Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar

Nazım ÖZTÜRK, (Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, Sivas, Türkiye)
Yüksel BAYRAKTAR (Kocaeli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, Kocaeli, Türkiye)
Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi
104 27
Yıl: 2010 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 157 - 191 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar

Öz:
Döviz kuramları, döviz kurlarının yapısını, kurların nasıl oluştuğunu ve döviz kurları ile para arzı, faiz oranı, enflasyon, ulusal gelir, ekonomik büyüme, uluslararası mal ve sermaye akımları gibi makroekonomik değişkenler arasındaki karşılıklı ilişkileri açıklamaya çalışmaktadır. Döviz kurlarının bu denli önemli olması, döviz kurlarını açıklamaya yönelik farklı döviz kuru yaklaşımlarının ileri sürülmesine neden olmuştur. Döviz kurlarının belirlenmesinde rol alan ekonomik, sosyal ve siyasal etmenlerin çeşitliliği ve karşılıklı bağlılıkları sebebiyle kurları tek bir kuram ile açıklamayı olanaksız kılmaktadır. Benzer olarak döviz piyasasında yaşanan yeni gelişmeler, dış ticaret akımları ve satınalma gücü paritesi yaklaşımı gibi geleneksel yaklaşımlar ile döviz kurlarının açıklanmasını zorlaştırmaktadır. Bu çerçevede çalışmanın amacı, döviz kuramlarını açıklamaya yönelik teorilerin geçirdiği evrimi incelemektedir. Bunun için döviz kurlarını açıklamaya yönelik geleneksel yaklaşımlar ele alındıktan sonra, yeni yaklaşımlardan Mundell Fleming modeli yaklaşımı, parasalcı yaklaşım, portföy dengesi yaklaşımı, para ikamesi yaklaşımı, faiz haddi paritesi yaklaşımı, kurlarda hedefi aşma yaklaşımı, etkin piyasalar kuramı yaklaşımı, uyumcu beklentiler yaklaşımı, rasyonel beklentiler yaklaşımı, yeni bilgi yaklaşımı, güvenli sığınak etkisi yaklaşımı, spekülatif kabarcıklar yaklaşımı ve döviz piyasasının mikro ekonomik yapısı yaklaşımı ele alınarak döviz kuru teorilerinin serencamı gözler önüne serilmeye çalışılacaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

The new approaches towards explaining exchange rates

Öz:
Exchange rate theories attempt to explain the structure of exchange rates, how these rates are determined, and the relationship between exchange rates and some macroeconomic variables such as money supply, interest rates, inflation, GDP, economic growth, international goods and capital movements. There are many exchange rate theories trying to explain the determinants of exchange rates in the literature. The international trade approach, and the purchasing power parity approach are known to be the traditional approachs. Due to the new developments in the exchange rates, traditional approachs become insufficient to explain the rates structure. Today, exchange rates can not be explained by just one simple theory since the social, the economical, and the political figures and their interdependencies begin to play important roles in the determinants of Exchange rates. This study analyses the evolution of the exchange rate theories and attempts to explain the new approaches in the literature such as Mundell-Fleming Model, monetarist approach, portfolio balance theory, money substitution approach, interest rate parity approach, rational expectation, new information approach, safe harboring approach, speculative bubles theory, and the microeconomic structure of exchange rate market.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • BILSON, John (1978), “The Monetary Approach to Exchange Rate: Some Amprical Evidence”, IMF Staff Papers, 25 March 1978, s. 48-75.
  • BULUT Erol (2005), Döviz Ekonomisi (Piyasanın Mikro Yapısı), Platin Yayınları 1. Baskı, Ankara.
  • CARLSSON, Mikael, Johan LYHAGEN ve Par ÖSTERHOLM, (2007), Testing Purchasing Power Parity in Cointegrated Panels, IMF Working Paper, December 2007, (http://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2007/wp07287.pdf), (Erişim Tarihi: 01.03.2010), s.1-22.
  • CLAASSEN, E.mil M., (1998), Global Monetary Economics, Oxford University Press, New York.
  • CUSHMAN, O. David (2003), A Portfolio Balance Approach to the Canadian- U.S. Exchange Rate, Semptember 2003, (http://homepage.usask.ca/~doc658/PBpaper.pdf), (Erişim Tarihi: 01.03.2010), s.1-35
  • ÇAĞLAR, Ünal (2003), Döviz Kurları Uluslararası Para Sistemi ve Ekonomik İstikrar, Alfa Yayını, 1. Baskı, İstanbul.
  • DOĞUKANLI, Hatice (2001), Uluslararası Finans, Nobel Kitapevi, Adana.
  • EĞİLMEZ, Mahfi (2003), “Kurlar Yükselirken Uyuyamam”, Radikal Gazetesi, 26.10. 2003.
  • ERTÜRK, Emin (1991), Türkiye İktisadında Yeni Bir Boyut Para İkamesi Kavram Teori Oluşum Süreci ve Sonuçları, Uludağ Yayınları, 1. Baskı, Bursa.
  • ERTÜRK, Emin (1994), Döviz Ekonomisi, Der Yayınları, 1. Baskı, İstanbul.
  • ERTÜRK, Emin (2001), Uluslararası İktisat, Alfa Yayınları, 2. Baskı, İstanbul.
  • FAMA, Eugene F. (1970), “Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work”, The Journal of Finance, Volume:25, Issue:2, Papers and Proceedings of the Twenty-Eighth Annual Meeting of the American Finance Association New York N. Y. December 28-30 1969, (May. 1970), s.383-417.
  • FAMA, Eugene F. (1991), “Efficient Capital Markets: II”, The Journal of Finance, Volume: 46, Issue: 5, (December 1991), s. 1575-1617.
  • FRENKEL, Jacob ve Carlos A. Rodriquez (1982), Exchange Rate Dynamics and the Overshooting Hypothesis, NBER Working Paper No: 832, January 1982, s. 1-32.
  • GARTNER, Manfred (1993), Macroeconomics Under Flexible Exchange Rates, London School of Economics Handbooks in Economics Series, Manchester, 1993.
  • İNAN, Emre A., (2002), Kur Rejimi Tercihi ve Türkiye, Türkiye Bankalar Birliği Yayını, İstanbul, Şubat 2002.
  • ISARD, Peter (1995), Exchange Rate Economics, Cambridge University Press, New York.
  • İYİBOZKURT, Erol (2001), Uluslararası İktisat, Ezgi Kitapevi, Bursa.
  • KOURİ, Pentti, (1976), “The Exchange Rate and in the Balance of Payments Short-Run and in The Long-Run: A Monetary Approach”, Scandinavian Journal Economics, Vol:78, Issue: 2, Jun1976, s.280-304.
  • KÜÇÜKKALE, Yakup (1999),“Kayıt Dışı Ekonomi ve Para İkamesi”, İktisat İşletme ve Finans, Yıl: 14, Sayı: 163, Ekim 1999.
  • MARKOWITZ, Harry (1952), “Portfolio Selection”, The Journal of Finance, Vol :7, No :1 Mar. 1952, s.77-91.
  • MAGUD, E. Nicolas, Carmen REİNHART ve Kenneth ROGOFF, (2007), Capital Controls: Myth and Reality A Portfolio Balance Approach to Capital Controls, Federal Reserve Bank of San Francisco Working Paper Series, May 2007, (http://www.frbsf.org/publications/economics/papers/2007/wp07- 31bk.pdf), (Erişim Tarihi: 01.03.2010), s. 1-48.
  • MCKİNNON, Ronald (1994), “L’esprit et Les Règles des Accords de Bretton Woods”, Problèmes Economiques (N:2394, 19 Octobre 1994):7-8.
  • MOLDELBROT Benoit (1966), “Forecasts of Future Prices Unbiased Markets and “Martingale” Models”, Journal of Business, Volume: 39, Issue: 1, Part 2 Supplement on Security Pricing, (Jan., 1966), s.242-255.
  • OKSAY, Suna (2001), Döviz Kuru ve Ödemeler Bilançosu Politikaları: Türkiye (1923-2000), Beta Yayınları, 1. Baskı, İstanbul.
  • ÖÇAL, Tezer, Ömer Faruk ÇOLAK, Selahattin TOGAY ve Kadir ESER, (1997), Para Banka Teori Politika, Gazi Kitabevi, 1. Baskı, Ankara.
  • ÖZDEMİR, K. Azim ve Gülbin ŞAHİNBEYOĞLU, (2000), Alternatif Döviz Kuru Sitemleri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Araştırma Genel Müdürlüğü Tartışma Tebliği, Eylül 2000, (http://www.tcmb.gov.tr/research/discus/dpaper39.pdf), (Erişim Tarihi: 01.03.2010), s.1-11.
  • ÖZKARAMETE, Nazende (1996), “Türkiye’de Dolarizasyon ve Para İkamesi: 1990-1995”. Ekonomik Yaklaşım, Cilt 7, Sayı 20, Bahar 1996, s.99-105.
  • ÖZTÜRK, Nazım (2009), Dış Ticaret Kuram Politika Uygulama, Palme Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara.
  • ÖZTÜRK, Nazım (2002), “İMF’nin Değişen Rolü ve Gelişmekte Olan Ülke Ekonomilerine Etkileri”, A.Ü. SBF Dergisi, Cilt:57, Sayı:4, Ekim-Aralık 2002, s. 95-125.
  • PARASIZ, İlker (2000), Para Banka ve Finansal Piyasalar, Ezgi Kitabevi, 7. Baskı, Bursa.
  • PENTECOST, Eric J., (1993), Exchange Rate Dynamics: A Modern Analysis of Exchange Rate Theory and Evidence, Edward Elgar Publishing Limited, Vermont.
  • PLIHON, Dominique (1995), Döviz Kurları, (Çeviren: Mehmet Bolak, Haluk Levent ve Ertuğrul Tokdemir), İletişim Yayınları: Cep Üniversitesi, İstanbul.
  • SCHWARTZ, Anna J. (2000), “Do We Need a New Bretton Woods?”, Cato Journal, (Vol. 20, No 1 Spring/Summer 2000):21-25.
  • SEYİDOĞLU, Halil (1994), Uluslararası Finans, Güzem Yayınları, 1. Baskı, İstanbul.
  • SEYİDOĞLU, Halil (2003), Uluslararası İktisat, Güzem Yayınları, Geliştirilmiş 15. Baskı, İstanbul.
  • SEYREK, İsmail (2003), “Purchasing Power Parity and The Turkish Exchange Rate”, Akdeniz Üniversitesi, İİBF Dergisi (6), 2003, s.151-169.
  • SÖDERSTEN, Bo ve Geoffrey REED (1994), International Economics, Macmillan Pres, London.
  • TERRA, Maria Cristina ve Ana Lucia Vahia de Abreu (2005), Purchasing Power Parity: The Choice of Price Index, April 2005, (http://www.epge.fgv.br/portal/arquivo/1822.pdf ), s.1-42.
  • TOBIN, James (1958), “Liquidity Preference as Behavior towards Risk”, The Review of Economics Studies, Volume: 25, Issue: 2, Feb 1958, s.65-86.
  • TOBIN, James (2008), Tobin Tax Initiative List of Principles: Multilateral Cooperation to Tax Currency Speculations, (http://www.ceedweb.org/iirp/princ.htm), (Erişim Tarihi: 02.04.2008).
  • TUNAY, K. Batu (2001), Hiperenflasyon ve Hiperenflasyon Sürecinde Para İkamesi (Teori, Politika ve Uygulama), Beta Basım Yayım Dağıtım, 1. Baskı, İstanbul.
  • TUNCA, Zafer (2005), Makro İktisat, Filiz Kitabevi, 4. Baskı, İstanbul.
  • ÜNSAL, Erdal (2005), Uluslararası İktisat Teori Politika ve Açık Ekonomi Makro İktisadı, İmaj Yayınevi, 1. Baskı, Ankara.
  • VISSER, Hans (2000), A Guide to International Monetary Economics Exchange Rate Theories Systems and Policies, Edward Elgar Publication, Cheltenham / U. K.
  • VOGET, Johannes (2004), Testing for Relative Purchasing Power Party, April 2004, (http://center.uvt.nl/phd_stud/voget/timeseriespaper.pdf), (Erişim Tarihi: 01.03.2010), s.1-16.
APA ÖZTÜRK N, BAYRAKTAR Y (2010). Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar. , 157 - 191.
Chicago ÖZTÜRK NAZIM,BAYRAKTAR Yüksel Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar. (2010): 157 - 191.
MLA ÖZTÜRK NAZIM,BAYRAKTAR Yüksel Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar. , 2010, ss.157 - 191.
AMA ÖZTÜRK N,BAYRAKTAR Y Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar. . 2010; 157 - 191.
Vancouver ÖZTÜRK N,BAYRAKTAR Y Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar. . 2010; 157 - 191.
IEEE ÖZTÜRK N,BAYRAKTAR Y "Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar." , ss.157 - 191, 2010.
ISNAD ÖZTÜRK, NAZIM - BAYRAKTAR, Yüksel. "Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar". (2010), 157-191.
APA ÖZTÜRK N, BAYRAKTAR Y (2010). Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 157 - 191.
Chicago ÖZTÜRK NAZIM,BAYRAKTAR Yüksel Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 11, no.1 (2010): 157 - 191.
MLA ÖZTÜRK NAZIM,BAYRAKTAR Yüksel Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.11, no.1, 2010, ss.157 - 191.
AMA ÖZTÜRK N,BAYRAKTAR Y Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2010; 11(1): 157 - 191.
Vancouver ÖZTÜRK N,BAYRAKTAR Y Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2010; 11(1): 157 - 191.
IEEE ÖZTÜRK N,BAYRAKTAR Y "Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar." Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11, ss.157 - 191, 2010.
ISNAD ÖZTÜRK, NAZIM - BAYRAKTAR, Yüksel. "Döviz kurlarını açıklamaya yönelik yeni yaklaşımlar". Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 11/1 (2010), 157-191.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
07-05-2024 7:35

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları