Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarında benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edcilerin belirlenmesi

Ferit ÇOBANOĞLU (Adnan Menderes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü, Aydın, Türkiye)
Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi
11 2
Yıl: 2012 Cilt: 27 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 6 - 16 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarında benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edcilerin belirlenmesi

Öz:
Gıda güvenliği uygulamalarının yeterli ve etkili bir şekilde uygulanması, kuru incir firmalarını da kapsayan, tüm gıda işletmeleri için kaçınılmaz bir zorunluluk haline gelmiştir. Bu çalışmada, kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarının benimsenmesine yönelik, ekonomik teşvik edicilerin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla, Türkiye kuru incir üretiminin önemli bir bölümünün karşılandığı Aydın ilinde faaliyet gösteren 91 kuru incir işletmesi yöneticisi ile tam sayım yöntemi esas alınarak anket çalışması yapılmıştır. Öncelikle, gıda güvenliği uygulamalarının benimsenmesinde etkili olabileceği öngörülen 30 adet ekonomik teşvik edici belirlenmiş olup, firma yöneticilerinin bu konudaki tutumlarını belirlemek için de likert ölçeğinden yararlanılmıştır. Verilerin güvenilir olup olmadığı Cronbach alfa (a) testi ile tespit edilmiştir. Ekonomik teşvik edicilerden, gıda güvenliği uygulamalarının benimsenmesinde, hangilerinin daha çok etkili olduğunu belirlemek için de faktör analizi ve bunun içerisinde yer alan temel bileşenler yöntemi, varimaks rotasyonundan yararlanılmıştır. Faktör yüklerine göre; üretici düzeyinde yapılan iyi uygulamalar, firma düzeyinde de iyi işleme uygulamaları en önemli teşvik ediciler olarak tespit edilmiştir. Modern pazarlama faaliyetlerinin uygulanması, bunları izlemektedir.
Anahtar Kelime: yeniliklerin benimsenmesi kuru meyve incir gıda güvenirliği Ficus gıda sanayi

Konular: Tarımsal Ekonomi ve Politika İşletme Çevre Bilimleri Gıda Bilimi ve Teknolojisi İktisat İşletme Finans

Determınatıon of economık ıncentıves ın terms of the adoptıon of food safety practınes ın drıed fıg fırms

Öz:
The implementation of food safety practices in sufficient and efficient ways becomes an inevitable necessity for food establishments including dried fig firms. This study aimed to determine economic incentives for adoption of food safety practices in dried fig firms. Therefore, a survey questionnaire based on whole count method was planned and 91 firm managers employing in Aydın region, where a large amount of dried fig of Turkey is produced, were interviewed. Firstly, 30 economic incentives being assumed that they would have crucial effects on adoption of food safety practices were determined, and then a likert scale was utilized to define the attitudes of the firm managers on this issue. Cronbach alpha (a) test was used in order to determine whether the data of this study was reliable. Varimax rotation in principal components within factor analysis was used to identify the incentives showing substantially the most efficient characteristics regarding to the adoption of food safety practices. Good agricultural practices (GAP) in the farmer level and good processing operations in the firm level in respect of factor loadings were defined as the most important economic incentives. The implementation of contemporary marketing practices also followed them.
Anahtar Kelime: Ficus food industry innovation adoption dried fruit figs food safety

Konular: Tarımsal Ekonomi ve Politika İşletme Çevre Bilimleri Gıda Bilimi ve Teknolojisi İktisat İşletme Finans
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ak, İ., 2004. Ekolojik tarım ve hayvancılık. 4. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 1:490-497, 1-3 Eylül, İsparta.
  • Aksoy, U., Meyvacı, K.B., Sen, F., Can, H.Z., 2009. Monitorin aflatoxin contamination in Turkish dried figs. IV. International Symposium on Fig, 29 September-3 October, Meknes, Morocco.
  • Antle, J.M., 2001. Economic analysis of food safety. Handbook of Agricultural Economics. Eds: Gardner, B., Rausser, G. Vol. IB. Amsterdam: Elsevier.
  • AİGTHM, 2010. Aydın İl Gıda Tarım ve Hayvancılıkv Müdürlüğü, Gıda ve Yem Şube Müdürlüğü verileri, 2010.
  • Anonim, 2004. Tükiye Cumhuriyeti (TC) Resmi Gazete, 27/5/2004 tarih ve 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname, Ankara.
  • Anonim, 2010. Türkiye Cumhuriyeti (TC) Resmi Gazete, 11/6/2010 tarih ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu, Ankara.
  • Anonim, 2011a. îyi Tarım Uygulamaları (İTU). Available from URL: http://iyi.tarim.gov.tr/ [Ulaşım: 14 Aralık 2011],
  • Anonim, 2011b. Standart Kalite Teknik Danışmanlık Ltd. Şti. Available from URL: http://www.standartkalite.com/ [Ulaşım: 14 Aralık 2011].
  • Baş, M., Ersun, A.Ş., Kivanç, G., 2006. Implementation of HACCP and prerequisite programs in food business in Turkey. Food Control, 17(2): 118-126.
  • Baş, M., Yüksel, M., Çavuşoğlu, T., 2007. Difficulties and barriers for the implementing of HACCP and food safety sytems in food businesses in Turkey. Food Control, 18: 124-130.
  • Bektaş, Z.K., Miran, B., 2005. Geleneksel ve organik kuru incirin ekonomisi üzerine bir araştırma: Aydın ili örneği. ADÜ Ziraat Fak. Der., 2(2): 79-86.
  • Buzby, J.C, Frenzen, P.D., Rasco, B., 2001. Product liability and microbial food borne illness. Agricultural Economic Report No. 799.
  • CAC, 2011. Proposed draft maximum levels for total aflatoxins in dried figs (N-l 1-2010). Codex Alimentarius Commission, Joint FAO/WHO Food Standards Programme Codex Committee on Contaminants in Foods. 5th 447 Session, The Hague, The Netherlands, 21-25 March 2011.
  • Caswell, J.A., Bredahl, M.E., Hooker, N.H., 1998. How quality management metasystems are effecting the food industiy? Rev. Agric. Econ., 20: 547-557.
  • Çobanoğlu, F., 2007. Türkiye kuru ve taze incir incir üretim, iç ve dış pazarlamasında bazı kalite güvence sistemlerinin uygulanabilirliği üzerine bir araştırma. Doktora tezi. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, îzmir.
  • Cobanoglu, F., Aksoy, U., Tunalioglu, R., Karaman, A.D., 2010. Differences in the economic cost of implementing conventional practices and good practices intended for aflatoxin management in the dried fig supply chain. Toxin Rev., 29(3-4): 87-98.
  • Davis, J.A., 1971. Elementary Survey Analysis. Prentice Hall, New Jersey, pp. 9-32.
  • Demirbaş, N., Gölge, E., Tosun, D., Çukur, F., 2008. Food safety practices in milk collection centers in .Turkey: a case study. Brit. Food J., 110(8): 781-789.
  • Demirbaş, N., Karagözlü, C., 2008. Constraints in meeting food safety and quality requirements in the Turkish dairy industry: a case study of Izmir province. J. Food Protect, 71(2): 440-444.
  • Demirel, . N.N., 2007. Tüketicilerin gıda güvenliği hakkındaki bilgi düzeylerinin tespiti. Yüksek Lisans tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bil. Enst. Çanakkale.
  • Domenech, E., Amorös, J.A., Perez-Gonzalvo, M., Escriche, . I., 2011. Implementation and effectiveness of the HACCP and pre-requisites in food establishments. Food Control, 22: 1419-1423.
  • EC, 2006. Setting maximum levels for certain contaminants in foodstuffs. European Commission Regulation (EC) No 1881/2006 of 19 December 2006. Official Journal of the European Union. L 364, 20.12.2006, p. 5-24.
  • EC, 2008. European Commission: Final report of a mission carried out in Turkey, from 14 October to 23 October 2008 in order to assess the control systems in place to prevent mycotoxin contamination in hazelnuts, pistachios and dried fruit intended for export to the European Union. European Commission 2008. DG (SANCO)/2008-7858-MR-Final,European Commission, pp 1-23.
  • Esengün, K., 2010. Avrupa Birliğine uyum sürecinde gıda sanayi işletmelerinin gıda güvenliğini ve kalitesini sağlamaya yönelik araçlara uyum düzeylerinin belirlenmesi. T.C. Tarım ve Köyİşleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Tokat, s. 245.
  • Fairman, R., Yapp, C., 2004. Compliance with food safety legistlation in small and micro-business: enforcement as an external motivator. J. Environ. Health, 3(2): 44-52.
  • Field, A., 2005. Discovering Statistics using SPSS (2nd ed.). London: Sage.
  • Gorris, L.G.M., 2005. Food safety objective: an integral part of food chain management. Food Control, 16(9): 801-809.
  • Han, J., Omta, S.W.F., Trienekens, J.H., 2007. The joint impact of supply chain integration and quality management on the performance of pork processing firms in China. Int. J. Food Agribusiness Manag. Rev., 10(2): 67-98.
  • Hassan, Z.A., Green, R., Herath, D., 2004. An empirical analysis of the adoption of food safety and quality practices in the Canadian food processing industry. Available from URL: http://www.bepress.com/cgi/viewcontentcgi?article=10 12&context=sjohnson [Ulaşım: 10 Ekim 2009].
  • Henson, S., Hooker, N.H., 2001. Private sector management of food safety: public regulation and the role of private controls. Int. J. Food and Agribusiness Manag. Rev., 4: 7-17.
  • Henson, S., Holt, G., 2001. Exploring incentives for the1 adoption of food safety controls: HACCP implementation in the UK dairy sector. Rev. Agr. Econ., 22: 407-420.
  • Herath, D., Henson, S., 2010. Barriers to HACCP implementation: Evidence from the food processing sector in Ontario. Can. Agribusiness, 26(2): 265-279.
  • Holleran, E., Bredahl, M.E., Zaibet, L., 1999. Private incentives for adopting food safety and quality âssurrance. Food Policy, 24: 669-683.
  • İlter, E., Altmdisli, A. 1998. Ekolojik tarım ve ilkeleri. Ekolojik (Organik, Biyolojik) Tarım. Ekolojik Tarım Organizasyonu, s: 24-29, İzmir.
  • Jayasinghe-Mudalige, U., Henson, S., 2007. Identifying economic incentives for Canadian red meat and poultry processing enterprises to adopt enhanced food safety controls. Food Control 18(11): 1363-1371.
  • Karaman, A.D., Kmık, Ö., 2011. Geleneksel süt ürünlerinde coğrafi işaretlemeye bilimsel ve sosyal açıdan bir bakış. Hasad Gıda, 26(312): 22-29.
  • Khatri, Y., Collins, R., 2007. Impact and status of HACCP in the Australian meat industry. Brit. Food J., 109(5): 343-354.
  • Klein, N.L., Leffler, K.B., 1981. The role of market forces in assuring contractual performance. J. Polit. Econ., 89: 615-641.
  • Knight, P.G., Jackson, J., Bain, B., Eldemire-Shearer, D., 2003. Household food safety awaraness of selected urban consumers in Jamaica. Int. J. Food Sci. Nutrit., 54(4): 309-320*
  • Koç, A.A., Asci, S., Alpas, H., Giray, F.H., Gay, S.H., 2011. Food quality assurance schemes in Turkey. JRC Scientific and Technical Reports. European Commission Joint Research Centre Institute for Prospective Technological Studies.
  • Koletzko, B., 2008. Food safety situation in Turkey. DG International Policies of the Union, Policy Department of Economic and Scientific Policy, European Parliament. IP/A/ENVI/NT/2008-20, PE 408.568,1-14.
  • Loader, R., Hobbs, J.E., 1999. Strategic responses to food safety legislation. Food Policy, 24: 685-706.
  • Malhotra, N.K., 1996). Marketing Research: An Applied Orientation", 2nd edition, Prentice-Hall, Englewood Cliffs.
  • Mensah, L.D., Julien, D., 2011. Implementation of food safety management systems in the UK. Food Control, 22(8): 1216-1225.
  • Mutlu, S., Bal, T., Say, D., Emeksiz, F., 2003. The adoption and implementation of the food quality system (HACCP) in Mediterranean Region of Turkey. In: Nikolaidis, A., Baourakis, G., Isikli, E., Yercan, M. (eds.). The market for organic products in the Mediterranean Region. Chania: CIHEAM-IAMC, pp. 201-217.
  • Nunnally, J.C., 1978. Phychometric Theory, McGraw Hill, New York, NY.
  • Romano, D., Cavicchi, A., Rocchi, B., Stefani, G., 2004. Costs and benefits of compliance for HACCP regulation in the Italian meat and dairy sector. In: 84th EAAE Seminar Food Safety in a Dynamic World, 8-11 February, Zeist, Netherlands.
  • Rugman, A.M., Verbeke, A., 1998. Corporate strategy and international environmental policy. J. Int. Bus. Stud., 2(4): 819-834.
  • Segerson, K.s 1999. Mandatory versus voluntary approaches to food safety. Agribusiness: An Int. J., 15(1): 53-70.
  • Spector, P.E., 1992. Summated Rating Scale Construction. Basic Management. Ed: Lewis-Beck., M. Newbury Park, CA. pp. 65-78
  • SPSS, 2010. PASW 19, Predictive Analytics Software, SPSS Inc., Chicago, USA, 2010.
  • Taylor, E., 2001. HACCP in small companies: benefits or burden? Food Control, 12: 217-222.
  • Trienekens, J., Zuurbier, P., 2008. Quality and safety standards in the food industry, developments and challenges. Int. J. Prod. Econ., 113(1): 107-122.
  • Van Schothorst, M., Zwietering, M.H., Ross, T., Buchanan, R.L., Cole, M.B., 2009. Relating microbiological criteria to food safety objectives and performance objectives. Food Control, 20(11): 967-979.
  • Yapp, C., Fairman, R., 2006. Factors affecting food safety compliance within small and medium-sized enterprises; implications for regulatory and enforcement strategies. Food Control, 17: 42-52.
APA Çobanoğlu F (2012). Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarında benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edcilerin belirlenmesi. , 6 - 16.
Chicago Çobanoğlu Ferit Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarında benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edcilerin belirlenmesi. (2012): 6 - 16.
MLA Çobanoğlu Ferit Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarında benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edcilerin belirlenmesi. , 2012, ss.6 - 16.
AMA Çobanoğlu F Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarında benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edcilerin belirlenmesi. . 2012; 6 - 16.
Vancouver Çobanoğlu F Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarında benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edcilerin belirlenmesi. . 2012; 6 - 16.
IEEE Çobanoğlu F "Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarında benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edcilerin belirlenmesi." , ss.6 - 16, 2012.
ISNAD Çobanoğlu, Ferit. "Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarında benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edcilerin belirlenmesi". (2012), 6-16.
APA Çobanoğlu F (2012). Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarında benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edcilerin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 27(1), 6 - 16.
Chicago Çobanoğlu Ferit Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarında benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edcilerin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi 27, no.1 (2012): 6 - 16.
MLA Çobanoğlu Ferit Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarında benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edcilerin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, vol.27, no.1, 2012, ss.6 - 16.
AMA Çobanoğlu F Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarında benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edcilerin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi. 2012; 27(1): 6 - 16.
Vancouver Çobanoğlu F Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarında benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edcilerin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi. 2012; 27(1): 6 - 16.
IEEE Çobanoğlu F "Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarında benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edcilerin belirlenmesi." Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 27, ss.6 - 16, 2012.
ISNAD Çobanoğlu, Ferit. "Kuru incir firmalarında gıda güvenliği uygulamalarında benimsenmesine yönelik olarak ekonomik teşvik edcilerin belirlenmesi". Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi 27/1 (2012), 6-16.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 17:25

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları