Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi

ÜÇIŞIK, H. Güzin

Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi

H. Güzin ÜÇIŞIK (Doğuş Üniversitesi, İstanbul, Türkiye)

Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi

16 4

Yıl: 2011 Cilt: 3 Sayı: 5 Sayfa Aralığı: 57 - 66 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi

Öz:

Mevcut Ticaret Kanunu’nda Yönetim Kurulu kararlarının sakatlığı halinde, yönetim kurulu kararlarına karsı dava açılıp açılamayacağı, açılabilecekse hangi davaların açılabileceği konusunda açık bir hüküm yoktur. TK’da sadece YK üyelerine karsı açılacak tazminat davaları düzenlenmiştir (TK m. 336-341, 309, 346). Mevcut TK açısından, genel hükümlere göre yönetim kurulu kararlarının yokluğu ve hükümsüzlüğünün tespiti mümkün olmakla birlikte TK kanuna, ana sözleşmeye veya afaki iyi niyet kurallarına aykırı genel kurul kararlarının iptalini öngören TK m. 381 hükmünün benzeri bir düzenleme yönetim kurulu kararları için getirilmemiştir. Yeni Ticaret Kanunu’nun 391. maddesinde, yönetim kurulu kararlarının hangi hallerde hükümsüz olacağını ve tespit davasına konu olabileceği sınırlayıcı olmaksızın örneklerle gösterilmiş ve geçersizliğin hüküm ve sonuçlarının genel hükümlere göre saptanacağı belirtilmiştir (m. 391). Yeni Ticaret Kanununda ayrıca halka açık olmayan bir anonim şirketle ilk veya değiştirilmiş esas sözleşme ile, esas sözleşmede belirlenen kayıtlı sermaye tavanına kadar sermayeyi arttırma yetkisi, yönetim kuruluna tanındığı takdirde, yönetim kurulunun, sermaye artırım kararı vermesi, imtiyazlı veya itibari değerinin üzerinde pay çıkarabilmesi ve pay sahiplerinin yeni pay alma haklarını sınırlandırabilmesi bu kanundaki hükümler çerçevesinde ve esas sözleşmede öngörülen yetki sınırları içinde gerçekleştirebilirler (YTK. m. 460). Bu konularda alınan kararlar kanuna, esas sözleşme hükümlerine ve özellikle dürüstlük kurallarına aykırı ise pay sahipleri ve yönetim kurulu üyeleri, kararın ilanı tarihinden itibaren bir ay içinde iptal davası açabilirler. Yeni Ticaret Kanunu yönetim kurulu kararlarının butlanını gayet geniş bir şekilde düzenlemiştir. Ancak butlanın istisnai hallerde kabul edilmesi hukuk güvenliği açısından büyük bir önem taşımaktadır. Çünkü yönetim kurulu kararlarının butlanla sakat olduğunun tespit edilmesi, yönetim kurulu kararının alındığı tarihten itibaren geçersiz sayılması ve bu karara dayanılarak yapılan işlem ve uygulamaların da kural olarak geriye etkili olarak geçersiz olması sonucunu doğurur. Böyle bir yönetim kurulu kararı, ne ortaklığa ne pay sahiplerine ne de alacaklılara karşı hüküm ifade eder. Belli bir süreye tabi olmaksızın her zaman geçersizliği ileri sürülebilir. Kanaatimce, Yeni Ticaret Kanunu’nda yönetim kurulu kararlarının butlanını değil, belirli bazı hallerin gerçekleşmesi halinde iptalinin düzenlenmesi ve bunun da belirli bir süreyle sınırlandırılması gerekir. Mevcut Sermaye Piyasası Kanunu’na paralel bir düzenleme tüm anonim ortaklıklar için kabul edilebilir. Ayrıca, yönetim kurulunun eşit işlem ilkesine, anasözleşme hükümlerine aykırı olan, anonim şirketin temel yapısına uymayan veya sermayenin korunması ilkesini gözetmeyen, pay sahiplerinin özellikle vazgeçilmez nitelikteki haklarını ihlal eden veya bunların kullanımını kısıtlayan ya da güçleştiren, diğer organların devredilmez yetki alanına giren ve bu yetkilerin devri anlamına gelebilecek kararların da iptalinin talep edilebilmesi, olması gereken hukuk açısından daha savunulabilir gözükmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

An analysis on the articles of the Turkish commercial code regarding the defects of decisions of joint-stock company board of directors

Öz:

There are no clear statements in the Turkish Commercial Code regarding defects of decisions of joint-stock company executive board of directors; that is whether it is possible to file any cases against these decisions and if so what the character of these cases should be. In the Turkish Commercial Code, there only exist some rules about taking compensation actions against regarding executive board members. (the Turkish Commercial Code: articles 336-341, 309, 346) The Turkish Commercial Code consists some general articles that regulate the absence and/or invalidity of the jointstock company executive board of directors; however there are no rules for executive board of directors’ decisions that may be parallel to Article 381 that provides an annulment for general board of directors’ decisions that are not in accordance with the articles of incorporation or with general norms of good will. Article 391 of the new Turkish Commercial Code provides regulations regarding the invalidity of joint-stock company executive board of directors and consequences thereof by setting some examples. Also recently amended Article 460 of the Turkish Commercial Code provides that the joint-stock companies that are not open to public, if the executive board of directors has been given the power to raise the capital to its maximum by initial or amended articles of incorporation; the executive board of directors may decide to raise the capital, may issue shares, and may restrict the righs of aqusition of new shares for shareholders. In case of theses decisions to be not in accordance with the Code, and/or with the articles of incorporation and/or with specifically norms of honesty, shareholders or members of the executive board of directors may bring actions for annullment within one month after the due process announcement of the decision . Invalidity of the executive board of directors’ decisions has been widely regulated by the new Turkish Commercial Code. However, invalidity should be a very exceptional sanction for the purposes of certainty and predictability of the law, since the consequences of such an invalidity decision happens to be considering all decisions of the executive board of directors to be void from the start and in retrospect.Thus these executive board of directors’ decisions have no effect neither for shareholders nor for creditors; and may be claimed to be invalid anytime without any statue of limitations. In my opinion, by the new Turkish Commercial Code it should only be provided that the executive board of directors’ decisions may be annulled in a certain time under certain limited conditions, and invalidity should not be a sanction at all. A new legislation parallel to the current Securities Exchange Act would be acceptable for all incorporated companies. And also, annullments of the decisions against the equality principle and/or the articles of incorporation, and/or not to be in accordance with the corporation’s basic structure, and/ or to be disinterested with the capital conservation principle, and/or to be derogative about the shareholders’ indispensible rights appears to be much more plausible and sustainable in terms of law.

Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

ANSAY, Tuğrul, (1964), İdare Meclisi Kararlarının İptali Meselesi, Batider, C. II, S. 2, 371 vd.
ARSLANLI, Halil, (1960), Anonim Şirketler, II-III, Anonim Şirketin Organizasyonu ve Tahviller, İstanbul
AYTAÇ, Zühtü, (1986), Kayıtlı Sermayeli Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulu Kararlarının İptali Sorunu, Prof. Dr. Ernst Hirsch’in Hatırasına Armağan, Ankara
SU, Ceren, (2005), Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Kararlarına Karsı Başvuru Yolları, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. II, S.2, İstanbul
ÇAMOĞLU, Ersin, (2010), Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu, 3. Bası, İstanbul
DOMANİÇ, Hayri, (1978), Anonim Şirketler, İstanbul
ERİŞ, Gönen, (2011), Anonim Şirketler Hukuku, Temel Esaslar, Ocak
ERİŞ, Gönen, (1989), Türk Ticaret Kanunu Şerhi C.I, Ticari İsletme ve Ticaret Şirketleri, 2. Bası, İstanbul
İMREGÜN, Oğuz; (2001), Kara Ticaret Hukuku Dersleri, İstanbul
İMREGÜN, Oğuz, (2001), Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulu Toplantı ve Karar Yetersayıları ve Yönetim Kurulu Kararlarına Karsı Başvuru Yolları, Prof. Dr. Hayri Domaniç’e 80. Yas Günü Armağanı, C.I, İstanbul
İMREGÜN, Oğuz, (1989), Anonim Ortaklıklar Hukuku, İstanbul
KARAYALÇIN, Yasar, (1986), Anonim Şirketin Yönetim Kurulu Kararlarına Karsı Hangi Davalar Açılabilir? Ticaret hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu III, Ankara, 239 vd.
MOROĞLU, Erdoğan, (2009), Türk Ticaret Kanunu’na Göre Anonim Ortaklıklarda Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü, İstanbul
MOROĞLU, Erdoğan, (2009), Türk Ticaret Kanunu ile Yürürlük ve Uygulama Kanunu Tasarıları Değerlendirme ve Öneriler, İstanbul
ÖZKORKUT, Korkut; (1996), Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulu Kararlarının İptali, Ankara
PULAŞLI, Hasan, (2011), Şirketler Hukuku, Temel Esaslar
TEKİL, Fahiman, (1998), Anonim Şirketler, İstanbul
YILMAZ, Lerzan, (1996), Anonim Şirketler Kanunu ve İsviçre’deki Düzenlemeler Işığında Genel Kurul Kararları, BD, C.70, S.X, XI, XII

APA	ÜÇIŞIK H (2011). Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi. , 57 - 66.
Chicago	ÜÇIŞIK H. Güzin Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi. (2011): 57 - 66.
MLA	ÜÇIŞIK H. Güzin Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi. , 2011, ss.57 - 66.
AMA	ÜÇIŞIK H Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi. . 2011; 57 - 66.
Vancouver	ÜÇIŞIK H Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi. . 2011; 57 - 66.
IEEE	ÜÇIŞIK H "Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi." , ss.57 - 66, 2011.
ISNAD	ÜÇIŞIK, H. Güzin. "Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi". (2011), 57-66.

APA	ÜÇIŞIK H (2011). Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 3(5), 57 - 66.
Chicago	ÜÇIŞIK H. Güzin Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 3, no.5 (2011): 57 - 66.
MLA	ÜÇIŞIK H. Güzin Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, vol.3, no.5, 2011, ss.57 - 66.
AMA	ÜÇIŞIK H Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 2011; 3(5): 57 - 66.
Vancouver	ÜÇIŞIK H Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi. 2011; 3(5): 57 - 66.
IEEE	ÜÇIŞIK H "Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi." Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 3, ss.57 - 66, 2011.
ISNAD	ÜÇIŞIK, H. Güzin. "Türk Hukuku’nda anonim şirket yönetim kurulu kararlarının sakatlığı konusunda getirilen düzenlemelerin değerlendirilmesi". Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 3/5 (2011), 57-66.