Türk Milletlerarası özel hukukunda iradi temsil
Yıl: 2012 Cilt: 28 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 67 - 108 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Türk Milletlerarası özel hukukunda iradi temsil
Öz: Özellikle milletlerarası ticaretin konusu içerisinde yer alan hukuki işlemlerin kurulması için başvurulan temsil kurumu, uygulanacak hukuka göre farklılık göstermektedir. Maddi hukuklardaki bu farklılıklar, inceleme konumuz olan iradi temsilin kanunlar ihtilafı hukuku bakımından düzenlenmesini de etkilemiştir. Soyutluk prensibinin kabul edildiği Türk hukukunda, ilk kez 2007 tarihli Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK)'da, temsil konusunda bir bağlama kuralı getirilmiş olup temel sözleşmeden, esas sözleşmeden ve temsil yetkisinden bağımsız bir temsil statüsü oluşturulmuştur. MÖHUK m. 30'da, temel sözleşme statüsüne tâbi tutulan temsil yetkisi ile temsil statüsü arasında bir ayırım yapılmıştır. Ancak doktrinde temsile, ilişkin hangi konuların (sınırlandırma sorunu) temel sözleşme statüsüne, hangilerinin temsil statüsüne, hangilerinin esas sözleşme statüsüne tâbi tutulması gerektiği; yabancı unsur içeren iradi temsil bakımından hukuk seçminin mümkün olup olmadığı; temsil yetkisinin şekli bakımından işlem hukuku {lex causae) olarak, temsil statüsünün mü yoksa esas sözleşme statüsünün mü dikkate alınacağı; işlem ehliyetinin temsil olunan bakımından mı yoksa temsilci bakımından mı tartışılacağı; bazı temsil çeşitlerinde temsil yetkisinin özel bir statüye tâbi tutulması gerekip gerekmediği tartışmalıdır. Bu çalışmanın amacı, Ttirk hukukunda bugüne kadar hiçbir akademik çalışma yapılmamış olan bu yeni düzenlemenin açıklığa kavuşturulması, ortaya çıkabilecek olan hukuki sorunlara işaret edilmesi ve çözüm Önerilerinde bulunulmasıdır.
Anahtar Kelime: Konular:
Willful representation in Turkish private international law
Öz: The concept of representation is particularly called upon in international business transactions and its legal aspects change considerably regarding the applicable national law. This considerable variety in legal provisions concerning representation has certainly affected provisions on conflict of laws for willful representation. Turkish law, which follows the principle of abstraction in this matter, has, for the first time, provided, in the Private International Law and International Procedure Law Act of 2007, a specific conflict of laws rule for representation. This conflict of laws rule provides for the applicable law to be one other than the one applicable to a transaction concluded by representation, to articles of association or to proxy. Scholarly literature should analyze some aspects of law applicable to representation (delimitation problem) such as which cause of action should fall within the scope of applicable law to representation and which to the law applicable to transactions concluded by representation or which to the applicable law to articles of association; whether or not choice of law is admitted for willful representation; whether or not the law applicable to the form of representation, as lex causae, should be the law applicable to representation or the law applicable to articles of association; whether capacity to conclude the transaction should be taken into consideration from the point of view of the representative or of the represented; whether or not for some types of representation applicable law should be special. The purpose of this article is to examine this new conflict of laws rule, which has not yet been made the subject of scholarly research, and to explore possible legal problems to which it may lead and give solutions for this latter issue.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Bibliyografik
- Akyol, Ş.: Türk Medeni Hukukunda Temsil, İstanbul 2009.
- Allam&Co Ltd v. Europa Poster Services Ltd., (1968).
- Arkan, S.: Ticari İşletme Hukuku, 13. Bası, Ankara 2009.
- von Bar, C./Zimmermann, R.: Grundregeln des Europaischen Vertragsrechts, Band 1 ve II, Mtinchen 2002.
- Battifol, H./Lagarde, P.: Droit international prive II, Paris 1983.
- Berger, H.: Das Statut der Vollmacht im schvveizerischen IPR mit vergleichender Beriicksichtigung Deutschlands, Frankreichs, Grossbritanniens, sovvie der internationalen Vertrage und Vertragsentvvürfe, Zürich 1974.
- von Caemmerer, E.: Die Vollmacht für schuldrechtliche Geschafte im deutschen internationalen Privatrecht, RabelsZ 24 (1959).
- Dayınlarlı, K: Avrupa Sözleşme Hukuku İlkeleri, Ankara 2005.
- Daymlarh, K: UNIDROIT-Milletlerarası Ticari Sözleşmelere İlişkin İlkeler, 2. Baskı, Ankara 2004.
- Dicey/Morris/Collins: The Conflict of Laws, 14th Edition, London 2006.
- Dutoit, B.: Droit international prive suisse, Commentaire de la loi federale du 18 decern bre 1987, Basel 1997.
- Esener, T.: Mukayeseli Hukuk ve Hususiyle Türk-İsviçre Borçlar Hukuku Bakımından Salahiyete Müstenit Temsil, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, No: 150, Ankara 1961, bkz. www.auhf.ankara.edu.tr.
- Ferid, M./Sonnenberger, H. J.: Das französische Zivilrecht, Band 1/1, Erster Teil: Allgemeine Lehren des Fransösischen Zivilrechts, 2. Auflage, Heidelberg 1994.
- Fischer, G.: Verkehrsschutz im internationalen Vertragsrecht, Köln 1990.
- Fridman, G. H. L.: The Law of Agency, 7th ed., London 1996.
- Hanisch, H.: Das Genfer Abkommen über die Stellvertretung bei internationalen Wareneinkaufen von 1983, Festschrift Giger, Bern 1989.
- Hausmann, R., in: Reithmann, C./Martiny, D.: Internationales Vertragsrecht, Köln 2004.
- Heldrich, A.: Palandt, Beck'sche Kurzkommentar, Bürgerliches Gesetzbuch, 64. Auflage, München 2005.
- von Hoffmann, T.: Internationales Privatrecht, 7. Auflage, Miinchen 2002.
- Hohloch, G.: Einführungsgesetz zum Biirgerlichen Gesetzbuch (EGBGB), in: Erman, Biirgerlichen Gesetzbuch, Miinster und Köln 2004.
- İnceoğlu, M.: Borçlar Hukukunda Doğrudan Temsil, İstanbul 2009.
- Junker, A.: Internationales Privatrecht, 2. Auflage, Miinchen 1998.
- Karabasan, R. K.: Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 1993.
- Kegel, G./Schurig, K.: Internationales Privatrecht, 9. Auflage, Miinchen 2004.
- Keller, M./Girsberger, D.: Ziircher Kommentar zum IPRG, Zürich 1993.
- Kocayusufpaşaoğhı, N.: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, I. Cilt, İstanbul 2010.
- Kropholler, J.: Die Anscheinshaftung im internationalen Recht der Stellvertretung, NJW 1965 (Anılış: Stellvertretung).
- Kropholler, J.: Internationales Privatrecht, 6. Auflage, Tiibingen 2006 (Anılış: IPR).
- Kropholler, J./Kriiger, H./Riering, W./Samtleben, J./Siehr, K.: AuBereuropaische IPR-Gesetze, Hamburg/Wiirzburg 1999.
- Kurzynsky-Singer, E.: Ankniipfung und Reichvveite des Vollmachtsstatuts, Frankfurt 2005.
- Leible, S.: Vertretung ohne Vertretungsmacht, Genehmigung vollmachtlosen Handelns und Anscheins-vollmacht im IPR, IPRax 4/1998.
- Lüderitz, A., in: Soergel, Bürgerliches Gesetzbuch, Band 10, Einführungsgesetz, Art. 10 Anh., Art. 21-23, 38, 38 Anhang I, II EGBGB, Berlin 1996.
- Lüderitz, A.: Prinzipien im internationalen Vertretungsrecht, Europaisches Rechtsdenken in Geschichte und Gegenvvart, FS fiir Helmut Coing zum 70. Geburtstag, Miinchen 1982.
- Magnus, U., in: J. von Staudingers Kommentar zum Biirgerlichen Gesetzbuch: -EGBGB/IPR Einführungsgesetz zum Bürgerlichen Gesetzbuche/IPR Artikel 27-37 EGBGB; Anhange (Internationales Vertragsrecht), 13. Auflage, Berlin 2002.
- Makarov, A. N.: Die Vollmacht im internationalen Privatrecht, Festschrift fiir Tomaso Perassi II (1957).
- Mankowski, P.: Die Qualifikation der culpa in contrahendo -Nagelprobe fiir den Vertragsbegriff des europaischen IZPR und EPR, IPRax 2003.
- Marutschke, H. P.: Einführung in das japanische Recht, Verlag C. H. Beck, JuS Schriftenreihe Auslandisches Recht, Bd. 133, Miinchen 1999.
- Masch, G., in: Bamberger/Roth Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Band 3, 2003.
- Müller-Freienfels, W.: Der Haager Konventionsentvvurf über das auf die Stellvertretung anwendbare Recht, RabelsZ 43 (1949).
- Nomer, E.: Devletler Hususi Hukuku, 19. Bası, İstanbul 2011.
- Oğuzman, K./Öz, M. T.: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 7. Bası, İstanbul 2009.
- Öztekin-Gelgel, G./Erdem, B. B.: Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun, m. 30, İstanbul 2008.
- Petersen, G.: Die Vertretung ohne Vertretungsmacht, RabelsZ 24 (1959).
- Raape, L.: Internationales Privatrecht, 5. Auflage, Berlin und Frankfurt am Main 1961.
- Rabel, E.: Vertretungsmacht für obligatorische Rechtsgeschafte, RabelsZ 3 (1929).
- Ruthig, J.: Vollmacht und Rechtsschein im IPR, Heidelberg 1996.
- Schâfer, M.: Das Vollmachtstatut im deutschen IPR -einige neuere Ansatze in kritischer Würdigung, RIW 1996.
- Schramm, K. H.: Miinchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, 5. Auflage, München 2006.
- Schönenberger, W./Jâggi, P.: Zürcher Kommentar, Zürich 1973.
- Spellenberg, U.: Atypischer Grundstücksvertrag, Teilrechtsvvahl und nicht ausgeübte Vollmacht (zu OLG München, 10.3.1988-24 U 474/87), IPRax 1990 (Anılış: IPRax).
- Spellenberg, U.: Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch Bd. 10: Internationales Privatrecht, Rom I-Verordnung, Rom II-Verordnung, Einführungsgesetz zum Bürgerlichen Gesetzbuche (Art. 1-24), München 2010 (Anılış: MüKo).
- Tekinalp, G.: Devletler Hususi Hukukunda Temsil Yetkisine Uygulanan Kanun ve Bazı Problemler, Temsil ve Vekalete İlişkin Sorunlar Sempozyumu (16-16 Haziran 1976), İstanbul 1977.
- Tekinalp, G.: Türk Devletler Hususi Hukukunda Temsil Yetkisi, İstanbul 1977 (Anılış: Temsil).
- Tekinalp, G.: Temsil Yetkisine İlişkin Milletlerarası Çalışmalar ve La Haye Sözleşmesi, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni Sayı 2/1981.
- Tekinalp, G./Uyanık Çavuşoğlu, A.: Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kuralları, 11. Bası, İstanbul 2011.
- Tekinay» S./Akman, S./Burcııoğlu, H./Altop, A.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 1993.
- Verhageıı, H. L. E.: Agency in Private International Law -The Hage Convention on the Law Applicable to Agency, Dordrecht/Den Haag 1995.
- Vischer, F.: Internationales Vertragsrecht, Die kollisionsrechtlichen Regeln der Ankntipfung bei internationalen Vertrâgen, Bern 1962.
- Vischer, F./ Huber, L./Oser, D.: Internationales Vertragsrecht, 2. Auflage, Bern 2000.
- Watter, R., in: Honsell, H./Vogt, N. P./Schnyder, A. K., Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht, Internationales Privatrecht, Basel und Frankfurt am Main 1996.
| APA | ÇAVUŞOĞLU UYANIK A (2012). Türk Milletlerarası özel hukukunda iradi temsil. , 67 - 108. |
| Chicago | ÇAVUŞOĞLU UYANIK Ayfer Türk Milletlerarası özel hukukunda iradi temsil. (2012): 67 - 108. |
| MLA | ÇAVUŞOĞLU UYANIK Ayfer Türk Milletlerarası özel hukukunda iradi temsil. , 2012, ss.67 - 108. |
| AMA | ÇAVUŞOĞLU UYANIK A Türk Milletlerarası özel hukukunda iradi temsil. . 2012; 67 - 108. |
| Vancouver | ÇAVUŞOĞLU UYANIK A Türk Milletlerarası özel hukukunda iradi temsil. . 2012; 67 - 108. |
| IEEE | ÇAVUŞOĞLU UYANIK A "Türk Milletlerarası özel hukukunda iradi temsil." , ss.67 - 108, 2012. |
| ISNAD | ÇAVUŞOĞLU UYANIK, Ayfer. "Türk Milletlerarası özel hukukunda iradi temsil". (2012), 67-108. |
| APA | ÇAVUŞOĞLU UYANIK A (2012). Türk Milletlerarası özel hukukunda iradi temsil. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 28(1), 67 - 108. |
| Chicago | ÇAVUŞOĞLU UYANIK Ayfer Türk Milletlerarası özel hukukunda iradi temsil. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 28, no.1 (2012): 67 - 108. |
| MLA | ÇAVUŞOĞLU UYANIK Ayfer Türk Milletlerarası özel hukukunda iradi temsil. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, vol.28, no.1, 2012, ss.67 - 108. |
| AMA | ÇAVUŞOĞLU UYANIK A Türk Milletlerarası özel hukukunda iradi temsil. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi. 2012; 28(1): 67 - 108. |
| Vancouver | ÇAVUŞOĞLU UYANIK A Türk Milletlerarası özel hukukunda iradi temsil. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi. 2012; 28(1): 67 - 108. |
| IEEE | ÇAVUŞOĞLU UYANIK A "Türk Milletlerarası özel hukukunda iradi temsil." Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 28, ss.67 - 108, 2012. |
| ISNAD | ÇAVUŞOĞLU UYANIK, Ayfer. "Türk Milletlerarası özel hukukunda iradi temsil". Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 28/1 (2012), 67-108. |
