Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri

Erbaş, Sabri; Baydar, Hasan; KARA, Nimet

Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri

Nimet KARA, (Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Isparta, Türkiye)

Hasan BAYDAR, (Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Isparta, Türkiye)

Sabri ERBAŞ (Süleyman Demirel Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Isparta, Türkiye)

Derim

27 0

Yıl: 2011 Cilt: 28 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 71 - 81 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri

Öz:

Bu çalışma, biberiye (Rosemary officinalis), çördükotu(Hyssopus officinalis) ve adaçayı (Salvia officinalis) bitkilerinin çelikle çoğaltımı üzerine,farklı çelik alma dönemleri (mart, haziran, eylül) ve IBA dozlarının (kontrol-0, 1000,2000, 3000 ve 4000 ppm) etkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tıbbi ve Aromatik Bitkiler deneme alanından 2010 yılında alınan çelikler, Tarla Bitkileri Araştırma ve Uygulama Serasında farklı IBA dozları ile muamele edilerek, içinde perlit–torf (1:1) karışımından oluşan köklendirme ortamına dikilmişlerdir. Ortalama 60 gün boyunca köklendirilmeye bırakılan çeliklerin köklenme oranları, kök sayıları ve kök uzunlukları belirlenmiştir. Araştırmada çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının çördükotu, biberiye ve adaçayının köklenmesi üzerine etkisi istatistiksel olarak P≤0.05 düzeyinde önemli olmuştur. Biberiye,çördükotu ve adaçayında en yüksek köklenme oranı (sırasıyla % 85.0, 82.3 ve 81.0),kök sayısı (sırasıyla 28.8, 21.6 ve 10.6 adet bitki-1) ve kök uzunluğu (7.1, 6.1 ve 5.1 cm) mart döneminde 4000 ppm IBA dozunda tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime: tıbbi bitkiler çelikler çoğaltım materyali Hyssopus officinalis Salvia officinalis köklenme biberiye

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Orman Mühendisliği Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

Effects of different cuttings periods and IBA concentrations on rooting ability of some medicinal plant

Öz:

This research was carried out to investigate the effects of cuttings taken in different periods (march, july, september) and IBA concentrations(control-0, 1000,2000, 3000 ve 4000 ppm IBA) on cutting propagation of rosemary(Rosemary officinalis), hyssop (Hyssopus officinalis) and sage(Salvia officinalis). Samples were taken the year of 2010, from Field Crops Medicinal and Aromatic Plants Experimental Area of Agriculture Faculty of Suleyman Demirel University. Different IBA doses were used on cuttings and sown to rooting medium consisting perlite-peat (1:1) mixture. After 45 days were determined to rooting ratio, root number and root length of cuttings. Effects on cutting propagation of rosemary, hyssop and sage of IBA doses and cuttings taken in different periods statistically significant in P≤0.05 level were observed. The highest rooting ratio (85.0, 82.3 ve 81.0 %, respectively),root number (28.8, 21.6 and 10.6 number plants-1, respectively) and root length (7.1, 6.1 and 5.1 cm, respectively) were determined from march period in 4000 ppm IBA doses.

Anahtar Kelime: Salvia officinalis rooting rosemary medicinal plants cuttings propagation materials Hyssopus officinalis

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Orman Mühendisliği Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ahmed, M., Laghari, M.H., Ahmed, I., Khokhar, K. M. 2002. Seasonal Variation in Rooting of Leafy Olive Cuttings. Asian Journal of Plant Sciences, 1(3):228-229.
Arslan, N., Gürbüz, B., Yılmaz, G. 1995. Adaçayı (Salvia officinalis L.)’nda Tohum Tutma Oranı ve Çelik Alma Zamanı İle İndol Butirik Asidin (IBA) Gövde Çeliklerinin Köklenmesine Etkileri Üzerine Araştırmalar. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 19: 83-87.
Ayanoğlu, F., Mert, A., Kaya, D.A. 1999. Farklı IBA Dozlarının Doğal Olarak Yetişen Bazı Uçucu Yağ Bitkilerinin Köklenmeleri Üzerine Etkileri. Proceedings of 1st International Symposium on Protection of Natural Environment & Ehrami Karaçam, Kütahya, 373-378.
Ayanoğlu, F., Mert, A., Kaya, A. 2000. Hatay Florasında Yetişen Karabaş Lavantanın (Lavandula stoechas subsp. stoechas L.) Çelikle Köklendirilmesi Üzerine Farklı Lokasyonların Ve Hormon Dozlarının Etkisi. Tr. J. of Agriculture and Forestry,24:607-610.
Baydar, H. 2009. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bilimi ve Teknolojisi (Genişletilmiş 3.Baskı). SDÜ Yayınları No: 51, s:194-212, Isparta.
Bhat, A. B., Siddique, M. A. A., Bhat, Z. A. 2008. Effect of IBA, NAA and Rootex on Rooting of Lavundula Officinalis. Environment and Ecology, 26 (4A):1777-1781.
Ceylan, H. 1996. Tıbbi Bitkiler-II. E.Ü. Ziraat Fak. Yayınları No: 481, İzmir.
Gil-Albert, F., Boix, E. 1978. Effects of Treatment with IBA on Rooting of OrnamentaL Conifers. Acta Horticulture, 79: 63-77.
Güneş, T., Yalçın, İ., 1990. Rosa (Rosa canina, Rosa hemisphaerica, Rosa heckeliana)Sürgün Çeliklerinde Kök Oluşumu Ve Karbonhidrat İçeriği Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniv. Fen-Edebiyat Fak. Fen Bilimleri Dergisi, 13:41-52.
Hartmann, H.T., Kester, D.E., Davies, F., Geneve, Y.R. 1997. Plant Propagation: Principles and Practices. 6th ed. S.770, Prentice-Hall, Upper Saddle River. New Jersey.
Hedge, S.S., 1988. Propagation Studies in Some Ornamental Shrubs by Cuttings. Sc.(Agri.) Thesis, University of Agricultural Sciences, Dharwad.
Kalyoncu, İ.H., Özer, E., 2000. Gilaburu’nun (Vibirnum opulus L.) Yeşil Yan Çeliklerle Köklendirilmesi Ve Fidan Elde Edilmesi, II. Ulusal Fidancılık Sempozyumu (25-29 Eylül 2000), s:1-10, Bademli-İzmir.
Kireeva, S. A., Bylda, A. Z., 1973. The Physiology of Root Formation in Lavender Softwood Cuttings. Trudy VNII Efirnomaslichnykh Cul'tur, 5: 35-40.
Kumar, N., Sreeeja, K.V. 1996, Effect of Growth Regulator on the Rooting Ability of Lavender (Lavendula angustifolia Mill). Indian Perfumer, 40: 93-94.
Nanda, K.K., Anand, V.K., Kochehar, V.K., Jain, H.K., 1971, Studies on Physiology of Rooting of Stem Cuttings. Indian Agriculturist, 15 : 49-57.
Nicola, S., Fontana, E., Hoeberechts J. 2003. Effects of Rooting Products on Medicinal and Aromatic Plant Cuttings. Acta Horticulture, 614:273-278
Nogueira, J.M.F., Romano, A., 2002. Essential Oils from Micropropagated Plants of Lavandula Viridis. Phytochem Anal., 13:4-7.
Özbek, S., Özhan, M., Yılmaz, M. 1961. Çay Çeliklerinin Köklenmesi Üzerine Muhtelif Hormonların Tesiri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı Yıl:11, Fasikül 2.
Prabhuling, G., 1998, Investigations on Propagation of Some Important Ornamental Shrubs Under Mist. M.Sc. (Agri.) Thesis, University of Agricultural Sciences, Dharwad.
Rana, H.S., 1996, Mist Propagation of Plum Clonal Root Stocks by Stem-Cuttings and their Relationship with Some Biochemical Constituents. Advances in Horticulture and Forestry, 5: 61-68.
Reuveni, O., Adato, I., 1974, Endogenous Carbohydrates as Root Promoters in Date Palm (Phoenix dactylifera L.) Shoots. Journal of the American Society for Horticultural Science, 99: 361-363.
Ryugo, K., Bren, P.J. 1974. Indolacetic Acid Metabolism in Cuttings of Plum (Prunus cerasifera x P. Munsoniana cv. Mariana 2624) ed: Nemeth.G., Induction of Rooting. ed: J.P.S. Bajaj, Biotechnology in Agriculture and Foresty, Vol. 1, Trees 1., Berlin, Heiderberg.
Schaberg, P.G., Snyder, M.C., Shane, J.B., Donnelly, J.R. 2000. Seasonal Patterns of Carbohydrate Reserves in Red Spruce Seedlings. Tree Physiol. 20, 549-555.
Swetha, H., 2005. Propagation of Indian Lavender (Bursera delpechiana poiss. Ex engl.) Thorugh Cuttıngs Under Mist. Master Thesis, Department Of Horticulture College of Agriculture, Dharwad University of Agricultural Sciences, Dharwad-580 005.
Uysal, F., Atmaca, S., Kolak, B., 2010. Çit Bitkisi Olarak Kullanılan Biberiye (Rosmarinus fficinalis L.) Çeliklerinin Köklenme Kalitesi Üzerine Farklı Köklendirme Ortamları ve NAA Dozlarının Etkileri. Süs Bitkileri Kongresi, 20-22 Ekim 2010. Erdemli-Mersin
Wearver, R.J. 1972. Plant Growth Substances in Agriculture. San Francisco. 504.
Zuzarte, M. R., Dinis, A. M., Ligia, C.C., Salgueiro, R., Canhoto, J. M., 2010. Trichomes, Essential Oils and In Vitro Propagation of Lavandula Pedunculata (Lamiaceae). Industrial Crops and Products, 32(3):580-587.

APA	KARA N, Baydar H, Erbaş S (2011). Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri. , 71 - 81.
Chicago	KARA Nimet,Baydar Hasan,Erbaş Sabri Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri. (2011): 71 - 81.
MLA	KARA Nimet,Baydar Hasan,Erbaş Sabri Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri. , 2011, ss.71 - 81.
AMA	KARA N,Baydar H,Erbaş S Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri. . 2011; 71 - 81.
Vancouver	KARA N,Baydar H,Erbaş S Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri. . 2011; 71 - 81.
IEEE	KARA N,Baydar H,Erbaş S "Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri." , ss.71 - 81, 2011.
ISNAD	KARA, Nimet vd. "Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri". (2011), 71-81.

APA	KARA N, Baydar H, Erbaş S (2011). Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri. Derim, 28(2), 71 - 81.
Chicago	KARA Nimet,Baydar Hasan,Erbaş Sabri Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri. Derim 28, no.2 (2011): 71 - 81.
MLA	KARA Nimet,Baydar Hasan,Erbaş Sabri Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri. Derim, vol.28, no.2, 2011, ss.71 - 81.
AMA	KARA N,Baydar H,Erbaş S Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri. Derim. 2011; 28(2): 71 - 81.
Vancouver	KARA N,Baydar H,Erbaş S Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri. Derim. 2011; 28(2): 71 - 81.
IEEE	KARA N,Baydar H,Erbaş S "Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri." Derim, 28, ss.71 - 81, 2011.
ISNAD	KARA, Nimet vd. "Farklı çelik alma dönemleri ve IBA dozlarının bazı tıbbi bitkilerin köklenmesi üzerine etkileri". Derim 28/2 (2011), 71-81.