The Voting Analytic Hierarchy Process Method for Selecting Supplier, International Journal of Production Economics, 97, 308-317.
  • Lixin, D., Ying, L., Zhiguang, Z. (2008). Selection Of Logistics Service Provider Based On Analytic Network Process and VIKOR Algorithm, Networking, Sensing and Control, ICNSC 2008- IEEE International Conference Proceedings, 1207- 1210.
  • Mercan, M., Reisman, A., Yolalan, R., Emel, A. B. (2003). The Effect of Scale and Mode of Ownership on The Financial Performance of Turkish Banking Sector: Result of a DEA-Based Analysis, Socio-Economic Planning Sciences, 37(3), 185-202.
  • Myers, J., Alpert, M.I. (1968). Determinant Buying Attributes: Meaning and Measurement, Marketing, 32(10), 13-20.
  • Opricovic, S. (1998). Multi-Criteria Optimization of Civil Engineering Systems. Faculty of Civil Engineering, Belgrade.
  • Opricovic, S., Tzeng, G.H. (2004). Compromise Solution by MCDM Methods: A Comparative Analysis of VIKOR and TOPSIS, European Journal of Operational Research, 156(2), 445-455.
  • Opricovic, S., Tzeng, G.H. (2007). Extended VIKOR Method in Comparison with Other Outranking Methods, European Journal of Operational Research, 178(2), 514-529.
  • Opricovic, S. (2009). A Compromise Solution in Water Resources Planning, Water Resources Management, 23, 1549-1561.
  • Ravi, V., Kurniawan, H., Thai, P. N. K., Kumar, P. R. (2008). Soft Computing System for Bank Performance Prediction. Applied Soft Computing, 8(1), 305-315.
  • Saaty T.L., Vargas, L.F. (1991), Prediction, Projection and Forecasting, Kluwer Academic, Boston.
  • Saaty, T.L. (1977). A Scaling Method for Priorities in Hierarchical Structures, Journal of Mathematical Psychology, 15, 234-281.
  • Saaty, T.L.(1980). The Analytic Hierarchy Process, McGraw-Hill, New York.
  • Sanayei, A., Mousavi, S.,F., Yazdankhah, A. (2010). Group Decision Making Process For Supplier Selection With VIKOR Under Fuzzy Environment, Expert Systems with Applications, 37(1), 24-30.
  • Şevkli, M., Koh, S.C.L., Zaim, S., Demirbag, M., Tatoglu, E. (2008). Hybrid Analytical Hierarchy Process Model for Supplier Selection. Industrial Management & Data Systems, 108(1), 122-142.
  • Seçme, N.Y., Bayrakdaroğlu, A., Kahraman, C. (2009). Fuzzy performance evaluation in Turkish Banking Sector Using Analytic Hierarchy Process and TOPSIS, Expert Systems with Applications, 36(9), 11699-11709.
  • Ta, H.P., Har, K.Y. (2000). A Study of Bank Selection Decisions in Singapore Using the Analytical Hierarchy Process, International Journal of Bank Marketing, 18, 170-180.
  • Tam, M.C.Y., Tummala, V.M.R. (2001). An Application of the AHP in Vendor Selection of a Telecommunications System”, Omega, 29(2), 171-182.
  • Tarawneh, M., (2006), A Comparison of Financial Performance in the Banking Sector: Some Evidence from Omani Commercial Banks, International Research Journal of Finance and Economics, 3, 101-112.
  • Tatje, E.G., Gou, P.M. (2008). Internal Performance Evaluation: The Case Of Bank Branches, International Journal of Service Industry Management, 19(3), 302-324.
  • Terzi, Ü., Hacaloğlu, S.E., Aladağ, Z. (2006). Otomobil Satın Alma Problemi İçin Bir Karar Destek Modeli, İstanbul Ticaret Üni.-Fen Bilimleri Dergisi, 5(10), 43-49.
  • Tsaur, S.H, Chang, T.Y, Yen, C.H.(2002). The Evaluation of Airline Service Quality by Fuzzy MCDM, Tourism Management, 23, 107-115.
  • Tzeng, G.H., Lin, C.W., Opricovic, S.(2005). Multi-Criteria Analysis of Alternative-Fuel Buses for Public Transportation, Energy Policy, 33, 1373-1383.
  • Ünsal, A., Duman, S. (2005). Türkiye’deki Bankaların Performanslarının Temel Bileşenler Yaklaşımı İle Karşılaştırmalı Analizi, VII. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 1-20.
  • Wabalickis, R.N.(1988). Justification of FMS with the Analytic Hierarchy Process, Journal of Manufacturing Systems, 7(3),175-182.
  • Wei, C.C., Chien, C.F., Wang, M.J., (2005), An AHP-based Approach to ERP System Selection, International Journal Production Economics, 96, 47-62.
  • Wu, H.Y., Chen, J.K., Chen, I.S., (2010), Innovation Capital Indicator Assessment of Taiwanese Universities: A Hybrid Fuzzy Model Application, Expert Systems with Applications, 37, 1635-1642.
  • Wua, H.Y., Tzeng, G.H., Chen, Y.H. (2009). A Fuzzy MCDM Approach For Evaluating Banking Performance Based On Balanced Scorecard, Expert Systems with Applications, 36(6), 10135-10147.
  • Yang,C., Wang, T. (2006). VIKOR Method Analysis of Interactive Trade in Policy-Making, The Business Review, 6(2), 77-85.
  • Yüksek, İ., Akın, A. (2006), Analitik Hiyerarşi Proses Yöntemiyle işletmelerde Strateji Belirleme, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(2) , 254-268.
  • Zone-Ching, L., Chu-Been, Y.(1996). Evaluation of Machine Selection by the AHP Method, Journal of Materials Processing Technology, 57(3), 253-258.
APA Dinçer H, GÖRENER A (2011). Analitik hiyerarşi süreci ve vikor tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama. , 109 - 127.
Chicago Dinçer Hasan,GÖRENER Ali Analitik hiyerarşi süreci ve vikor tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama. (2011): 109 - 127.
MLA Dinçer Hasan,GÖRENER Ali Analitik hiyerarşi süreci ve vikor tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama. , 2011, ss.109 - 127.
AMA Dinçer H,GÖRENER A Analitik hiyerarşi süreci ve vikor tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama. . 2011; 109 - 127.
Vancouver Dinçer H,GÖRENER A Analitik hiyerarşi süreci ve vikor tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama. . 2011; 109 - 127.
IEEE Dinçer H,GÖRENER A "Analitik hiyerarşi süreci ve vikor tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama." , ss.109 - 127, 2011.
ISNAD Dinçer, Hasan - GÖRENER, Ali. "Analitik hiyerarşi süreci ve vikor tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama". (2011), 109-127.
APA Dinçer H, GÖRENER A (2011). Analitik hiyerarşi süreci ve vikor tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(19), 109 - 127.
Chicago Dinçer Hasan,GÖRENER Ali Analitik hiyerarşi süreci ve vikor tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10, no.19 (2011): 109 - 127.
MLA Dinçer Hasan,GÖRENER Ali Analitik hiyerarşi süreci ve vikor tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.10, no.19, 2011, ss.109 - 127.
AMA Dinçer H,GÖRENER A Analitik hiyerarşi süreci ve vikor tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2011; 10(19): 109 - 127.
Vancouver Dinçer H,GÖRENER A Analitik hiyerarşi süreci ve vikor tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2011; 10(19): 109 - 127.
IEEE Dinçer H,GÖRENER A "Analitik hiyerarşi süreci ve vikor tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama." Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, ss.109 - 127, 2011.
ISNAD Dinçer, Hasan - GÖRENER, Ali. "Analitik hiyerarşi süreci ve vikor tekniği ile dinamik performans analizi: Bankacılık sektöründe bir uygulama". Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10/19 (2011), 109-127.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
16-04-2024 23:41

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları