Yıl: 2011 Cilt: 3 Sayı: 5 Sayfa Aralığı: 43 - 56 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bankalarda takipteki krediler: Türk bankacılık sektöründe takipteki kredilerin tahminine yönelik bir model uygulaması

Öz:
Tasarruf açığı bulunan kişilerin çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak üzere kredi kuruluşlarından belirli bir maliyetle geri ödenmek üzere aldıkları bir borç olan kredi, vadesi 90 günü geçmesine rağmen kısmen veya tamamen ödenmeyerek takibe düşebilir. Ekonominin genel durumu açısından öncü gösterge niteliği taşıyan takipteki krediler, ekonomide bireylerin ve kurumların ödeme kabiliyetini, bankalarda da aktif kalitesini ve risk düzeyini gösterir. Oranın sağlıklı bir şekilde tahmin edilebilmesi ekonomik birimlerin politikalarını, bankaların da bilançolarını etkin bir şekilde yönetmelerine imkân tanır. Literatürde takipteki kredilerin tahminine yönelik gözleme ve ekonometrik modellere dayalı çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Etkin bir risk yönetimi için, her iki yaklaşıma dayalı sistemlerin birlikte kullanılmasının, kontrol mekanizmasının kurulması açısından daha faydalı sonuçlar doğuracağı düşünülebilir. Hâlihazırda Türkiye’ye özgü çalışmalar oldukça sınırlıdır Bu çalışmada Türk bankacılık sektöründe takipteki kredi oranının aylık bazda tahminine yönelik bir model uygulaması sunulmuştur. İstatistikî testler, modelin iyi bir tahmin edici olduğunu göstermiştir. Model, takipteki kredilerin önemli ölçüde stok sorunu olduğuna işaret etmektedir. Diğer bir deyişle belirli bir dönemde takipteki krediler iyi yönetilirse, sonraki dönemlerde ekonomik koşullar bozulsa bile, takipteki krediler artısı görece sınırlı kalacaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

Non performing loans in banks: A model implementation intended for predictions of non performing loans in Turkish banking sector

Öz:
Loan, which is a debt borrowed from loan institutions to be paid back with a certain cost by people who have saving gaps to meet their various needs; can fall into monitoring by not being paid partially or completely despite the fact that the maturity of the debt has passed 90 days. Non performing loans that carry a leading indicator quality in terms of the general state of economics, shows the solvency of the individuals and enterprise in economy, and also shows the active quality and risk level in banks. To predict the rate healthily enables the economic units to manage their policies and the banks to manage their financial statements effectively. Various studies are performed in literature, based on observing the non performing loan predictions and econometric models. For an effective risk management, it can be thought that using systems based on both approaches together can lead to more useful results in terms of establishing the control mechanism. Studies unique to Turkey are quite limited at present. In this study, a model implementation intended for monthly based predictions of non performing loans in the sector of Turkish banking, is presented. The statistical tests shows that the model is a good predictor. The model points at the fact that non performing loans have serios stock problems. In other words, if non performing loans in a certain period are managed well, even if economic conditions deteriorate in following periods, increase in non performing loans will be relatively limited.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • AKBALIK, Murat. (Ekim 2009), Bankalarda Stres Testi, Avcıol Basım Yayın, İstanbul.
  • AKSEL, Kaan. (Ocak-Şubat 2002), “Kredi risklerine karşılık ekonomik sermayenin hesaplama metodları”, Active Bankacılık ve Finans Dergisi, Sayı: 22. ss. 68-79.
  • ALLAN WU, Xiaojun. (Eylül 2002), An Examination of China’s Non-performing Loan Issue, Massachusetts Institute of Technology Department of Architecture, USA.
  • ALTMAN, I. Edward. (1968), “Financial Ratios, Discriminant Analysis and The Prediction of Corporate Bankruptcy”, The Journal Of Finance, Vol.23, ss. 589-609.
  • ALTMAN, I. Edward. (Temmuz 2000), “Predicting Financial Distress of Companies: Revisiting The Z-Score and Zeta Models”, Journal of Risk Finance, ss. 20-73.
  • ATAÇOĞLU, Hüsamettin. (2006), “Kredi Riski Takibi, Sorunlu Krediler ve Erken Uyarı Sistemleri”, İstanbul Üniversitesi, SBE, İktisat ABD, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul.
  • BASEL II GLOSSAR., Probability of Default, http://www.basel-ii-risk.com/Basel-II/Basel-II-Glossary/Basel- Probability-of-Default-(PD).htm , (30 Nisan 2010)
  • BDDK. (Şubat 2010), Bankacılık Sektörü Basel-II İlerleme Raporu, BDDK Yayınları.
  • BDDK. http://ebulten.bddk.org.tr/AylikBulten/Gelismis.aspx , (27 Mart 2011).
  • BERNSTEIN, Leopold A. (1993), Financial Statement Analysis: Theory, Application and Interpretation, Irwin Publishing, New York.
  • BLACK, John, Nigar HASMINZADE ve Gareth MYLES. (2009), Dictionary of Economics, Third Edition, USA: Oxford.
  • CLAESSEN, Stijn, Daniela KLINGEBIEL ve Luc LAEVEN. (Temmuz 2001), Financial Restructuring in Banking and Corporate-Sector Crises, The National Bureau of Economic Research, Chapter 9650.
  • COOPER, R. A. ve A. J. WEEKES. (1983), Data, Models and Statistical Analysis, Barnes & Noble Boks, USA.
  • ÇAĞLAR, A. Bülent. (Mayıs-Haziran 2001), “Risk Yönetimi Önemli Mi?”, Active Bankacılık ve Finans Dergisi, Sayı:18, ss.1-3.
  • EKREN, Nazım. (Ağustos 2002), “Bankacılık Reformlarının Ekonomi Politiği”, Activeline Bankacılık, Finans, İnsan Kaynakları ve Teknoloji Gazetesi, Sayı 29, s.2.
  • EKREN, Nazım. (Mart 2003), “Bankaların Derecelendirilmesi”. Activeline Bankacılık, Finans, İnsan Kaynakları ve Teknoloji Gazetesi. Sayı:36. s. 2.
  • ERATAY, Sertan. (Temmuz-Agustos 2003), “Kredi Riskinin Tanımı, Ölçümleme Yöntemleri ve Modelleri”, Active Bankacılık ve Finans Dergisi, Sayı:31, ss.42-53.
  • FELDSTEIN, Martin. (2003), Economic and Financial Crises in Emerging Market Economies. University of Chicago Press, USA.
  • FFRENCH-DAVIS, Ricardo. (2001), Financial Crises in “Successful” Emerging Economies, Brookings Institution Pres, Washington.
  • GARANTİ BANKASI. (2005), Krediler ve Dış Ticaret, Eğitim Merkezi Dokümanları, İstanbul.
  • HILL, Tim, Leorey MARQUEZ, Marcus O’CONNER ve William REMUS. (Eylül 1993). “Artificial Neural Network Models for Forecasting and Decision Making”, International Journal of Forecasting, Vol.10, Issue.1, ss.5-15.
  • INABA, Nobuo, Takashi KOZU, Toshitaka SEKINE ve Takashi NAGAHATA. (Nisan 2005), Non-Performing Loans and The Real Economy: Japan’s Experience, No. 22, BIS Papers.
  • JCR METEDOLOJİSİ. http://www.jcravrasyarating.com/Administrator/files /351_notasyonlar.pdf , (03 Mayıs 2010).
  • JCR METEDOLOJİSİ; http://www.jcravrasyarating.com/a-Kategori-76.html , (30 Nisan 2010).
  • KAYA, Raziye. (2008), “Bankaların Kredi Dönüşlerinin Erken Uyarı Modeli İle İncelenmesi”, Marmara Üniversitesi, SBE, Ekonometri ABD, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • KO, Li-Jen, Edward J BLOCHER ve P. Paul LIN. (June 2001), “Prediction of Corporate Financial Distress: An Application of the Composite Rule Induction System”. The International Journal of Digital Accounting Research. Vol.1 No.1. ss. 69-85.
  • LAWRENCE, Edward C. ve Nasser ARSHADI. (Şubat 1995), “A Multinomial Logit Analysis of Problem Loan Resolution Choices in Banking”, Journal of Money, Credit and Banking, Vol. 27, No: 1, ss. 202-216.
  • LOPEZ, Jose A. ve Marc R. SAIDENBERG. (1999), Evaluating Credit Risk Models, Federal Reserve Bank of San Francisco Working Paper, Vol. 99-06.
  • MERKEZ BANKASI. (Mayıs 2010), Beklenti Anketi, Merkez Bankası Yayınları, 2. Dönem, Ankara.
  • MERTON, Robert C. (Spring 1973), “Theory of Rational Option Pricing”, The Bell Journal of Economics and Management Science, Vol. 4, No. 1, ss. 141-183.
  • MESUTOĞLU, Berk. (Mayıs 2001), Sorunlu Aktiflerin Varlık Yönetimi Şirketlerince Tasfiyesi –Ülke Örnekleri. MSDP Çalışma Raporları. BDDK: 2001/3.
  • MİRZA, Ahmet. (2006), “Kredi Riski Yönetiminde Erken Uyarı Sistemleri ve Sorunlu Kredilerin İzlenmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
  • RESMİ GAZETE. (23.01.2009), Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Sayı: 27119.
  • RESMİ GAZETE. (1.11.2006), Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, Sayı:26333.
  • SAHAJWALA, Ranjana ve Paul VAN DEN BERGH. (Aralık 2000), Supervisory Risk Assessment and Early Warning Systems, Basel:BIS Working Papers.
  • SEVAL, Belkıs. (1990), Kredilendirme Süreci ve Kredi Yönetimi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları, İstanbul.
  • TOKEL, Ömer Emre ve Yalçın KARATEPE. (Kasım-Aralık 2005), “Yapay Sinir Ağları Kullanılarak Kredi Taleplerinin Değerlendirilmesi”. Active Bankacılık ve Finans Dergisi. Sayı: 45, 44-55.
  • VINOD, D. Hrishikesh. (2008), Hands-on Intermediate Econometrics Using R., World Scientific Publishing, Singapore.
  • YAPI KREDİ BANKASI. (2003), Kredilerin İzlenmesi, Risk Yönetimi Müdürlüğü Notları, İstanbul.
  • YÜZBAŞIOĞLU, A. Nejat. (16 Ocak 2003), “Risk Yönetimi ve Bankaların Denetimi”. Risk Yönetimi Konferansı, İstanbul, http://www.tkgm.gov.tr/turkce/dosyalar/diger%5Cicerikdetaydh303.pdf , (20 Mayıs 2010).
APA TANINMIŞ YÜCEMEMİŞ B, SÖZER İ (2011). Bankalarda takipteki krediler: Türk bankacılık sektöründe takipteki kredilerin tahminine yönelik bir model uygulaması. , 43 - 56.
Chicago TANINMIŞ YÜCEMEMİŞ BAŞAK,SÖZER İnanç Asım Bankalarda takipteki krediler: Türk bankacılık sektöründe takipteki kredilerin tahminine yönelik bir model uygulaması. (2011): 43 - 56.
MLA TANINMIŞ YÜCEMEMİŞ BAŞAK,SÖZER İnanç Asım Bankalarda takipteki krediler: Türk bankacılık sektöründe takipteki kredilerin tahminine yönelik bir model uygulaması. , 2011, ss.43 - 56.
AMA TANINMIŞ YÜCEMEMİŞ B,SÖZER İ Bankalarda takipteki krediler: Türk bankacılık sektöründe takipteki kredilerin tahminine yönelik bir model uygulaması. . 2011; 43 - 56.
Vancouver TANINMIŞ YÜCEMEMİŞ B,SÖZER İ Bankalarda takipteki krediler: Türk bankacılık sektöründe takipteki kredilerin tahminine yönelik bir model uygulaması. . 2011; 43 - 56.
IEEE TANINMIŞ YÜCEMEMİŞ B,SÖZER İ "Bankalarda takipteki krediler: Türk bankacılık sektöründe takipteki kredilerin tahminine yönelik bir model uygulaması." , ss.43 - 56, 2011.
ISNAD TANINMIŞ YÜCEMEMİŞ, BAŞAK - SÖZER, İnanç Asım. "Bankalarda takipteki krediler: Türk bankacılık sektöründe takipteki kredilerin tahminine yönelik bir model uygulaması". (2011), 43-56.
APA TANINMIŞ YÜCEMEMİŞ B, SÖZER İ (2011). Bankalarda takipteki krediler: Türk bankacılık sektöründe takipteki kredilerin tahminine yönelik bir model uygulaması. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 3(5), 43 - 56.
Chicago TANINMIŞ YÜCEMEMİŞ BAŞAK,SÖZER İnanç Asım Bankalarda takipteki krediler: Türk bankacılık sektöründe takipteki kredilerin tahminine yönelik bir model uygulaması. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 3, no.5 (2011): 43 - 56.
MLA TANINMIŞ YÜCEMEMİŞ BAŞAK,SÖZER İnanç Asım Bankalarda takipteki krediler: Türk bankacılık sektöründe takipteki kredilerin tahminine yönelik bir model uygulaması. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, vol.3, no.5, 2011, ss.43 - 56.
AMA TANINMIŞ YÜCEMEMİŞ B,SÖZER İ Bankalarda takipteki krediler: Türk bankacılık sektöründe takipteki kredilerin tahminine yönelik bir model uygulaması. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 2011; 3(5): 43 - 56.
Vancouver TANINMIŞ YÜCEMEMİŞ B,SÖZER İ Bankalarda takipteki krediler: Türk bankacılık sektöründe takipteki kredilerin tahminine yönelik bir model uygulaması. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 2011; 3(5): 43 - 56.
IEEE TANINMIŞ YÜCEMEMİŞ B,SÖZER İ "Bankalarda takipteki krediler: Türk bankacılık sektöründe takipteki kredilerin tahminine yönelik bir model uygulaması." Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 3, ss.43 - 56, 2011.
ISNAD TANINMIŞ YÜCEMEMİŞ, BAŞAK - SÖZER, İnanç Asım. "Bankalarda takipteki krediler: Türk bankacılık sektöründe takipteki kredilerin tahminine yönelik bir model uygulaması". Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 3/5 (2011), 43-56.