TY  - JOUR
TI  - Hava kirliliği ve kardiyovasküler sistem
AB  - Toplum sağlığını tehdit eden çevresel sorunların başında hava kirliliği gelmektedir. Normalde soluduğumuz hava bir gaz karışımından oluşmaktadır. Hava kirliliği ise, insan ve diğer canlılara zarar verecek miktardaki kirleticilerin doğal aktiviteler veya insan aktiviteleri sonucu atmosfere karışması ve bu gaz oranlarının değişmesidir. Kirliliğe neden olan partikülün sağlık üzerindeki olumsuz etkisi; partikülün kimyasal yapısı, fibrotik reaksiyona yol açıp açmaması, partikülün amorf bir şekle sahip olup olmaması ve partikülün aerodinamik çapı ile yakından ilişkilidir. Aerodinamik çapı 10 mikrondan daha büyük olan partiküller, solunum yollarına girdikleri halde alveollere kadar ulaşamazlar, mukosiliyer sistem tarafından tutulur ve geri atılırlar. 10 mikrondan daha küçük olan partiküller ise, alveollere kadar ulaşabilirler ve bu partiküller kardiyovasküler sistem mortalite ve morbiditesi ile ilişkilidir. Bu boyuttaki partiküllerin solunan havadaki konsantrasyonu kirliliğin derecesini belirler ve hava kalitesi indeksinin belirlenmesinde kullanılır. Hava kirliliği, kardiyovasküler sistem üzerinde kan basıncı değişikliği, ateroskleroz, endotel disfonksiyonu, otonomik disfonksiyon, inflamasyon, oksidatif stres, hemostatik sistem ve kalp hızı değişkenliği gibi birçok mekanizmada rol alarak çeşitli klinik olayların oluşmasına neden olabilmektedir. Konuyla ilgili yapılmış çok sayıdaki çalışma da hava kirliliği ile birçok klinik olay arasında ilişki bulmuştur. Dolayısıyla, hastalıkların tedavileri ve prognozlarında çevresel etkenlerin yeri unutulmamalıdır. Bu nedenle, her geçen gün artan dünya nüfusu ve çevresel sorunlardan dolayı daha da kirlenecek olan soluduğumuz havanın, sağlıklı seviyelerde tutulması için yapılması gerekenler önemlidir.
AU  - KARDEŞOĞLU, Ejder
PY  - 2011
JO  - TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni
VL  - 10
IS  - 1
SN  - 1303-734X
SP  - 97
EP  - 106
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/126845
ER  -