Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi

ÇAĞLAYAN AKAY, EBRU; ASTAR, MELEK

Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi

EBRU ÇAĞLAYAN AKAY, (Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimleri Fakültesi, Ekonomi Bölümü, Kırgızistan)

Melek ASTAR (Boş)

Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

3 0

Yıl: 2011 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 69 - 87 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi

Öz:

Çalışmanın amacı, merkez bankası reaksiyon fonksiyonu olarak da adlandırılan Taylor Kuralı eşitliğinde yeralan değişkenlerin faiz oranları hareketleri üzerindeki etkisini incelemektir. Merkez bankaları, faiz oranları üzerinde ayarlamalar yaparken ya faiz oranlarını artıracak, ya azaltacak ya da sabit bırakma yolunu izleyecektir. Faiz oranları hareketi olarak ifade edeceğimiz bu durum çalışmamızda faiz oranlarının bir önceki döneme göre artması, azalması ya da sabit bırakılması olarak ele alınmıştır. Çalışmamızda enflasyon açığı ve üretim açığının faiz oranlarının bu hareketlerinin gerçekleşme olasılıkları üzerindeki etkilerini incelemek amacı ile multinominal probit modelleri ile tahminler yapılmıştır. Ayrıca, literatürde gerekliliği hala tartışılan döviz kuru açığının, faiz oranı hareketlerinin açıklanmasında önemli olup olmadığını incelemek amacı ile kuralda yeralan değişkenler arasına döviz kuru açığı da eklenmiştir. Elde edilen bulgular; Türkiye için faiz oranlarındaki artma ve azalma olasılıkları üzerinde enflasyon açığının üretim açığından daha fazla etkili olduğunu ve döviz kurunun modele eklenmesinin anlamlı olduğunu, fakat diğer değişkenler ile karşılaştırıldığında kural açısından yeterli açıklayıcı bilgi vermediğini göstermektedir.

Anahtar Kelime:

The effect of inflation gap, output gap and currency gap on interest rate movements

Öz:

The aim of study is to observe the effect of variables included in the equation of Taylor Rule, which is also known as central bank reaction function on interest rate movements. While central banks do settings on interest rates, they will either raise or reduce or leave interest rates stable. This condition, which we can name as interest rates movements, was considered as the raise, reduction or stabilization of interest rates compared to previous period. In our study, estimations were done with multinominal probit models in order to observe the effects of inflation gap and output gap on the possibility of these movements of interest rates. Moreover, currency gap was included among the variables in the rule as well in order to observe whether it is important in the explanation of interest rate movements whose necessity is still being discussed. Findings show that inflation gap is more important than output gap on the possibility of raise or reduction of interest rates in Turkey and that inclusion of currency in the model is effective, however when it does not give adequate explanatory information in the sense of rule when it is compared with other variables.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akat, A. Savaş, “Dalgalı Kur Ve Para Politikası: Bir Parasal Kural Önerisi”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ekonomisi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2004.
Aldrıch, N. John, Nelson, D. Forrest, Linear Probability, Logit And Probit Models, Sage University Press, Beverly Hills, 1984.
Astar, Melek, OECD Ülkelerinde Taylor Kuralı’nın Geçerliliğinin Logit Modelleri İle İncelenmesi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmış Yüksek Lisans Tezi, İktisadi Araştırmalar Vakfı, İstanbul, 2009.
Baydur, Mehmet, Süslü, Bora, “Avrupa Merkez Bankası İle Tcmb’nin Bağımsızlıklarının Karşılaştırılması Ve Ekonomiye Etkileri”, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim Ve Ekonomi Dergisi, C.14. Sayı.1, 2007.
Borooah, V. Kant, Logit And Probit Ordered And Multinomial Models, Sage Publications, California 2002.
Cameron, A.C., Trivedi, P. K., Microeconometrics Methods and Applications, Cambridge University Press, Cambridge 2006.
Carvalho, Alexandre Ve Mauro, L. Marcelo, “What Can Taylor Rule Say About Monetary Policy in Latin America?”, Insper Working Papers No. 134, Ibmec Sao Paulo. Availabla At Http://Www.İnsper.Edu.Br/Sites /Default/Files/2008_Wpe134.Pdf (Erişim Tarihi: 17 Kasım 2009), 2008.
Chevatpatrakul Thanaset, Mizen Paul, Kim Tae-Hwan, “Predicting Changes İn The Interest Rate: The Performance Of Taylor Rules Versus Alternatives For The United Kingdom,” Working Paper İn Economics No. 122. Available At Http://Repec.Org/Res2003/Kimth.Pdf (Erişim Tarihi: 24 Aralık 2009), 2002.
Clark, C., “The Greatest Of Finite Set Of Random Variables”, Operational Research, 9, 145-162, 1961.
Clarida, Richard, Gali, Jordi, Gertler, Mark, “Monetary Policy Rules In Practice: Some International Evidence”, European Economic Review, 6, 1033–1067, 1988.
Çağlayan, Ebru, “Türkiye’de Taylor Kuralının Geçerliliğinin Ekonometrik Analizi”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 20, 379–392, 2005.
Çağlayan, Ebru, Astar, Melek, “Taylor Rule: Is It An Applicable Guide For Inflation Targeting Countries? ”, Journal of Money, Investment And Banking, 18, 55–68, (2010a).
Çağlayan, Ebru, Astar, Melek, “Enflasyon Hedeflemesi Yapan Ülkeler Ve Taylor Kuralı” Jfrs, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 2, 25–34, (2010b).
Gascoigne J., Turner, P., “Asymmetries in Bank of England Monetary Policy, Sheffield Economic Research Paper Series, No.2003-007, UK 2003.
Geweke, J., “Evaluating The Accurarcy Of Sampling-Based Approaches To The Calculations of Posterior Moments” in Bayesian Statistic, J. Bernardo, J. Berger, A.P. Dawid And A.F. M. Smith (Eds.), Vol:4, 169-193, Oxford Universit Press, Oxford 1992.
Green, H. William, Econometric Analysis, 2.Baskı, Prentice Hall Press, New York 1993.
Greiber, C., Herz, B., Taylor Rules in Open Economies, Working Paper, No. 39, Bayreuth University, Bayreuth 2000.
Hajivassiliou, V. A., McFadden, D., “A Simulation Estimation Analysis of The External Dept Crises of Developing Countries”, Journal Of Applied Econometrics, 9, 109-131, 1994.
Hodrick, Robert, Presscot, Edward, “Post-War U.S. Business Cycles: An Empirical Investigation”, Journal of Money, Credit And Banking, 29, 1- 16, 1997.
Keane, M.P.,“A Computationaly Practical Simulation Estimater For Panel Data” Econometrica, 62, 95-116, 1994.
Kesriyeli, Mehtap, Yalçın, Cihan, “Taylor Kuralı Ve Türkiye Uygulaması Üzerine Bir Not”, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Araştırma Genel Müdürlüğü, Tartışma Tebliği, No 9802, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, 1998.
Kozicki, S., “How Useful Are Taylor Rules For Monetary Policy?” Federal Reserve Bank Of Kansas City Economic Review, 84, 5–33, 1999.
Lerman, S., Manski, C., “On The Use Of Simulated Frequencies To Approximate Choice Probabilities” in C. Manski and D. Mcfadden (Eds.) Structural Analysis of Discrete Data: With Econometric Applications, Mass: Mit Press, Cambridge 1982.
Long, J. Scott, Regression Models For Categorical And Limited Dependent Variables, 1. Baskı, Sage Publications, California 1997.
Maddala, G.S., Limited-Dependent An Qualitative Variables İn Econometrics, Cambrigde University Press, Cambridge 1983.
Mohanty, M. S., Klau, M, “Monetary Policy Rules in Emerging Market Economies: Issues And Evidence”, BIS Working Papers, No. 149, 2004.
Nelson, Edward, “UK Monetary Policy 1972–1997: A Guide Using Taylor Rules”, Bank of England, Working Papers in Economics, No. 120, 2000.
Oktar, Suat, Enflasyon Hedeflemesi, Para Politikasının Güvenilirliği ve Fiyat İstikrarı, Bilim Teknik Yayınları, Ankara 1998.
Ongan, Hakan, “Enflasyon Hedeflemesi ve Taylor Kuralı: Türkiye Örneği”, Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 45, 1–12, 2004.
Österholm, Pör. “The Taylor Rule: A Spurious Regression?”, Uppsala University, Department of Economics Working Paper Series: 20, 2003.
Taylor, B. John, “Discretion Versus Policy Rules in Practice”, In Proceedings Of The Carnegie-Rochester Conference Series On Public Policy, 39, 195–214, 1993.
Yazgan, M. Ege, Yılmazkuday, Hakan, “Monetary Policy Rules in Practice: Evidence From Turkey And Israel”, Applied Financial Economics, 17, 1–8, 2007.

APA	ÇAĞLAYAN AKAY E, ASTAR M (2011). Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi. , 69 - 87.
Chicago	ÇAĞLAYAN AKAY EBRU,ASTAR MELEK Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi. (2011): 69 - 87.
MLA	ÇAĞLAYAN AKAY EBRU,ASTAR MELEK Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi. , 2011, ss.69 - 87.
AMA	ÇAĞLAYAN AKAY E,ASTAR M Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi. . 2011; 69 - 87.
Vancouver	ÇAĞLAYAN AKAY E,ASTAR M Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi. . 2011; 69 - 87.
IEEE	ÇAĞLAYAN AKAY E,ASTAR M "Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi." , ss.69 - 87, 2011.
ISNAD	ÇAĞLAYAN AKAY, EBRU - ASTAR, MELEK. "Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi". (2011), 69-87.

APA	ÇAĞLAYAN AKAY E, ASTAR M (2011). Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 69 - 87.
Chicago	ÇAĞLAYAN AKAY EBRU,ASTAR MELEK Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 13, no.2 (2011): 69 - 87.
MLA	ÇAĞLAYAN AKAY EBRU,ASTAR MELEK Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.13, no.2, 2011, ss.69 - 87.
AMA	ÇAĞLAYAN AKAY E,ASTAR M Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2011; 13(2): 69 - 87.
Vancouver	ÇAĞLAYAN AKAY E,ASTAR M Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2011; 13(2): 69 - 87.
IEEE	ÇAĞLAYAN AKAY E,ASTAR M "Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi." Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, ss.69 - 87, 2011.
ISNAD	ÇAĞLAYAN AKAY, EBRU - ASTAR, MELEK. "Faiz oranı hareketleri üzerinde enflasyon açığı, üretim açığı ve döviz kuru açığının etkisi". Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 13/2 (2011), 69-87.