Sözlü kültür- sözlü tarih ilişkisi bağlamında niş türküleri
Yıl: 2011 Cilt: 6 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 139 - 148 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Sözlü kültür- sözlü tarih ilişkisi bağlamında niş türküleri
Öz: Tarihî süreç içersinde yaşanan olaylar, insanların zihinlerine kazınır ve sözlü üretim repertuarını teşkil eder. Bu üretim sürecinin bir ürünü olarak ortaya çıkan türküler; savaşları, göçleri, kıtlıkları kısacası insanı etkileyen her türlü olayı konu edinerek tarihî akış içerisinde, sonraki nesillerin dikkatine sunar. Sözlü kültür-sözlü tarih ilişkisi diye adlandırılan bu disiplinler arası ilişki, bahsi edilen sözel üretimlerle tarihî belgeler arasındaki bağı irdeler. Böylelikle resmî tarihin yanı sıra halkın belleğindeki tarih dikkatlere sunulur. Bu durum bir taraftan tarihî olayları daha iyi anlama şansı sunarken öte taraftan tarihî olayların bizzat içerisinde olan insanların duygularını –türküler, destanlar vb. vasıtasıyla- anlaşılmasını sağlar. Çalışmanın konusunu oluşturan türkülerin yakıldığı vilayet olan Niş, yaklaşık beş asır boyunca Osmanlı idaresinde bulunmuştur. Bu süreç içerisinde gerek uzun zamandır Balkanlarda bulunan Türk boylarının folklorik üretimleriyle gerekse kolonizatör dervişlerin çabalarıyla Türk kimliği bu bölgede kaybolmamıştır. Bu çalışmada Türklere yurtluk etmiş olan Balkanlardaki Niş vilayeti ile ilgili tarihe tanıklık eden insanların yaktıkları türküler sözlü tarih bağlamında ele alınacaktır.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Diğer Erişim Türü: Erişime Açık
- ARTUN Erman (2011). “Türk Halk Kültürünün Balkanlardaki Rolü”, Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi, http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM (ET: 06.04.2011).
- ÇOBANOĞLU Özkul (2000). Âşık Tarzı Kültür Geleneği ve Destan Türü, Ankara: Akçağ Yayınları.
- DANIŞ İlhami (2007). 1736-1739 Savaşlarında Karadeniz’de Osmanlı Donanması, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- ERSOY Ruhi (2004). “Sözlü Kültür ve Sözlü Tarih İlişkisi Üzerine Bazı Görüşler”, Millî Folklor Dergisi, S: 61, s. 102-110.
- ERSOY Ruhi (2009). Sözlü Tarih Folklor İlişkisi “Baraklar Örneği Disiplinler Arası Bir Yaklaşım Denemesi”, Ankara: Akçağ Yayınları.
- GÜNAY-TÜRKEŞ Günay (2010). Türklerin Tarihi, Ankara: Akçağ Yayınları.
- HAFIZ Nimetullah (1985). Kosova Türk Halk Edebiyatı Metinleri, Priştine.
- HAMZAOĞLU Yusuf (2000). Balkan Türklüğü, C.1, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- HASAN Hamdi (1987). Saray-Bosna Kütüphanelerindeki Türkçe Yazmalarda Türküler, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- HASAN Hamdi (2008). Makedonya Türklerince Söylenen Türküler, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
- İNAN Abdülkadir (1998 ). “Tarihte ve Folklorda Balkan”, Makaleler ve İncelemer, C.I, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, s. 619-621.
- İSEN Mustafa (1997). Ötelerden Bir Ses, Ankara.
- KAFESOĞLU İbrahim (1998). Türk Millî Kültürü, İstanbul: Ötüken Yayınları.
- KARATAY Osman- Bilgehan A. Gökdağ (2006). Balkanlar El Kitabı, Ankara: Karam-Vadi Yayınları.
- KIEL Machiel (2007). “Niş” İslam Ansiklopedisi, C. 33, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, s. 147-149.
- KÖPRÜLÜ M. Fuad (2008). “Yeni Bir İlim: Halkiyyat”, (Ed. M. Öcal Oğuz vd.), Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, Ankara: Grafiker Yayınları, s. 378-379.
- LORD Albert B. (1972), “History and Tradition in Balkan Oral Epic and Ballad”, Western Folklore, C. 31, S:1, s. 53-60.
- LORD Albert B. (1995). “Orta Asya ve Balkan Destanları Arasındaki İlşkiler”, Çev.: Metin Ekici, Türk Kültüründe Nevruz- Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 273-308.
- MİRZAOĞLU F. Gülay (2001). “Türkülerin İşlevleri ve Zeybek Türküleri”, Türkbilig, S: 2, s. 76- 91.
- MİRZAOĞLU F. Gülay (2003). “Bir Tarihî Türkü: Cezayir”, Türkbilig, S: 6, s. 117-126.
- PROPP Vladimir (1998). Folklor, Teori ve Tarih, (Çev.: Necdet Hasgül, Tolga Tanyel), İstanbul: Avesta Yayıncılık.
- SAKAL Fahri (2008). “Folklor Ürünlerinin Tarih Araştırmalarında Kaynak Olarak Kullanılması”. Millî Folklor Dergisi, S.77, s. 50-60.
- SOYSAL Fikri (2007). Rumeli Olay Türküleri, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
- SU Kamil (1979). Ömer Bosnavî Bosna Tarihi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- TOGAN Zeki Velidî (1985). Tarihte Usûl, İstanbul: Enderun Kitabevi.
- UZUNÇARŞILI İsmail Hakkı (1995). Osmanlı Tarihi, C.IV/I, Ankara.
- YAKICI Ali (2007). Halk Şiirinde Türkü, Ankara: Akçağ Yayınları.
- YILDIRIM Dursun (1998a). “Sözlü Kültür ve Folklor Kavramı Üzerine Düşünceler”, Türk Bitiği, Ankara: Akçağ Yayınları, s. 37-42.
- YILDIRIM Dursun (1998b). “Tarih Yazımı ve Sözlü Ortam Kaynakları”, Türk Bitiği, Ankara: Akçağ Yayınları, s. 87-101.
- YILDIRIM Dursun (1998c). “Orta Asya Bozkırlarından Urumuneli’ne -Türk Sözlü Şiir Sanatının Yayılması Üzerine-”, Türk Bitiği, Ankara: Akçağ Yay., s. 180-195.
- YILDIRIM Dursun (1999). “Dede Korkut’tan Ozan Barış’a Dönüşüm”, Türk Dili Dergisi, S: 70, s. 505-530.
- YILDIRIM Dursun (2003). “Balkan Üçlemesi ve Tarih”, Türkbilig, S: 6, s. 144-160.
- YILDIRIM Dursun (2009). “Türkler, Coğrafya ve Anayurtlar”, Turkish Studies, C.4, S:8, s. 13- 22.
| APA | FIDAN S (2011). Sözlü kültür- sözlü tarih ilişkisi bağlamında niş türküleri. , 139 - 148. |
| Chicago | FIDAN SÜLEYMAN Sözlü kültür- sözlü tarih ilişkisi bağlamında niş türküleri. (2011): 139 - 148. |
| MLA | FIDAN SÜLEYMAN Sözlü kültür- sözlü tarih ilişkisi bağlamında niş türküleri. , 2011, ss.139 - 148. |
| AMA | FIDAN S Sözlü kültür- sözlü tarih ilişkisi bağlamında niş türküleri. . 2011; 139 - 148. |
| Vancouver | FIDAN S Sözlü kültür- sözlü tarih ilişkisi bağlamında niş türküleri. . 2011; 139 - 148. |
| IEEE | FIDAN S "Sözlü kültür- sözlü tarih ilişkisi bağlamında niş türküleri." , ss.139 - 148, 2011. |
| ISNAD | FIDAN, SÜLEYMAN. "Sözlü kültür- sözlü tarih ilişkisi bağlamında niş türküleri". (2011), 139-148. |
| APA | FIDAN S (2011). Sözlü kültür- sözlü tarih ilişkisi bağlamında niş türküleri. Turkish Studies (Elektronik), 6(4), 139 - 148. |
| Chicago | FIDAN SÜLEYMAN Sözlü kültür- sözlü tarih ilişkisi bağlamında niş türküleri. Turkish Studies (Elektronik) 6, no.4 (2011): 139 - 148. |
| MLA | FIDAN SÜLEYMAN Sözlü kültür- sözlü tarih ilişkisi bağlamında niş türküleri. Turkish Studies (Elektronik), vol.6, no.4, 2011, ss.139 - 148. |
| AMA | FIDAN S Sözlü kültür- sözlü tarih ilişkisi bağlamında niş türküleri. Turkish Studies (Elektronik). 2011; 6(4): 139 - 148. |
| Vancouver | FIDAN S Sözlü kültür- sözlü tarih ilişkisi bağlamında niş türküleri. Turkish Studies (Elektronik). 2011; 6(4): 139 - 148. |
| IEEE | FIDAN S "Sözlü kültür- sözlü tarih ilişkisi bağlamında niş türküleri." Turkish Studies (Elektronik), 6, ss.139 - 148, 2011. |
| ISNAD | FIDAN, SÜLEYMAN. "Sözlü kültür- sözlü tarih ilişkisi bağlamında niş türküleri". Turkish Studies (Elektronik) 6/4 (2011), 139-148. |
