Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti

HEKİMHAN, Hakan; BOYRAZ, Nuh

Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti

Hakan HEKİMHAN, (Adana Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, Adana, Türkiye)

Nuh BOYRAZ (Selçuk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü, Konya, Türkiye)

Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi

7 0

Yıl: 2011 Cilt: 25 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 25 - 34 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti

Öz:

Trakya Bölgesi Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli illeri buğday ekim alanlarında kök ve kökboğazı fungal hastalıklarının durumunu ortaya koymak için sistematik örnekleme sürvey yöntemine göre 2006-2007 yıllarında bir survey çalışması yürütülmüş ve bölgede hastalığa sebep olan fungal etmenler belirlenmiştir. Haziran ayının ikinci yarısında buğdayın süt olum dönemi sonunda yürütülen sürvey çalışmasında 2006yılında 53,2007 yılında ise 56 tarlada örnekleme yapılmıştır. Çalışma sonucunda her iki yılda da örnekleme yapılan tarlaların %100'ünde hastalık simptomları görülmüş, bütünüyle temiz tarlaya rastlanmamıştır. Ortalama değerler üzerinden Edirne ilinde hastalıklı bitki oranı % 85, Tekirdağ ilinde % 73, Kırklareli ilinde ise % 75 olarak belirlenmiştir. Trakya Bölgesi buğday ekim alanlarında tespit edilen kök ve kökboğazı çürüklüğü ortalama hastalık şiddetleri Edirne ilinde % 37, Tekirdağ İlinde % 29, Kırklareli ilinde ise % 30 olarak belirlenirken çalışma alanının genelinde % 32 olarak tespit edilmiştir. Hastalığa sebep olan patojenler Fusarium sp., Pseudocercosporella sp., Rhizoctonia sp., Cochliobolus sp., Rhizopus sp., Cephalosporium sp., Gaeıımannomyces sp., Pythium sp., ve Alternaria sp. olarak tespit edilmiştir. En yaygın olan patojen fungus F.culmorum 'dur.

Anahtar Kelime: Gaeumannomyces Pythium Trakya Bölgesi Cochliobolus Fusarium patojenite kökboğazı çürüklüğü Rhizoctonia mantar hastalıkları Pseudocercosporella Türkiye Alternaria buğday Cephalosporium Rhizopus

Konular: Biyoloji Entomoloji

Identification of pathogens of fungal diseases caused root and crown rot on wheat fields in

Öz:

A survey study according to the systematic sampling methods was carried out to determine the level of root and crown rot fungal diseases in the wheat fields of Edirne, Tekirdağ and Kırklareli provinces in Trakya Region in years of2006 and 2007 and identified of fungal pathogens. In this survey study carried out in the period of grain milk stage in second half of the June in 53 wheat fields in 2006 and 56 wheat fields in 2007. At the end of the study, the disease simptoms were observed in all fields (100 %), and any fields completely free from the disease were not seen. Infected plant ratio was determined to be 85 % in Edirne province, 73 % in Tekirdağ province, and 75 % in Kırklareli province according to the averagely values. Root and crown rot disease severities in the wheat cropping areas of Trakya Region were determined to be 37% in Edirne province, 29% in Tekirdağ province, 30% in Kırklareli province, and averagely 32%> in all studying areas. Pathogens causing the diseases were determined as Fusarium sp., Psedocercosporella sp., Rhizoctonia sp., Cochliobolus sp., Rhizopus sp., Cephalosporium sp., Gaeumannomyces sp., Pythium sp. and Alternaria sp. The most common pathogen was found to be F. culmo-rum.

Anahtar Kelime: Pseudocercosporella Turkey Alternaria wheat Cephalosporium Rhizopus Gaeumannomyces Pythium Thrace Region Cochliobolus Fusarium pathogenicity crown rot Rhizoctonia fungal diseases

Konular: Biyoloji Entomoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akgül D.S., 2008.Çukurova Bölgesi Buğday Ekim Alanlarında Kök, Kökboğazı ve Sap Çürüklüğü Hastalığının Durumu, Bazı Buğday Çeşitlerinin Hastalığa Karşı Reaksiyonları, Farklı Gübreleme Pratikleri ve Fungusit Uygulamalarının Hastalık Gelişimine Etkileri. Çukurova Üniversitesi FBE Bitki Koruma Anabilim Dalı, Doktora Tezi,94 sayfa, A-dana.
Akova, Y., 2009. Hububat. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etiid Merkezi, 6 sayfa. Ankara
Aktaş, H., 2001. Önemli Hububat Hastalıkları ve Sürvey Yöntemleri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı yayınları. 74 sayfa, http.V/www.tagem. gov.tr/yayinlar.htm
Aktaş, H., Bora, T. 1981. Untersuchungen über die Biologie und Physiologische Variation von auf Mittelanatolischen Gersten vorkommedne Drech-slera sorokiniana und die Reaction der Befallenen Gerstensorteıı auf den parasi ten. J. Turkish Phyt. 10(1): 1-24.
Aktaş, H., Bostancıoğlu, H., Tunalı, B., Bayram, E., 1996. Sakarya Yöresinde Buğday Kök ve Kökboğazı Çürüklüğüne Neden Olan Hastalık Etmenlerin Belirlenmesi ve Bu Etmenlerin Buğday Yetiştirme Teknikleri İle İlişkileri Üzerine Arş. Bitki Kor.Bül, 36 (3-4), 151-167
Aktaş, H., Bostancıoğlu, H., Tunalı, B., ve Bayram E., 1997a. Reaction of Some Wheat Varieties and Lines Against to Root Rot and Foot Rot Disease Agents in Field And Laboratory Conditions. Turkish Phytopathology, 26 (2/3): 61-68.
Aktaş, H., Kmacı, E., Yıldırım, A.F., Sayın, L., Kural, A., 1997b. Konya Yöresinde Hububatta Sorun Olan Kök ve Kökboğazı Çürüklüğü Etmenlerinin Saptanması ve Çözüm Yollarının Araştırılması. Tübitak Proje No: TOGTAG-1254, 54 sayfa.
Aktaş, H., Kmacı, E., Yıldırım, A.F., Sayın, L., Kural, A., 1999. Konya Yöresinde Hububatta Sorun Olan Kök ve Kökboğazı Çürüklüğü Etmenlerinin Hububatta Verim Komponentlerine Etkileri ve Mücadelesi Üzerine Araştırmalar. Hub. Semp., 392-403, Konya
Aktaş,H., Yıldırım, A.F., ve Sayın L., 1995. Konya İli Arpa Ekiliş Alanlarında Arpa Verimini Ve Kalitesini Etkileyen Kök ve Kökboğazı Çürüklüğü Hastalık Etmenlerinin Saptanması Üzerinde Araştırmalar. Arpa Malt Sempozyumu, 243-259, Konya.
Anonymous,2010. Available in: http://www.tuik.gov.tr/PreT ablo.do?tb_id=45&ust id-13 [Ziyaret Tarihi: 4 Eylül 2010]
Arslan, Ü., 1999. Bursa İli Buğday Alanlarındaki Kök ve Kökboğazı Fungal Hastalıkları Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi, 112 sayfa, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitisii, Bursa.
Bağcı, S.A., Hekimhan, H., Arısoy, R.Z., Taner, A., Büyük, O., Nicol, J., Aydoğdu, M., 2008. Farklı Münavebe Sistemlerinin Hububat Kök ve Kökboğaz Çürüklüğü Hastalığı Üzerine Etkisi. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, 2-5 Haziran 2008, Konya, 302-308.
Barnett, H.L., 1965. Illustrated Genera of Imperfect Fungi. Burgess publishing Com. 225.
Beddis, A., and Burgess, L.W., 1992. The Influence of Plant Water Stres on Infection and Colonization of Wheat Seedlings by Fusarium graminearum Group 1. Phyt., 82:78-83.
Bockus, W.W., 1993. Cephalosporium. In: Singleton LL, Mihail, JD, Rush, CM, Eds. Methods for research on soilborne phytopathogenic fungi. APS Press, 100-102.
Booth, C., 1971. The Genus Fusarium. Com. Myc. Inst. Kew, Surrey, England, 237.
Booth, C., 1977. Fusarium Laboratory Guide to the identification of major species. Commoonwealth Mycological Inst. Kew. Surrey, England, pp 58.
Bora, T., Karaca,İ., 1970. Kültür Bitkilerinde Hastalığın ve Zararın Ölçülmesi. Ege Üniversitesi Matbaası Yayın No: 167, Bornova, 43 sayfa.
Burges L.W., Backhouse D., Summerell B.A., and Swan L.J., 2001. Crown Root of Wheat. Chapter 20 in Fusarium- Paul E Nelson Memorial Symposium. Edited by Summerell B.A., Leslie J.F., Backhouse D. Bryden W.L. and Burglesss L.W. APS Press, The American Phytopathological Society, ISBN 0-89054—268-6. pgs. 271-295.
Burges L.W., Summerell B.A., Bullock, S., Gott, K.P., Backhouse D., 1994. Laboratory Manual for Fusarium Research (Third Ed.). Fusarium Research Laboratory, Department of Crop Sciences, University of Sydney. 133p, Sydney.
Cook, R.J., 1968. Fusarium Root and Foot Rot of Cereals in the Pacific Northwest. Phytopathology, Vo.58,No.2, 127-131.
Diehl, J.A., Tinline, R.D., Kochmann, R.A., 1983. Perdas em trigo causadas pela podridao comum de raizes no Rio Grande do Sul, 1979-1981. Fitopato-logia Braselia 8, 507-511.
Domsch, K.H., Gams, W., Anderson, T.H., 1980. Compendium of soil fungi. Academic Pres, London, New York, Toronto, Sydney, SanFrancisco, 1: 859.
Dugan, F.M., 2006. The Identification of Fungi. APS Press. The American Phytopathological Society, ISBN 0-89054-336-4, 176p, St. Paul, Minnesota, USA.
Ellis, M.B., 1971. Dematiaceus Hyphomycetes. Comm. Mycol.Inst.Kew, Surrey, England, C.A.B., 608.
Ellis, M.B., 1976. More Hyphomycetes. Comm. My-col. Inst. Kew, Surrey, England, C.A.B., 507.
Ellis, M.B., Ellis, J.P., 1997. Microfungi on Land Plants, An Identification Handbook. ISBN 085546-246-9, 868p, England.
Gerlach, W., Nirenberg, H., 1982, The Genus Fusarium - A Pictorial Atlas, Kommission Bundesans-talt Für Land, Berlin, 406p
Gilman, J.C., 1959. A Manual of Soil Fungi (Revised 2nd Ed.). The Iowa State University Press, 450p, Ames, Iowa, USA.
Hanlin, R.T, 2001. Illustrated genera of Ascomycetes. APS Press The American Phytopathological Society, Volume 1 (263p)- 2 (258p), USA.
Hasenekoğlu, İ., 1991. Toprak Mikrofungusları. Atatürk Üniversitesi Yayınları No:689, Kazım Kara-bekir Eğitim Fakültesi Yayınları No: 11, 7 cilt, Erzurum.
Hekimhan, H., Bağcı, S.A., Aktaş, H., Nicol, J.M., Ay doğdu,M., Akbudak, A., 2007. Bazı Fungusitlerin Selçuklu-97 Ve Seri-82 Buğdaylarının Verimleri ile Kök ve Kökboğazı Çürüklüğü Hastalık Şiddeti Üzerine Etkisi. Türkiye II Bitki Kor.Kongresi, 321, İsparta.
Hekimhan, H., Bağcı, S.A., Nicol, J., Tunalı, B., 2005. Kök ve Kökboğazı Çürüklüğü Hastalık Etmenlerinin Bazı Kışlık Hububat Verimleri Üzerine Etkileri. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005, Antalya, Araştırma Sunusu, Cilt I, Sayfa 201-206.
Leslie, F.J., Summerell, A.A., 2006. The Fusarium Laboratory Manual. Blackwell Publishing Prfes-sional, 388p, 2121 State Avenue, Ames, Iowa 50014, USA
Nelson P.E., Toussoun, T.A., Marasas, W.F.O., 1983. Fusarium Species, An Illustrated Manuel for Identification. The Pensylvania State University Press, University Park and London, 193p, USA.
Nicol, J.M., 2005. Root rots, in : Durum Wheat Breeding. Current Approaches and Future Strategies', Chapter in Durum Wheat Breeding: Current Approaches and Future Strategies. Edited by C.Royo, M.Nachit, N.Di Fonzo, J.Araus, W.P., Pfeiffer, G.Slafer. Food Products Press , New York, USA, Haworth Pres Inc. ISBN 1-56022-967-5, 991p.
Nicol, J.M., Bolat, N., Bagci, A., Trethowan, R.T., William, M., Hekimhan, H., Yıldırım, A.F., Sahin, E., Elekcioğlu, H., Toktay, H., Tunalı, B., Hede, A., Taner, S., Braun, H.J., Payne, T., Ginkel, M.V., Keser, M., Ansoy, R.Z, Tulek, A., Erdurmuş, D., Buyuk, O., Aydoğdu, M., 2006. CIMMYT and Turkeys Int. Shuttle Breeding Program to Develop. Wheat Lines with Fusarium Crown Rot and Other Soil Borne Pathogen Resistances. The Global Fusarium Initiative For Int..Coll. A Strategic Workshop, 110-118, El-Batan/Mexico
Saavedra, L.G., Davila, G.F., and Cano, C.M., 1997. Practical Guide to the Identification of Sleeted Diseases of Wheat and Barley,64p, Mexico, D.F:CIMMYT
Samson, R. A., Hoekstra E. S., Frisvad, J. S., Filten-borg, O., 2002, Introduction To Food- And Airborne Fungi, Centraalbureau voor Schimmelcul-tures, 389 p., Netherlands. .
Seifert, K., 1996. Fusarium Interctive Key. Agr.& Agri-Food Canada. ISBN 0-662-24111-8, Cat No: A42-66/1996E-IN, 65p.
Singh, K., Fricvad, J.C., Thrane, U., Mathur, S.B., 1991. An illustrated manuel on identification of some seed borne Aspergilli, Fusaria, Penicillia and other Mycotoxins. Danis Gov. Inst, of Seed Path, for Deve. Contries Denmark, 233pp.
Singleton, L.L., Mihail, J.D., Rush, C.M., 1993. Methods for Research on Soilborae Phytopathogenic Fungi. APS Press, The American Phytopathologi-cal Society, 265p.USA
Smiley, R.W., Patterson, L.M., 1996. Pathogenic Fungi associated with Fusarium Foot Rot of Winter Wheat in the Semiarid Pacific Northwest. Plant Disease,80:944-949.
Sprague, R., 1950. Diseases of Cereals and Grasses m North America (Fungi, Except Smuts and Rusts). 538p, The Ronald Press Company, New York, USA.
Stevens, F.L., 1966. The Fungi Which Cause Plant Disease. 754p, Johnson Reprint Corporation, Printed in the USA.
Tinline, R.D., Wildermuth, G.B., Spurr, D.T., 1988. Inoculum Density of Cochliobolus Sativus in Soil and Common Root Rot Of Wheat Cultivars in Queesland. Australian Journal Agricultural Research 39, 569-577.
Toussoun, T. A. and Nelson, P. E., 1978, A Pictorial Guide to The Identification of Fusarium Species, The Pennsylvania State University Press, 43p., London.
Tunali, B., Nicol, J.M., Hodson, D., Uçkun, Z., Buyuk, O., Erdurmus, D., Hekimhan, H., Aktas, H., Akbudak, M.A., Bagci, S.A., 2008. Root and Crown Rot Fungi Associated with Spring, Facultative, and Winter Wheat in Turkey. Plant Disease, 92:9, 1299-1306, USA
Uçkun, Z., 2001. İzmir, Aydın ve Denizli İlleri Buğday Alanlarındaki Kök ve Kökboğazı hastalıklarının Yoğunluğunun ve Etmenlerinin Belirlenmesi. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Bomova/İzmir, Ekim 2001, 67s.
Watanabe, T., 2002. Pictorial Atlas of Soil and Seed Fungi Morfologies of Cultured Fungi and Key to Species. ISBN 0-8493-1118-7, CRC Press, Second Edition, 486p, USA.
Wiese, M.V., 1972. Colonization of Wheat Seedlings by Cephalosporium gramineum in relation to Symptom development. Phytopathology. 62: 1013-1018.
Wiese, M.V., 1991. Compendium of Wheat Diseases (2nd ed.). APS Press, The American Phytopatho-logical Society, 112p.USA
Wildermuth, G.B., Tinline, R.D. McNamara, R.B., 1992. Assesment of Yield Loss Caused by Common Root Rot in Wheat Cultivars in Queensland. Australian Journal Agricultural Research 43, 43-58.
Yılmazdemir, F.Y., 1976, Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli illerinde Buğday Kök Hastalıklarının Fungal Etmenleri ve Bu Hastalıkların Dağılışına Toprak pH ve Neminin Etkisi Üzerinde Araştırmalar. İhtisas Tezi, Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, İzmir
Zillinsky, F.J., 1983. Common Diseases of Small Grain Cereals. A Guide to Identification. 142p, International Maize and Wheat Improvement Center, Lisboa 27, Apartado Postal 6-641, 06600 Mexico, D.F. Mexico

APA	HEKİMHAN H, BOYRAZ N (2011). Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti. , 25 - 34.
Chicago	HEKİMHAN Hakan,BOYRAZ Nuh Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti. (2011): 25 - 34.
MLA	HEKİMHAN Hakan,BOYRAZ Nuh Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti. , 2011, ss.25 - 34.
AMA	HEKİMHAN H,BOYRAZ N Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti. . 2011; 25 - 34.
Vancouver	HEKİMHAN H,BOYRAZ N Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti. . 2011; 25 - 34.
IEEE	HEKİMHAN H,BOYRAZ N "Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti." , ss.25 - 34, 2011.
ISNAD	HEKİMHAN, Hakan - BOYRAZ, Nuh. "Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti". (2011), 25-34.

APA	HEKİMHAN H, BOYRAZ N (2011). Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 25(3), 25 - 34.
Chicago	HEKİMHAN Hakan,BOYRAZ Nuh Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 25, no.3 (2011): 25 - 34.
MLA	HEKİMHAN Hakan,BOYRAZ Nuh Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, vol.25, no.3, 2011, ss.25 - 34.
AMA	HEKİMHAN H,BOYRAZ N Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 2011; 25(3): 25 - 34.
Vancouver	HEKİMHAN H,BOYRAZ N Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 2011; 25(3): 25 - 34.
IEEE	HEKİMHAN H,BOYRAZ N "Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti." Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 25, ss.25 - 34, 2011.
ISNAD	HEKİMHAN, Hakan - BOYRAZ, Nuh. "Trakya bölgesi buğday ekiliş alanlarında fungal kaynaklı kök ve kökboğazı çürüklüğü hastalıklarının tespiti". Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi 25/3 (2011), 25-34.